TIN TỨC

Hát câu đồng dao - thơ thiếu nhi cho mùa trăng

Người đăng : phunghieu
Ngày đăng: 2023-09-29 15:49:22
mail facebook google pos stwis
570 lượt xem

Hát câu đồng dao là tập thơ mới nhất và cũng là tập thơ thiếu nhi đầu tiên của nhà thơ Trần Thanh Bình (Hội viên Hội nhà văn TP.HCM). Sau sự dịu dàng, nhẹ nhàng là sự sâu lắng, là những thông điệp cuộc sống nhiều ý nghĩa với không chỉ riêng trẻ em. Và, đây là món quà nhỏ nhiều ý nghĩa nhà thơ dành cho thiếu nhi và độc giả yêu thơ thiếu nhi nhân mùa trăng về.

“Hát câu đồng dao” - từ tựa tập thơ, nhiều bài thơ trong tập thơ nhỏ này gợi nhớ sự ngọt ngào từ đồng dao, ca dao, viết về những điều gần gũi trong cuộc sống con trẻ. Trần Thanh Bình từng sáng tác nhiều tập thơ nhưng đây là tập thơ thiếu nhi đầu tiên của chị. Tập thơ nhỏ được chị chăm chút với những minh họa mà (họa sĩ Thuần Nhất An minh họa), Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành. Phần nhiều tác phẩm trong tập thơ này được viết bằng thể thơ bốn chữ, năm chữ, lục bát - là những thể thơ quen thuộc khi viết thơ cho thiếu nhi, hình ảnh, vần điệu khá gần gũi, gợi cảm hứng từ đồng dao, dân ca.

Sự trắc ẩn luôn hiện hữu trong những trái tim bé thơ. Tình thương đến từ những điều bé nhỏ trong cuộc sống này, hình thành những hạt mầm nhân ái lớn lên cùng trẻ nhỏ. Trong “hoạt cảnh” vào lúc trời rét, bà đan cho cháu đôi vớ (tất), bé mang vào ấm chân, thế nhưng, lòng bé âu lo cho em cún:

Bé lại thương cho cún/ Không tất, có lạnh chân?/ Làm sao, làm sao nhỉ?/ À! Lấy rơm bện dần.

 Đôi tất rơm xinh xắn/ Cún ơi, mau mang vào/ Trời đang vào mùa rét/ Bạn, tớ ấm như nhau…

Lòng yêu thương con vật trong nhà của một em bé, dịu dàng nhưng hẳn sẽ ghim nhẹ trong lòng độc giả. Và đây, lúc “Em tan học, bước nhịp nhàng thong dong”, nhà thơ không tiếp tục miêu tả tâm trạng hân hoan ấy, lại bất ngờ rẽ sang:

Thương cho cái vạc lội sông/ Cái cò bắt tép, nặng lòng nuôi con

Từ “cái cò, cái vạc cái nông” hay “Cái cò đi đón cơn mưa” (ca dao) trong trang sách nhỏ đã bước ra cuộc đời trong đôi mắt bé. Và Sự “trái ngược” ấy cũng nhằm tạo nên cảm xúc cho liên tưởng của thơ, thì ra, mình vẫn còn sung sướng lắm, vì ngay sau đó là:

Cơm chiều mẹ sắp dọn ra/ Một ngày hạnh phúc cả nhà cùng vui…

Hay tính thương của bé cũng bất ngờ thức dậy khi cầm bút tập viết, gặp mẫu tự Ô, không chỉ là “O tròn như quả trứng gà/ Ô thì đội mũ Ơ thời thêm râu” bé đã biết nghĩ đến:

Mẹ đi mưa nắng dãi dầu/ Ô che râm mát nhịp cầu tháng năm.

Liên tưởng này hoàn toàn hợp lý và cũng “trẻ con” một cách ngộ nghĩnh nữa.

Bên cạnh những bài thơ nhỏ gợi lên tình thương yêu trong trẻ, Trần Thanh Bình khá thành công khi viết những bài thơ về thiên nhiên dành cho trẻ em:

Trong “Trò chơi của nắng”, thiên nhiên trở thành người bạn trong trẻo trong thế giới bé thơ. Thiên nhiên - nắng thực sự trở thành người bạn, gợi sự nhớ thương khi xa vắng. Chị viết:

Ban ngày, mẹ cõng lên nương/ Ơi bạn nắng cứ vấn vương sân nhà/ Chiều tà, nắng trốn vào hoa/ Đêm về, nắng lại chan hòa sương đêm

Mỗi sớm mai, mặt trời lên/ Nắng quay trở lại nõn mềm nắng tơ/ Em vào lớp học cùng cô/ Ngoài sân, nắng nghịch vẩn vơ nô đùa

Buồn ghê, những lúc trời mưa/ Nắng đi đâu vậy, sao chưa quay về?

Và thiên nhiên, vẫn luôn là người thầy dịu dàng, gần gũi dạy cho con trẻ những bài học đáng nhớ:

Học dây bầu dây bí/ Quấn quýt chung một giàn/ Học hoa trái thơm thảo/ Đến mùa lại chín vàng

Cuối cùng, đoạn kết có sức khái quát chung:

Bao nhiêu điều phải học/ Từ thiên nhiên quanh nhà/ Biết nghĩ suy, quan sát/ Bài học sẽ tìm ra…

Có thể ghi nhận, đây là bài thơ hay khi những thông điệp được lồng vào khéo léo, tự nhiên đến độ bất ngờ. Không hề lên gân, nhẹ nhàng thôi nhưng tác giả đã thành công khi bất ngờ chuyển từ những chuyện hoa, chuyện quả dễ thương sang thông điệp “học từ thiên nhiên quanh mình”. Và thông điệp ấy ở lại trong lòng trẻ thơ.

Nhà thơ Trần Thanh Bình

Nhà thơ Lê Minh Quốc (Chủ tịch Hội đồng Thơ - Hội Nhà văn TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, mỗi bài thơ tựa như bông hoa xinh xắn. Như đã nói, “Mỗi tập thơ là một quá trình nhằm hoàn thiện bản lĩnh thơ”, thì ở tập thơ này có thể đánh dấu cho bước đường viết thơ cho thiếu nhi của nhà thơ Trần Thanh Bình. Qua tập thơ “Hát khúc đồng dao”, bước đầu tác giả đã có những tìm tòi trong hình ảnh, câu chữ lẫn nhịp đi của các câu thơ. Cần viết dung dị để trẻ em dễ đọc, qua đó, có thể ghi lại trong trí nhớ. Đôi khi những câu chuyện ngắn, giản dị lại có sức bền hơn những “triết lý” dài dòng mà vụn vặt đã có nhiều người mắc phải, vì họ nghĩ rằng, có như thế mới đạt đến tính giáo dục.

Quả là vậy, có thể dễ dàng nhận thấy ở tập thơ Hát câu đồng dao, ẩn sau sự dịu dàng, nhẹ nhàng là sự sâu lắng, là những thông điệp cuộc sống nhiều ý nghĩa với không chỉ riêng trẻ em. Và, đây là món quà nhỏ nhiều ý nghĩa nhà thơ dành cho thiếu nhi nhân mùa trăng về.

Ngọc Minh

Bài viết liên quan

Xem thêm
Tần Hoài Dạ Vũ – Người thầy mẫu mực đất Quảng
Tần Hoài Dạ Vũ – nhà thơ, nhà báo, nhà giáo, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian…xin được gọi ông là nhà nào đây ạ? Tần Hoài Dạ Vũ cười hiền lành, đầy khiêm tốn: “Cứ gọi tôi nhà giáo là được rồi!”. Người tôi nói đến, đó chính là thầy giáo Nguyễn Văn Bổn (bút danh Tần Hoài Dạ Vũ).
Xem thêm
Văn truyện của Phạm Ngọc Dũ - Cảm xúc chân thành và đầy tính nhân văn
Trước khi khai thác về văn truyện của anh, tôi xin giới thiệu đôi dòng về nhà văn Phạm Ngọc Dũ: Phạm Ngọc Dũ sinh năm 1957 tại Quảng Ngãi, hiện sống và viết tại tp HCM, Hội viên Hội Nhà văn TPHCM. Anh hiện đang là chủ biên của Tạp san Sông Quê.
Xem thêm
Dấu chân thơ – những thiên du ký bằng thơ sâu lắng ngọt ngào
Bài viết của nhà thơ Phố Giang, hội viên Hội Nhà văn TP. Hồ Chí Minh
Xem thêm
Cuộc du ngoạn bằng thơ đầy cảm xúc
“NHỮNG DẤU CHÂN THƠ” Là tập thơ thứ Ba của tác giả Trần Kim Dung do nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành vào đầu tháng Sáu năm 2023.
Xem thêm
‘Mười năm một quãng đường người xót xa’
Bài viết của Nguyễn Văn Hòa về tập Thơ mười năm của Hoàng Đình Quang, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2023
Xem thêm
Dòng ban mai trong thơ Trần Hùng
Tập thơ Mắt mắt khuya từng đàn (NXB Hội Nhà văn, 2023) của Trần Hùng dẫn tôi vào một sớm đang tan sương, có thể ứng với bất kỳ mùa nào trong năm. Khi ấy hừng đông đã rạng, sưởi ấm cho khắp miền không gian nơi con người cùng vạn vật vừa thức dậy. Một ban mai không ngưng đọng mà dịch chuyển, cuộn chảy trong bầu không khí thanh sạch, tinh khôi. Dòng chảy ấy khai mở một ngày mới trong tâm tưởng bạn đọc, bảng lảng, đột sáng và trong suốt.
Xem thêm
Đại thi hào Nga Pushkin – Một thời để yêu, một thời để chết
Cái chết bi thảm của đại thi hào Nga Aleksandr Pushkin cách đây gần 200 năm sau cuộc quyết đấu bên bờ sông Đen (thuộc ngoại ô Peterburg) đã làm dấy lên một làn sóng phẫn nộ trong công chúng, đồng thời đổ ập lên đầu Natalya – vợ ông – biết bao điều tiếng…
Xem thêm
Hành trình văn học Nga ở Việt Nam: Dòng chảy không đứt đoạn
Quan hệ ngoại giao giữa Liên Xô (nay là Liên bang Nga) và Việt Nam được chính thức xác lập từ ngày 30/1/1950 song mối quan hệ văn chương Nga – Việt đã hình thành từ trước đó rất lâu, dưới hai hình thức: sự giao lưu văn hóa và sự tiếp nhận của những người cộng sản Việt Nam từ nền văn hóa, văn học Nga. Đi suốt thế kỷ XX và ở những năm đầu thế kỷ XIX, tuy có những lúc thăng trầm, song mối quan hệ văn chương ấy chưa bao giờ đứt đoạn!
Xem thêm
Triết lý nhân sinh trong cảm thức thơ của Hoàng Vũ Thuật
Đối với thi sĩ, cái tôi trữ tình phần nào đại diện cho những kiếp nhân sinh mà họ quan sát, gặp gỡ và cảm tưởng. Con người thi ca tìm thấy và chịu đựng được khổ đau của mình, nhưng không chịu đựng được khổ đau của nhân loại. Họ cất tiếng thay cho nhân loại, bằng trái tim đã thấm thía những nỗi đời riêng.
Xem thêm
Vàng của tâm hồn, vàng của văn chương
Bài viết của nhà văn Ngô Xuân Hội về nhà văn Nguyễn Trí
Xem thêm
Bùi Giáng - Người chưa bao giờ già
Bùi Giáng (1926 – 1998) là người hay được nhắc đến với biệt danh “trung niên thi sĩ” do ông tự nhận. Quãng đời sáng tác của ông không chỉ gắn với những bài thơ hay, đầy chất ngẫu hứng, mà còn gắn với những câu chuyện kể nửa hư nửa thực. Nhân kỷ niệm 25 năm ngày ông qua đời, nhìn lại hành trình thơ của ông, thấy được người “trung niên thi sĩ” này chưa bao giờ già trong con mắt của độc giả.Bùi Giáng (1926 – 1998) là người hay được nhắc đến với biệt danh “trung niên thi sĩ” do ông tự nhận. Quãng đời sáng tác của ông không chỉ gắn với những bài thơ hay, đầy chất ngẫu hứng, mà còn gắn với những câu chuyện kể nửa hư nửa thực. Nhân kỷ niệm 25 năm ngày ông qua đời, nhìn lại hành trình thơ của ông, thấy được người “trung niên thi sĩ” này chưa bao giờ già trong con mắt của độc giả.
Xem thêm
Từ khải ca họa mi đến thực mơ giữa đôi bờ chùa – chợ!...
Bài bình 2 bài thơ của doanh nhân - nhà thơ Trương Vạn Thành.
Xem thêm
“Mùa xuân đầu tiên” của Văn Cao
Sau ca khúc “Tiến về Hà Nội” đúng 26 năm, vào mùa xuân 1976, nhạc sĩ thiên tài Văn Cao khi có dịp vào TP.HCM, ông lại sáng tác ca khúc “Mùa xuân đầu tiên”, viết về những cảm xúc tràn ngập tâm hồn ông trong “mùa xuân đầu tiên” sau khi nước nhà hòa bình thống nhất.
Xem thêm
Người nữ và con đường tình yêu trong Đối thoại đêm
Đọc Đối thoại đêm của Triệu Kim Loan, NXB Hội Nhà văn, 2023
Xem thêm
Đào Phong Lan - hồn thơ vẫn mềm như cỏ
Tham luận của nhà thơ Lê Thiếu Nhơn đọc tại buổi ra mắt tập thơ “Em không thể nói lời từ biệt”
Xem thêm
Nhà văn Trịnh Minh Hiếu và “Giấc cỏ dụ”
Cách đây tròn 10 năm, năm 2013, Trịnh Minh Hiếu ra mắt tập truyện ngắn đầu tay “Tiếng chuông trên đỉnh Cô Thình” (NXB Hội Nhà văn 2013). Tròn một năm sau, chị lại cho ra mắt tập truyện ngắn thứ hai mang tên “Thúy Mầu” (NXB Hội Nhà văn 2014). Hai tập truyện ngắn có cá tính riêng của chị ngày ấy khuấy động làng văn chương không ít.
Xem thêm
Đào Phong Lan “không thể nói lời từ biệt” với thơ!
Bài viết của Bảo Gia đăng trên tạp chí Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh số 98, ngày 02/11/2023.
Xem thêm
Đò đầy vơi, bến cũ chẳng quên người!
Bài viết của PGS.TS Ngô Minh Oanh về tập thơ Đối thoại đêm của Triệu Kim Loan.
Xem thêm