TIN TỨC

Tiễn biệt thầy Hồ Thi, nhà phê bình, lý luận sắc sảo của sân khấu Việt Nam

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2022-09-24 11:53:37
mail facebook google pos stwis
296 lượt xem

BÍCH NGÂN

Hôm nay thân xác thầy Hồ Thi trở về cát bụi nhưng có lẽ linh hồn thầy Hồ Thi vẫn còn bịn rịn cõi trần thế, nơi ông dành gần cả cuộc đời cho bục giảng, sân khấu, cho trang viết, cho những giáo trình về sân khấu…

Thầy Hồ Thi được đồng nghiệp đàn em, nhà phê bình Ngô Thảo viết dòng chữ báo tin ông từ giã cõi đời, “Hồ Thi, nhà phê bình, lý luận sắc sảo của sân khấu Việt Nam”. Hồ Thi viết và biên soạn hơn 10 đầu sách về sân khấu. Một số đầu sách được in nhiều lần (Nghệ thuật viết kịch, Xây dựng cốt truyện kịch, Sân khấu và cuộc đời). Hồ Thi, bút danh Hồ Ngọc là tác giả nhận giải thưởng Nhà nước ở lĩnh vực phê bình lý luận sân khấu.


Bìa cuốn sách Tìm hiểu nghệ thuật viết kịch của nhà phê bình, lý luận sắc sảo của sân khấu Việt Nam Hồ Thi

Muốn viết đôi dòng thay nén hương tiễn biệt thầy Hồ Thi, tôi tìm kiếm hình ảnh ông, thông tin về ông trên Google, trên nhiều trang mạng và trên cả những trang cá nhân của những người từng là đồng nghiệp của ông, học trò của ông…thì cái tên “Nhà phê bình sân khấu Hồ Thi (Hồ Ngọc)" không thấy hiện ra, như thể ông không hiện diện được trong thế giới kỹ thuật số, như thể ông đã rời xa thế giới nhộn nhạo này từ lâu rồi.

Chỉ một trang cá nhân có hình ảnh của ông. Đó là trang facebook của NSND Lê Tiến Thọ, nguyên Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam. Tuy nhiên đó là hai tấm ảnh được ghi lại trong những ngày cuối cùng của thầy Hồ Thi trên giường bệnh. Trông ảnh, thầy Hồ Thi chỉ còn là một cái xác còm cõi, vô hồn.

Những kỷ niệm không thể nào quên

Tôi đã từng có bài viết Giữ hình ảnh đẹp nơi ký ức in trên Thời nay cuối tuần. Tôi luôn ái ngại và chạnh lòng khi nhìn nhiều hình ảnh thảm thương của những người từng ít nhiều đóng góp tài năng, tâm lực cho văn học nghệ thuật, cho cộng đồng, cho xã hội, lại được “phơi bày” một cách hồn nhiên dù người đăng tải trên trang cá nhân chỉ với mục đích tốt đẹp là muốn thông tin, chia sẻ với bè bạn gần xa về một người bạn, một người thân sắp lìa xa cõi trần.

Vì vậy, tôi gọi cho một người bạn đang làm việc ở lĩnh vực sân khấu, nhờ bạn tìm xem có tấm ảnh chân dung nào của thầy Hồ Thi lúc ông còn phong độ không? Bạn ấy nói, chắc đợi đến ngày hôm nay, sẽ có ảnh chân dung của ông đặt nơi tổ chức tang lễ. Thế là, tôi không thể tìm được chân dung đẹp đẽ của thầy Hồ Thi khi viết những dòng tiễn biệt này. Tuy nhiên, trong tủ sách của tôi có đến hai quyển sách của ông với dòng chữ đề tặng của tác giả. Nhìn hai quyển sách, vài hình ảnh về thầy Hồ Thi chầm chậm quay về như những thước phim cũ. Rời rạc và chậm chạm. Những hình ảnh đó lại cho thấy thật rõ tấm lòng của một người thầy.


Giờ thì, thầy Hồ Thi có thể hồn nhiên lang thang gặp gỡ những linh hồn cũng hồn nhiên sống và hồn nhiên chết, không chỉ của nền sân khấu Việt Nam

Tôi được gặp thầy và được thầy “phụ đạo” về kỹ năng viết kịch ở vài lần cùng các đồng nghiệp dự trại sáng tác kịch bản sân khấu do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tổ chức. Tôi nhớ, có lẽ là một học trò hay hỏi, nên sau khi bế mạc trại sáng tác chừng nửa tháng, tôi được nhân viên bưu cục mang lại một phong bì dày, mà người gởi là thầy Hồ Thi. Đó là hai quyển giáo trình dày cộm được photocopy từ quyển sách của thầy Tìm hiểu nghệ thuật viết kịch. Cầm hai tập sách trên tay, tôi xúc động vô cùng.

Với tôi, những giáo trình về nghề là rất cần cho nghề. Tuy nhiên, tôi luôn tiếp cận với một cự ly nào đó. Bởi, với mỗi người sáng tạo (dù sáng tạo ở loại hình nghệ thuật nào đi nữa), cũng còn là người làm nên “giáo trình” cho riêng mình. Tuy vậy, giáo trình mà thầy Hồ Thi biên soạn, đã khơi gợi cho tôi nhiều ý tưởng, nhiều thôi thúc và tôi gọi để được nói lời cảm ơn chân thành của mình.

Sau đó, sách giáo trình được tái bản, thầy Hồ Thi lại gởi qua bưu điện tặng cho học trò chịu nghe, chịu đọc. Và, lần sau cùng tôi gặp thầy ở trại sáng tác Sân khấu, cũng do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tổ chức tại Nhà sáng tác Đà Lạt, thầy được mời làm người “phụ đạo” như những lần trước. Lần này, thầy cũng mang theo sách để tặng học trò. Và lần này, tôi nhớ mãi, sự hồn nhiên lạ thường của một ông lão đã hơn tám chục xuân xanh.

Lần đó, vào chiều. Đà lạt lạnh mà hửng nắng. Hội trường tràn nắng. Lòng người cũng nắng. Bất ngờ nhà lý luận sân khấu Hồ Thi không “lên lớp” theo giáo án như kế hoạch. Thầy hùng hồn đề nghị các trại viên dành ít phút nghe ông được đọc một bài viết không dính gì với sân khấu, một bài ca tụng một bộ phận sinh dục của đàn bà, bộ phận nhạy cảm, mê hoặc con người nhưng luôn được giấu kín dưới ánh nắng ngày. Thầy đọc và diễn cảm. Gương mặt thầy rạng rỡ, hồn nhiên và như trẻ lại.


Sách thầy Hồ Thi ký gởi tặng nhà văn Bích Ngân


Nhà văn Bích Ngân có rất nhiều kỷ niệm với Thầy Hồ Thi


Và dường như, chính cái giây phút hăm hở hồn nhiên không đúng chỗ không đúng lúc đó, mà sau này, những trái viết kịch bản tiếp theo, vắng mặt thầy.

Giờ thì, thầy Hồ Thi có thể hồn nhiên lang thang gặp gỡ những linh hồn cũng hồn nhiên sống và hồn nhiên chết, không chỉ của nền sân khấu Việt Nam.

Xin cúi đầu tiễn biệt thầy Hồ Thi, người hồn nhiên sống và lặng lẽ ra đi…

Nguồn: https://thanhnien.vn/

Bài viết liên quan

Xem thêm
Kiên “Lục bát” – Người quê nâng những hồn quê
... Nguyễn Thế Kiên lại nhẹ nhàng hơn “Ngược xuôi đi giữa tảo tần/ Hồn rơm vía rạ hóa thân mà thành”, chỉ thế thôi mà ra cả cuộc đời.
Xem thêm
Nguyễn Thị Ngọc Hải làm sống lại một đời, một thời
Rút từ tập GÁNH CHỮ TRÊN NGÀN, Nxb Hội Nhà văn, 2022.
Xem thêm
Hồ Bá Thâm – Nhà triết học làm thơ
Chương trình “Người Nghệ muôn phương” của NTV
Xem thêm
Cặp vợ chồng thi sĩ đặc biệt
Bài viết của Nguyễn Văn Hòa
Xem thêm
Nhà thơ Vũ Thiên Kiều, du ca ấy như thời gian thơm thảo | Phùng Văn Khai
Đó chính là một du ca - du hành chữ nghĩa thảo thơm đầy đặn lắm thay.
Xem thêm
Gương soi | Bích Ngân
Nguồn: Báo Người Lao động
Xem thêm
Trái tim dũng cảm lang thang dưới bầu trời chữ nghĩa | Bài của Tiểu Mai
Những câu thơ như thế, ngay cả người không thích thơ cũng cảm thấy nặng lòng. Đó là biệt tài của Phùng Hiệu.
Xem thêm
Nhà văn Nguyễn Đình Thi, như tôi biết
Lần đầu tiên tôi được gặp Nguyễn Đình Thi là năm 1970, khi tiểu thuyết Vỡ bờ tập 2 của ông vừa ra đời.
Xem thêm
Thân gái chiến trường | Ký của Vương Trọng
Bài đăng Tạp chí Nhà văn & Cuộc sống số 13 (tháng 3&4/2023)
Xem thêm
Bạn tôi Bùi Mạnh Nhị
Bài đăng báo Văn nghệ số 8/2023
Xem thêm
Thơ có cần thiết cho đời sống?
Hình thức để làm gì, cách tân để làm gì khi trong lòng không một cảm xúc? Cảm xúc ấy cần cho thơ hơn cả hình thức nữa.
Xem thêm
Dương Tường – Người tình
Dương Tường hiện diện đời năm Nhâm Thân (4.8.1932) và giã biệt đời năm Quý Mão (24.2.2023).
Xem thêm
Nhà thơ, thiếu tá Phạm Vân Anh - Nữ chiến sĩ đa tài và tình yêu bền bỉ với văn chương
Nhắc đến nhà thơ thiếu tá Phạm Vân Anh, người ta sẽ nghĩ ngay đến hình ảnh một người phụ nữ mạnh mẽ và cũng đầy chất đàn bà. Chị đại diện cho người Hải Phòng đầy hào sảng, lúc “ăn sóng nói lớn”, lúc cũng rất dịu dàng.
Xem thêm
Dòng thơ giữa phố rung động bao nhiêu tâm hồn thi ca?
‘Dòng thơ giữa phố’ là tên gọi cuộc tọa đàm diễn ra sáng 4/2 thu hút nhiều nhà thơ quen thuộc, chính thức khởi động Ngày Thơ Việt Nam 2023 tại TP.HCM.
Xem thêm