TIN TỨC

Nghề và nghiệp

Người đăng : phunghieu
Ngày đăng: 2022-06-19 16:42:34
mail facebook google pos stwis
831 lượt xem

Nguyễn Ngọc Hạnh

Làm báo là nghề - một nghề mà không phải ai muốn cũng làm được. Còn thơ là tình yêu, là trăn trở, là nơi gửi gắm niềm vui, nỗi buồn bằng chính từ trong sâu thẳm tâm hồn mình. Biết đâu thơ còn là nghiệp. Có thể nhà thơ bỏ nghề, còn nghiệp thì mãi đa mang. Nhân ngày Nhà báo Việt Nam 21.6, Ban biên tập Văn chương TPHCM xin giới thiệu bài viết của nhà thơ - nhà báo Nguyễn Ngọc Hạnh, Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

Nhà thơ Nguyễn Ngọc Hạnh

Thật khó mà nói cho hết về câu chuyện nhà báo làm thơ, vì mỗi người mỗi vẻ, nhưng cái chung nhất mà chúng ta dễ nhận thấy, đó là hai phương trời mờ mịt, mưa nắng thất thường, hai thế giới khác biệt, chẳng hề nương tựa lấy nhau. Vậy mà, nó lại chung sống với nhau một nhà, chẳng hơn thua, bên trọng bên khinh.

Vẫn biết lâu nay báo chí là mảnh đất gần gũi với văn chương. Phần nhiều các nhà văn đều viết báo, bởi xét cho cùng tuy là hai mà một, chỉ khác nhau về đặc trưng của mỗi loại hình, văn học và báo chí mà thôi, còn phương tiện để chuyển tải đều là văn xuôi. Các nhà thơ làm báo hiện nay cũng không ít, hầu như mỗi tòa soạn đều có đôi ba nhà thơ, đành rằng trong hai lĩnh vực này chẳng liên quan gì nhiều với nhau. Thậm chí, có khi thơ và báo hai phương trời xa vời vợi, chẳng dính dấp gì. Thơ thường lãng mạn, mơ hồ sương khói, đôi khi mập mờ khó hiểu. Còn báo lại cần sự chân thật, tôn trọng sự thật khách quan, không thể tùy tiện bịa đặt hay hư cấu mặc dù có đôi lúc cũng bị mang tiếng “nói thêm” ít nhiều.

Nhà thơ Trần Tuấn (Báo Tiền Phong) “luôn nhìn về thơ như một sinh thể đặc biệt và lạ lùng nhất, khi làm thơ, tôi không ngang qua một sự cư trú nào”. Có phải “Sống là gì lâu quá đã quên” mà “mắt khép lặng nơi này và lưu lạc nơi kia/ qua những cánh rừng xanh những vòm lá đỏ/ khuôn mặt nằm đây gương mặt người nơi đó/ im lìm như bậc đá đợi mưa rền”. Những bài thơ dẫu chỉ tồn tại trong sổ tay, chỉ được biết đến sau lũy tre làng nhưng nó mãi bất tử như một kiếp người. Nhà báo Trần Tuấn viết nhiều thể loại khác nhau nhưng với anh, thơ vẫn rất lạ lùng…

Còn nhà thơ  Nguyễn Thị Anh Đào (Báo Nhân dân) lại cho rằng “Thơ mang đến cho tôi một sắc màu khiến trái tim tôi luôn rung động. Những con chữ bật lên nỗi cô đơn trên đầu ngọn bút là một định mệnh, không phải ai cũng dễ dàng lựa chọn. Tôi sắp xếp những buồn vui, hạnh phúc vào vách ngăn cuối cùng rồi chưng cất thành những câu thơ, trước hết để tặng cho chính mình”: Nếu được ngủ giấc dài xin anh nhắm mắt/ Đừng nghiêng bên chén rượu tàn/ Thương trái tim giẫm mòn bóng nắng/ Hướng mặt trời không phải trái tim em (Thác nhớ). Tưởng chừng “Qua giấc mơ trưa/ ngày ngắn kéo đêm về tựa gối/ tóc mướt xanh nối thêm sợi không màu/ ai dệt nỗi buồn bằng lòng trắc ẩn” (Dệt). Cứ thế công việc làm báo vẫn không hề làm xáo động hồn thơ. Một thế giới riêng cứ ẩn khuất giữa bộn bề đời sống, đến khi câu thơ bất chợt sáng bừng…

Hay nhà thơ Phùng Hiệu trong bài thơ “Ngôn ngữ lên ngôi” mà đâu dễ thấu hiểu hình tượng của ngôn từ. Ngôn ngữ của thơ đầy mầu nhiệm: “Đừng hỏi tại sao/ Có những vần thơ được rót từ đáy cốc/ Khi nhìn vào chiếc ly/ Tôi bỗng thấy cả sông ngòi và đại dương trong đó/ Chảy miên man hình tượng ngôn từ”. Vậy đó, thơ luôn đa nghĩa, đa đoan, đầy thi ảnh. Còn nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm vốn là người làm báo văn học, hiện anh đang là Tổng biên tập Tạp chí Non Nước, cho nên cách nhìn vẻ đẹp của ngôn từ hơi khác: “Vẻ đẹp của thơ nằm ở chữ. Mỗi nhà thơ là một “phu chữ” mới có thể đem chữ lấp lánh cho thơ”. Có phải vì thế mà trong mấy câu thơ này, bờ vai nhà thơ “Như ai gối mượn thầm/ trong giấc ngủ khép hờ mắt lạ/ nghe mùa xuân lộc nõn tri âm”.  Mỗi chữ có vẻ đẹp lấp lánh của nó, đa tầng đa nghĩa, thế mà thơ vẫn ăn nằm cả đời với người làm báo chẳng hề hấn gì, nhà của ai nấy ở, chữ nghĩa cứ chọn đất sống mà gieo mầm nở hạt… Còn nhà báo Trần Trình Lãm (Tạp chí Logistics Review) lại cho rằng “Thơ là lửa, ai dính vô rồi cũng chết thiêu”. Nghề báo nhiều nghiệt ngã, đôi khi phải sống chết với chính bài viết của mình, chết vì dũng khí của lòng trung thực, còn làm thơ lại bị “chết thiêu”, chết với con chữ đầy hồn vía, chất chứa buồn vui giữa cõi đời này: “Cái chết đến thật lãng mạn/ Tôi cháy từng phần nắng của địa ngục rất khô/ Quỷ sứ nói đùa ngươi làm thơ nên cho chết cháy/ Chết như vậy mới có hồn”.

Nhà báo Nguyễn Văn Long (Báo Công An Nhân dân) lại ví “Đời người như cây cỏ/ rồi cũng hóa thân vào cát bụi/ tan vào trời đất mênh mông”. Còn chăng, chỉ là cái tình của mỗi con người khi còn hiện thân ở cõi đời này. Thơ là một cuộc rong chơi đầy kiếm tìm, cứ lan tỏa, lan tỏa chậm dần. Vậy đó, báo chí và thơ ca như mặt trời mặt trăng cách trở, không chỉ khác trong cách nhìn mà trong cảm nhận cũng rất khác nhau. Cả bày biện chữ nghĩa, thi pháp, thi ảnh trong thơ cũng đầy hình tượng, đặc biệt mỗi câu chữ đều lấp lánh, mỗi bài thơ là một cấu tứ lạ, độc đáo chẳng trùng lặp với cả chính mình, luôn sáng tạo mới mẻ, tinh khiết… Khác với báo chí, mỗi bài thơ có số phận riêng, có đời sống riêng như hơi thở, như là máu thịt, ăn đời ở kiếp với mình.

Thật khó mà nói cho hết về câu chuyện nhà báo làm thơ, vì mỗi người mỗi vẻ, nhưng cái chung nhất mà chúng ta dễ nhận thấy, đó là hai phương trời mờ mịt, mưa nắng thất thường, hai thế giới khác biệt, chẳng hề nương tựa lấy nhau. Vậy mà, nó lại chung sống với nhau một nhà, chẳng hơn thua, bên trọng bên khinh. Ngay với chính mình, nhiều khi tôi vẫn không lý giải được, đâu là người làm thơ, đâu là người làm báo. Chỉ biết rằng viết báo là công việc hằng giờ hằng ngày, dòng chảy của nó chính là hiện thực cuộc sống đang từng phút giây sôi động, thôi thúc bên ngoài ô cửa sổ bàn viết của tôi. Còn thơ là một thế giới khác đầy bí ẩn, lạ lùng. Chẳng ai muốn mà được, thơ cứ đến và đi bất chợt như bao buồn vui của cuộc đời này. Chẳng ai cầm tay ai cả, chỉ mỗi tâm hồn nhà thơ dào dạt yêu thương, một trí tuệ tuyệt vời rung cảm với nỗi đau lấp lánh phận người. Bài thơ ra đời như một câu kinh mầu nhiệm mang lại vẻ đẹp cho tâm hồn bao người. Mà vẻ đẹp ấy cũng không hề dễ dàng có được, nếu ngôn ngữ không lên ngôi, câu thơ vần vè, chữ nghĩa còn nghèo nàn, rẻ rúng.

                                                                                  N.N.H

Bài viết liên quan

Xem thêm
Phi hư cấu
Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam số 27 tháng 8/2024
Xem thêm
Chuyện Làng Văn và... người văn
Nguồn: Mục Góc nhìn của Tạp chí Sông Lam.
Xem thêm
Nét văn hóa độc đáo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng khởi đầu sự nghiệp chính trị từ việc làm báo. Sau khi tốt nghiệp đại học Tổng hợp ngành ngữ văn, ông về làm báo tại tạp chí Cộng sản (trước đây là tạp chí Học tập) - cơ quan lý luận của BCH TƯ Đảng Cộng sản Việt Nam. Được đào tạo cơ bản, đảm nhiệm nhiều trọng trách của Đảng và nhà nước, cả cuộc đời hoạt động cách mạng của TBT Nguyễn Phú Trọng đậm dấu ấn văn hoá từ quan điểm chính trị đến mối quan hệ giữa con người với con người.
Xem thêm
Kỷ niệm sâu sắc với Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
Bài viết của Trung tướng, PGS, TS NGUYỄN ĐỨC HẢI, Nguyên Viện trưởng Viện chiến lược Quốc phòng - BQP gửi cho Văn chương TPHCM.
Xem thêm
Công và tội của việc khen sách
Nguồn: Tuần báo Văn nghệ số 29, ngày 20/7/2024.
Xem thêm
Thích Minh Tuệ: Thức tỉnh mê trầm - Góc nhìn văn học
Những ngày gần đây, có vẻ như Phật giáo đang rơi vào cơn bão của sự khủng hoảng truyền thông, con người lạc vào mê trận niềm tin tín ngưỡng ồn ã đa chiều, mặc dù trước đây, Phật giáo cũng đã từng gây ra tranh cãi trong cộng đồng phật tử từ câu chuyện một vài sư thầy giảng đạo đi ngược lại tinh thần nhà Phật, gieo rắc những bài thuyết giảng tà kiến hù dọa con người, đã không ít lần dư luận lên án và bức xúc, nhưng nó giống như một con sóng dồn dập rồi tan vào cát, tiếp nối, kéo dài làm người ta trở nên chán ngán đến dửng dưng, nhưng thường khi điều gì vụt lên quá cao hoặc rơi xuống đáy sâu thì sẽ có một sự việc, hiện tượng làm cho nó đảo chiều ngược lại.
Xem thêm
Chúng ta học gì từ sư Thích Minh Tuệ - Góc nhìn văn học
Đang cảm hứng thì trải nghiệm, nhưng các bạn tin tôi đi, chỉ một thời gian nữa, vẫn chỉ một mình sư, với đôi chân bền bỉ của mình tự rong ruổi muôn nơi...
Xem thêm
Làm mới Truyện Kiều
Truyện ngắn “Mây bồng” tác giả Nguyễn Trường in Báo Văn nghệ - Hội Nhà văn Việt Nam số 18+19, ra ngày 30/4/2022 đặt ra vấn đề bảo tồn Truyện Kiều trong xã hội phát triển.
Xem thêm
Có duyên gặp Thích Minh Tuệ - Góc nhìn văn học
Có lẽ chưa bao giờ chúng ta thấy đời sống Phật giáo xuất hiện nhiều “nan đề” như lúc này. Xuất hiện những ngôi chùa vận hành kiểu doanh nghiệp với “doanh thu” không bao giờ được công bố. Sự kiện pháp hội được tổ chức rình rang bị nghi là lừa đảo. Sư phạm giới chỉ cần hoàn tục đem theo hàng trăm tỷ đồng thu được trong quá trình tu về tiêu riêng là xong…
Xem thêm
Hệ lụy khi nhà văn ít đọc sách
Bài viết của nhà thơ Lê Thiếu Nhơn trên Văn nghệ số 19/2024
Xem thêm
Nhà văn Phương Huyền: Khuyến đọc cũng là một phần trách nhiệm của nhà văn
Trong khuôn khổ Ngày Sách và Văn hóa đọc năm 2024, Sở TT-TT TPHCM đã công bố 10 Đại sứ Văn hóa đọc TPHCM nhiệm kỳ 2024-2025, trong đó có nhà văn Phương Huyền - người có nhiều hoạt động khuyến đọc trong thời gian qua. Báo Sài Gòn Giải Phóng đã có cuộc trò chuyện cùng chị.
Xem thêm
Một bút pháp mới lạ qua truyện ngắn Khai khẩu
Nguồn: Báo Văn nghệ Hội Nhà văn Việt Nam
Xem thêm
GS Mai Quốc Liên – Người đất Quảng cương trực
Tôi gặp GS-TS Mai Quốc Liên tại nhiều sự kiện của Hội Nhà văn Việt Nam và Hội đồng Lý luận, Phê bình văn học nghệ thuật Trung ương. Trong các cuộc họp, mỗi khi đăng đàn, ông sang sảng chất giọng Quảng đậm đà, khảng khái, thẳng thắn, thậm chí có lúc tranh luận khá gay gắt, chẳng cần rào trước đón sau, mà cũng chẳng ngại va chạm, có thể hơi làm “nghịch nhĩ” ai đó, nhưng tư duy logic, liên tưởng, liên kết các vấn đề mạch lạc. 
Xem thêm
Để thơ không “thất lạc nhau” nữa
Nguồn: Tuần báo Văn nghệ số 9/2024
Xem thêm