TIN TỨC

Giải thưởng văn học năm 2021: Đổi mới không “đổi màu”

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2022-01-19 19:03:43
mail facebook google pos stwis
347 lượt xem

Đến hẹn lại lên, vào dịp cuối năm, các hội văn học địa phương lại tiến hành trao giải thưởng. Trong năm 2021, bầu không khí trao giải lặng lẽ vì dịch Covid-19 đang hoành hành, nhưng chất lượng các giải thưởng vẫn được bảo đảm.

Các giải thưởng văn học ở địa phương, đặc biệt ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh cho chúng ta thấy hai khuynh hướng chủ đạo: Tìm kiếm sự đổi mới nhưng vẫn lành mạnh, không sa vào những lệch lạc về nội dung, tư tưởng.

Tôn vinh những nhà văn tận hiến

Xu hướng các giải thưởng văn học tôn vinh những nhà văn qua các giải cống hiến hay thành tựu trọn đời đang ngày càng trở nên phổ biến. Giải thưởng này thường trao cho những nhà văn đã khuất hoặc những nhà văn có nhiều thành tựu nổi bật nhằm tri ân sự tận hiến của họ cho văn chương. Mấy năm qua, Hội Nhà văn Hà Nội đã trao giải thưởng này cho nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, Lê Minh Khuê, Hoàng Quốc Hải... và năm nay là cố nhà văn Vũ Bão. Trong mùa giải thưởng 2021, Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh đã quyết định thành lập và trao giải Cống hiến lần thứ nhất cho cố nhà văn Lê Văn Nghĩa và cố nhà thơ Đoàn Vị Thượng. Đây là những giải thưởng mang đậm tính nhân văn, ít gây xôn xao, bàn tán vì các tác giả đoạt giải đều là những tên tuổi văn học đã được thời gian bảo chứng, có những đóng góp không thể phủ nhận cho văn học. Trong tương lai, có lẽ giải thưởng này sẽ được nhân rộng ở các hội văn học địa phương.

Hai tác phẩm được Hội Nhà văn Hà Nội trao giải thưởng năm 2021. Ảnh: THU HÀ. 

Hai tác phẩm được Hội Nhà văn TPHCM trao giải Cống hiến năm 2021.

Bên cạnh đó, việc trao giải ở các hạng mục khác đều hướng đến những tác phẩm có tính chất tổng kết sự nghiệp văn học của tác giả. Xu hướng này thể hiện rõ ở giải thưởng của Hội Nhà văn Hà Nội khi trao giải cho tập thơ “Lục bát mỗi ngày” (Nhà xuất bản Văn học) của nhà thơ Đặng Vương Hưng và tập lý luận phê bình “Đa mang một cõi lòng không yên định” (Nhà xuất bản Hội Nhà văn) của cố nhà phê bình văn học Chu Văn Sơn. Hai tác phẩm này đều là những tác phẩm có tính “tổng tập”, khép lại một chặng đường văn học của tác giả. Tập “Lục bát mỗi ngày” dày hơn 1.000 trang, với gần 1.000 bài thơ lục bát được sáng tác trong hơn 30 năm. Có thể nói “Lục bát mỗi ngày” đã kết tinh toàn bộ tâm huyết, công sức, đóng góp của nhà thơ Đặng Vương Hưng với thể lục bát. Tập lý luận phê bình “Đa mang một cõi lòng không yên định” được trao giải thưởng khi tác giả đã về với cõi vĩnh hằng. Cuốn sách tập hợp những nghiên cứu, phê bình, chân dung văn học làm nên “thương hiệu” Chu Văn Sơn, quen thuộc với nhiều thế hệ công chúng yêu văn chương. Mặc dù chưa thể có dáng vóc của một tổng tập hoàn chỉnh nhưng “Đa mang một cõi lòng không yên định” vẫn là cuốn sách định hình nên những giá trị cơ bản nhất trong sự nghiệp làm nghề của ông.

Khuyến khích tìm tòi đổi mới

Việc Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh trao giải thưởng quan trọng nhất cho tiểu thuyết “Nghiệp chướng” (Nhà xuất bản Hội Nhà văn) của Lưu Vĩ Lân là một tín hiệu vui. Đây là phần tiếp theo của hai tác phẩm “Mật đạo”, “Ngẫu tượng” của tác giả viết về “công cuộc làm ăn của các nhà tư sản dân tộc trước biến thiên của lịch sử”-"một chủ đề độc đáo mà dường như chưa cây bút nào đào sâu trước đó", như nhận xét của nhà văn Trầm Hương, Phó chủ tịch Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh. Tiểu thuyết được mở đầu bằng hành trình trở về nước của Luân, một giáo sư ở nước ngoài. Mục đích ban đầu trở về của Luân là lấy tư liệu cho dự án nghiên cứu mà anh và các đồng nghiệp đam mê hàng chục năm trời. Nhưng trước hoàn cảnh khó khăn của gia đình, với vai trò người thừa kế, Luân đã “lột xác”, từ người trí thức trở thành một “ông trùm” thật sự, sẵn sàng làm mọi thứ để bảo vệ và phát triển khối tài sản khổng lồ. Qua sự chèo lái của Luân, tác giả dẫn dắt bạn đọc đến với một TP Hồ Chí Minh thời kỳ đầu đổi mới đất nước. Ở Luân, phảng phất hình ảnh của một “bố già” phiên bản Việt - một con người coi trọng những giá trị gia đình truyền thống; thông minh, lịch thiệp, có tầm nhìn xa trông rộng và không hề thiếu những mánh khóe, thủ đoạn tàn nhẫn để trừng trị những kẻ dám động đến mình và người thân.

Việc trao giải cho cuốn tiểu thuyết được viết theo dạng thức bộ ba có kết cấu hiện đại, vừa độc lập vừa có quan hệ với nhau, vừa có tính chính luận, vừa có tính giải trí. Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh đã cho thấy sự mới mẻ, công tâm trong nhận định, đánh giá; sự cẩn thận, kỹ lưỡng trong việc tìm kiếm để không bỏ sót những tác phẩm có chất lượng. Có thể nói, cơ cấu và tác phẩm đoạt giải của hai hội văn học lớn nhất nước trong năm 2021 đã phản ánh các giải thưởng văn học Việt Nam vừa “an toàn”, vừa “đổi mới”.

Tiến sĩ ĐOÀN MINH TÂM (https://www.qdnd.vn/)

Bài viết liên quan

Xem thêm
Để văn nghệ sĩ phát huy vai trò trong xây dựng Không gian văn hoá Hồ Chí Minh
Tại hội nghị, nhà văn Bùi Anh Tấn, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật TP.HCM đã khẳng định vai trò sáng tạo của đội ngũ văn nghệ sĩ trong xây dựng không gian văn hoá Hồ Chí Minh.
Xem thêm
Hội Nhà văn TP. Hồ Chí Minh khai mạc Trại sáng tác văn học 2023
Văn chương TP. Hồ Chí Minh xin giới thiệu clip hình ảnh buổi khai mạc giàu cảm xúc này
Xem thêm
Cập nhật email Cuộc thi sáng tác “Văn chương phương Nam”
Địa chỉ liên hệ: vanchuongphuongnam.dhcuulong@gmail.com.
Xem thêm
Trường Đại học Cửu Long kết hợp Hội Nhà văn, Tạp chí Văn nghệ TP.HCM phát động Cuộc thi sáng tác “Văn chương phương Nam” dành cho học sinh, sinh viên
Với tên gọi “Văn chương phương Nam”, cuộc thi hướng tới chủ đề Nhân nghĩa phương Nam với kỳ vọng của Ban tổ chức là khích lệ những trang viết về vùng đất, con người phương Nam.
Xem thêm
Làm thế nào để có vùng đất văn học?
Trong khuôn khổ Trại sáng tác Văn học, Chi hội Nhà văn Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh vừa tổ chức tọa đàm “Làm thế nào để có vùng đất văn học?”, các nhà văn, nhà thơ tham dự tọa đàm đã chia sẻ những suy tư, trăn trở về chủ đề trên.
Xem thêm
Gần 40 triệu đồng giải thưởng cho “Những câu chuyện hay về nông nghiệp, nông dân, nông thôn TP.HCM”
Bút ký văn học dự thi Những câu chuyện hay về nông nghiệp, nông dân, nông thôn TP.HCM.
Xem thêm
Mời tham gia cuộc vận động sáng tác về tam nông
Ban Thường vụ Hội Nông dân TP HCM và Hội Nhà văn TP HCM phối hợp tổ chức cuộc vận động sáng tác bút ký về chủ đề “Những câu chuyện hay về nông nghiệp, nông dân, nông thôn TP HCM”.
Xem thêm
Buổi ra mắt sách Hồn ma Facebook của Đỗ Anh Thư
Buổi ra mắt tập truyện Hồn ma Facebook đã diễn ra trong sự ấm áp và đông đảo bạn bè văn chương đến tham dự, chúc mừng nhà thơ Đỗ Anh Thư với bước tiến mới trong nghề viết của mình./.
Xem thêm
Các nhà thơ TPHCM giao lưu với bạn bè Phú Yên
Trưa 29/4/23, ngay trước giờ chia tay Tuy Hòa, một nhóm nhà thơ TPHCM đã có cuộc giao lưu thật vui với các bạn Phú Yên nhân ngày thống nhất đất nước.
Xem thêm
Đêm Gala bế mạc Trại sáng tác văn học tại Tuy Hòa của các nhà văn từ TPHCM
Trại sáng tác văn học năm 2023 của Chi hội Nhà văn Việt Nam tại TPHCM từ 22/4 đến 29/4/2023 tại Khu Du lịch biển Sao Mai đã được kết thúc bằng một đêm Gala rất ấn tượng.
Xem thêm
Vùng đất văn học góp phần nhận diện thương hiệu địa phương
Vùng đất văn học, không phải khái niệm xa lạ, nhưng không phải ai cũng đánh giá đầy đủ giá trị của vùng đất văn học.
Xem thêm
Đạo diễn Nguyễn Ngọc Hiến và những lời tri ân “tôi được sống”
“Tôi được sống” là những lời tri ân lặng lẽ, tri ân với đời, tri ân với người, tri ân với cách mạng, tri ân với số phận.
Xem thêm
Khai mạc Trại viết Phú Yên của Chi hội Nhà văn Việt Nam tại TPHCM
Sáng nay 23/4/2023, tại Resort Sao Mai Phú Yên, Chi hội Nhà văn Việt Nam tại TPHCM đã tổ chức khai mạc Trại viết đầu tiên của nhiệm kỳ 2023-2028.
Xem thêm
Ra mắt sách “Bơi qua mây” của Trần Huy Minh Phương
Sáng 21/4/2023, tại phòng họp Hội Nhà văn TP. Hồ Chí Minh, đã diễn ra buổi ra mắt sách “Bơi qua mây” của Trần Huy Minh Phương.
Xem thêm
80 năm ra đời “Đề cương về Văn hóa Việt Nam” (1943-2023): Giá trị sơ khai, sức sống hiện tại
Tại tọa đàm 80 năm ra đời “Đề cương về Văn hóa Việt Nam” (1943-2023) do Liên hiệp Các Hội văn học nghệ thuật (VHNT) TPHCM tổ chức ngày 20-4
Xem thêm
Chào mừng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam: Giải Truyện ngắn hay 2022 - Hay hơn mong đợi!
Dù không có giải Nhất, nhưng vẫn có thể nói cuộc thi Truyện ngắn hay 2022 đã thành công ngoài mong đợi
Xem thêm
THÔNG BÁO CỦA HỘI NHÀ VĂN TPHCM
Thông báo về trang web chính thức của Hội là Văn chương Thành phố Hồ Chí Minh; Thông báo yêu cầu thông tin làm kỷ yếu tác giả.
Xem thêm
Tác giả trẻ mang đến sinh khí mới cho cuộc thi truyện ngắn hay
Tác giả trẻ đã giúp không khí cuộc thi “Truyện ngắn hay 2022” do tạp chí Văn Nghệ TP.HCM phối hợp Hội Nhà văn TP.HCM tổ chức, trở nên sinh động và hấp dẫn.
Xem thêm