- Truyện
- Mối làm ăn | Mây
Mối làm ăn | Mây
MÂY
Mày muốn bao nhiêu? - Phòng hỏi.
2 lít rượu và 5 tiền (500 nghìn) - Thằng Tịnh lè nhè.
Tiền đâu mà đãi mày lắm thế! - Phòng lớn giọng.
Gớm đi ông nội! Tao giúp mày đuổi bao nhiêu người, mỗi ngày mày chả bán được mấy ngần đấy. Đừng tưởng ông đây không biết gì nhá! - Thằng Tịnh khùng lên, giơ chân đá con mèo đang loạng choạng gần đó. Con mèo kêu éo lên, mắt lấm lét chạy biến ra ngoài sân.
Phòng hạ giọng, quay sang bảo thằng Tịnh: “Tao đi lấy rượu!”. Rồi bước qua tấm ri đô hoa hồng, ra nhà sau.
Ở đời muốn được việc không được đôi co, càng không được đôi co với thằng điên. Thằng Tịnh lại là đứa dở điên dở dại, càng hiểm nữa. Nó khùng lên nó chẳng ngán gì sất. Phòng tự nghĩ.
Phòng mang rượu ra và móc ví đưa tiền cho thằng Tịnh.
Nó ôm lấy can rượu, nhét tiền vào túi áo rồi cười khoái trá bước đi.
*
Phòng ngồi lật sổ, hôm nay làm ăn cũng khá, nếu cứ thế này đều đều thì chẳng mấy chốc Phòng mua được đất ở huyện. Đất ở dưới đó miếng phải cỡ vài trăm chứ chả ít. Bỡn ạ. Cái chỗ khỉ ho cò gáy này chẳng ai ngờ có ngày lại phất.
Quán của Phòng nằm trên đường tránh từ trung tâm huyện lên rừng phòng hộ. Thành thử họa hoằn lắm người ta mới đi qua đây. Do Phòng có chân trong tổ bảo vệ rừng lại chẳng vợ con, gia đình gì vướng víu nên được các anh trên thương cho cất luôn cái lán bên cạnh đường mở quán tạp hóa, “lấy chỗ thêm đồng ra đồng vào, chứ cái lương bảo vệ thì ăn còn chả bõ” - một anh bảo. Phòng bán đủ thứ, thì gọi là tạp hóa mà lại. Nào từ xăng, hộp diêm, bật lửa cho tới đèn pin, áo mưa, mũ cối. Phòng còn đặt sẵn cái bơm, ai đi qua xịt một phát cũng ra tiền. Những hôm có ô tô đi lên đường này buổi tối mà bị thủng xăm, hỏng lốp là hôm Phòng trúng quả đậm. Kiểu đấy thét bao nhiêu chủ xe cũng phải muối mặt trả. Không trả không sửa, mà không sửa thì có ở giữa rừng cả đêm. Những mối đó cũng không nhiều nhặn lắm. Phòng chỉ bắt đầu làm ăn được từ ngày có cái sân bóng phủi ở đầu lối vào, cách lán Phòng cỡ hơn 100m. Thế là tự nhiên ăn may. Chả hiểu sao, người ta chuộng cái sân bóng đó thế, ngay cả người dưới huyện cũng ngược lên đá mà lị. Cái sân bóng đó do ông Bình râu làm chủ. Mà nghe đâu ông Bình râu được thằng cháu, là thằng Thức 3 ngón (do hồi xưa nghịch bom, nổ mất 2 ngón tay phải) cho tiền. Thằng Thức đi làm ở nước ngoài, một năm về một lần. Chẳng biết sang bên làm gì nhưng giờ về có của ăn của để ghê lắm, thấy đất khu nào nó cũng có một suất. Có tiền đâm ra người ta cũng nể, mà được cái nó cũng sống đẹp, mỗi lần về xài tiền thoải mái, mời anh em họ hàng ăn uống lại còn biếu hết rượu rồi thuốc, vòng tay, mỹ phẩm nên người ta ai cũng trọng. Kể có tiền sống ở đâu cũng mát cái mặt.
Từ hồi có cái sân bóng, thấy dân đổ về nhiều, Phòng đổi hướng kinh doanh. Phòng chuyển qua bán thêm bia hơi vịt lộn, nước ngọt giải khát. Quanh đấy chả có quán nào, trừ khi ông nào đi mang sẵn nước còn không đều tạt vào quán Phòng mua dăm ba chai nước. Chưa kể mấy ông đánh đấm với nhau xong lại ghé quán Phòng làm cốc bia cho mát. Thật là mát lòng mát dạ cả khách lẫn chủ. Cứ thế, Phòng một mình “bá chủ” cái chỗ ấy.
Nhưng miếng ngon không giữ được lâu. Thấy Phòng làm ăn được tất có kẻ khác ra cạnh tranh. Đầu tiên là cha con lão Biện. Cha con lão treo luôn biển quán nhậu thịt rừng. Lên rừng thì phải ăn thịt rừng. Phải lắm. Khách thấy món lạ, lại ngon nên chuyển quán là điều tất nhiên. Phòng ức lắm, nằm ngẫm nghĩ mấy đêm. Đúng lúc quán Phòng đang thời kỳ ế ẩm thì thằng Tịnh ở đâu về, đạp xe đến vứt ở cổng, cười phớ lớ đi vào:
Bạn cũ nay làm ăn được nhỉ? Thế mà không nhớ tới thằng anh em này tí nào.
Ai làm anh em của mày?
Không anh em thì cũng là bạn bè năm xưa, khiếp mày nữa. Bao lâu bạn tới chơi nhà mà giọng điệu vậy thì tao về.
Thằng Tịnh trở ra, Phòng tưởng nó đi thật cũng quay vào trong nhà, ai dè nó quay lại cầm nguyên cái ghế nhựa phang vào tủ kính nhà Phòng vỡ một góc. Rồi nó giơ cái ghế lên cao ném phịch xuống đất. Cái ghế gãy luôn.
Phòng chạy ra định quát thì thằng Tịnh đã cầm sẵn con rựa (loại đi rừng chặt củi) đứng ở cổng. Nó cười khì khì rồi bảo:
Mày tiếp đón bạn bè không tử tế nên tao hỏi thăm thế thôi. Ở cái đất này có đứa nào dám đấu lại tao đâu.
Quả đúng thật, ở cái đất này không phải không ai dám đấu lại nó mà chính xác là không ai muốn đụng vào nó. Thằng Tịnh trước là bạn học cấp 2 với Phòng, tự nhiên lên cấp 3 phát bệnh điên. Nhà nó cho nghỉ học để chữa bệnh. Nhưng càng chữa càng thấy nặng. Hồi đó tụi trẻ con cấp 1, cấp 2 đi học còn phải mang theo một chiếc ghế nhựa để chào cờ đầu tuần. Có lần, nó đứng sẵn ở cổng, chờ lúc lũ trẻ đi học về, nó giật hết ghế nhựa từ tay bọn trẻ và ném xuống đất vỡ đôi, vỡ ba rồi cười ha hả. Không ai dám đụng vào nó, người ta chỉ đóng cửa khi nó đi qua. Người ta cụp mắt xuống khi nó chào, người ta im lặng khi nó gây sự. Đừng đụng vào thằng điên, ai biết nó điên lên nó chả chém cho một nhát bây giờ. Thôi thì nhịn. Bố mẹ nó mấy lần xích nó vào cái cũi ở nhà nhưng không ăn thua. Nó đập đầu vào cũi liên tục và gào rú cả đêm. Máu trào trên trán, bố mẹ nó sợ quá lại thả nó ra. Cứ vậy nó lúc điên lúc tỉnh, đi khắp lối làng ngõ xóm, đi qua nhà ai thấy có quả gì ăn được là vào lấy, thấy quần áo treo ở mắc thích là lấy mặc. Hiểu một cách nào đó thì thằng Tịnh cũng là “bá chủ” của cả vùng này. Mối quan hệ làm ăn giữa Phòng với thằng Tịnh cũng bắt đầu vào khoảng đấy. Đại ý Phòng hiệp lượng thằng Tịnh đuổi “đối thủ” của Phòng đi thì Phòng sẽ cung cấp rượu và bồi dưỡng tiền cho nó. Với thằng Tịnh, cứ có rượu là được việc. Nó có ngán gì ai đâu.
Đầu tiên, nó đi làng trên ngõ xóm phao tin đồ ăn quán lão Biện có tẩm thuốc độc. Lúc đầu chẳng ai tin nhưng nói nhiều đâm ra người ta cũng nghi ngờ. Người ta thấy không phải là không có lý, thì chẳng ông nọ ăn ở quán lão Biện về nửa đêm đi viện đấy thôi. Chẳng như cái nhà kia làm ở huyện, cũng mê bóng ban, ghé quán lão Biện mấy bữa mà về phát hiện ra bệnh ung thư sắp chết. Rồi thì nhiều sự chuyện kỳ lạ lắm. Vợ lão Biện vốn xuất thân từ làng Thiên Sơn - cái làng trước đây người ta vẫn đồn hay cho thuốc độc vào thức ăn để đi bán, ai ăn đồ người làng đấy một lần là kiểu gì cũng phải quay lại mua nhiều lần nữa. Cứ kháo ầm như thế, ai cũng thấy kinh. Ai chả sợ chết. Khách tới quán lão Biện lâu dần thưa hẳn. Thấy không còn làm ăn được, cha con lão Biện lủi đi, để lại cái lán hoang.
Phòng khấp khởi mừng được ít lâu thì vợ chồng bà Nương dọn tới. Ông Nương bị tai biến, cánh tay phải gần như liệt hẳn chỉ còn bàn tay trái cử động hạn chế, thành thử gần như mọi việc đều đến tay bà Nương. Cũng phúc cho ông lấy được bà vợ “bặt”(*), việc gì đến tay cũng xong, lại nhanh mồm nhanh miệng. Lại có con cháu tên Hiền vừa mới nhõn 17, dáng cao, da trắng, phụ việc. Thành ra quán mới mở mà khách đã vào ra nhộn nhịp. Có những hôm khách đông, vợ chồng ông và đứa cháu ngủ luôn tại lán. Phòng chỉ đường cho thằng Tịnh qua ghẹo cái Hiền và bà Nương ngủ. Nó chỉ thập thò ở cửa lán rồi “đĩ miệng” gọi “em Hiền với em Nương dậy đi chơi với anh, lão già vô tích sự đó thì làm ăn được gì”. Ông Nương uất, máu dồn lên mặt phừng phừng mà không làm được gì, vừa chửi vừa đá mấy can nhựa về hướng thằng Tịnh. “Quân mất dạy! Quân láo toét! Bố mẹ mày vô phúc mới đẻ ra cái ngữ như mày”. Nào thằng Tịnh nó màng gì, nó nghe người ta chửi riết đâm ghiền. Nó cười khoái trá, ông Nương hất cái can nào nó giơ tay đỡ cái đấy. Rồi nó ném lại. Nó lại cười ha hả.
Không ai chấp thằng điên nhưng ông Nương chấp. Cái câu vô tích sự phát ra từ miệng thằng Tịnh vô tình chạm vào lòng tự ái bao lâu chìm nghỉm của ông. Ở đây để nó khinh, không phải mỗi thằng Tịnh - ông Nương bảo bà Nương. Lúc đầu ông kêu đóng quán về sớm nhưng khổ nỗi dân đá bóng toàn tới chiều muộn, đá cho nhễ mồ hôi, đèn cao áp bật rồi mới ra nhậu. Đóng quán về sớm thì khác nào đuổi khách. Ông Nương lại nghĩ, nếu cứ mở tới tối muộn, cái chỗ rừng rú vắng vẻ này ai biết còn có ma quỷ nào tới. Ma không sợ mà sợ người. Lúc đó 2 đứa đàn bà con gái phải làm sao? Thế là ông Nương một hai kêu dẹp. Quán ông bà Nương với cô cháu Hiền đóng cửa từ đó.
*
Phòng cứ tưởng yên ổn để làm ăn thì cỡ được đâu hơn tháng, cái lán lại có chủ mới. Đó là bố con nhà Sướng. Sướng người thấp đậm, có vết thẹo mờ mờ dưới mắt phải, nghe đâu hồi xưa đánh nhau bị bắt đi cải tạo. Lại có người đồn Sướng là anh em xã hội của thằng Thức, không ở nước ngoài nữa về nước trước dọn đường cho thằng Thức về sau này. Thì dân tình cứ đồn vậy thì Phòng nghe vậy nhưng xem chừng phải dè chừng, coi bộ lần này không dễ hù dọa như mấy lần trước. Mà quả thế thật, cái bộ loạng quạng hay gây sự của thằng Tịnh xem ra không có tác dụng với Sướng. Vừa thấy thằng Tịnh tới, quăng cái xe đạp ở cổng, điệu bộ lè nhè đi vào, Sướng đã chạy ra miệng cười tươi:
Ơ anh Tịnh, ngồi xuống chơi, tôi còn để phần nguyên cho anh bát cháo lòng đấy! Anh em cứ bảo kiểu gì anh cũng đến, thật đúng như là!
Thằng Tịnh ngỡ ngàng, xoa bụng cười khoái trá. Trần đời trước giờ thấy nó người ta không chửi thì cũng phớt lờ. Nó chỉ có đi ăn xin, ăn cắp hoặc ăn cướp chứ có bao giờ được mời ăn công khai thế này đâu.
Sướng dọn riêng cho Tịnh một bàn, bày lên bát cháo lòng đầy ụ, còn kèm đĩa rau thơm. Chao ôi, thằng Tịnh khoái phải biết, cái đời khốn nạn, giẻ rách của nó hóa ra cũng có ngày được đối xử ra vẻ con người như thế. Thằng Tịnh bê bát cháo lên húp sột sột, vừa sung sướng ra mặt. Ăn xong nó đứng dậy “Chào anh em, Tịnh về”, ai cũng ngẩng lên chào lại, rõ phấn khởi.
Lần khác, gặp Tịnh trên đường đi xuống huyện, Sướng dừng xe hỏi han rồi mời Tịnh chiều ghé lán ăn giỗ. Hôm đấy, phải tới khuya thằng Tịnh mới đến. Nó đằng hắng giọng, đá đá chân vào cái thùng rác phía trước. Sướng bật đèn, bước ra, vẫn đon đả như thường thấy.
Mong mãi chẳng thấy anh tới, tôi vẫn còn để phần anh ít xôi với rượu đấy.
Rồi Sướng kêu thằng bé con chạy vào trong lán cầm ra cái túi bóng, trong đó vắt sẵn nắm xôi, mấy miếng thịt gà và nửa chai rượu đế.
Nhưng thằng Tịnh vốn dĩ không bình thường, rượu u mê nó. Vừa cho nó ăn lúc sáng, chiều nó đã quay sang chửi. Cả cái làng này ai lạ gì nó. Lật mặt hơn chảo chớp.
Lần này nó mặc cả với Phòng 2 lít rượu và 500 nghìn. Ai bảo nó không biết gì, có mà nó bán mình có ngày.
- Mày muốn tao làm gì?
- Làm gì cũng được, đốt lán nó cũng được! - Phòng cáu kỉnh.
Đó là câu buột miệng của Phòng nhưng thằng Tịnh lại không nghĩ thế. Ra cổng, nó bê luôn 2 chai xăng Phòng để trước quán. Nửa đêm, nó đạp xe tới lán nhà Sướng.
Thằng Tịnh rưới xăng xung quanh lán. Rồi nó châm bật lửa. Lửa cháy phừng phừng. Nó đứng cười ha hả. Nhưng sao lửa cháy mà không có ai chạy ra. Nó hét to: Cháy rồi, cháy rồi, chạy đi, Sướng ơi chạy đi! Đáp lại tiếng gào của nó là tiếng trẻ con khóc và tiếng chó sủa. Hôm nay Sướng vào huyện nhập hàng, chỉ có thằng bé con ở nhà. Thằng Tịnh lao vào trong cái lán đang cháy, nó ôm lấy đứa bé con đang khóc rấm rứt ở góc giường, bế thốc ra ngoài đường. Thằng bé mếu máo “Con chó”. Thằng Tịnh chạy vào trong lần nữa, nhưng lần này không thấy quay trở lại. Nó chết cháy trong cái lán. Người ta tìm thấy nó vẫn ở tư thế đang ôm cái lồng chó. Hôm đưa đám ma, có người cảm thán “Cái thằng, sống vầy, mà chết lại để cho đời thấy thương”.
(*) Bặt: tháo vát.
Nguồn: Tạp Chí Văn Nghệ TP.HCM