TIN TỨC

Bác sĩ Hoàng Thạch hoài niệm chiều một lời ru rất xa

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2024-09-05 14:19:02
mail facebook google pos stwis
861 lượt xem

Bác sĩ Hoàng Thạch gửi gắm nhiều tâm sự với cố hương trong tập thơ ‘Hoài niệm chiều’ giăng mắc buồn thương xa vắng của một thân phận tha phương.


Bác sĩ - nhà thơ Hoàng Thạch và tập thơ "Hoài niệm chiều"


Bác sĩ Hoàng Thạch sinh ra và lớn lên ở Đức Thọ, Hà Tĩnh. 15 tuổi, Hoàng Thạch gia nhập thiếu sinh quân và được đào tạo trở thành một bác sĩ quân y phục vụ chiến trường những năm cuối giai đoạn chống Mỹ cứu nước. Non sông thống nhất, ông miệt mài gắn bó giảng đường. Hơn một thập niên tham gia các công trình nghiên cứu chuyên sâu tại Hà Lan, tiến sĩ y khoa Hoàng Thạch về nước làm giảng viên đại học và định cư ở TP.HCM.

Bên cạnh lĩnh vực khoa học được đào tạo bài bản, bác sĩ Hoàng Thạch còn có đam mê sáng tác văn chương. Sau các tập thơ “Khe khẽ đông về”, “Vết thời gian”, “Miền hoa dại và tôi”, “Sóng thức”, bác sĩ Hoàng Thạch vừa ra mắt tập thơ “Hoài niệm chiều” do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành.

Nghề thầy thuốc cẩn trọng dường như không làm hạn chế trái tim nhạy cảm của nhà thơ Hoàng Thạch. Điều ấy không có gì đáng ngạc nhiên, bởi những con người từng ngụp lặn ở dòng sông La đều ít nhiều có phẩm chất thi sĩ. Tập thơ “Hoài niệm chiều” của Hoàng Thạch dành phần lớn rung động cho mảnh đất chôn nhau cắt rốn.

Đã rời xa khung trời tuổi nhỏ nhiều năm, sau những bôn ba và sau những thăng trầm, Hoàng Thạch có chút bâng khuâng khi quay lại chốn xưa “Trưa hè xưa tiếng ve ra rả/ Bây giờ chúng bay về đâu/ Bến sông xưa nườm nượp đầu cầu/ Bây giờ vắng người gánh nước”. Dù thảng thốt “Tìm đâu lại tiếng ru rời/ Câu Kiều mẹ hát một thời tìm đâu?” thì ông vẫn gìn giữ từng kỷ niệm đã nuôi dưỡng tâm hồn mình: “Cái cũ hôm qua, cái mới hôm nay/ Đất mẹ quê cha làm sao quên được/ Đôi chân ta rã rời xuôi ngược/ Vẫn một lối về với lời ru rất xa”.

Tập thơ “Hoài niệm chiều” trĩu nặng ân tình của một bác sĩ- nhà thơ Hoàng Thạch. Ân tình bái vọng đấng sinh thành lầm lũi sương gió thuở nào đã mịt mờ ký ức “Trở về nơi nguồn cội quê hương/ Nơi luống cày của cha còn nóng hổi/ Lo cho cảnh nghèo xưa chưa qua khỏi/ Ngọn đèn khuya mẹ đơm gió tâm linh”. Ân tình tiếc thương những đồng đội đã lặng lẽ ngã xuống cho cuộc sống thanh bình: “Xóm làng mình cây trái vẫn xanh/ Mấy đứa bạn xưa cũng không về nữa/ Đình làng ta hương khói thắp từng bữa/ Hồn các anh hóa linh khí đất trời”.

Ở mảng thơ tình, thì sự run rẩy đa đoan của nhà thơ Hoàng Thạch hoàn toàn lấn át sự trang nghiêm mực thước của bác sĩ Hoàng Thạch. Trong tập thơ “Hoài niệm chiều”, ông tự thú “Như kẻ si tình không hạng ngu ngơ/ Chạm tay vào phía không em. Vô nghĩa”.

 

Không khó nhận ra, nỗi tương tư ở bác sĩ - nhà thơ Hoàng Thạch đều cơ hồ mây tụ mây bay. Chính ông đôi lần xao xác “Rặng cây bên đường đã ướt sương đêm/ Nhỏ những giọt nước mắt vào đất/ Để tiễn đưa một mối tình trong vắt/ Của một thời thánh thiện vô tư”. Thế nhưng, ông chấp nhận những khoảnh khắc rụt rè còn vương vấn những bồi hồi: “Anh nông nổi như cánh chuồn chuồn/ Chẳng dám đậu vào vai em một chiều vắng ngắt”.

Thơ tình Hoàng Thạch vừa dan díu vừa hoang mang. Ông thấu hiểu “Em là đảo xa vời vợi/ Tôi chẳng có cánh buồm”, nên đôi khi an ủi bản thân “Tôi là tiếng đàn bầu/ Cất lên nơi hoang vắng”. Và ông nâng niu những phút giây chấp chới chia lìa “Tôi chưa đưa em qua được bến bờ/ Đã có người mang cầu tình tới bắc”.

“Hoài niệm chiều” nói cho cùng là những nhung nhớ không dễ nguôi ngoai. Bác sĩ - nhà thơ Hoàng Thạch truy vấn niềm xao xuyến bằng sự tỉnh táo “Cuộc tình bao lần khép mở/ Nhọc nhằn khó dễ em ơi/ Đúng sai có khi nức nở/ Tìm đâu đáp số cuộc đời?” để thỉnh thoảng được ngóng trông một niềm riêng ẩn hiện giữa hai miền hư thực mong manh: “Em vội khoác chiếc áo màu nhung/ Tím thủy chung giữa muôn màu tháng Chạp/ Cái lạnh đi qua Sài Gòn đậm nhạt/ Để trưa về trả nắng cho hoa”.

Nguồn: PHẠM ANH (Báo Nông nghiệp Việt Nam).

Bài viết liên quan

Xem thêm
Cái “ngông” của Nguyễn Công Trứ
Thượng Uy Viễn – Nguyễn Công Trứ là một hiện tượng đặc biệt trong thời kỳ trung đại. Đời ông đầy giai thoại, mà giai thoại nào cũng cho thấy bản lĩnh sống, trí tuệ, triết lý nhân văn sâu sắc nhưng cũng rất hóm hỉnh, bình dân…
Xem thêm
Hơi thở cuộc sống trong thơ Nguyễn Kim Thanh
Trong hành trình sáng tạo của mỗi nhà văn đến với văn chương thì “ngôn ngữ là yếu tố thứ nhất của văn học” để làm nên tác phẩm. Ngôn ngữ trong thơ (trữ tình), truyện (tự sự) và kịch (kịch bản văn học) đều có sự giống và khác nhau. Cùng với sự đam mê, năng khiếu, và “thiên phú” (trời cho) thì mỗi tác giả có sự thành công ở những thể loại khác nhau. Có người sáng tác thơ hay nhưng viết truyện lại dở và ngược lại có người viết truyện hay nhưng thơ thì không ra gì. Lại có người thành công ở nhiều thể loại: thơ, truyện, kịch, ký, lý luận phê bình. Nhà văn Nguyễn Kim Thanh là cây bút chuyên viết truyện ngắn, tiểu thuyết, tản văn, bút ký và đã xuất bản bốn tác phẩm văn xuôi. Nhưng nay chị lại “thử sức” sang thể loại thơ với tập thơ đầu tay “Giọt nước mắt thủy tinh” có 30 bài.
Xem thêm
Nỗi buồn chiến tranh - và cách nhìn về việc đổi mới dạy học văn trong nhà trường
Vừa qua, tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh của nhà văn Bảo Ninh được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vinh danh là một trong 50 tác phẩm tiêu biểu của văn học Việt Nam 50 năm qua đã tạo nên nhiều tranh luận trái chiều. Nhiều ý kiến cũng đã đặt ra vấn đề là có nên đưa tác phẩm này vào sách giáo khoa Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 hay không. Là những người đã từng học văn qua nhiều lần thay sách và là những người đang dạy môn văn nhiều năm trong nhà trường phổ thông, chúng tôi có một số suy nghĩ trong cách nhìn về việc đổi mới dạy học văn trong nhà trường về Nỗi buồn chiến tranh với tính chất là “những người trong cuộc”.
Xem thêm
Văn học đương đại Trung Quốc từ lăng kính các giải thưởng Hội Nhà văn (2015 - 2025)
Nhìn chung, hệ thống giải thưởng Hội Nhà văn Trung Quốc giai đoạn 2015 - 2025 đã làm nổi bật vai trò “điều hướng” và “chuẩn hóa” của mình trong việc thiết lập các tiêu chí thẩm mĩ, định hình phong cách sáng tác và thúc đẩy tương tác giữa văn học - học thuật - công chúng. Điều này cho thấy một mô hình văn học với định hướng chiến lược - kết hợp giữa nhu cầu nghệ thuật, định hướng chính sách và cơ chế truyền thông - đang ngày càng chiếm vị trí trung tâm trong đời sống văn hóa đương đại Trung Quốc.
Xem thêm
Chân dung tâm hồn của nhà thơ Nguyên Bình qua “Mật ngữ trắng đen”
“Mật ngữ trắng đen” (NXB Thuận Hóa, 2025) của nhà thơ Nguyên Bình, hội viên Hội Nhà văn TP.HCM, là một thế giới thi ca đầy suy tưởng, nơi ánh sáng và bóng tối, mộng mị và hiện thực, nỗi đau và niềm yêu thương luôn song hành, soi chiếu vào nhau. Tựa như cái tên Mật ngữ trắng đen, thơ Nguyên Bình gợi cảm giác về sự đối lập, nhưng không phải để phân định ranh giới thiện ác, buồn vui, mà để khai mở một cõi cảm xúc và nhận thức đa chiều về tình yêu, cuộc sống, con người. Ở mỗi bài thơ, tập thơ của anh đều ẩn chứa một lớp nghĩa nhân sinh sâu sắc.
Xem thêm
Quan điểm của Nguyễn Đình Chiểu đối với Phật giáo
Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) là một nhà Nho tuy đỗ đạt không cao nhưng cụ là một nhà Nho đức nghiệp, một con người trong ba tư cách: một nhà thơ, một thầy giáo và một thầy thuốc suốt đời vì dân vì nước.
Xem thêm
Thơ Nguyễn Bình Phương – Tiểu luận của Thiên Sơn
Việc làm thơ của Nguyễn Bình Phương như một sự bừng lóe của linh giác. Mỗi lần cầm bút viết là khám phá cái thế giới lạ lùng, huyền bí như thế giới của giấc mơ. Mà làm thơ, như anh, chính là đang theo đuổi những giấc mơ. Như bước vào một cảnh giới kỳ lạ, với cách nhìn, cảnh cảm và cách nghĩ khác, xa lạ với hầu hết mọi người.
Xem thêm
Văn học và dân tộc như một vấn đề học thuật
Kết nối ngôn ngữ, văn học với sự tồn tại một dân tộc đã là một thực hành phổ biến trong đời sống tri thức ở châu Âu từ nửa đầu thế kỉ XVIII. Một dân tộc là lí tưởng khi nó thống nhất tất cả những người nói cùng một ngôn ngữ trong một lãnh thổ chung, từ đó tạo thành một quốc gia - dân tộc. Văn học, với tư cách là hiện thân rõ ràng và lâu đời nhất của ngôn ngữ một dân tộc, có vai trò như là yếu tố ràng buộc và thống nhất. Nhà phê bình văn học Hoa Kì René Wellek viết: “Văn học vào thế kỉ XVIII bắt đầu được cảm thấy như là tài sản quốc gia, như là một sự thổ lộ tâm trí dân tộc, như là một phương tiện cho quá trình tự xác định của dân tộc”(1).
Xem thêm
Nhà văn Thomas Mann: Bậc thầy của mâu thuẫn
Xuất bản lần đầu vào năm 1924, Núi thần nhanh chóng trở thành cuốn sách bán chạy và được cho là tiểu thuyết tiếng Đức có ảnh hưởng bậc nhất thế kỉ 20. Nhưng ít ai biết nó được viết ra trong sự gián đoạn của chiến tranh và thay đổi của thời đại.
Xem thêm
“Những ngọn gió biên cương” - Khúc sử thi đi qua căn bếp có mùi nhang
Bài đăng trên Tạp chí Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam, số 12/2025.
Xem thêm
Ngọn gió chiều thổi qua “Nắng dậy thì”
Dòng thời gian sáng, trưa, chiều, tối đã chảy vào văn thơ bao thời theo cách riêng và theo cái nhìn của mỗi người cầm bút. Nguyễn Ngọc Hạnh đã thả cách nhìn về phía thời gian qua những sáng tác của ông. Thâm nhập vào không gian thơ trong Nắng dậy thì*, bạn đọc sẽ nhận thấy cảm thức thời gian của một thi sĩ ở tuổi đang chiều.
Xem thêm
Văn chương Nobel và thông điệp nhân văn
“Không chỉ ngày nay loài người mới khốn khổ? Chúng ta luôn luôn khốn khổ. Sự khốn khổ gần như đã trở thành bản chất của con người (Osho, Chính trực, Phi Mai dịch, Nxb Lao động, 2022, tr.14). Thế giới ngày càng bất an, con người ngày càng mỏng mảnh. Sức chống cự của con người giảm thiểu trước quá nhiều biến động: chiến tranh, dịch bệnh, thiên tai; đứt gãy cộng đồng, sự đơn độc, cái chết. Vì con người, dòng văn học chấn thương ra đời. Cũng vì con người, xu hướng văn học chữa lành hình thành vào thế kỉ XXI.
Xem thêm
Những nét đẹp văn hóa truyền thống Việt Nam trong “Mùa lá rụng trong vườn” của Ma Văn Kháng
Trong hành trình trở về cội nguồn, Ma Văn Kháng đã dựng nên nhiều chân dung cao đẹp tiêu biểu cho truyền thống ân nghĩa thuỷ chung của dân tộc. Nhưng nổi bật giữa bản đồng ca trong trẻo ấy là nhân vật chị Hoài - một con người coi “cái tình, cái nghĩa” là quý nhất. Hình ảnh chị Hoài trở về thăm và ăn tết với gia đình chồng cũ vào chiều ba mươi tết đã gây xúc động lòng người, để lại nhiều tình cảm đẹp đẽ cho bao thế hệ độc giả.
Xem thêm
Đọc ‘Bão’ – Ánh sáng nhân tâm giữa cơn bão thời cuộc
Tiểu thuyết Bão của PGS.TS, nhà văn Nguyễn Đức Hạnh được nhà văn Phan Đình Minh tiếp cận trên cả ba phương diện: nội dung xã hội, nghệ thuật tự sự và chiều sâu nhân văn.
Xem thêm
Khơi thông điểm nghẽn, đổi mới tư duy và cơ chế để văn học nghệ thuật phát triển
Văn học nghệ thuật luôn giữ vị trí đặc biệt trong tiến trình phát triển của đất nước, là nền tảng tinh thần vững chắc cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Xem thêm
Hạt gạo tháng Giêng – Nỗi nhớ xuân từ những phòng trọ xa quê
Trong mạch thơ viết về mùa xuân, nhiều thi sĩ đã chọn gam màu tươi sáng, ăm ắp hội hè và sum họp. Nhưng với nhà thơ Xuân Trường, mùa xuân trong bài “Hạt gạo tháng Giêng” lại mang sắc điệu trầm buồn, thấm đẫm nỗi xa quê của những phận người lao động nghèo nơi đô thị.
Xem thêm
Hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trên quê hương Đất Tổ
Phú Thọ - Đất Tổ Vua Hùng là miền đất cội nguồn của dân tộc Việt Nam, là nơi gắn với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương và nhiều di sản văn hoá đặc sắc. Bởi thế, hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trên quê hương Đất Tổ là việc làm hết sức có ý nghĩa, luôn được Đảng, chính quyền các cấp, đặc biệt là cấp tỉnh quan tâm.
Xem thêm
Tìm hiểu đặc trưng truyện ngắn Nam Cao dưới góc nhìn thi pháp hiện đại
Khi đọc truyện ngắn hiện đại, điều nhiều người quan tâm là yếu tố nào làm nên sự khác biệt giữa các tác giả. Thực ra không phải chỉ ở đề tài, chủ đề, nội dung tư tưởng, ngôn ngữ hay bố cục, kết cấu tác phẩm..., mà là ở giọng văn/giọng điệu mới chủ yếu làm nên sự khu biệt về phong cách tác giả.
Xem thêm