TIN TỨC

Cảm nhận thơ Trần Xuân Hóa từ một góc nhìn đa cảm

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2025-08-25 09:17:58
mail facebook google pos stwis
254 lượt xem

TRẦN TRÍ THÔNG

Nhà thơ Trần Xuân Hóa vừa gửi tặng tôi tập thơ thứ hai của anh. Chúng tôi vốn là đồng hương, đồng đội, lại từng cùng chung trường lớp, chia nhau những tháng ngày sơ tán thời chiến tranh ác liệt. Khi trưởng thành, mỗi người một hướng quân hành, nhưng rồi lại cùng chung một chiến trường. Phải đến khi tuổi đời không còn trẻ nữa, nhờ có thơ ca và niềm đam mê văn chương mà chúng tôi mới có dịp gặp lại. Thế nhưng, tình cảm bạn bè giữa chúng tôi thì vẫn vẹn nguyên như thuở nào: chân thành, sôi nổi và cùng hướng về những vẻ đẹp tinh túy nhất của nghệ thuật.
 


Đồng đội nhà thơ CCB Trần Xuân Hóa tặng hoa chúc mừng tác giả "Lời ru bão giông"

 


Nhà văn Trầm Hương - Phó Chủ tịch Hội Nhà văn TPHCM và nhà thơ Nguyễn Văn Mạnh - Trưởng BBT "Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam" tại buổi ra mắt "Lời ru bão giông"

Đọc tác phẩm của Trần Xuân Hóa, người đọc dễ dàng bị cuốn hút bởi cái "tình" trong thơ anh. Có thể gọi một cách giản dị đó là "thơ tình", song chữ "tình" ấy trong thơ anh được phân chia khá rõ rệt: tình yêu quê hương đất nước, tình yêu gia đình, tình yêu thiên nhiên, tình yêu lứa đôi và tình đồng đội.

Đọc và ngẫm nghĩ, tôi đặc biệt ấn tượng với góc nhìn đa cảm trong thơ Trần Xuân Hóa. Khó có thể ngờ một người đàn ông mạnh mẽ là thế, khi chạm vào những rung cảm trữ tình của đời thường lại trở nên mềm mại, sâu lắng đến vậy:

“Đôi bàn tay cứ yên lặng ngậm ngùi
Mà hai trái tim vội vàng đến lạ”

Hay:

“Không có em đến chiều cũng lạ
Tôi một mình đâu níu nổi ngày xưa”

Tác giả không hề lạm dụng sự đa cảm, nhưng mỗi khi cảm xúc chạm vào trái tim, thơ anh lại rung lên như một sợi dây đàn đầy xúc động:

“Ta muốn ôm tháng ba
Hôn lên vùng kỷ niệm
Những chiều mưa tim tím
Mưa con gái sân trường”

Người xưa thường nói: "Ở đời, hễ đa sầu đa cảm thì ắt sau này vất vả". Tôi không biết điều đó có hoàn toàn đúng không, nhưng chính sự đa cảm ấy lại dễ khiến người ta trở nên đồng điệu, biết cảm thông, sẻ chia và gánh vác cùng nhau.

Trần Xuân Hóa cũng vậy. Gặp một cảnh đời, một bóng hình người mẹ, hay một điều trái ngang trông thấy, anh đều hướng trái tim mình về đó:

“Chắc hành trình mẹ đã lắm trái ngang
Nước mắt ảnh như nhòa lên thân phận
Có phải mẹ đã vấp đời qua lận đận
Mà đơn thân rong ruổi bước độc hành”

Có lẽ, một tâm hồn đa cảm sẽ luôn tìm thấy sự đồng điệu trong thơ. Vì thế, thơ Trần Xuân Hóa dành cho đồng đội cũng thật dạt dào. Những ký ức chiến tranh, những trận đánh, những chiến dịch trong anh vẫn đầy ắp như một kho tàng sống động.

Đồng đội hy sinh nơi đâu, thân xác còn hay mất, nấm mộ thất lạc phương nào – tất cả đều khiến anh rưng rưng, nghẹn ngào:

“Linh thiêng bạn hãy dùng giằng
Níu chân mình lại - tỏ rằng bạn đây
Tháng năm thao thức hao gầy
Tìm chưa được bạn một ngày chưa yên”

Và khi sự đa cảm đã thấm đẫm vào cỏ cây, đất trời, cũng là lúc tâm hồn thi sĩ bừng lên một niềm hân hoan rạng rỡ. Đúng là "Người vui, hoa cũng thơm hơn mỗi ngày":

“Chào xuân đến với muôn hoa khoe sắc
Nghe đất trời êm ái phút giao hòa
...
Xuân hãy đến tiếp cho người đôi cánh
...
Cho nhân gian sức lực để bắt đầu...”

Có lẽ, chúng ta có thể ngồi hàng giờ để cùng nói về những cung bậc cảm xúc trong thơ Trần Xuân Hóa. Hy vọng rằng, trong những tập thơ sau, chúng ta sẽ lại được gặp một tâm hồn đa cảm ấy, ngày càng thăng hoa, đầy đặn và lung linh hơn nữa trên con đường văn chương.

Bài viết liên quan

Xem thêm
Hạt bụi lênh đênh – Từ đất Ý hóa kiếp thân thương dưới trời nam
Rơi ra từ căn phòng bài trí trang trọng của một tòa lâu đài cổ kính. “HẠT BỤI” kia đã chọn kiếp “LÊNH ĐÊNH” để rồi một ngày lưu dấu hồn trần nơi “quê người đất khách”. Hẳn là trong sự lựa chọn “nghịch thường” đó, hàm chứa một điều lớn lao địa cửu thiên trường nơi thân mệnh mong manh cánh chuồn. HẠT BỤI LÊNH ĐÊNH – ngay từ nhan đề… đã cho thấy sắc tính Á Đông thông dụng. Điều đặc biệt ở đây. Nó được viết bởi ELENA PUCILLO TRƯƠNG một nhà văn, một nhà Khoa học/ học giả Ngữ Văn của Tây Phương – Ý.
Xem thêm
Hoài niệm quê hương trong thơ Nguyễn Quang Thuyên
Nguyễn Quang Thuyên vốn là “dân xây dựng” - Giám đốc Vinaconex 3 Phú Thọ , quê Tam Nông, Phú Thọ. Ai từng gặp anh thời điểm hiện tại sẽ có thiện cảm bởi nụ cười có duyên, thân thiện. Ấy là Nguyễn Quang Thuyên của hôm nay, hay chí ít cũng là cảm nhận của tôi, rằng nhiều năm trước, gặp anh sẽ ngỡ anh khó tính, có sự bụi bặm phong trần của nghề nghiệp, có vẻ lạnh lùng và cảm giác khó gần. Anh là “dân ngoại đạo” nhưng đã 10 tập thơ được xuất bản. Tập thơ “Đưa em về quê nội”, NXB Hội Nhà văn 2024 của anh vừa đạt giải A của Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật Phú Thọ (Giải thưởng hàng năm, năm 2024).
Xem thêm
Khoảng trống trong thơ đương đại
Sang giai đoạn thơ hiện đại, đặc biệt từ thời kỳ Đổi Mới (1986) đến nay, dưới ảnh hưởng của thơ tự do, thơ thị giác, thơ hậu hiện đại,… khoảng trống được vận dụng đa dạng hơn: là dấu hiệu cấu trúc, chiến lược gợi mở ý nghĩa, cũng là phương tiện giải cấu trúc câu chữ. Việc nhận diện, phân loại và giải thích cơ chế thẩm mỹ của khoảng trống vì vậy cần được đặt trong dòng chảy lịch sử rộng hơn – từ các quy phạm cổ điển đến những cách tân hiện đại – nhằm làm rõ lý do và cơ chế khiến “sự im lặng” trở thành tiếng nói quan trọng trong thơ.
Xem thêm
Triệu Kim Loan – nỗi mình bộc bạch cùng trăng
Một bài viết chân thành, giàu rung cảm của Ngô Minh Oanh về tập thơ Chữ gọi mùa trăng của Triệu Kim Loan.
Xem thêm
Phan Nhật Tiến - Thời cầm bút nói về thời cầm súng
Bài viết của Trần Hóa về tập thơ mới của Phan Nhật Tiến
Xem thêm
Nắng xanh pha hương giọt mật đầy
Văn Chương TP.HCM xin giới thiệu bài của Tuấn Trần.
Xem thêm
Cảm nhận tác phẩm “Mật ngữ đen trắng”
Bài viết của nhà thơ Huỳnh Tấn Bảo từ Bà Rịa - Vũng Tàu
Xem thêm
Nặng tình qua những miền quê
Bài viết tạo được chân dung “lữ khách thi ca” Vũ Trọng Thái
Xem thêm
Thế giới nữ tính đằm thắm và điệu nhạc tình yêu trong thơ Võ Thị Như Mai
“Nhớ anh nhiều bao nhiêu / Như thế nào là nhiều…” – những câu thơ giản dị mà đằm thắm ấy chính là nhịp điệu riêng của Võ Thị Như Mai.
Xem thêm
Bùi Minh Vũ - Buông neo hồn thơ vào biển đảo
Sau 2 tập thơ Lão ngư Kỳ Tân (2014), Biển và quê hương (2020) Bùi Minh Vũ cho ra mắt tập thơ Buông neo của (NXB Hội Nhà văn, 2024) gồm 113 bài thơ viết về đề tài biển đảo. Cảm hứng chung của tập thơ là tình cảm mến yêu, cảm phục, trăn trở và gắn bó tâm hồn với với biển đảo, với Trường Sa, Hoàng Sa, với những người lính đảo và người dân bám biển. Những tập thơ trước, Bùi Minh Vũ viết từ cảm xúc của một công dân yêu nước hướng về biển đảo với sự ngưỡng vọng. Ở tập thơ này, sau những chuyến vượt sóng ra Trường Sa, thăm đảo chìm đảo nổi, nhà thơ đã “Buông neo” hồn thơ vào biển đảo của Tổ quốc. Bài đầu của tập thơ đã thể hiện điều đó: Sóng ngọt như hoa trái lững lờ thè chiếc lưỡi/Bình minh trườn qua con chữ/Bài thơ quyết liệt buông neo/Như cột mốc đứng thẳng (Buông neo).
Xem thêm
“Chữ gọi mùa trăng” – Những thao thức của người đàn bà yêu chữ
Tại buổi ra mắt tập thơ Chữ gọi mùa trăng (23/9/2025), nhà thơ Hương Thu không có mặt, nhưng sau đó đã gửi đến một bài viết nhiều cảm xúc.
Xem thêm
Nỗi buồn đẹp qua ca khúc “Bài Thánh ca buồn”
Bài Thánh ca buồn nhưng không buồn theo lẽ thường, nỗi buồn ấy đẹp và chẳng hề mong manh, rất có thể khi nghe câu này, nhiều người không đồng cảm. Vâng, đó cũng là lẽ bình thường vì tiếp nhận văn học lý giải chuyện cảm nhận tác phẩm văn học hoặc nghệ thuật còn phụ thuộc nhiều yếu tố, trong đó có yếu tố sở thích. Và, tôi yêu thích Bài Thánh ca buồn, cả lời thơ (ca từ) cùng nhạc điệu.
Xem thêm
Viết cho “Khúc nhen chiều”– vệt khói dĩ vãng đậm màu thực tại
Khúc nhen chiều không chỉ là tập thơ đẫm màu khói sương mà còn là cuộc “truy vấn” không ngừng của Vũ Xuân Hương với chính mình và đời sống.
Xem thêm
Nguyễn Thị Thúy Hạnh - Hành trình chữ đến thế giới thơ
Hành trình thơ của Nguyễn Thị Thúy Hạnh trước hết khẳng định một tinh thần hiện sinh rõ nét. Ở đó, con người – đặc biệt là người nữ – luôn hiện diện trong trạng thái bất an, tổn thương, đồng thời mang khát vọng vượt thoát và kiếm tìm hạnh phúc. Chữ trở thành nơi lưu trú của nỗi cô đơn, đồng thời là phương tiện giúp nhân vật trữ tình phục sinh và tiếp tục hiện hữu trong một thế giới nhiều biến động, đổ vỡ.
Xem thêm
Lòng Mẹ - Mạch nguồn của “Chữ gọi mùa trăng”
Bằng trái tim giàu cảm thông, nhà thơ Phan Thanh Tâm – tác giả của 7 tập truyện ngắn và thơ thiếu nhi – đã tìm thấy ở Chữ gọi mùa trăng hình tượng người Mẹ vừa đời thường, vừa thiêng liêng.
Xem thêm
“Lời ru bão giông” – Từ cảm nhận đến vần thơ tri âm
Tập thơ Lời ru bão giông của Trần Hóa mở ra 59 câu chuyện đời đầy mất mát nhưng vẫn chan chứa ánh sáng nhân văn, niềm tin và tình yêu thương.
Xem thêm
Đến với bài thơ hay: “Chiều Ải Bắc tìm em”
Anh vẫn như nghe trong đá núi/ Âm vang rầm rập bước quân hành/ Anh vẫn như nhận ra nụ cười em/ Trong sắc hoa đào xứ sở…
Xem thêm
“Hai vệt nắng chiều” và cuộc ra ngoài tử biệt sinh ly
Với “Hai vệt nắng chiều”, Xuân Trường như đang cố níu giữ những mảng hồi quang và ông đã như thoát khỏi mình, thoát khỏi những rào cản thế tục để trải hết lòng mình, đặng làm tròn chức phận của một thi sĩ
Xem thêm
Trần Nguyệt Ánh với tập thơ Vọng núi
Theo dõi tình hình văn học mấy năm gần đây, thấy trong các nhà thơ trẻ Đăk Lăk, Trần Nguyệt Ánh có niềm đam mê, sự nỗ lực sáng tạo và tình yêu tha thiết với thơ. Chị viết đều tay, có nhiều tác phẩm thơ hay. Hành trình sáng tạo của Nguyệt Ánh cũng là hành trình tìm kiếm, khám phá, đào sâu vào bản ngã để khẳng định cái “tôi” đa tình, đa đoan và định hình một cá tính sáng tạo. Nhân Ngày Sách Việt Nam, 21/ 4/ 2022, tại Đường Sách thành phố Buôn Ma Thuột, nhà thơ Trần Nguyệt Ánh đã giới thiệu với bạn đọc hai tập thơ mới xuất bản: Miền gió say (NXB Hội Nhà văn, 2021) và Vọng núi (NXB Hội Nhà văn, 2022). Vọng núi là tập thơ thứ ba của Nguyệt Ánh, gồm 132 bài thơ 1 - 2 - 3, thể hiện nỗ lực đổi mới, trải nghiệm và sáng tạo của nhà thơ cả về nội dung cảm hứng cũng như tư duy nghệ thuật.
Xem thêm
Trúc Linh lan, nhà thơ của những thân phận đàn bà đa truân miền sông nước
Thơ ca - một thế giới thi ảnh đầy ma lực - bên cạnh sự truyền cảm sâu xa, thơ chính là sợi dây thần vô hình đầy linh động, kéo con người đứng lên từ bờ vực của vô vọng, khổ đau. Cái lạ kỳ của kẻ ăn thơ uống chữ là dù ở những khúc quanh nào của cuộc đời, họ cũng có thể tìm được một hướng đi. Dù trời có đổ lửa thì họ vẫn từ tốn tìm được cho mình một bóng râm. Và nhà thơ, không cần khua chiên gõ trống, họ lặng lẽ xới đất trồng hoa cho khu vườn nghệ thuật đầy giá trị nhân sinh của mình.
Xem thêm