PHẠM XUÂN NGUYÊN

Nhà thơ, dịch giả Dương Tường đã về cõi vô cùng. Ông họ Trần và đã ký cái tên Dương Tường của mình dưới các bài báo, bản dịch, bài thơ làm nên một bút danh quen thuộc và nổi tiếng hơn 60 năm qua.

Dương Tường hiện diện đời năm Nhâm Thân (4.8.1932) và giã biệt đời năm Quý Mão (24.2.2023). Có ngẫu nhiên chăng mà người gẩy tình khúc 24 phím cầm chiều đã ra đi đúng vào ngày 24 của tháng có lễ tình nhân cho mọi đôi lứa yêu nhau.

Gửi lại em / 24 phố dài thơm / 24 serenat

24 vilbrato / 24 khung trời tím / 24 lối công viên / 24 vầng trăng góa

Chắc sự trùng hợp này đã làm ông thỏa lòng. Ông Xanh trên cao như đã hiểu và chiều lòng Dương Tường ở phút cuối cùng sự sống để cho ông khởi hành chuyến đi vào cõi vô cùng mang theo mãi mãi tình yêu.

Bởi ông đã sống trọn một kiếp người gần trăm năm của mình là một Người Tình.

Nhà thơ, dịch giả Dương Tường – Ảnh: Nguyễn Đình Toán

Dương Tường là người tình phải lòng những trang văn hay đẹp của văn chương thế giới đến độ đã hiến cả đời mình đắm say cần mẫn làm công việc của một con ngựa thồ văn hóa qua biên giới ngôn ngữ, làm sứ mệnh của người cấp giấy thông hành qua bản dịch cho các tác phẩm nước ngoài nhập tịch tiếng Việt, văn chương Việt.

Hơn 50 tác phẩm lớn, xuất sắc của nhiều nền văn học lớn, nhiều nhà văn lớn trên thế giới đã đến Việt Nam tốt đẹp qua tài tiếng Việt của ông.

Dương Tường không phải dịch giả theo nghĩa thông thường là người chuyển ngữ. Ông đích thực là người đồng sáng tạo của tác giả như tiêu chí và đòi hỏi ông đặt ra cho mình.

Mỗi bản dịch của ông là một tác phẩm sống, ở đó tên người dịch sóng đôi tên nhà văn là một bản vị của giá trị văn chương. Tác phẩm gốc càng khó ông càng thích thú vì thấy năng lực của mình càng được thách thức, càng có cơ hội bộc lộ và thể hiện qua con chữ tiếng Việt.

Dương Tường đã bỏ lại sau đời một thời khốn khó, khắc nghiệt nhưng cũng đầy nhiệt huyết, say mê. Ông đã bỏ lại sau đời những cuộc chơi cuộc vui lặng lẽ, vui vẻ với bạn bè, đồng nghiệp, đàn em.

Từ nay phố Hà Nội vắng bóng dáng Dương Tường nhỏ bé, gầy gò đi những bước lững thững tuổi già mắt mờ tai nặng nhưng trong tâm tưởng vẫn vang động tiếng đời, tiếng văn.

Năm 2017 mừng Dương Tường tuổi 85 tôi đã viết bài thơ Một nhành sương phác họa cuộc đời ông bằng những câu thơ, ý thơ ông viết.

Hôm nay tưởng nhớ ông, tôi đưa lại bài thơ đó với khổ cuối viết thêm như một lời tiễn đưa ông.

Một nhành sương
 

zươngtường tên anh tưởng người to

người to không phải, lại gầy gò

gầy gò nhưng đã từng bán máu

bán máu một thời sống gay go.

gay go vẫn sống đầy mộng mơ

mộng mơ cái đẹp cõi văn thơ

văn thơ viết nên bằng máu đỏ

máu đỏ của người của tự do.

tự do zươngtường trang sách dịch

sách dịch cho ta được gặp người

người đời khác màu da tiếng nói

tiếng nói chung là tiếng Con Người.

con người zươngtường phe nước mắt

nước mắt buông những tiếng thở dài

thở dài trả lãi bằng án sống

sống để yêu người giữa trần ai.

trần ai hiểu tâm sự hoài hương

hoài hương cái zây phơi quần áo

quần áo câm rỉ vết mộng thương

mộng thương đời mình rong vọng ảo.

vọng ảo zươngtường vương dương cầm

dương cầm lã chã một lặng trầm

lặng trầm những ngón tay mưa gọi

gọi một người ba mươi hai năm.

ba mươi hai năm nay tám lăm

tám lăm zươngtường vẫn lăm răm

lăm răm tình khúc hai tư nhịp

nhịp đời dâng bạch lạp ngực rằm.

ngực rằm đời nuôi nấng zươngtường

zươngtường trên mái vẫy yêu thương

yêu thương thành món quà sinh nhật

sinh nhật tươi nguyên một nhành sương.

nhành sương hôm nay vẫy người đi

người đi khuất bóng cõi biệt ly

biệt ly tình khúc 24 nhịp

nhịp đời vẫn nhớ zươngtường si.

Hà Nội, 25.2.2023

Theo VANVN