TIN TỨC

Trí tưởng tượng bay bổng và những bài học quý

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng:
mail facebook google pos stwis
268 lượt xem

HOÀNG TRUNG

(Đọc sách “Bí mật của ngôi nhà được làm bằng kẹo” của Trần Hà Yên)

Những năm gần đây, bút lực của nhà văn nữ Trần Hà Yên, Hội viên Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh ngày càng vững vàng, chứng tỏ sự sung sức trong sáng tạo và độ chín của nghề. Mới đây, Trần Hà Yên lại ra sách mới, là tác phẩm thứ 9 của mình, “Bí mật của ngôi nhà được làm bằng kẹo”, NXB Hội Nhà văn, 2024.


Bìa sách “Bí mật của ngôi nhà được làm bằng kẹo”

Đây là tập truyện viết cho thiếu nhi, gồm những câu chuyện ngắn gọn được diễn tả bằng văn phong nhẹ nhàng, gần gũi lứa tuổi các em. Những con vật quen thuộc với thế giới trẻ thơ được nhân cách hóa thành những nhân vật sống động; những cảnh quan quen thuộc với các em: từ ngôi nhà, khu vườn đến cánh rừng, đồng ruộng, dòng sông, ao hồ, lớp học… Trong thế giới ấy, những nhân vật hiện ra một cách sinh động như những thực thể sống với những tình huống nghẹt thở xảy ra, những hoàn cảnh đáng thương… Các em đọc từng trang với cảm giác thương yêu, lo lắng, tức giận. Các em nín thở dõi theo và thở phào nhẹ nhõm hay vỡ òa sung sướng với những cái kết có hậu. Có thể thấy sau từng trang sách những đôi mắt trong veo, nhìn nhau vui sướng và vỗ tay reo mừng…

Những trang viết trong “Bí mật của ngôi nhà được làm bằng kẹo” mở ra, đưa người đọc thiếu nhi (và cả người lớn) vào những câu chuyện khác, thế giới khác. Trần Hà Yên xuất thân là cô giáo, nhiều năm đứng trên bục giảng nên am hiểu tâm lý và là người dẫn chuyện hấp dẫn, giúp các em làm giàu thêm nhận thức, năng lực tư duy và ý thức hành động; nghĩ về những điều tốt đẹp, làm những việc tốt để cho cuộc sống tốt đẹp hơn, tươi sáng hơn. Chức năng giáo dục, nhận thức thẩm mỹ của tác phẩm cũng thể hiện rất rõ. Phía sau những câu chuyện từ gia đình, từ cuộc sống là những bài học ngắn nhưng bổ ích về tình yêu thương gia đình, đồng loại, về những kỹ năng sống cần thiết để tự xử trí những tình huống khó khăn gặp phải trong đời.

Cách lựa chọn nhân vật của Trần Hà Yên rất khéo, gần gũi với tính cách và tập tính sinh hoạt của loài vật đó trong tự nhiên. Bạn đọc nhỏ tuổi thấy rõ bò sữa trắng thật thà, hươu vàng bướng bỉnh, sói đen gian ác, nhím con dũng cảm, nhện tí hon tốt tính, họa mi lập dị, cá vàng kiêu kỳ… Sự đa dạng trong tính cách nhân vật và những tình huống được xây dựng khéo léo, xử lý nút thắt một cách phù hợp đem lại hiệu ứng thẩm mỹ sau từng câu chuyện kể ra…

Cũng như những chuyện đồng thoại được kể qua nhiều thế hệ, “Bí mật của ngôi nhà được làm bằng kẹo” vẫn giữ mạch nguồn trong trẻo truyền thống song lối dẫn chuyện trực diện, tình tiết sinh động cùng những yếu tố bất ngờ đã lôi cuốn bạn đọc nhỏ tuổi. Đó cũng là những câu chuyện ngụ ngôn, những bài học tự đúc rút cho các bạn đọc nhỏ tuổi sau từng câu chuyện.

Bò sữa trắng thật thà, ban đầu tin lời Sói đen dụ dỗ song về đến hang sói, nhìn mắt sói gian manh, Bò sữa trắng hiểu ra tình thế nguy hiểm. Bằng sự nhanh trí và giúp sức của ông chủ trang trại, sau đó Sói đen đã bị tiêu diệt. Tương tự, Hươu vàng không chịu nghe lời bố mẹ, tự ý bỏ đi chơi xa. Đến lúc gặp mụ Sói, bị mụ dụ tới nhà để ăn thịt, Hươu vàng cũng đã kịp hiểu ra tình thế và may nhờ khói từ đống củi ướt che mắt nhà Sói mà Hươu vàng chạy thoát để hiểu ra những lời bố mẹ dạy dỗ là luôn tốt cho mình và có ích cho cuộc sống sau này.

“Nhím nhỏ và những người bạn” là câu chuyện ý nghĩa. Với mặc cảm trên thân mình nhiều gai nhọn, Nhím nhỏ thu mình lại, ít giao tiếp. Nghe lời nhím mẹ, Nhím nhỏ học cách xếp lông dọc theo thân mình, Nhím được các bạn Gà rừng, Thỏ trắng, Sóc nâu yêu mến. Một ngày Gà rừng bị Sói dữ truy đuổi, Nhím nhỏ đã dũng cảm phóng ra những chiếc gai nhọn để giải cứu bạn. Từ đó, cả làng ai cũng yêu quý Nhím nhỏ và Nhím nhỏ cũng không còn tự ti về những chiếc lông của mình.

Cũng rất nhẹ nhàng mà sâu sắc là câu chuyện về tình thương giữa các loài vật, về sức mạnh của tình đoàn kết, bắt đầu từ chú Nhện tí hon chăm chỉ và khéo léo. Thấy chị Bướm vàng bị rách cánh, chú cần mẫn vá lại giúp chị Bướm có thể bay đi kiếm ăn. Khi cơn bão ập đến, cây đổ, mạng nhện của Nhện tí hon cũng bị hư hỏng nặng. Thấy Nhện đang bận giăng mạng, hàng xóm là Kiến đen, Dế mèn, Bướm vàng rủ các bạn đến dọn dẹp, giúp Nhện làm lại chỗ ở khang trang… Còn với Chuồn chuồn xanh, không chỉ là được đi học, ngồi trên những chiếc ghế bèo tây xinh xắn trong ao, mà còn nhìn thấy chị Hoa hồng đang héo úa vì bị sâu bệnh đục thân. Họ nhà chuồn chuồn đã tiếp nước, dùng lá thuốc chữa trị cho Hoa hồng. Khi bệnh không thuyên giảm, các chuồn chuồn đã mời bác sĩ Chim sâu về chữa trị, tiêu diệt hết sâu gây bệnh, cứu sống Hoa hồng… Được đi học đã vui, ý nghĩa hơn là Chuồn chuồn xanh có thêm bài học quý về tình bạn và đức hy sinh.

Chuyển tải khéo léo tới các em thông điệp về sự hòa đồng trong tập thể, mình vì mọi người, mọi người vì mình, Trần Hà Yên có câu chuyện về cuộc chiến của các chú Vịt bông. Chuẩn bị cuộc thi ai là Vịt bông đẹp nhất, các Vịt bông đã trang điểm, xức dầu, nước hoa, tập đi như người mẫu trên sân khấu. Đến lúc thi, một sự cố xảy ra, Vịt bông xám bị ngã, cánh mắc vào đinh, rách một miếng to, cậu khóc lên vì đau đớn. Các bạn vịt đã tìm mọi cách giúp Vịt bông xám băng vết thương, bất chấp những bộ cánh đẹp nhất đã bị lấm lem và xộc xệch. Nhưng lúc này, cuộc thi không còn quan trọng nữa. Điều quan trọng nhất là tất cả đều đẹp vì đã làm việc tốt, giúp bạn mình vượt qua rủi ro.

Cũng trong tập thể luôn cần sự đoàn kết, không có chỗ cho sự kiêu kỳ, lập dị, chơi trội. Họa mi tự kiêu về giọng hát nhưng khi hát không có nhiều khán giả đến nghe, hót trên cành cao một cách lạc lõng. Đến khi cùng bạn bè hòa giọng, nhảy múa, tiếng hát Họa mi trở nên hay hơn, vang vọng xa hơn cùng mùa xuân. Hay cô bé Cá vàng tự cho mình đẹp mà khinh người, đến khi bị Cá mập tấn công đã được Cá heo, Bạch tuộc, Sao biển lao vào giải cứu, Cá vàng mới biết nói lời cảm ơn, biết cách sống hòa đồng với các loài dưới đại dương.

Thế giới của các em không thể thiếu sự tưởng tượng bay bổng và tác phẩm viết cho thiếu nhi luôn cần yếu tố này. Ngay tựa đề tập truyện đã rất thơ và kích thích trí tưởng tượng của các em. Để vào được ngôi nhà bằng kẹo ấy, Thỏ trắng, Sóc nâu và Gấu đỏ vận dụng trí thông minh và cả kỹ năng để đối phó những tình huống bất ngờ. Vượt qua chướng ngại vật, cả nhóm vào được căn nhà và gặp bà Phù thủy tốt bụng (cũng là một yếu tố bất ngờ vì cổ tích xưa nay ít khi có phù thủy tốt bụng), được bà tặng kẹo và ngợi khen: “Các con thật thông minh và đoàn kết, nhờ trí tuệ mà sự hợp tác. Các con đã vượt qua mọi thử thách mà ta đặt ra”. Tương tự là cuộc phiêu lưu của Cún con trên vịnh Hạ Long. Bằng sự thông minh, Cún con tìm ra ba viên đá quý, mở chiếc hộp và bức thư cổ, đem lại chuyến tham quan vịnh Hạ Long đầy thú vị.

Qua từng câu chuyện, Trần Hà Yên đưa người đọc vào thế giới trẻ thơ, những đối đáp, hành vi vừa quen vừa lạ. Tác giả phải yêu thương thật nhiều, thấu hiểu thật nhiều, chan hòa trong thế giới trẻ thơ mới có thể kể lại những câu chuyện sinh động và đầy cảm xúc như vậy. Những câu chuyện cũng “kích hoạt” bạn đọc nhỏ tuổi có tư duy logic, tư duy phản biện trong tiếp cận văn bản là một tác phẩm văn học.

“Bí mật của ngôi nhà được làm bằng kẹo” có dung lượng vừa đủ, văn phong giản dị, các em dễ đọc, dễ tiếp thu và cảm nhận. Đây cũng là thành công của nhà văn khi chọn thể loại này và đem đến cho các em những câu chuyện hấp dẫn từ đầu đến cuối.

Nguồn: Diễn đàn Văn nghệ, số 10/2024.

Bài viết liên quan

Xem thêm
Cần Thơ: Tọa đàm “Thơ 1-2-3 trong không gian văn học hiện đại”
Cần Thơ: Tọa đàm “Thơ 1-2-3 trong không gian văn học hiện đại”
Xem thêm
Mỗi nhà văn nên giữ một trái tim thanh xuân
Hội nghị người viết trẻ TPHCM lần thứ 5 đã khai mạc tại trụ sở Hội Nhà văn TPHCM. Ngoài 100 đại biểu góp mặt, sự kiện còn quy tụ nhiều cây bút nổi tiếng, có sức ảnh hưởng với văn đàn thành phố và cả nước.
Xem thêm
Hội nghị những người viết trẻ: Đồng hành khát vọng phương Nam
Chúng tôi những người lính tuổi U80 đến dự Hội nghị những người viết văn trê lần thứ 5 do Hội Nhà văn TP HCM tổ chức.
Xem thêm
HTV đưa tin về Hội nghị những người viết trẻ TP.HCM lần 5
Sáng 4.10, BCH Hội Nhà văn TP.HCM tổ chức họp báo, thông tin về Hội nghị những người viết trẻ TP.HCM lần 5. c
Xem thêm
Thơ Văn Liêm và những khao khát biển bờ!
Bài của Nguyễn Văn Hòa về nhà thơ Văn Liêm
Xem thêm
Giao lưu và ra mắt 2 tác phẩm Trăm khúc hát một chữ duyên và Ký họa chân dung thơ của nhà thơ Nguyên Hùng
Sáng ngày 02/ 10/ 2024, Hội trường B lầu 2 số 81 Trần Quốc Thảo, Quận 3, TP HCM, nhà thơ Nguyên Hùng đã ra mắt bạn đọc 2 tác phẩm Trăm khúc hát một chữ duyên và Ký họa 81 chân dung văn học.
Xem thêm
Ra mắt tuyển thơ của tác giả từng 2 kỳ Nguyên Tiêu có thơ thả lên trời
Hình ảnh: Nguyên Hùng và NVCC – Dựng clip: Nguyên Hùng
Xem thêm
Người lính già cầm trăng đợi chờ vì sợ đêm đi mất
Nguồn: Lê Thiếu Nhơn (Nông nghiệp Việt Nam)
Xem thêm