Cái may của sự "cũ mèm" này là chúng ta biết để "ôn cố tri tân". 2022 là "giờ ôn bài" cần thiết để đi vào 2023 và sau nữa.

 Tôi có thói quen ghi lại những sự việc, những hiện tượng văn học trong năm, trước hết là để làm tư liệu và để chia sẻ với bạn văn đôi điều, bởi 2022 đã là quá vãng và sẽ qua đi mãi mãi. Dẫu thế nào, dưới một góc nhìn riêng, những gì ghi nhận được luôn là chủ quan và phiến diện.

Câu chuyện quảng bá văn học Việt Nam ra nước ngoài đã được nhắc đi nhắc lại nhiều năm nay. Các tổ chức và cá nhân ở ta có rục rịch làm, bằng nhiều cách khác nhau, nhưng kết quả rất hạn chế.

Hiện tượng tôn vinh “nhà thơ thế giới” Tống Thu Ngân không phải là cá biệt, trong đời sống văn học nghệ thuật hiện nay. Những cái bẫy lừa bịp như thế đang giăng ra khắp mọi nơi.

Không phải đến khi có những bàn luận về các câu lạc bộ văn chương trên mạng xã hội tôi mới nghĩ về một trong những hình thức sinh hoạt xã hội này. Mà tôi đã nghĩ đến câu lạc bộ đã nhiều năm nay. Và có lẽ từ khi một số nhà thơ cho rằng: thơ câu lạc bộ sẽ giết chết thơ.

Thời điểm Đại thi hào Nguyễn Du viết Truyện Kiều từng được tranh luận gay gắt, nay câu hỏi ấy lại được đưa ra mổ xẻ trên mạng xã hội.

Thực tiễn cho thấy, muốn đưa văn học Việt Nam ra nước ngoài không chỉ cần tới nỗ lực của một số tổ chức hay sự tích cực của một vài cá nhân. Việc xuất bản sách không chỉ đơn thuần là giá trị kinh tế của vài bản hợp đồng được kí mà còn là hình ảnh, thương hiệu quốc gia, là sự lan tỏa văn hóa Việt Nam đến với bạn bè thế giới, là sự khẳng định vị thế, tầm ảnh hưởng của quốc gia trên trường quốc tế, là tranh thủ thiện cảm, sự ủng hộ của bạn quốc tế với Việt Nam.

Hiểu một nhà thơ không dễ. Mỗi nhà thơ mang trong mình một dấu ấn quê hương. Dấu ấn ấy là cá tính, bản ngã và linh hồn cá nhân, không giống người khác. Một Thạch Quỳ tin cậy và khí phách giữa cuộc đời chìm nổi, ba động.

Thơ Nguyên Hùng nhiều tâm trạng trước tình yêu quê hương, tình yêu lứa đôi đắm say thông qua hình ảnh biển - ẩn dụ về không gian, thời gian bao la, mênh mông, sâu thẳm, vĩnh hằng... nên chinh phục được trái tim độc giả.

Những tác phẩm của các tác giả ở cùng thời với chúng ta - những thể loại như văn xuôi, thơ, tất cả các loại hình nghệ thuật thường bị xem nhẹ và bỏ qua. Chúng hầu như không nhận được nhiều sự chú ý bằng những tệp video hào nhoáng, những bài nhạc phim ăn khách, hay những tiếng la hét thách thức. (*Ở đây chúng ta đang nói về những tác giả chưa nổi, không rõ tên tuổi).