TIN TỨC

Dì Thanh Hà...

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng:
mail facebook google pos stwis
244 lượt xem

Con trai nhà thơ Chế Lan Viên viết bài hát tặng cô giáo

TRIỆU PHONG

Tôi gọi cô giáo Nguyễn Thị Thanh Hà là dì Hà, bởi em ruột của dì, cô giáo Nguyễn thị An Lộc là con dâu ông tôi Trương Quang Phiên; cũng là bởi tự những ngày kháng Pháp ở Nghệ Tĩnh, mẹ tôi- nghệ sỹ Tân Nhân đã luôn coi dì như một người em ruột thân thiết...

Dì Thanh Hà sinh ra trong một gia đình giáo học nổi tiếng ở vùng Thanh Nghệ Tĩnh. Cha dì là ông Đốc Quýnh nghiêm ngắn, thông tuệ, cũng là bạn thân thiết với họa sỹ Nguyễn Phan Chánh lừng danh. Bởi vậy hồi còn ấu thơ, dì Hà đã được ông Nguyễn Phan Chánh cho theo học vẽ, nhưng bởi ngáy ấy chiến tranh loạn lạc, dì chỉ có thể theo học được một thời gian, rồi chờ ít năm sau, theo nếp nhà, dì thi vào trường sư phạm liên khu 4 trong vùng tự do của ta, và từ năm 1953, dì đã trở thành cô giáo dạy văn sử trong các trường cấp 2 kháng chiến của ta, và tiếp đó khi hòa bình lập lại, dì tiếp tục theo học Khoa Ngữ văn Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, bởi đỗ thủ khoa nên ngày tốt nghiệp, dì trở thành một cô giáo dạy văn của những mái trường cấp ba Hà Nội nổi tiếng: Trường Trần Phú, trường Nguyễn Thị Minh Khai, Trường phổ thông 3 Hà Nội. Nhiều thế hệ học sinh Hà Nội ngày ấy, dù học trường nào, hầu hết đều biết tiếng dạy giỏi của cô giáo Thanh Hà... 

Lại kể sang chuyện người học sinh là con trai nhà thơ Chế Lam Viên. Những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, nhiều thời gian báo Cứu quốc Liên khu 4 đứng chân ở thôn nhỏ Lai Triều, dưới chân núi Nưa huyện Triệu Sơn Thanh hóa. Nhà thơ nổi tiếng Chế Lan Viên (Phan Ngọc Hoan) khi ấy là cây bút chủ lực của báo, khi sinh con trai đầu lòng đã lấy tên thôn làng đặt tên cho con mình là Lai Triều - Phan Lai Triều.

Hòa bình, Phan Lai Triều theo cha về Hà Nội, và gắn tuổi thơ mình với những mái trường phổ thông Hà Nội. Có một cô giáo đã để lại trong anh nhiều ân tình, nhiều kỷ niêm sâu sắc là cô giáo Nguyễn Thị Thanh Hà.  Năm học cấp ba, anh học trừơng phổ thông 3 Hà Nội, cô giáo Nguyễn Thị Thanh hà, vừa là giáo viên dạy văn vừa là chủ nhiệm lớp của anh.

Cô có một giong nói mang âm điệu Hà Tĩnh êm nhẹ, giảng văn rất tryền cảm và  lôi cuốn. Cô có một ánh mắt vô cùng trìu mến với cac em học sinh, và luôn mở ra với các em những chân trời rộng lớn. Hơn thê nữa, cô có một tấm lòng yêu thương học sinh vô bờ bến, như một người mẹ thứ hai của các em. Bởi Hà Nội những năm ấy đã bức vào chiến tranh, bố mẹ các em đều rất bận rộn công tác san xuất chiến đấu, nhiều người di chiến đấu xa, nên tất cả con em đều gửi gắm hết cho nhà trường và các thẩy cô giáo. Với tình thương yêu đặc biệt, cũng là nhiệm vu thiêng liêng vơi Tổ quốc, các thầy cô đã chăm sóc các em hết sức chu đáo, tận tình, nhất là với các trò có những hoàn cảnh éo le, thiệt thòi hơn các bạn”. Có những ngáy sơ tán, cô Thanh Hà phải đưa hàng trăm em học sinh đi sơ tán vùng trung du Sen Hồ Hà Bắc. Vừa làm thầy, vừa làm cha mẹ cho học sinh, lo cho các con ở nhờ trong nhà bà con, từ miếng ăn, giấc ngủ, cho đến trang sách và ánh đèn đêm đêm học bài. Đã một lần bom dội vào đúng bếp lửa ngày ngày cô nhóm lên lo cơm nước cho các em, nhưng rất may có một linh cảm nào đó, từ hai ngày trước bếp ăn của cô trò đã chuyễn sang nơi khác. Thật hú vía và may mắn thay... 

Từ mái trường và tấm lòng cô giáo, các em trưởng thành và khi tốt nghiệp đều tinh nguyện lên đường nhập ngũ. Trong đó có cả Phan Lai Triều, dù quê hương anh ở miền Nam (Tiêu chuẩn được đi học nước ngoài và không phải nhập ngũ), và là con một nhà thơ rất nổi tiếng cả nước nể vì. Anh đã chiến đấu rất dũng cảm trong những tháng ngày ở Trường Sơn, và còn là một nhạc sỹ, tay đàn tay súng...

30 năm sau, khi đất nước đã yên bình, những học sinh ngày ấy đi tìm nhau và cùng rủ nhau đi tìm thăm các thầy cô giáo, trước hết là thăm cô giáo chủ nhiệm lớp Nguyễn Thị Thanh Hà. Anh Phan Lai Triều nhớ lại: “Hôm ấy là một ngày thứ bảy năm 1994, chúng tôi đi tìm cô và đều xúc động vô cùng sau 30 năm mới được gặp lại cô. Thời gian có thể làm cô già đi, tóc bạc ra, nhưng nết phúc hậu và giọng nói đầy truyền cảm ấm áp của cô vẫn vẹn nguyên như năm xưa. Cô cầm tay tôi: “Triều của cô đây ư, cậu học trò tinh nghịch và cũng hết sức tình cảm của tôi”. Rồi cô cầm tay, thăm hỏi từng học trò của cô, có người rất thành đạt, nhưng cũng có người không may mắn trong cuộc sống, dường như càng làm cô quan tâm, chia sẻ nhiều hơn. Nhất là những bạn không may đã mất sớm, cô nói tên từng học trò mà nước mắt rưng rưng...

Điều mà chúng tôi hết sức khâm phục cô, là bất cứ trong hoàn cảnh nào, cương vị gì, trong tâm hồn cô vẫn luôn là tâm hồn một nhà giáo yêu đời, yêu nghề, yêu học sinh thăm thẳm. Khi vào thành phố Hồ Chí Minh, có lúc cô được giao nhiệm vụ là phó phòng giáo dục Quận 6, rồi cả khi hưu trí, cô vẫn đau đáu với sự nghiệp giáo dục, trồng chữ, trồng người. Ở quận 6 ngày ấy, có những lớp học rất đặc biệt học theo những tài liệu giảng dạy rất tinh tế, rất phù hợp để xóa nạn mù chữ cho nhiều người, nhất là những người Hoa lớn tuổi, do chính cô giáo Nguyễn Thị Thanh Hà soạn giáo án (cùng các ông Trương Minh Nhựt và cô giáo Bùi Thị Kim Thục) sáng tạo nên , chính các thầy cô trực tiếp đứng lớp, và không bao giờ nhận một đồng học phí hay thù lao nào...

 Cũng trong buổi gặp lại cô giáo sau 30 năm xa cách, các bạn trong lớp biết Phan Lai Triều giờ đây là một nhạc sỹ, hội viên Hội âm nhạc TP HCM và Hội âm nhạc Việt Nam, đều yêu cầu anh phải có một bài hát thật hay ngợi ca cô giáo Thanh Hà của chúng ta, để bày tỏ tất cả tình yêu của mọi học sinh với cô giáo. Lĩnh hội yêu cầu này của các bạn, và cũng là thôi thúc của trái tim mình, anh Phan Lai Triều đã có ngay bài hát “Ơi sông xanh” tặng cô giáo Thanh Hà. Điều thêm phần lý thú của bài hát này là được phổ theo thơ của một nghệ sỹ rất nổi tiếng là NSƯT Tân Nhân – một nghệ sỹ là đồng hương và vô cùng thân thiết với cha anh là nhà thơ Chế Lan Viên:

“Ơi sông xanh sông xanh

Tên cô là sông xanh

Cô giáo giọng ngọt ngào Hà Tĩnh

Nuôi tâm hồn trẻ thơ những dòng nước mát lành...”

Bài hát đã ba chục năm, nhưng nó còn vang vọng mãi trogn tâm hồn bao thế hệ học sinh và những người lính như nhữn người con của Nhà thơ Chế Lan Viên và những người con của NSUT Tân Nhân...

Lại một cạu chuyện khác về cô giáo Thanh Hà. Vốn là một nhà giáo rất am hiểu về văn học và lịch sử, một năm kia cô cho ra mắt một tập sách dày hơn 400 trang khổ lớn về những câu chuyện lịch sử Việt Nam. Chính Giáo sư sử học, Nhà giáo nhân dân, Chủ tịch Hội Lịch sử Việt Nam, và là một trong “tứ trụ nền lịch sử” nước nhà  là GS Phan Huy Lê phải thốt lên lời khen ngợi và đánh giá rất cao.

Thầm nghĩ Dì của tôi, một nhà giáo vô cùng giản dị và khiêm tốn, có thơ của nghệ sỹ ưu tú viết tặng, có bài hát của người lính Trường Sơn con trai một nhà thơ hiện đại hàng đầu đất nước, lại có cả lời ngợi khen của  Chủ tịch Hội Lịch sử nước nhà, em trai của một Thủ tướng chính quyền Sài gòn cũ, ắt không phải ai cũng vinh hạnh có được, và ắt cũng không thể là người thường! 

Bài viết liên quan

Xem thêm
Nhớ những nhà văn áo lính đã về miền mây trắng
Nguồn: Văn nghệ quân đội, số tháng 12/2023.
Xem thêm
Lần đầu gặp ông nhạc sỹ Làng lúa làng hoa
Nguồn: Thời báo Văn học & Nghệ thuật
Xem thêm
Duyên văn - duyên đời của một nhà văn
Nguyễn Ngọc Ký quê Hải Thanh, Hải Hậu, Nam Định; bị liệt đôi tay từ năm bốn tuổi, bảy tuổi đi học dùng chân viết; hai lần được Bác Hồ thưởng huy hiệu vì thành tích vượt khó, học giỏi.
Xem thêm
Ân sư của vợ tôi
Bài viết của nhà văn Đặng Chương Ngạn về PGS - Nhà giáo ưu tú Chu Xuân Diên
Xem thêm
Nguyễn Hiến Lê - người thầy không đứng lớp của tôi
Nguyễn Hiến Lê (1912-1984), tự Lộc Đình, người làng Phương Khê, phủ Quảng Oai, tỉnh Sơn Tây (nay là huyện Ba Vì, Hà Tây).
Xem thêm
Ông ‘Thiềm Thừ’ Nam Bộ: Trần Kim Trắc
Nhà văn Trần Kim Trắc là một “ca” hết sức đặc biệt. Ông viết rất hay từ những truyện đầu tiên tới những truyện cuối cùng. Văn của ông, mọi người đều ngay lập tức cảm mến và tìm thấy ở đó sự trong sáng, chân thành, sâu sắc. Ông xuất hiện trở lại với truyện ngắn “Ông Thiềm Thừ“, sau đó in thành tập và đoạt giải thưởng Hội Nhà văn năm 1995.
Xem thêm
Nguyễn Thế Khoa, “một đời đam mê, một đời bão tố” & không phải tay vừa!
Bài viết về nhà báo Nguyễn Thế Khoa, TBT tạp Văn hiến Việt Nam.
Xem thêm
Văn Cao - Một lòng vì tổ quốc
Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhạc sĩ - nhà thơ Văn Cao (15/11/1923 - 15/11/2023)
Xem thêm
Trưng Nữ Vương - Bản hùng ca độc lập dân tộc
Sau khi bộ Tiểu thuyết lịch sử Trưng Nữ Vương 02 tập được xuất bản, nhà báo Nguyễn Thị Bích Ngọc đã có trò chuyện với nhà văn Phùtng Văn Khai xoay quanh bộ tiểu thuyết này.
Xem thêm
Lê Thị Kim - Khi tình yêu đến với thi ca và hội họa
Videoclip Lê Thị Kim - Khi tình yêu đến với thi ca và hội họa và chương trình Thi ca điểm hẹn: Lê Thị Kim sâu thẳm tình đầy của VOH.
Xem thêm
Nhà văn Nguyễn Phúc Lộc Thành: Trái tim nóng và cái đầu lạnh
Nhà văn Nguyễn Phúc Lộc Thành vừa ra mắt hai tập thơ lục bát “Đồng sen tàn” và “Mẹ” vào những ngày mùa thu đang độ chín.
Xem thêm
Bảo Ninh viết về chiến tranh là viết về hòa bình
Nhà văn Bảo Ninh tác giả tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh cho biết viết về ký ức thời lính là một cách ông làm hòa nỗi đau quá khứ.
Xem thêm
Tiên ông đi xe đạp
Bài viết về PGS - Nhà giáo ưu tú Chu Xuân Diên
Xem thêm
Lê Thị Kim - Nữ sĩ đa tài
Kỷ niệm 93 năm Ngày Phụ nữ Việt Nam (20/10/1930 - 20/10/2023)
Xem thêm