TIN TỨC

Nhà văn Bích Ngân: “Vương quyền góp phần làm sáng tỏ những góc khuất của một triều đại”

Người đăng : vanchuong
Ngày đăng: 2022-09-14 21:58:55
mail facebook google pos stwis
298 lượt xem

LÊ CÔNG SƠN

Tối 16.9, kịch bản kịch nói Vương quyền của nhà văn Bích Ngân (Chủ tịch Hội Nhà văn TP.HCM, ảnh) được tác giả Hoàng Song Việt chuyển thể cải lương, đạo diễn - NSƯT Lê Nguyên Đạt dàn dựng, với sự diễn xuất của nhiều nghệ sĩ tên tuổi, sẽ có suất diễn đầu tiên.

Dịp này, nhà văn Bích Ngân có cuộc trò chuyện dành cho Thanh Niên.
 

Viết kịch luôn là thử thách đầy cám dỗ

  • Được biết, dù bận rộn trên cương vị Chủ tịch Hội Nhà văn TP.HCM, chị vẫn miệt mài viết văn và hoàn thiện các kịch bản sân khấu. Từ viết văn sang viết kịch, chị có gặp những thuận lợi và trở ngại gì không?

Viết kịch, tức là viết kịch bản văn học. Mà kịch bản văn học là một thể loại của văn chương. VN ta không nhiều nhà văn viết kịch, nhưng phương Tây và một số nước châu Á như Nhật, Trung Quốc… rất nhiều nhà văn tên tuổi đồng thời là kịch tác gia nổi tiếng.

Kịch đối với nhà văn, thực ra là dùng một hình thức khác, cấu trúc khác để dẫn dắt câu chuyện. Câu chuyện đó không kéo dài thành quyển sách có thể thong dong đọc nhiều ngày. Cuộc đời, phận đời của nhân vật, của thế hệ, của nhiều thế hệ hay của cả thời đại… chỉ diễn ra trong một không gian mấy mét vuông của sân khấu với thời gian dài không quá 3 giờ. Phải nén. Kịch tính nhiều, hành động nhiều (hành động bằng tình huống, bằng hành vi, bằng nội tâm, bằng lời thoại…), đây vừa là thế mạnh của người viết văn, làm cho nhân vật phong phú trong suy tưởng và hành động của mình; nhưng vừa là hạn chế khi nhà văn thiếu chọn lọc tình tiết, hành động và thiếu tiết chế ngôn từ, tiết chế biểu cảm bằng chữ nghĩa…

Cái khó của kịch là viết như thế nào để cả một tập thể sáng tạo cùng tạo ra được những nhân vật với tính cách, số phận với lý tưởng thẩm mỹ không chỉ riêng tác giả mong muốn. Viết kịch luôn là sự thử thách, thứ thử thách đầy cám dỗ.

  • Vương quyền, kịch bản sân khấu đoạt giải B (không có giải A) của Hội Nghệ sĩ sân khấu VN đầu năm 2021, là kịch bản đầu tiên viết về đề tài lịch sử của chị? Chị có định tiếp tục viết kịch bản đề tài này?

Trước Vương quyền, tôi dành nhiều tháng để hoàn tất một kịch bản cũng về đề tài lịch sử, mang tên Lời thề trước Đền Hùng, với nhân vật chính là nhà cách mạng Nguyễn Thái Học, kịch bản hiện vẫn còn tạm nằm trong ngăn tủ. Sau kịch bản Vương quyền, tôi viết tiếp kịch bản dã sử Phiên xử Nhà Thái miếu, đoạt giải C của Hội Nghệ sĩ sân khấu VN cuối năm 2021, rồi cũng vừa hoàn thành kịch bản Vương thành mà nhân vật chính là vị hoàng đế sáng lập nhà Tiền Lê nước Đại Cồ Việt.

Từ phải sang: NSƯT - đạo diễn Lê Nguyên Đạt, nhà văn Bích Ngân, NSND Thoại Miêu và trợ lý đạo diễn Nguyên Phương viếng mộ Đức Thượng công Tả quân Lê Văn Duyệt vào ngày giỗ lần thứ 190 của ông.
 

Bi kịch vụ án Thái tử phi Tống Thị Quyên

  • Nội dung và thông điệp gửi gắm vào vở Vương quyền này là gì, thưa chị?

Vương quyền được lấy cảm hứng khi tôi đọc tiểu thuyết Từ Dụ Thái hậu của nhà văn Trần Thùy Mai. Vở kịch xoay quanh những nhân vật có quyền định đoạt sự tồn tại hay tiêu vong một vương triều, cụ thể là triều nhà Nguyễn với sự trị vì của vua Minh Mạng, cùng những nhân vật có công lớn với vương triều đồng thời là chứng nhân và cũng là nạn nhân của vương triều đó.

Nhân vật chính của vở kịch là Lê Văn Duyệt, vị đại thần của triều Nguyễn, dưới triều Gia Long và Minh Mạng. Ông làm Tổng trấn Gia Định thành hai lần (lần 1: 1812 - 1816, lần 2: 1820 - 1832), thực hiện chính sách trị an tốt, có công lớn trong việc an dân cho cả vùng đất rộng lớn phương Nam.

Vở cải lương Vương quyền (Vụ án Tống Thị Quyên) sẽ công diễn lúc 20 giờ ngày 16.9 tại Trung tâm giải trí Hồng Liên (số 259 Hậu Giang, P.5, Q.6, TP.HCM) với sự tham gia diễn xuất của nhiều nghệ sĩ tên tuổi: NSND Thoại Miêu, NSƯT Kim Tiểu Long, NSƯT Mỹ Vân, nghệ sĩ Bình Tinh, Hoàng Quốc Thanh…

Tuy nhiên, do Lê Văn Duyệt không ủng hộ việc Minh Mạng lên ngôi mà ủng hộ hoàng tôn Đán, con của thái tử Cảnh khi Gia Long sắp mất; nên sau khi Gia Long băng hà, do tham vọng giữ vững vương quyền, thái hậu và vua Minh Mạng ép Lê Văn Duyệt dìm chết Tống Thị Quyên (theo ghi chép trong Đại Nam thực lục, bộ chính sử triều Nguyễn), là mẹ của hoàng tôn Đán và là vợ của thái tử Cảnh, người đã tử trận, nhằm trừ hậu họa có thể có âm mưu soán ngôi vua.

Đại thần Lê Văn Duyệt không thể làm trái lệnh vua, đã xuống tay sát hại thái tử phi Tống Thị Quyên. Hành động bất khả kháng trên đã khiến Lê Văn Duyệt đau đớn, giày vò dẫn đến hành động kết liễu đời mình nếu không có vợ nài nỉ lạy lục, van xin. Lê Văn Duyệt phải tiếp tục sống vì ông cần cho dân, cần cho Gia Định thành, cho phương Nam và cần cho cả Đại Nam. Và ông sống, sống bằng phẩm cách can trường, trung thực của một vị đại thần vì dân, vì nước...

Số phận Lê Văn Duyệt còn cho thấy rõ hơn những góc khuất của một triều đại đặt lợi ích của vương triều lên trên tất cả. Và những bi kịch, những hệ lụy cũng xuất phát từ đó…

Thông điệp của vở diễn còn được thể hiện trong câu thoại của Lê Văn Duyệt với Phạm Đăng Hưng, người chép sử “Quá khứ không minh bạch thì tương lai không thể nào sáng tỏ được” và “Đã làm người, tức là phải có trách nhiệm. Làm một đại quan, càng phải biết chịu trách nhiệm…”. Đó là trách nhiệm trước bá tánh và trước hậu thế.

Hơn nữa, bản thân chữ Vương quyền đã định danh quyền lực: đó là quyền của một vương triều, có lúc thuận với quyền của xứ sở thì quốc gia thịnh trị; có lúc chỉ vì quyền lợi của triều đại mình, tức sẽ nghịch với cái chung, thì quốc gia sẽ suy vi. Triều Nguyễn suy tàn là một điển cố cho loại quyền lực này.

Cuộc chơi với quyền lực thời nào cũng có, nhưng suy gẫm từ những điển cố để học cách sử dụng quyền lực sạch, quyền lực vì cái chung, một loại quyền lực của quốc gia dân tộc là điều vô cùng trọng yếu.

Nguồn: https://thanhnien.vn/

Bài viết liên quan

Xem thêm
Nhà báo Phương Huyền: Người nghèo vô cùng tự trọng
Khi nhiều người “ngồi yên trong nhà” để thực hiện giãn cách toàn thành phố, nhà báo Phương Huyền, sau giờ làm việc tại Đài Tiếng nói Nhân dân TP HCM, vẫn tích cực chuẩn bị nhiều phần hàng là các nhu yếu phẩm, thực phẩm cần thiết, giúp đỡ người nghèo.
Xem thêm
Các nhà văn TPHCM ủng hộ 100 triệu đồng cho các y – bác sĩ nơi tuyến đầu chống dịch
Các nhà văn TPHCM ủng hộ 100 triệu đồng cho các y – bác sĩ nơi tuyến đầu chống dịch
Xem thêm
Có một “tuyến đầu” của nhà văn thành phố
Bằng những cách khác nhau, các nhà văn của thành phố đã và đang chung tay tham gia phòng chống dịch Covid-19. Từ trực tiếp tham gia công tác thiện nguyện cho đến tìm kiếm chất liệu để có những tác phẩm gắn liền với đời sống người dân trong những ngày này.
Xem thêm
Thông báo về cuộc thi bút ký “Những hy sinh thầm lặng”
Cuộc thi bắt đầu từ ngày 14 tháng 2 năm 2022
Xem thêm
Website Văn chương TPHCM – Những điều có thể bạn chưa biết?
Hướng dẫn cách truy cập và tìm kiếm trên Văn chương TPHCM
Xem thêm
Thông báo và Thư mời dự buổi tổng kết hoạt động, trao giải thưởng văn học năm 2022 và kết nạp Hội viên mới
Thư mời dự buổi tổng kết hoạt động, trao giải thưởng văn học năm 2022 và kết nạp Hội viên mới.
Xem thêm
Khi nhà văn chung tay đẩy lùi covid-19
Thắp lửa yêu thương - Khi nhà văn chung tay đẩy lề covid-19
Xem thêm
Thông báo ra mắt website mới của Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh
Thông báo ra mắt website mới của Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí MinhTừ ngày 02 tháng 8 năm 2021, Hội Nhà văn TP. Hồ Chí Minh cho ra mắt trang web mới là Văn chương Thành phố Hồ Chí Minh
Xem thêm
Thông báo về cuộc thi thơ Nhân nghĩa đất phương Nam
Cùng với việc chia sẻ tinh thần và vật chất qua một số hoạt động thiện nguyện, Hội Nhà văn TP.HCM phát đông cuộc thi thơ mang tên “NHÂN NGHĨA ĐẤT PHƯƠNG NAM” nhằm lan tỏa, cổ vũ tinh thần cùng thành phố vượt qua dịch bệnh khó khăn này.
Xem thêm
Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức lễ ra mắt các ban công tác
Do tình hình phòng chống dịch Covid-19 có khả quan, sáng nay, 26/3/2021, Hội Nhà văn TP. HCM đã tổ chức Lễ ra mắt các ban công tác được thành lập từ đầu tháng nay.
Xem thêm
THÔNG BÁO
Trang Văn chương Thành phố Hồ Chí Minh đang trong thời gian chạy thử nghiệm để kiểm tra, hoàn chỉnh các chức năng tiện ích. Vì thế, tại một số thời điểm nhất định, sẽ xảy ra lỗi hoặc sự cố.
Xem thêm
Thông báo về việc thay đổi đầu mối gửi báo biếu cho hội viên
Nằm trong chương trình đổi mới báo Văn nghệ, việc khắc phục tình trạng thất lạc/ chậm gửi báo biếu đến tay Hội viên cũng là một nội dung được Ban Chấp hành hết sức lưu tâm. Bắt đầu từ tháng 7/2021, việc gửi báo biếu cho Hội viên sẽ được chuyển từ Văn phòng Hội Nhà văn Việt Nam sang Toà soạn báo Văn nghệ.
Xem thêm
Thành phần các hội đồng chuyên môn của Hội Nhà văn TP.HCM
Thành phần các hội đồng chuyên môn của Hội Nhà văn TP.HCMNhư tin đã đưa, vào sáng ngày 19/3/2021, tại Trụ sở Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh, Ban Chấp hành Hội Nhà văn Thành phố tổ chức buổi ra mắt 3 Hội đồng chuyên môn khóa VIII, nhiệm kỳ 2020-2025.
Xem thêm
Chấp nhận mất mát hy sinh, đổi lại có sự bình yên, khỏe mạnh
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính bày tỏ tin tưởng cộng đồng doanh nghiệp sẽ vượt qua thử thách khó khăn hiện nay.
Xem thêm
TPHCM đã tiếp nhận tiền và hàng hoá trị giá hơn 2.245 tỷ đồng cho công tác phòng, chống dịch Covid -19
Tối 9/8, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ Việt Nam TPHCM cho biết: Tính đến ngày 9/8, Ban vận động, tiếp nhận và phân phối Quỹ Phòng, chống dịch Covid-19 TP đã tiếp nhận hơn 2.245 tỷ đồng, gồm: gần 872 tỷ đồng tiền mặt và hàng hóa trị giá hơn 178,2 tỷ đồng
Xem thêm
Nhà văn và thiện nguyện
Khi dịch Covid-19 diễn biến phức tạp hơn ở TP. Hồ Chí Minh, khu vực phụ cận và các tỉnh phía Nam, nhiều nhà văn, nhà hảo tâm biết được việc làm kịp thời, thiết thực đó của Ban Nhà văn nữ, Hội Nhà văn TP.Hồ Chí Minh lại lên tiếng đề nghị tiếp tục công việc thiện nguyện và ủng hộ tiền, gạo, rau thông qua “địa chỉ vàng” là các nhà văn nói trên.
Xem thêm
Chi viện y tế đến TPHCM và các tỉnh thành phía Nam là nhiệm vụ rất cấp bách
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ gặp mặt y, bác sĩ và nhân viên các bệnh viện Trung ương tăng cường tới các tỉnh phía Nam điều trị bệnh nhân nhiễm Covid-19
Xem thêm
Hộp thư cuộc thi thơ (tuần thứ nhất)
Cảm ơn bạn viết khắp mọi miền đất nước đã nhiệt tình tham dự cuộc thi Nhân nghĩa đất phương Nam
Xem thêm
Nhà văn Huỳnh Dũng Nhân vẽ tranh cổ động phòng, chống dịch Covid-19
Hẳn độc giả từng quen thuộc tên tuổi nhà báo - nhà văn
Xem thêm
Chủ động, linh hoạt, sáng tạo, kiên quyết hơn nữa trong tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống dịch
Hội nghị trực tuyến Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM lần thứ 41 mở rộng đã diễn ra ngày 10/8, dưới sự chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên.
Xem thêm