TIN TỨC

Nhớ Tết xưa – Tạp bút Võ Văn Thọ

Người đăng : phunghieu
Ngày đăng:
mail facebook google pos stwis
486 lượt xem

(Vanchuongthanhphohochiminh.vn) – Mỗi năm tháng Chạp về là thời điểm cận kề đến Tết. Lại bao nhiêu nỗi lo, tháng ngày như chạy đua, bận rộn vì Xuân sắp về và Tết đến. Tết trong ký ức của tuổi thơ tôi vẫn chưa thể nào quên, bài thơ thuộc nằm lòng của thời cắp sách, đã ăn sâu vào trong tâm thức tuổi thơ của những đứa trẻ thế hệ 7x, của một thời bao cấp. Sau giải phóng đất nước đầy khó khăn, nhưng lại là kỷ niệm khó nhạt phai.

Nhớ câu đối bằng thơ, được truyền miệng còn nhớ mãi:

“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ
Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”

Chỉ hai câu thơ vậy thôi nhưng sao nó in sâu, nhớ lâu đến vậy. Tết xưa lại lần lượt hiện về như thước phim chiếu chậm, khi nhớ về hai câu thơ trên. Hai câu thơ trên cũng là hai câu đối mộc mạc, giản dị, nhưng hàm xúc. Tết xưa chỉ cần có vậy thôi, nghĩa là đã đủ đầy đối với thời điểm ấy. Trong đó, thịt mỡ, dưa hành, bánh chưng xanh là biểu trưng cho vật chất no, đủ và cần thiết trong những ngày Tết. Còn cây nêu, tràng pháo, câu đối đỏ, biểu trưng cho món ăn tinh thần, hay nói khác đi là những vật dụng đem đến niềm vui tinh thần trong không khí đón Tết, chào xuân mới về. Điều đáng nói, tác giả đã khéo léo lồng vào câu thơ đầu “thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ”, chứ không phải “thịt mỡ, dưa hành”, “bánh chưng xanh”, để nói lên vật chất và tinh thần cũng rất quan trọng ngang nhau. Để thấy rằng, Tết không những đủ đầy về vật chất, nhưng tinh thần không thỏa mái, kém vui, thì cái Tết đó chưa trọn vẹn. Cái hay, khéo léo của tác giả là cách quan sát hiện thực và đưa vào thơ cũng rất tinh tế, để câu thơ luôn hòa quyện giữa vật chất và tinh thần. Nếu việc sắm Tết chưa thật đầy đủ vì nhiều lý do kinh tế, thu nhập của gia đình còn hạn hẹp, nhưng tinh thần thông suốt, vui vẻ, biết bằng lòng với thực tại, thì đó chính là cái Tết vui vẻ, đủ đầy và hạnh phúc ấm cúng, sum vầy. Đối với câu thơ thứ hai thì ngược lại “cây nêu, tràng pháo,” nhưng vế sau của câu thơ không phải “câu đối đỏ” mà là “bánh chưng xanh”. Nghĩa cũng giống như câu một đã phân tích.

Quay lại chủ đề Tết xưa, Tết xưa có gì khác với Tết nay, mà sao ai cũng nhớ đến se thắt, nhất là những người đã trưởng thành sống qua nhiều giai đoạn sự phát triển của xã hội. Khi người có đông, nhiều tuổi thường hay nhớ về kỷ niệm thuở ấu thơ, nên người đời thường nói già hóa con nít là vậy. Mà cũng đúng thôi, không có Tết xưa, thì làm sao có Tết nay, nên không được phép lãng quên.


Minh họa (Ảnh: Internet).

Ngày còn là học sinh cấp 1, 2 rồi cấp 3 tôi đã được hưởng trọn những cái Tết quê với đông đủ các thành viên trong gia đình là ba, mẹ, chị em. Dẫu không còn ông bà Nội, còn bên Ngoại ở tận ngoài Bắc nên đành chịu vậy. Những cái Tết quê có thể gọi là xưa ấy, tuy còn túng thiếu nhiều về vật chất, song về mặt tinh thần thì rất vui vẻ, ấm cúng, hạnh phúc. Thích nhất là đêm giao thừa được xem đốt pháo. Những tiếng nổ to, nhỏ đì đùng trong đêm giao thừa tiễn năm cũ đi, chào đón năm mới đến với bao mong ước, khát vọng trong lòng vẫn còn như mới tinh.

Cũng phải nói thêm rằng, cứ khoảng trước Tết một tháng ở quê tôi (xã Quế Thọ, huyện Hiệp Đức) gia đình nào cũng lo xuống giống, sạ và gieo trồng đậu, mè, trồng chăm sóc vườn rau xanh, hoa và chuẩn bị dọn dẹp, sửa sang nhà cửa, đường xá sạch sẽ, để đón Tết. Tháng Chạp, là tháng bận rộn nhất trong năm nào là cưới hỏi, giỗ chạp… nên cần nhiều khoản tiền chi phí, dân gian có câu: “hạt lúa tháng Giêng”, “đồng tiền tháng Chạp” là vậy. Dịp sát Tết, nhà nhà lo tráng bánh tráng, làm bún phơi khô và làm các loại bánh như bánh thuẫn, bánh in, bánh ổ… Đến 28, 29 Tết sau khi mổ heo làm thịt, mới gói bánh tét, bánh chưng, đều do cha mẹ, anh chị em trong gia đình tự gói. Còn trẻ thơ thì lo may quần áo mới, nếu điều kiện kinh tế khó khăn thì giặt, ủi những bộ quần áo còn mới hơn, để chuẩn bị đón Tết, nên cảm nhận được không khí Tết ở thời điểm ngày ấy thật rộn rã, náo nhiệt.

Tết xưa là vậy, còn Tết nay thì sao. Hiện nay điều kiện kinh tế khá giả hơn nhiều, từ nông thôn đến thành thị đều có bán tất cả các loại bánh, kẹo, quần áo, cây hoa chậu kiểng. Chỉ cần có tiền là có thể mua được nhiều thứ như mong muốn để sắm Tết. Tuy nhiên, cảm nhận Tết không mấy ấn tượng, trong tâm thức mỗi người đã sống và trải qua những cái Tết xưa có đôi lúc chạnh lòng nhớ lại những cái Tết của thời khó khăn, bao cấp tuy thiếu thốn, nhưng vẫn là những kỷ niệm đáng nhớ, đáng trân trọng biết bao! Chính vì thế, những người con xa gia đình như tôi, mưu sinh lập nghiệp và có gia đình con cái nơi phố thị, mỗi dịp Xuân về, Tết đến vẫn luôn mong muốn được về quê nhà đón Tết. Đó cũng là dịp để hạnh ngộ gia đình, thắp nén hương tưởng nhớ tổ tiên, ông bà… những người đã khuất và cùng sum vầy bên cha mẹ, nếu cha mẹ còn sống là niềm hạnh phúc vô cùng.

Tết xưa hòa quyện trong Tết nay và luôn đem lại trong cảm xúc mỗi người những điều đáng nhớ, đáng khắc sâu trân trọng. Nên tôi muốn ghi lại dòng cảm xúc của mình và mong rằng mọi người dân yêu thương luôn được bình an, đón Tết Nhâm Dần tràn đầy vui vẻ, ấm áp với niềm tin yêu luôn rạng rỡ nụ cười hạnh phúc, yêu thương!…

V.V.T

Bài viết liên quan

Xem thêm
Thương phố ngày đau… – Tản văn của Thanh Tuân
Nghe cái tên thôi đã thấy xa hoa, mĩ miều. Phố. Nghe tên thôi đã gợi sự sầm uất, tấp nập. Và phố, những tráng lệ, nguy nga của nhà cao tầng, biệt thự; những xô bồ của dòng người xuôi ngược; những inh ỏi còi xe gầm rú; những tiếng rao quà đêm ngọt lịm như rót mật. Và phố, rộn ràng với nhạc xập xình có, du dương có; lung linh với những ánh đèn muôn màu sắc… Cứ nghĩ phố mãi với những niềm vui say ngất bất tận, thế nhưng đâu ai hay phố cũng có những ngày buồn. Đó là những ngày phố trở bệnh.
Xem thêm
Sài Gòn ơi! Tôi hứa…
Gần một tháng rồi Sài Gòn oằn mình chống đỡ với nạn dịch covid. Các tòa nhà đóng kín, phố xá vắng vẻ, đìu hiu, quán hàng cửa đóng im lìm, lác đác còn lại những những của hàng nhu yếu phẩm và các quán xá phục vụ mang về. Tuy nhiên khách cũng thưa thớt vắng vẻ.
Xem thêm
Sài Gòn mùa thương
Em Hà Nội điện thoại vào quan tâm hỏi, những ngày Sài Gòn - TP Hồ Chí Minh giãn cách theo chỉ thị 16 có tâm sự gì, cảm xúc ra sao? Bỗng dưng cay mắt, bỗng dưng lạc một nhịp thở…
Xem thêm
Sài Gòn mưa - tình người như nước tràn đầy thương yêu
Tiếng mưa xối xả nghe đến thương con phố. Chen trong mưa tiếng còi xe cứu thương như xé đêm rẽ nước lao đi hối hả đau rát như vết cắt.
Xem thêm
Trăng Trung thu vẫn tỏa sáng ấm áp
Trung thu năm nay Sài Gòn - TP Hồ Chí Minh chắc buồn lắm
Xem thêm
Đại dịch và tình người
(Vanchuongthanhphohochiminh.vn) - Tiếng lao xao ngoài ngõ vọng vào. Tiếng í ới gọi nhau nặng nề, yếu ớt. Những âm thanh này đã không còn xa lạ với Nhật gần nửa tháng nay nhưng anh vẫn vội vàng mở cửa bước ra xem. Đó là những người sống cùng con hẻm trong khu phố của anh. Những người bạn sớm tối với gia đình anh trong mấy chục năm qua.
Xem thêm
Những người xây nền móng cảnh sát biển Việt Nam
Lực lượng CSB Việt Nam đã có và vẫn luôn có những sĩ quan trung thành và sẵn sàng quên mình vì biển đảo của Tổ Quốc.
Xem thêm
Du Tử Lê – Ai nhớ ngàn năm một ngón tay
Bài viết tác giả gửi đăng nhân 2 năm ngày nhà thơ Du Tử Lê rời cõi tạm.
Xem thêm
Sài Gòn thương khó - Sài Gòn hồi sinh
Trước đã yêu Sài Gòn/ Trong mất mát yêu hơn Sài Gòn
Xem thêm
Chạm vào đâu cũng thấy mình mắc nợ
Nếu cắt đứt quá khứ, ta chỉ còn là cái cây bật gốc, với một tương lai héo rũ, yếu ớt.
Xem thêm
Mùa thu rồi cũng trôi qua | Đoản văn | Bích Ngân
Viết, nha chị! Mùa thu ngun ngút rồi cũng trôi qua.
Xem thêm
Nhớ nhà văn Lê Văn Nghĩa
(Vanchuongthanhphohochiminh.vn) - Bạn là nhà văn, nhà báo nổi tiếng. Bạn mất vào thời điểm đại dịch bùng phát dữ dội phải cách ly, phong tỏa, bạn bè không thể tiễn bạn một đoạn đường…
Xem thêm
Những ký ức không thể nào quên| Lê Tú Lệ
Ông bà mình thường nói “Nghĩa tử là nghĩa tận”.
Xem thêm
Siêu lý của tình yêu - Bút ký của Nguyên Ngọc
Gần đây, Bảo tàng Quân đội đã công bố bức thư của Đặng Thùy Trâm gửi người yêu và cả trang nhật ký của Khương Thế Hưng, tức M. trong nhật ký của Trâm. Tôi biết cả hai người ấy gần như là từ đầu, cuộc chiến đấu anh hùng, tình yêu đẹp, buồn của họ, và từ lâu tôi cũng suy nghĩ nhiều về câu chuyện đau đớn này.
Xem thêm
Chiều mưa sông Sài Gòn và trăng 16 hạ ngươn
Mưa mùa Sài Gòn đã đến cái hẹn tới luc đỏng đảnh dỗi hờn “ông tha bà không tha” như triệu triệu năm miền đất phương Nam này...
Xem thêm
Cây học trò
Có lẽ rất lâu nữa tôi mới có dịp về lại chốn cũ, trường xưa Long Hựu, Vĩnh Bình ắp đầy kỉ niệm. Đời người khác nào đời cây luôn sẵn lòng, hết lòng dâng quả, tỏa hương ngọt ngào, thanh tao cho cuộc đời khi chữ tình bền sâu gốc rễ.
Xem thêm
Trên chuyến tàu về quê ăn Tết
Bản dịch của Trương Văn DânMệt mỏi! Chiếc xe lửa liên tục dằng xóc tạo nên những va đập trên lưng làm toàn thân tôi ê ẩm. Có lúc cơn mệt nhọc đã làm tôi thiếp đi trong một giấc ngủ ngắn, rồi giật mình thức giấc vì cái đầu lắc lư, đập lên thành toa, đau điếng.
Xem thêm
Tháng 12 xuôi về Tết hồn quê
(Vanchuongthanhphohochiminh.vn) – Chiều nay, giữa đất Sài Gòn hoa lệ. Tôi lang thang một mình trên phố, dường như năm nay Sài thành cũng mang hơi hướng của tiết trời miền Trung lẫn cả miền Bắc, một chút lành lạnh hanh hao, có chút mưa có chút khắc khoải bồng bềnh. Có lẽ thành phố vừa trải qua một trận ốm nên gió chướng cũng ùa về theo. Một cánh chim nhỏ khẽ bay ngang giữa bầu trời rộng, chợt thấy mình lạc lõng, chơi vơi giữa dòng đời xuôi ngược trong dòng xe hối hả, ồn ào của một mảnh đất như lạ nhưng lại từng quen. Xa xa những cánh hoa màu tim tím lờn vờn buông nghiêng trong gió rồi khẽ chạm xuống mặt đất một niềm riêng mang.
Xem thêm
Hoa bông súng phèn
(Vanchuongthanhphohochiminhvn) - Nhá nhem tối, khi đóng xong cửa chuồng heo và chốt ngang cửa chuồng gà là tôi chạy tót ngay qua nhà anh, hai anh em dẫn nhau đi xem ti vi. Trong xóm đã có nhiều nhà mua được tivi trắng đen, nhìn lác đác những “bờ cào” dựng ngược trời, lơ lửng nóc nhà mà ước ao thật thích.
Xem thêm
Huyền sử mẹ | Trầm Hương
Bài viết kỷ niệm 40 năm thành lập Hội Nhà văn TP.HCM của nhà văn Trầm Hương
Xem thêm