TIN TỨC

Những dấu chân thơ nhiều dư vị xao xuyến

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2023-07-27 20:50:14
mail facebook google pos stwis
1556 lượt xem

LÊ THIẾU NHƠN

Sau hai ấn phẩm, tập thơ “Bầu trời dưới đáy sông” in năm 2017 và tập thơ “Muôn nỗi gần xa” in năm 2022, nhà thơ Trần Kim Dung trở thành hội viên Hội Nhà văn TP.HCM. Đó là chỉ dấu cho một tấm lòng thiết tha với thi ca, chân thành và tin cậy. Bây giờ, tập thơ thứ ba của nhà thơ Trần Kim Dung được ra mắt, để cùng chị rong ruổi tìm kiếm tri âm thanh thản và tận tụy. 

Nhà thơ Trần Kim Dung có nhiều năm làm hiệu trưởng Trường trung học cơ sở An Đà, Hải Phòng. Nghỉ hưu, nhà thơ Trần Kim Dung rời thành phố hoa phượng đỏ, chuyển vào sinh sống tại đô thị nhộn nhịp nhất phương Nam, và tiếp tục theo đuổi đam mê sáng tác văn chương mà chị ấp ôm từ thời thanh xuân. Chị lặng lẽ chạm tay những chữ nghĩa mơ màng và bồi hồi lắng nghe tiếng vọng những vần điệu bâng khuâng.

Cầm tập thơ “Những dấu chân thơ” và lần mở từng trang, chắc chắn độc giả dễ dàng nhận diện hành trình thao thức của nhà thơ Trần Kim Dung. Không chủ đích gieo ý tứ vào suy tưởng, mà chị tìm thấy chất thơ ngẫu nhiên tức cảnh sinh tình. Nhà thơ Trần Kim Dung may mắn có điều kiện thăm viếng nhiều nơi, và càng may mắn hơn khi chị có thi ca cùng nhịp bước. Những câu phiêu lãng vụt đến, những câu xôn xao bay theo, khiến chị trở thành một lữ khách hạnh phúc trên các nẻo đường nhớ thương.

Nhà thơ Trần Kim Dung luôn luôn gói ghém sự trìu mến để ghé qua từng vùng đất. Chị xem mỗi chốn xa lạ mình có dịp ghé lại, không phải một địa chỉ du lịch với dăm phút giây ngắm nghía khuây khỏa vui thú, mà giống như một miền thương yêu đích thực. Vì vậy, chị được “về” để lắng đọng cùng vạn vật, dẫu là ngọn cỏ bơ vơ ven đê hay dẫu là quán nhỏ cô quạnh cuối phố. Những bài thơ “Về Phú Yên”, “Về Điện Biên”, “Về đảo ngọc”, “Về xứ Thanh”... rung động nhờ trái tim ân cần dắt dìu tác giả ngược xuôi dặm dài mưa nắng.

Lấy tâm thế “về” làm cảm hứng chủ đạo, nhà thơ Trần Kim Dung được hít thở trọn vẹn với từng không gian thân thuộc, thẳm sâu và bình dị: “Từ trong hoa cỏ xa gần/ Vẫn nghe như tiếng rì rầm người xưa”. Không có ai là người dưng lạnh lùng trong cuộc gặp gỡ hữu duyên, nên mỗi sắc thái tao ngộ đều lưu luyến khôn nguôi: “Vừa mới đến Bến Đục/ Gạo đã thắp lửa mừng”.

Đã bỏ lại sau lưng những thăng trầm và những bôn ba, nhà thơ Trần Kim Dung dùng ánh mắt độ lượng và ấm áp để soi rọi cõi dương gian nhọc nhằn mà sẻ chia, mà nương tựa. Chị phát hiện vẻ đẹp hoa ban Tây Bắc đắm đuối “Cả núi rừng bung lụa trắng lên mây” và chị phát hiện giữa điệp trùng hiểm trở vùng cao có nét riêng quyến rũ “Đèo Pha Đin bay lên trong mây trắng/ Dốc quanh co đến tận cổng trời”.

Thơ Trần Kim Dung không cầu kỳ cũng không bóng bẩy. Chị nhẹ nhàng ghi lại những xao xuyến của mình, thành những lời tỉ tê bất ngờ. Ví dụ, “Tiếng tằm ăn rỗi như chiều đổ mưa” là một câu thơ chẳng cần bám víu vào văn bản cố định nào, cũng chẳng cần hỗ trợ bởi câu chuyện lâm ly nào. Một câu thơ không chút kỹ thuật, mà dư âm cứ bồng bềnh, cứ ngân nga. Một câu thơ độc lập, tự tại và ôn tồn, chứng minh phẩm chất thi sĩ của người viết.

Nhìn thật bao quát, nhà thơ Trần Kim Dung có thói quen thể hiện những suy tư bằng thơ lục bát. Những câu sáu chậm rãi và những câu tám giải bày, vốn thuận lợi cho tác giả muốn truy vấn những bồi hồi trong muôn trùng kỷ niệm. Nhà thơ Trần Kim Dung thong dong sử dụng lục bát để níu giữ những khoảnh khắc thoáng gặp đã gắn bó như cố nhân, khi xa vắng “Vườn chùa xanh thắm bóng cây/ Giọt chuông rơi xuống nở đầy sen thơm”, khi ngậm ngùi “Hỏi đò đứng đó đợi ai/ Cho ta làm bạn đường dài quá giang” và cả khi nôn nao “Hoàng hôn tím nữa đi nào/ Cho ta quên lối, lạc vào chốn xưa”.

Đọc thơ Trần Kim Dung, không khó để mường tượng tương đối rõ ràng một người phụ nữ đa đoan và đôn hậu. Chị giăng mắc cố hương gần gũi với mình: “Cổng làng tóc nhuộm gió sương/ Hai vai gánh nặng con đường bão giông”, và chị xót xa với cuộc mưu sinh nhọc nhằn của đứa trẻ nghèo một lần chứng kiến ở Biển Hồ, Campuchia: “Mò sâu tận đáy bùn lầy/ Mong sao vớt được một ngày trong mơ”.

Tập thơ “Những dấu chân thơ” mang phong vị của trải nghiệm nâng niu và an ủi. Những dấu chân của nhà thơ Trần Kim Dung không nhàn rỗi với từng danh thắng mà bận bịu với từng con người, dẫu chỉ lướt qua nhau giữa mùa trôi bất tận. Công trình kỳ vĩ hay thiên nhiên lộng lẫy được chị đề cập cụ thể, cũng chỉ là cơn cớ để chị sốt ruột nghĩ về mỗi số phận nhỏ bé trong thế giới hội nhập thênh thang ưu phiền.

Những dấu chân của chị đã đi đến thơ, nhờ thơ bịn rịn xoa dịu “Áo chàm thấp thoáng nương xanh/ Để ai tìm mãi dáng hình trong mơ/ Rừng nghiêng thác cuộn gió mưa/ Ngỡ đâu tiếng triệu năm xưa vọng về” và nhờ thơ thầm thì khấn nguyện “Đón năm mới miền Trung mưa rả rích/ Bỗng nhớ phương Nam chan chứa nắng vàng/ Ước gì đem được chút trời xanh mây trắng/ Để sông Hoài náo nức chuyến đò ngang”.

Sài Gòn, 5/2023

Bài viết liên quan

Xem thêm
Nghiên cứu truyện Nam Cao theo góc nhìn thi pháp
Bằng cách ghi nhận từ các bài nghiên cứu, lời giới thiệu, chắt lọc những ý kiến nho nhỏ, có khi chỉ một vài nhận xét liên quan, có thể đưa ra một cách nhìn về tình hình nghiên cứu truyện ngắn Nam Cao trên góc độ thi pháp học hiện đại.
Xem thêm
Nguyễn Thành Phong – Nhà thơ tài hoa trữ tình, quan chiêm ngoại vi và nội hàm tự sự luận cảm của thơ Việt Nam thời kỳ đổi mới
Trữ tình và tự sự là những khái niệm của thơ, ngoại diên và nội hàm là những khái niệm của logic học. Ngoại vi là một phần của ngoại diên chỉ các đối tượng có phạm vi nhất định và chỉ định. Trong thơ, nó là các địa danh, hoặc các nhân vật trữ tình, các không thời gian xác định, tạo nguồn cảm hứng. Ngoại vi nhỏ hơn ngoại diên. Nội hàm là nội dung thuộc tính bên trong cả chủ quan và khách quan của sự vật, hiện tượng. Trữ tình nói bằng cảm xúc, gắn với bộc lộ chủ thể. Tự sự kể lại, tả lại khách thể. Phàm lệ mấy câu để bài viết này đỡ cảm thấy gượng ép, mong được đồng cảm.
Xem thêm
Hãy sống như những người đã chết - Một nhan đề độc đáo
Lúc đi học, thầy cô từng bảo nhan đề là tên của tác phẩm, còn có cách gọi khác là đầu đề, là cái tít chung của một văn bản. Nhan đề (đầu đề) thường do người viết đặt ra - như người bố, người mẹ đặt tên cho đứa con của mình; nhưng cũng có khi do người khác (cán bộ biên tập) đặt hộ, hoặc đổi tên đi cho hay, cho phù hợp với chủ đề của tác phẩm.
Xem thêm
Inrasara: Tác phẩm văn chương, từ tốt & hay đến lớn
Tại tọa đàm cùng tên do Hội Nhà văn TPHCM tổ chức, nhà thơ – nhà phê bình Inrasara đã mang đến những luận điểm sắc sảo, giàu trải nghiệm, mở ra cách nhìn mới về sự cộng hưởng giữa sáng tác và tiếp nhận, để văn chương thực sự chạm tới và ở lại lâu dài trong lòng người đọc.
Xem thêm
Văn học Đổi mới, một cách nhận diện
Cho đến nay, cụm từ “Văn học Đổi mới đã được sử dụng khá rộng rãi. Từ trong nhà trường đến ngoài xã hội, từ báo chí đến các các cơ quan truyền hình, đài phát thanh, trong các bài nói chuyện hay phát biểu của các nhà sáng tác, phê bình văn học, nó được xuất hiện một cách tự nhiên giống như một thuật ngữ đã được định hình.
Xem thêm
Phù sa tâm hồn qua “Ký ức bão!” của Lương Duy Cường
Những ngày đầu tháng Tám, tôi có chuyến đi miền Trung vào đúng dịp trời như rút ruột để nắng, đến nỗi chỉ cần thêm một giọt bỏng sẽ vỡ cả thinh không. Để mấy ngày sau trở về nhà, trong giấc mơ, quờ tay, tôi vẫn chạm vào bỏng rát. Người ta nói, trước những cơn thiên tai, nắng thường đi trước để dọn đường.
Xem thêm
Đói và sự thức tỉnh mình
Đọc ĐÓI của Đỗ Thành Đồng ngay trong phút thứ 59 và chuẩn bị bước qua con số 0. Nhìn lên góc giấy, hóa ra đây là trang thứ 59 LỤC BÁT ĐỜI. Có những sự tự nhiên, ngẫm cũng hay.
Xem thêm
Tác phẩm hay –Từ tiếp nhận và sáng tác
Có những câu hỏi tưởng chừng giản dị nhưng khiến người cầm bút trăn trở cả đời: Thế nào là một tác phẩm hay?
Xem thêm
Cảm thức quê hương, từ những tản văn đậm hồn quê
Ai đó từng nói: “Trong vũ trụ có nhiều kỳ quan, nhưng kỳ quan tuyệt phẩm nhất đó là trái tim người mẹ”. Tình yêu của mẹ đẹp đẽ, thiêng liêng và bao la chẳng có bến bờ. Có mẹ, ta như có tất cả. Khi mẹ vắng xa cuộc sống sẽ đầy nỗi buồn thương, chán chường, tiếc nuối… Thời gian có chờ đợi ai bao giờ…
Xem thêm
Ký ức bóng mùa qua hay là cảm thức thời gian trong thơ Cao Ngọc Thắng
Cao Ngọc Thắng đã thực sự ám ảnh và thao thức về thời gian, không ngừng đi tìm thời gian đã mất để phục sinh những ký ức gần và ký ức xa trên hành trình tâm linh sự sống.
Xem thêm
Văn học các dân tộc thiểu số sau ngày đất nước thống nhất và hướng đi mới trong kỉ nguyên số
Văn học hiện đại các dân tộc thiểu số sau gần một thế kỉ hình thành và phát triển, đến nay đã có gần 1500 hội viên ở các loại hình nghệ thuật. Các thế hệ nhà văn dân tộc thiểu số đã đạt được những thành tựu và ghi dấu ấn độc đáo trong nền văn học nước nhà.
Xem thêm
Những câu chuyện hấp dẫn và cảm động
Giữa tháng 6 năm 2025 nghệ sĩ Hồ Thanh Thoan cho ra mắt tập Bút ký mang tựa đề:“Một thời đã qua” do NXB Thuận Hóa ấn hành, dày 224 trang, khổ 14,5 x 20cm. Với vốn sống từng trải, đảm nhiệm nhiều trọng trách chuyên môn khác nhau, có dịp đến nhiều vùng miền, bắt gặp những câu chuyện thú vị, người nghệ sỹ đa tài ấy lặng lẽ chép vào sổ tay, nay mới có dịp viết xong 20 câu chuyện về “người thật, việc thật” đầy hấp dẫn và cảm động. Đó là nghệ sĩ Hồ Thanh Thoan, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị.
Xem thêm
GS.TS Trần Văn Khê tự truyện về cách học
GS.TS Trần Văn Khê, cây đại thụ của nền âm nhạc dân tộc Việt Nam, không chỉ được biết đến là người có công rất lớn trong việc đưa âm nhạc dân tộc Việt Nam ra thế giới, như nhà thơ Huy Cận đã từng nói về ông: “Chân đi tám hướng, mười phương/Tinh thần dân tộc một đường trước sau”. Là người Việt Nam vinh dự nhận hơn 14 giải thưởng, huy chương, bằng danh dự giá trị trong nước và thế giới. Mà GS.TS Trần Văn Khê còn là người có tấm gương sáng về tinh thần tự học, phương pháp học... đáng để chúng ta học hỏi.
Xem thêm
Thăm nơi neo đậu quê mình với thơ
Con người ta khi tuổi càng cao thì nỗi niềm về quê hương bản quán càng dâng đầy trong tiềm thức, nhất là người đó lại là người tha phương, sống nơi đất khách.
Xem thêm
Nhà thơ Hữu Thỉnh - Cây bút phê bình cự phách
Bài của PGSTS Vũ Nho đăng Văn nghệ Công An
Xem thêm
“Ngày Xanh” trong thơ Hồ Thế Hà hay là thơ của một thời hoa mộng
Bài của TS Hoang Thu Thủy về thơ PGS.TS Hồ Thế Hà
Xem thêm
“Trăm ngàn” – Hành trình truy nguyên bản thể giữa phế tích ký ức và nỗi cô đơn hiện sinh
Bài phản biện của nhà thơ Hương Thu xung quanh việc khen chê truyện ngắn Trăm Ngàn
Xem thêm
Bi kịch tiếp nối bi kịch
Bài viết về truyện KHÚC BIỆT LY MẦU TÍM – truyện ngắn của Trầm Hương
Xem thêm
Thơ Bùi Minh Vũ từ góc nhìn địa - văn hóa
Từ góc nhìn địa – văn hóa và mỹ học sinh thái, nhà phê bình văn học Hồ Thế Hà đã có bài viết công phu, thấm đẫm cảm xúc và tư duy học thuật về thơ Bùi Minh Vũ – đặc biệt là tập Những tiếng đàn hồng (NXB Hội Nhà văn, 2023).
Xem thêm
Nhà thơ Xuân Trường – mẫn cán và lãng tử
Nhà thơ Nguyễn Vũ Tiềm viết về “Hai vệt nắng chiều”, thơ Xuân Trường, NXB Hội Nhà Văn 2018
Xem thêm