TIN TỨC

Nhận diện lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật TPHCM sau 50 năm

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2024-11-23 15:57:55
mail facebook google pos stwis
810 lượt xem

Ngày 23-11, Thành ủy TPHCM tổ chức tọa đàm “Lý luận phê bình văn học nghệ thuật TPHCM 50 năm sau ngày đất nước thống nhất: Thực trạng và giải pháp”. Tọa đàm nhằm đánh giá thực trạng công tác lý luận, phê bình (LLPB) văn học, nghệ thuật (VHNT) trong 50 năm qua và đề xuất các giải pháp nâng cao công tác LLPB VHNT trong thời gian tới.

Chủ trì tọa đàm là các đồng chí: Phan Nguyễn Như Khuê, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM; Nguyễn Thọ Truyền, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM và NSND Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó Giám đốc Sở VH-TT TPHCM.


Chủ trì tọa đàm là các đồng chí: Nguyễn Thọ Truyền, Phan Nguyễn Như Khuê và NSƯT Nguyễn Thị Thanh Thúy (từ phải qua). Ảnh: DŨNG PHƯƠNG

Phát biểu đề dẫn, đồng chí Nguyễn Thọ Truyền cho biết, sau gần 4 tháng ban hành kế hoạch và gửi thư mời viết tham luận đến các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân, Ban Tổ chức tọa đàm đã nhận được 49 tham luận. Các tham luận tập trung khái quát đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về lĩnh vực văn hóa văn nghệ.

Bên cạnh đó, các tham luận còn làm rõ thực trạng công tác LLPB VHNT, tập trung phân tích, làm rõ thực trạng kết quả đạt được và những hạn chế trong công tác LLPB, VHNT TPHCM 50 năm sau ngày đất nước thống nhất và đề xuất những giải pháp nâng cao công tác LLPB VHNT TPHCM trong thời gian tới, góp phần xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.


Quang cảnh tọa đàm. Ảnh: DŨNG PHƯƠNG

Đề cập đến mối quan hệ giữa LLPB với sáng tạo, TS Phí Thị Thu Hà (Văn phòng Chính phủ phía Nam) cho rằng, sáng tạo VHNT đi trước, LLPB hình thành sau và công tác LLPB luôn mang tính định hướng cho các sáng tác.

“LLPB là một thành tố cơ hữu trong đời sống VHNT; có chức năng thẩm định, đánh giá tác phẩm, tác giả; phát hiện các giá trị, các quy luật; dự báo, phát hiện cái mới; tham gia điều chỉnh, định hướng cho sự vận động, phát triển của VHNT; củng cố lập trường tư tưởng chính trị vững chắc đến cả người sáng tác lẫn người thụ hưởng, thưởng lãm”, TS Phí Thị Thu Hà nhận định.


Đồng chí Phạm Phương Thảo, nguyên Chủ tịch HĐND TPHCM phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: DŨNG PHƯƠNG

Đồng quan điểm, GS-TS Nguyễn Xuân Tiên, Chủ tịch Hội Mỹ thuật TPHCM, cũng cho rằng, LLPB VHNT đóng một vai trò rất quan trọng trong đời sống VHNT và sự phát triển của xã hội. “Tuy nhiên, thực tiễn thời gian qua cho thấy, bên cạnh những kết quả, thành tựu đã đạt được, LLPB trong lĩnh vực mỹ thuật cũng đồng thời thời bộc lộ những hạn chế, yếu kém, đặc biệt là ở vai trò định hướng hoạt động thực tiễn và hoạt động sáng tạo, cần phải được phân tích, đánh giá, lý giải để tìm ra giải pháp phát triển”, GS-TS Nguyễn Xuân Tiên cho biết.


Nhà văn Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn TPHCM. Ảnh: DŨNG PHƯƠNG

Đánh giá chung về mối quan hệ giữa LLPB đối với văn học, nhà văn Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn TPHCM, cho rằng, thời gian qua, LLPB chưa đi kịp với đời sống sáng tạo VHNT nói chung, thậm chí còn lùi phía sau. Theo nhà văn Bích Ngân: “Đa số những vấn đề nóng bỏng, gay gắt cần LLPB lên tiếng thì lại e dè, chậm chạp, im ắng. Và như vậy, LLPB và sáng tác chưa thể đồng hành được”.

Ở lĩnh vực điện ảnh, nghệ sĩ Công Hậu mang đến những trăn trở khi có những bộ phim ăn khách với doanh thu hàng trăm tỷ đồng, nhưng những bộ phim ấy đã bảo đảm yếu tố nghệ thuật chưa? Theo anh, cần có LLPB lên tiếng, phân tích để làm rõ, đánh giá bộ phim đó được gì và chưa được gì. Có như vậy mới giúp điện ảnh phát triển.


Nghệ sĩ Công Hậu bày tỏ mong muốn có thêm nhiều tiếng nói từ lực lượng lý luận phê bình đối với lĩnh vực điện ảnh. Ảnh: DŨNG PHƯƠNG

Bên cạnh đó, tọa đàm còn nhận được nhiều ý kiến cũng như giải pháp của một số đại biểu như: đồng chí Phạm Phương Thảo, nguyên Chủ tịch HĐND TPHCM, PGS-TS Phan Thị Bích Hà, PGS-TS Nguyễn Thế Nghĩa, PGS-TS Võ Văn Nhơn, ThS Phạm Thị Phương Lan… Các ý kiến đều bày tỏ mong muốn LLPB sẽ có thêm nhiều cơ hội để khẳng định mình cũng như có thể sát sao và đồng hành với đời sống sáng tạo VHNT của thành phố.


Đồng chí Phan Nguyễn Như Khuê phát biểu kết thúc tọa đàm. Ảnh: DŨNG PHƯƠNG

Phát biểu kết thúc, đồng chí Phan Nguyễn Như Khuê cho biết, kết quả tọa đàm là cơ sở tin cậy để Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật TPHCM báo cáo Thường trực Thành ủy việc thực hiện Kế hoạch “Tổng kết 50 năm Văn học, nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh sau ngày đất nước thống nhất”. Đồng thời là cơ sở để Hội đồng tham mưu lãnh đạo thành phố xây dựng chiến lược phát triển VHNT trong tình hình mới; gợi mở để các cơ quan, đơn vị, các hội VHNT thành phố đổi mới phương thức lãnh đạo, quản lý, có những quyết sách phù hợp nhằm phát triển VHNT, trong đó có công tác LLPB cần đổi mới và phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới.



Trong phần phát biểu kết thúc tọa đàm, đồng chí Phan Nguyễn Như Khuê cho biết, trên cơ sở đánh giá thực trạng, phân tích nguyên nhân, các tham luận và các ý kiến phát biểu tại tọa đàm đều đưa ra nhiều ý kiến, kiến nghị về định hướng, giải pháp, phương pháp xây dựng, phát triển LLPB văn nghệ trong thời kỳ tới. Có thể gom thành 5 nhóm giải pháp chính như sau:

1. Tiếp tục và không ngừng nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của văn hóa, VHNT, của công tác LLPB VHNT trong công cuộc đổi mới, phát triển đất nước hiện nay. Cần thực hiện thật tốt, thật kiên trì, bài bản trong cấp ủy đảng và chính quyền các cấp, nhất là người đứng đầu; trong các cơ quan và đội ngũ lãnh đạo, quản lý văn hóa, văn nghệ.

2. Chủ động mở rộng, nâng cao việc tiếp nhận tư tưởng và lý thuyết từ nước ngoài (qua giao lưu, hội nhập, phiên dịch, giới thiệu, tiếp nhận, thu nạp các nguồn lý thuyết, LLPB tiến bộ, khoa học, hiện đại, phù hợp với truyền thống văn hóa, VHNT dân tộc và nhu cầu xã hội) trong thời đại toàn cầu hóa, văn hóa, VHNT cần gắn chặt với đời sống, với nền kinh tế thị trường, với quá trình toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 để thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của công tác LLPB.

3. Coi trọng việc quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong công tác LLPB. Đội ngũ này phải có nhận thức, trình độ có chuyên môn sâu, am hiểu văn hóa, VHNT dân tộc và các kiến thức, phương pháp hiện đại. Quan tâm xây dựng các cơ sở đào tạo có chất lượng cao. Mở rộng đối tượng tiếp nhận các nội dung LLPB VHNT thông qua các hình thức đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn. Tăng cường định hướng thẩm mỹ cho công chúng VHNT, đặc biệt là thanh thiếu niên, và phát huy vai trò của văn hóa, VHNT trong việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người TPHCM.

4. Tiếp tục kế thừa và phát huy những thành tựu, bài học đã đạt được trong 50 năm qua, định hướng thẩm mỹ và công tác LLPB cần bảo đảm cao hơn tính định hướng, tính giáo dục, tính khoa học, tính hiệu quả.

5. Tăng cường nội lực của nhà LLPB bằng sự đổi mới cơ chế, chính sách, chú ý đãi ngộ, tôn trọng tự do sáng tạo, đổi mới, tạo điều kiện cho tác phẩm VHNT phục vụ tốt hơn, hiệu quả hơn đời sống tinh thần của xã hội...

HỒ HUY SƠN/Sài Gòn Giải phóng

Bài viết liên quan

Xem thêm
Liên hiệp VHNT TP.HCM: Phát huy sáng tạo để phát triển văn học – nghệ thuật thời kỳ mới
Sáng 03/12/2025, tại TP.HCM, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức Hội thảo khoa học...
Xem thêm
Cuộc thi dịch văn học gắn kết tình hữu nghị Việt – Trung
Lễ trao giải cuộc thi “Dịch Văn học Việt – Trung, Trung – Việt lần thứ nhất năm 2025” vừa được tổ chức sáng 29/11 tại TP.HCM, kết nối trực tuyến với Bắc Kinh và Tứ Xuyên.
Xem thêm
250 triệu đồng hỗ trợ 50 nhà thơ bị ảnh hưởng bão lũ
Đây là hoạt động thiết thực nhằm động viên, tiếp sức cho các nhà thơ – những người đang trực tiếp chịu tác động về đời sống sau các đợt mưa bão, lũ lụt trong thời gian qua.
Xem thêm
Phát động sáng tác tác phẩm văn học, nghệ thuật “Sống mãi với thời gian” giai đoạn 2026-2030
Hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và 85 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 4437/QĐ-BVHTTDL về việc tổ chức Phát động sáng tác tác phẩm văn học, nghệ thuật “Sống mãi với thời gian” giai đoạn 2026-2030.
Xem thêm
Nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn ra mắt hồi ký và tiểu thuyết mới ở tuổi 80
Sự kiện không chỉ là một buổi giới thiệu sách thông thường, mà còn là dịp nhìn lại hành trình hơn nửa thế kỷ lao động chữ nghĩa bền bỉ của một trong những gương mặt văn chương tiêu biểu.
Xem thêm
Liên hoan Thơ Phụ nữ Quốc tế FeminİSTANBUL năm thứ 8
Từ ngày 21–23 tháng 11 năm 2025, thành phố cổ kính Istanbul cận kề biển Marmara trở thành điểm tụ hội của những nhịp đập trái tim đến từ khắp thế giới.
Xem thêm
Vĩnh biệt Nhà thơ Nguyễn Văn Thanh
Nhà thơ Nguyễn Văn Thanh, Hội viên Hội Nhà văn TP. Hồ Chí Minh
Xem thêm
Tây Ninh vang khúc tự hào
Tây Ninh vang khúc tự hào” – sáng tác của Đặng Phượng, Chủ tịch Hội VHNT Tây Ninh – là một khúc ca cổ mang âm hưởng rộn ràng và đầy tự tôn như chính nhịp sống của quê hương.
Xem thêm
Thông báo về buổi gặp gỡ và ra mắt sách của nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn
Thời gian: 08g30, ngày 25/11/2025 (Thứ Ba) tại Hội trường A, Lầu 2 – Tòa nhà Liên hiệp
Xem thêm
“Tiếp lửa” cho văn học thiếu nhi thăng hoa
Truyền thông mới đây loan báo tin vui đối với các nhà văn viết cho thiếu nhi ở Vương quốc Anh: Quỹ Giải thưởng Booker vừa công bố sự ra đời của Giải thưởng Booker dành cho trẻ em vào năm 2026.
Xem thêm
Tổ chức thành công buổi khai giảng Seminar “Khám phá văn học Việt – Hàn 2025”
Sáng ngày 8/11/2025, tại Trường Đại học Văn Lang, Seminar “Khám phá Văn học Việt – Hàn” lần thứ 2 đã chính thức khai giảng, mở ra một hành trình học thuật mới dành cho những người yêu văn chương, dịch thuật và nghiên cứu văn học của hai quốc gia.
Xem thêm
Giao lưu văn học Việt – Trung tại TP.HCM: thêm một nhịp cầu chữ nối hai bờ
Videoclip HTV về chương trình hội thảo “Nhìn lại 10 năm văn học Trung Quốc tại Việt Nam”
Xem thêm
Giao lưu văn học Việt - Trung lần thứ hai
Sáng 30/10/2025, tại Hội trường Liên hiệp các hội Văn học Nghệ thuật thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đã diễn ra buổi “Giao lưu văn học Việt - Trung lần thứ hai, năm 2025”, với sự tham dự của nhà văn, nhà biên kịch nổi tiếng Trung Quốc Lưu Chấn Vân.
Xem thêm
Người thành mây trắng bay qua cuối trời - Vĩnh biệt nhà thơ Trần Trí Thông
Tối 29.10, nhà thơ Trần Trí Thông đã trút hơi thở cuối cùng tại nhà riêng sau thời gian dài lâm trọng bệnh, thọ 70 tuổi.
Xem thêm
Vĩnh biệt Nhà thơ Trần Trí Thông (1956-2025)
Nhà thơ TRẦN TRÍ THÔNG, hội viên Hội Nhà văn TP. Hồ Chí Minh, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, sau thời gian dài lâm trọng bệnh, đã từ trần lúc 19h30 ngày 29/10/2025 tại TP. Hồ Chí Minh, hưởng thọ 70 tuổi.
Xem thêm
Thành Phố Hồ Chí Minh – Ra mắt tập thơ Gió Phương Nam 4
Sáng ngày 26/10/2025, tại phường An Nhơn, Thành phố Hồ Chí Minh, Câu lạc bộ (CLB) thơ Phương Nam ra mắt tập thơ “Gió Phương Nam 4” là tập thơ nhiều tác giả do NXB Hội Nhà Văn ấn hành.
Xem thêm