1. Trong văn học cách mạng Việt Nam (1945-1975) nói chung, tiểu thuyết nói riêng, chủ nghĩa anh hùng cách mạng là nội dung bao trùm và xuyên suốt. Tinh thần ngợi ca hào sảng đã tạo nên khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn của cả một thời đại văn học. Ở đó, chúng ta cảm nhận được bước đi dồn dập của dân tộc, những trái tim nóng bỏng chứa đầy nhiệt huyết cách mạng, sẵn sàng “Quyết tử cho tổ quốc quyết sinh’’. Nhưng khi Tổ quốc im tiếng súng, nền văn học chuyển mình, cảm hứng đời tư, thế sự đã trở thành dòng mạch cảm hứng chính  trong tiểu thuyết Việt Nam thời hậu chiến. Cảm hứng sáng tạo chuyển từ ngợi ca, tự hào, khâm phục đến chiêm nghiệm, lắng đọng, suy tư.

Lần đầu tiên nhà tổ chức một chương trình tưởng nhớ đôi vợ chồng nghệ sĩ tài hoa Lưu Quang Vũ-Xuân Quỳnh để nữ sĩ là trung tâm. Đêm thơ-nhạc-kịch “Hoa cúc xanh” trên đầm lầy kể những câu chuyện ít người biết và điểm lại những tác phẩm nổi bật nhất của tác giả “Sóng”.

Khoái nhất vẫn là khi nghe Phùng tiên sinh đọc thơ. Tôi lờ mờ rằng có khi thơ ông đọc hay hơn thơ ông viết? Và thơ của người khác cũng thế? Cái tạng Phùng Quán có lẽ cũng na ná như Maia bên trời Nga thì phải? Cứ là phải kiếm, phải tạo cho những tạng ấy một thứ như là quảng trường, một đám đông thì là sang sảng thì là hào sảng phải biết?

Thầy Trần Quốc Vượng có vài lần tới nói chuyện với lớp Viết văn Nguyễn Du khóa 6 (1998-2002) chúng tôi. Không thể ngờ chỉ vài năm sau, ngày 8 tháng 8 năm 2005, thầy đã sớm rời cõi tạm. Thấm thoắt đã gần hai mươi năm không được nghe thầy nói trực tiếp, nhưng những lúc cần tìm hiểu điều gì, chúng tôi vẫn còn băng ghi âm, ghi hình của thầy, bây giờ thì tìm luôn trên YouTube nên luôn cảm thấy thầy vẫn thật gần, vẫn bên cạnh chúng tôi. Điều đó đã cho chúng tôi không chỉ sự tự tin mà còn là lòng tự trọng, sự phấn đấu tự học, tự thực hành từ chính tấm gương của thầy.

Đã hơn 20 năm trôi qua, đến giờ trong tôi vẫn vẹn nguyên cảm giác mong ngóng và háo hức mỗi chiều chủ nhật để được dán mắt vào màn hình tivi đen trắng dõi theo diễn tiến câu chuyện xoay quanh nhóm bạn Hạ – Hân – Hoa – Hằng của bộ phim “12A và 4H”…

Nhiều chuyên gia cho rằng, nói về sự nghiệp văn chương, nhất là thi ca, nhà thơ Thu Bồn là nhân vật hàng đầu của nền văn học cách mạng Việt Nam thế kỷ 20.

Có nhiều câu chuyện, bài báo viết về ca khúc nổi tiếng “Chia tay hoàng hôn”, nhưng có lẽ rất ít người biết rằng lời ca khúc này được nhạc sĩ Thuận Yến lấy từ những câu thơ của nhà thơ Hoài Vũ.

Có thể nhiều người biết Nhị Ca chính là người dịch các kiệt tác “Anna Karenina” của Lev Tolstoy; “Nhà thờ Đức Bà Paris” của Victor Hugo nhưng ít ai biết ông từng nhiều năm làm phóng viên chiến trường từ đầu cuộc kháng chiến chống Pháp cho các báo “Bắc Sơn”; “Vệ Quốc quân” cho đến khi chuyển về Văn nghệ quân đội công tác một mạch tới lúc nghỉ.

Sáng 24.7 tại TP.HCM, nhân lần giỗ đầu của cố nhà văn Lê Văn Nghĩa (1953 – 2021), gia đình và Hội Nhà văn TP.HCM, NXB Trẻ cùng phối hợp tổ chức chương trình tưởng nhớ ông đầy cảm xúc tại Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (Q.5).

Ma Văn Kháng là một trong những nhà văn lớn của nền văn học Việt Nam đương đại. Ông sáng tác thành công trên các thể loại tiểu thuyết, truyện ngắn thuộc nhiều đề tài: đề tài miền núi, đề tài người trí thức, đề tài gia đình ở thành thị, đề tài thiếu niên… Thể loại nào, đề tài nào ông cũng có tác phẩm để đời, sống mãi trong lòng độc giả. Trong bài nghiên cứu này, chúng tôi chỉ đề cập đến mảng sáng tác của nhà văn về đề tài gia đình từ 1985 đến nay.