MỘT TÁC PHẨM HAY – TẦM CỠ VIẾT VỀ KINH TẾ

Thanh Hà

“Lý xinh đẹp, trong trắng, ngây thơ, mái tóc vừa chớm qua vai được cắt tỉa công phụ Đôi ma bầu bĩnh màu hong nhat, cặp mat long lanh đầy sức sống. Nàng là bông hoa chớm nở, lộng lẫy…Hắn, ngây ngất trước vẻ đẹp trẻ trung quyến rũ của nàng…”

Nhân vật Lý , một cô gái xuyên suốt bộ tiểu thuyết 2 tập gần 2000 trang của nhà văn Lê Thành Chơn là một cô gái mà chúng ta có thể tìm thấy bất kỳ ở đâu, một nhân vật rất lạ cũng rất đời thường… “Lý đã rơi vào dòng xoáy dữ dội của cuộc đờị Nàng lien tiếp rơi vào tay những gã đàn ong co chức, có quyền. Hang ngày tiếp xúc với những người cỡ tuổi cha, chú mình. Được nghe những chuyện lắc léo trong kinh doanh, trong đấu tranh một mất một còn để giành quyền lực. Họ chẳng bao giờ nương tay, chẳng bao giờ nhường nhịn. Họ sẵn sàng giở mọi thủ đoạn để tiêu diệt lẫn nhaụ Lý nhận ra rang, trên đời này, muon song, muốn ton tại phai biết cach để tồn tai… Nàng nhìn vào chiec gương soi, cơ thể nang… hấp dẫn qua, Ly khám pha điều hết sức tự nhiên, những gã đàn ông đều ham muốn sắc, dục. Nàng phải biết dựa vào dòng xoáy để tồn tại, để thực hiện ý định của mình…”

Trong 2 tập tiểu thuyết đồ sộ, nhà văn Lê Thành Chơn đã tỏ ra sắc sảo trong phát hiện và cả khám phá nội tâm hàng loạt nhân vật chính diện và phản diện mang tính thời sự trong bối cảnh đất nước ta đang tìm con đường để thoát ra khỏi khủng hoảng. Nhà văn đã cho chúng ta sống lại thời gian đó một cách xuất sắc, ông tỏ rõ bản lĩnh nghề nghiệp của một nhà văn làm kinh tế, phân tích kinh tế và … có thể nói nhà văn đã thành công trong thể hiện đề tài kinh tế, viết về kinh tế.

Từ lâu lắm rồi, chúng ta quen với đề tài chiến tranh. Tôi cũng được đọc hàng chục cuốn sách của các nhà văn viết về kinh tế, về đề tài kinh tế. Nhưng, đọc Lê Thành Chơn có cái thú vị riêng chính là vì ông là một nhà kinh tế, một doanh nhân… Vào giữa tháng 3 trên tờ “Doanh nhân Sài gòn cuối tuần” nhà báo Kim Yến đã viết một bài dài 5.000 chữ tựa đề “Không bao giờ phản bội lại chính mình”, Kim Yến đặt 11 câu hỏi và Lê Thành Chơn trả lờị Có the tóm tat những câu hoi đó như sau: “Một, 17 nam trước, có lần cô ba Định (bà Nguyễn Thị Định, phó chủ tịch nước), đã gọi đùa anh là giám đốc mại dâm bởi anh phải cai quản một khách sạn mà nạn mại dâm đứng số 1 thành phố. Làm thế nào chỉ trong 1 thời gian ngắn anh có thể biến khách sạn của mình thành chốn bình yên? Hai là, hình như khi “bị” phân công làm giám đốc khách sạn này, anh đã một mực từ chốỉ Ba, là đơn vị đầu tien của nganh du lịch tiến hành co phần hoa, tham gia thị trường chứng khoán đầu tiên, và cũng nhận huân chương lao động đầu tiên. Vậy, tại sao khi cấp trên muốn liên doanh với nước ngoài, anh lại từ chốỉ Dường như, anh từng có luc làm đơn xin ra khỏi Đảng? Bon là, phai chang sự phân thân dữ dội cũng là cách anh tự vệ để có thể vượt qua những khó khăn từ mọi phía và từ chính bản thân anh ? Năm là, nghe nói khi anh từ chối chủ trương liên doanh với nước ngoài, có người chế giễu anh : Đồ…, đi xe honda dame cũ mèm, còn bày đặt làm phách. Vì sao anh không đi xe hơi như những giám đốc khách sạn khác? Sáu là, theo anh, tìm ra con người thật của mình có khó không?” Đại loại như thế, tôi muốn nói đôi điều là con người này…Nhà văn xuất thân từ một sĩ quan quân đội, hết chiến tranh Tây Nam ông chuyển ngành và làm kinh tế. Tôi biết Lê Thành Chơn từ lâu, nhưng biết rõ ông từ chính cái hôm ông viết đơn xin ra khỏi Đảng. Hôm đó, Chơn buồn lắm, dường như cái chất lính, cái kiên nghị và vững chãi của đường đời đầy chông gai Chơn đã đi qua mất hết, anh thẫn thờ như người không có hồn. Về sau này, ông thú nhận với bạn bè, xin ra khỏi Đảng là cắt đi khỏi cơ thể phần quan trọng nhất của sự sống… Chúng tôi khuyên và ông ở lại . Khi quyết định ở lại với Đảng, CHơn linh hoạt và đầy nghị lực, thông minh. Anh trở nên một con người hoàn toàn khác với cách đó có 1 giờ…

Bộ tiểu thuyết Canh Năm được ra đời, tôi nghĩ, người mừng nhất là tác giả, bởi nó cũng đắm chìm như cuộc đời của Lê Thành Chơn. Hồi đó, vào khoảng năm 2000, tôi được anh “khoe” khi vừa viết xong quyễn thứ nhất (tác giả chia làm 4 quyển, quyển đầu tiên là Canh Năm anh viết xong đầu năm 2000 gởi dự thi được tặng thưởngcuộc thi viết tiểu thuyết của Hội nhà văn việt nam. Đến đầu năm 2003 mới viết xong 4 quyển. NXB Quân đội gộp 4 quyển thành 2 quyển, mỗi quyển dày đến trên 850 trang), vào khoảng tháng 2 năm 2000, anh cho biết, đã gởi cho nhà văn Hoàng Minh Tườnglúc đó làm Tổng biên tập báo Du lịch VN. “Canh năm” lấy bối cảnh ngành du lịch, nhà văn Hoàng Minh Tường quyết định cho đăng nhiều kỳ, Chơn vui lắm. Nhưng, mới đến kỳ thứ 5 thì bị cấm. Sau đó, quyển tiểu thuyết này được gửi đến một nhà xuất bản ở thành phố Hồ Chí Minh, nó bị trả lại vì lý do chính trị…May sao, nhà xuất bản Quân đội đọc kỹ và cho nó ra đờị

Tôi đọc nó ngay từ hồi còn bản thảo, bây giờ nó thànhsách, một bộ tiểu thuyết hay, đồ sộ, có tầm cỡ lớn laọ Bản đầu tien, Chơn tặng cho toị Tôi đọc nó vời tâm trạng bình tĩnh và phán xet. “Lý quyết định gởi vào canh bạc. Có thể là… thua trắng. Mà, cho dù thua thì cái cảm giác được cho Long vào trong vòng tay nàng, tự nó, cảm giác ấy sống động và tuyệt vờị Nàng mơ ước, chỉ cần ngồi canh Long, được Long nắm lấy ban tay, hoặc hơn 1 cái va chạm, có thể tạo nên một ấn tượng mà tất cả những gã đàn ông có trên đời này cộng lại cũng không sao sánh được. Còn nếu thắng, Long sẽ thuộc về nàng. Nàng sẽ chăm sóc Long. Nhiều ý nghĩ chợt đến, chợt đị Lý mơ tưởng, hình ảnh lung linh cua Long trước đám đông lam cho hàng ngan gã đàn ong lu mờ, làm cho nang sung sướng. Lý sẽ om Long trong lòng với đôi tay mềm, trang. Ngửi mái toc phong trần đượm nồng mui nắng gio của chàng…”

Tác phẩm của Lê Thành Chơn vừa có những chuyện đời, người đọc có thể nhận ra đó là chuyện của đơn vị mình, thành phố của mình. Càng đọc cô gái có tên là Lý trở nên quyết liệt, ranh ma, nàng giống nhiều cô gái có tính cách dữ dội phớt đời và biết sử dụng sắc đẹp trời cho để làm lợi cho bản thân mình.Còn…phía bên kia,  Triết lý sống của một nhân vật chính diện “…nói cho cùng, những gã đàn ông trên đời này đâu có cần người đàn bà quá khôn ngoan… và, chính vì thói đời, thấy đàn bà, những gã đàn ông nào cũng muốn làm giống đực. Cho nên Lý hành động như vậy và cho rằng mình sẽ thành công cũng là điều dễ hiểu…” Trong “Canh năm”, ngoài những cuộc mây mưa, chụp giật ngoài luồng, còn có những đầu óc tỉnh táo, không phải như sự suy nghĩ của Lý rằng “nàng biết làm cho bao gã đàn ông nổi tiếng trờ thành tầm thường”. Đó là nhân vật Long, Chiến, Tư…những chiến sĩ từ chiến trường trở về, còn lạ lẫm về môi trường kinh tế đã phãi trở thành chứng nhân của bọn bon chen và thực dụng, của quỷ quyệt, tàn ác,và đầy thủ đoạn. Hơn thế,họ trở thành đối tượng để bị loại trừ. Có nhiều người đã gục ngã. Nhưng cũng có, rất nhiều người vươn lên bằng trí thông minh, sự ngoan cường của người lính ở mặt trận mớị Bộ tiểu thuyet của nha văn Le Thành Chơn lý giai rất sau ve kinh tế ma không nham chán, toi đã đọc liền một mạch, càng đọc, tôi vỡ ra nhiều điều về cổ phần hoá và công ty cổ phần, về thị trường chứng khoán. Người viết am hiểu tường tận công tác quản lý và kinh doanh, thủ thuật của thị trường, của giới doanh nhân trong nước và nước ngoàị Những kỹ thuat và xao thuật lam ăn va hội nhap. Mot bộ tieu thuyết rat mới về cách the hiện đề tai kinhte sắc sao mà hap dẫn.  Nha văn rat khéo leo trong cach tao kịch tính và xử lý, những lắc léo của những người ở tuổi khả kính với mối tình xưa, trong hoàn cảnh mới, cũng như chuyện hàn gắn những phức tạp trong lỗi lầm ngoại tình của những đội vơ chồng trẻ. Điều đặc biệt, với tính cách thượng võvốn có trong giới võ lăm, nhà văn đã nhuần nhuyễn trong khắc hoạ nội tâm của giới giang hồ, người ở tận đáy xã hội bằng bút pháp chân thật.

Có thể nói, Lê Thành Chơn đã đề cập hầu hết những giai cấp trong xã hội, hàng chục nhân vật, mỗi nhân vật được ông khắc hoạ một tính cách và những nội tâm riêng, không có nhân vật nào trùng nhau, ông đã đẩy sự đau khổ, khốc liệt đến tận cùng, người đọc tự mình suy ngẫm và xót xạ Điều het sức thú vị sự lý giải, những hiểu biết về tôn giáo đã làm cho tác phẩm của nhà văn trở nên sâu mà nhẹ, uyển chuyển, sáng tạo và có tầm cỡ.

Bộ tiểu thuyết của Lê Thành Chơn, đọc xong vẫn còn thấy hình như tác giả để ngõ, nó còn có thể viết tiếp trong giai đoạn mới, bởi sàn giao dịch chứng khoán đã quật ngã bao người, bao người ngây thơ và nông nỗi, những thất bại và quyết liệt trên con đường hội nhập và phát triển, những vụ kiện và thua kiện, những cuộc đấu chí tử của các nhân vật cấp cao và thật cao để giành và giật quyền lực. Dù sao, tác phẩm của Lê Thành Chơn ra đời trong bối cảnh Hội nhà văn Việt Nam vừa tổ chức một đại hội với yêu cầu cấp bách phải có những tác phẩm hay, tầm cỡ. Tôi nghĩ đây là một tác phẩm đáp ứng yêu cầu đó.

Sài gòn 1-5-2005

^{*Canh năm – Nhà xuất bản Quân đội nhân dân.}
 

Nhà văn Trầm Hương:

“Trước đây vài tháng, khi Sài Gòn chưa bị phong thành, còn gặp anh qua điện thoại. Anh nói anh vẫn đang viết. Anh vẫn còn mắc nợ  những trang viết về không quân và quê hương. Anh là vậy, cô đơn, cần mẫn trên từng trang viết. Hỏi anh viết gì, anh nói: “Sức mình hôm nay yếu rồi nhưng mình cố gắng viết cho xong tác phẩm này.  Tên của nó là “Chạy”. Và anh chạy nước rút với tình trạng quả tim không còn được khoẻ của mình. 1 giờ chiều ngày 10.9.2021 anh vĩnh viễn ra đi, để lại những trang viết còn dang dở. Anh ra đi thanh thản, như người lính vừa hoàn thành nhiệm vụ trở về với đất mẹ, bởi  anh đã sống một cuộc đời tận tận hiến, trọn vẹn, cho người thân, cho Tổ quốc trong chiến tranh và hoà bình”. 

Doanh nhân Nguyễn Văn Phú – Việt kiều Mỹ:

“Mr.Jim Zumwalt – con trai Đô đốc Hải quân Mỹ Zumwalt, tác giả quyển sách “Chân trần chí thép” – một quyển sách về ý chí kiên cường và tình yêu hoà bình của người Việt Nam ra mắt ở Sài Gòn vào năm 2011 nhờ tôi giới thiệu một nhà nghiên cứu chiến tranh Việt Nam gởi những câu cho anh Lê Thành Chơn, về những ẩn số hệ thống phòng không không quân Việt Nam trong chiến tranh cho một luận án tiến sĩ. Không quân Việt Nam trong chiến tranh luôn là đề tài gây sự chú ý của người Mỹ. Rất nhiều người muốn biết về những phi công Bắc Việt với những chiếc máy bay cũ nát, lực lượng không quân non trẻ lại bắn rơi nhiều máy bay Mỹ. Đó là câu chuyện dài, nhiều điều vi tế mà những người trong cuộc, từng trải nghiệm mới có thể lý giải và cho câu trà lời thoã đáng được. Tôi gọi điện hỏi một người quen thì hay tin anh vừa mới mất. Tôi bất ngờ quá. Những lần gặp anh còn khoe với tôi sẽ viết cùng “Mr.Jim Zumwalt từ hai  phía. Vậy mà... Anh ra đi, mang theo những trang vàng cho cuộc đời, chưa kịp viết...; nên những gì anh đã viết ra, được đọc, thật trân quý!”. Nghe tin anh mất, từ Mỹ, Mr.Jim Zumwalt gời lời chia buồn sâu sắc đến gia đình nhà văn Lê Thành Chơn...