TIN TỨC

Tết – không thể cắt nghĩa

Người đăng : phunghieu
Ngày đăng:
mail facebook google pos stwis
741 lượt xem

Trong một năm, người Việt của chúng ta có rất nhiều cái Tết, nhưng nếu chỉ nói một từ Tết thôi, thì gần như bất kể, ai cũng nghĩ đó là Tết Nguyên đán.

Nếu tra Từ điển tiếng Việt (Trung tâm Từ điển học, 2020) ta thấy từ Tết được giải nghĩa thật ngắn gọn, chỉ “ngày lễ lớn trong năm, thường có cúng lễ, vui chơi, hội hè, theo truyền thống dân tộc”.

Cách giải nghĩa như vậy là đúng, là đủ chứ còn gì? Nhưng trong tâm khảm sâu thẳm mỗi người con đất Việt, từ Tết có một nội hàm rộng lớn hơn nhiều.

Cũng bởi Tết Nguyên đán là duy nhất, đặc biệt nhất, hội đủ mọi yếu tố làm nên một sự kiện trọng đại nhất của mỗi con người. Nó là điểm mốc thời gian mỗi năm. Nó liên quan tới đời sống vật chất, đời sống tinh thần, đời sống tâm linh và văn hóa ngàn đời của dân tộc ta.

Tết báo cho ta biết rằng đã bước sang năm mới, tuổi mới. Và nhắc ta nhìn lại mình đã làm được gì, chưa làm được gì trong 365 ngày tuần hoàn vũ trụ.

Tết được giải nghĩa thật ngắn gọn, chỉ “ngày lễ lớn trong năm, thường có cúng lễ, vui chơi, hội hè, theo truyền thống dân tộc”

Ngạn ngữ Đức có câu: “Thời gian thay đổi và chúng ta cũng thay đổi theo thời gian”. Chúng ta không thể làm trái quy luật của cuộc sống. Tiếng tích tắc của đồng hồ nhắc ta, chỉ một giây thôi, thời gian đã qua ta sẽ không bao giờ lấy lại được.

Tết nhắc nhở cho chúng ta công việc cần làm để hướng về năm mới. Bao nhiêu là “deadline” (hạn chót): Sắp xếp mọi thứ để hoàn thành mọi dự định. Người lo kết thúc việc học hành. Người lo chuyện riêng tư (dựng vợ, gả chồng). Người lo tu sửa, chỉnh trang nhà cửa…

Rất nhiều cái lo. Nhưng đừng ngại. Cuộc sống là thế. Nó là một chuỗi dài những nỗi lo thường nhật đòi hỏi ta phải có quyết tâm vượt lên, khuất phục mọi trở ngại để đưa mọi thứ trở lại bình thường.

Thời gian là “ông thầy” vĩ đại. Thời gian giúp ta sắp xếp mọi công việc. Thời gian đưa chúng ta vượt qua nỗi lo để có niềm vui. Hãy bình tĩnh để thực thi mọi dự định. Đừng hoài công ngồi thương tiếc hôm qua và đừng mỏi mắt đợi ngày mai. Hãy sống với hiện tại. Hiện tại là hiện thân của ngày hôm qua và của cả ngày mai. “Ngày mai đang bắt đầu từ ngày hôm nay” – Hoàng Vân.

Tết nhắc nhở chúng ta bổn phận phải thực hiện với mọi người, trước hết là những người thân thuộc trong gia đình, dòng họ. Con cháu dù đi đâu, làm đâu, dù xa xôi cách trở đến mấy, cứ đến ngày Tết là thu xếp về với gia đình, quê hương bản quán và thu xếp mọi nghi thức lễ Tết cho phải đạo. Sau phút giao thừa thiêng liêng là bước sang năm mới – một “cái mốc thời gian” hoàn toàn khác. Ngày hôm qua còn chung tay mọi việc, ngày hôm nay gặp nhau “cảnh vật, đất trời, con người đều đã khác”:

Mồng một thì đi Tết cha

Mồng hai Tết mẹ, mồng ba Tết thầy.

Chúc Tết là một nghi thức, một hành động, một nghĩa cử mà mỗi người hướng tới. Không chỉ là người dưới chúc người trên mà người trên cũng chúc người dưới, bạn bè, anh em, đồng nghiệp cùng hân hoan chúc tụng lẫn nhau. Lời chúc chính là lời cầu mong cho mọi việc tốt lành, hanh thông. Qua đó cũng gián tiếp nhắc nhở chúng ta phải hành động sao cho nguyện ước đó mau thành hiện thực.

Lời chúc Tết, cũng giống như mọi lời khẩn cầu trước thượng đế, thần linh, dù có nhắc đi nhắc lại hàng ngàn lần nhưng không phải vì thế mà bớt thiêng.

Tết về đúng lúc mùa Xuân đã đến bên thềm. Những chồi non lộc biếc đang hé mở vẫy gọi chúng ta. Hãy trải lòng mình đón Tết.

Tết mãi mãi mang ý nghĩa trường tồn. Và qua mỗi năm, mỗi Tết, mỗi giai đoạn lịch sử, ta lại thấy ý nghĩa của từ Tết thêm đầy, thêm giá trị.

Mùa xuân theo Tết trở về

Cành đào hé nở lặng nghe đất trời

PHẠM VĂN TÌNH

Báo Thể thao & Văn hóa

Bài viết liên quan

Xem thêm
Cần một “Hội nghị Diên Hồng” cho giáo dục
Bài viết của nhà văn Nguyễn Trường
Xem thêm
Phi hư cấu
Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam số 27 tháng 8/2024
Xem thêm
Chuyện Làng Văn và... người văn
Nguồn: Mục Góc nhìn của Tạp chí Sông Lam.
Xem thêm
Nét văn hóa độc đáo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng khởi đầu sự nghiệp chính trị từ việc làm báo. Sau khi tốt nghiệp đại học Tổng hợp ngành ngữ văn, ông về làm báo tại tạp chí Cộng sản (trước đây là tạp chí Học tập) - cơ quan lý luận của BCH TƯ Đảng Cộng sản Việt Nam. Được đào tạo cơ bản, đảm nhiệm nhiều trọng trách của Đảng và nhà nước, cả cuộc đời hoạt động cách mạng của TBT Nguyễn Phú Trọng đậm dấu ấn văn hoá từ quan điểm chính trị đến mối quan hệ giữa con người với con người.
Xem thêm
Kỷ niệm sâu sắc với Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
Bài viết của Trung tướng, PGS, TS NGUYỄN ĐỨC HẢI, Nguyên Viện trưởng Viện chiến lược Quốc phòng - BQP gửi cho Văn chương TPHCM.
Xem thêm
Công và tội của việc khen sách
Nguồn: Tuần báo Văn nghệ số 29, ngày 20/7/2024.
Xem thêm
Thích Minh Tuệ: Thức tỉnh mê trầm - Góc nhìn văn học
Những ngày gần đây, có vẻ như Phật giáo đang rơi vào cơn bão của sự khủng hoảng truyền thông, con người lạc vào mê trận niềm tin tín ngưỡng ồn ã đa chiều, mặc dù trước đây, Phật giáo cũng đã từng gây ra tranh cãi trong cộng đồng phật tử từ câu chuyện một vài sư thầy giảng đạo đi ngược lại tinh thần nhà Phật, gieo rắc những bài thuyết giảng tà kiến hù dọa con người, đã không ít lần dư luận lên án và bức xúc, nhưng nó giống như một con sóng dồn dập rồi tan vào cát, tiếp nối, kéo dài làm người ta trở nên chán ngán đến dửng dưng, nhưng thường khi điều gì vụt lên quá cao hoặc rơi xuống đáy sâu thì sẽ có một sự việc, hiện tượng làm cho nó đảo chiều ngược lại.
Xem thêm
Chúng ta học gì từ sư Thích Minh Tuệ - Góc nhìn văn học
Đang cảm hứng thì trải nghiệm, nhưng các bạn tin tôi đi, chỉ một thời gian nữa, vẫn chỉ một mình sư, với đôi chân bền bỉ của mình tự rong ruổi muôn nơi...
Xem thêm
Làm mới Truyện Kiều
Truyện ngắn “Mây bồng” tác giả Nguyễn Trường in Báo Văn nghệ - Hội Nhà văn Việt Nam số 18+19, ra ngày 30/4/2022 đặt ra vấn đề bảo tồn Truyện Kiều trong xã hội phát triển.
Xem thêm
Có duyên gặp Thích Minh Tuệ - Góc nhìn văn học
Có lẽ chưa bao giờ chúng ta thấy đời sống Phật giáo xuất hiện nhiều “nan đề” như lúc này. Xuất hiện những ngôi chùa vận hành kiểu doanh nghiệp với “doanh thu” không bao giờ được công bố. Sự kiện pháp hội được tổ chức rình rang bị nghi là lừa đảo. Sư phạm giới chỉ cần hoàn tục đem theo hàng trăm tỷ đồng thu được trong quá trình tu về tiêu riêng là xong…
Xem thêm
Hệ lụy khi nhà văn ít đọc sách
Bài viết của nhà thơ Lê Thiếu Nhơn trên Văn nghệ số 19/2024
Xem thêm
Nhà văn Phương Huyền: Khuyến đọc cũng là một phần trách nhiệm của nhà văn
Trong khuôn khổ Ngày Sách và Văn hóa đọc năm 2024, Sở TT-TT TPHCM đã công bố 10 Đại sứ Văn hóa đọc TPHCM nhiệm kỳ 2024-2025, trong đó có nhà văn Phương Huyền - người có nhiều hoạt động khuyến đọc trong thời gian qua. Báo Sài Gòn Giải Phóng đã có cuộc trò chuyện cùng chị.
Xem thêm
Một bút pháp mới lạ qua truyện ngắn Khai khẩu
Nguồn: Báo Văn nghệ Hội Nhà văn Việt Nam
Xem thêm