TIN TỨC

Nhà thơ Tâm An và tác phẩm Lục bát 68 trái mọng của mùa thơm

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2021-11-22 09:59:14
mail facebook google pos stwis
3931 lượt xem

Rất tình cờ, trong tiệc rượu nhà thơ Nguyễn Bính Hồng Cầu chiêu đãi nhân kỷ niệm 100 ngày sinh nhà thơ Nguyễn Bính tại Hội nhà văn TPHCM, duyên trời đưa đẩy tôi được ngồi chung bàn với nhà thơ Tâm An. Người phụ nữ mảnh mai, giản dị, dễ mến với nụ cười hiền lành gây ấn tượng đẹp từ phút đầu tiên. Đương nhiên, chúng tôi kết nối Facebook và không lâu sau đó, rủ nhau về sống chung dưới một mái nhà: mái nhà LỤC BÁT ĐẤT PHƯƠNG NAM, để rồi kết thành đôi bạn, đôi bạn ấy …rất thân…

Nhà thơ Xuân Trà (Tâm An)

William Wordsworth nói: “Thơ tràn ra tự phát khi cảm xúc dâng cao. Nó bắt nguồn từ sự hồi tưởng trong yên tĩnh, cảm xúc dự tính sẽ đến nhờ một phản ứng. Từ đó, sự yên tĩnh dần biến mất và một cảm xúc đồng điệu với sự chiêm nghiệm ra đời. Đó cũng chính là điều thực sự tồn tại trong tâm trí chúng ta”. Tôi chợt nghĩ, thơ Tâm An cũng ra đời trong sự chiêm nghiệm lặng lẽ như thế. khi lần giở bản thảo tập thơ LỤC BÁT 68, với 68 bài thơ. Tôi chợt mỉm cười thật nhẹ, một thứ tình cảm dấu yêu dành cho bạn bè thân thương, mỉm cười trước cái duyên dáng nữ tính khi Tâm An chọn tên tập thơ khá ngồ ngộ, chứ không ngạc nhiên, vì tôi biết rất rõ, Tâm An yêu lục bát như  yêu bản thân mình, chị sẵn sàng hy sinh thời gian cho CLB LBĐPN đứng vững, cho tập thơ Lục Bát Phương Nam ra đời với buổi ra mắt thật hoành tráng, mãi vang vọng trong lòng bạn yêu thơ. Con số 6 8 mang nhiều ý nghĩa : “Đi qua 68 mùa xuân/Bao được -  mất /liệu có cần…/kiểm kê?”.  Tôi vui mừng vì bạn tôi đã đi được chừng ấy mùa xuân trong hành trình chông gai, để giờ đây thơ đơm hoa, thơ kết thành trái ngọt, dâng đời.

Chúng ta hãy nhẹ chân bước vào vườn thơ LỤC BÁT 68: “Chạm 68, mắt chòng chành/Hoàng hôn buông/mắt hóa thành mờ sương!”, quy luật tồn sinh là thế, nhưng tôi không tin đâu nhé, ánh mắt ấy vẫn còn tinh anh, ngời sáng lắm mà, bởi nhiều lần tôi lặng ngắm đôi mắt ấy khi Tâm An say sưa nói về thơ lục bát. Đây này, chị giải bày: “Khi buồn/mắt rớt giọt thơ/Trong veo/những nỗi niềm/ngờ nghệch/đau!” (MẮT 68). Tha thẩn quanh vườn, tôi chợt phát hiện ra rằng, vườn thơ của nhà thơ Tâm An không là vườn mộng, cũng không là vườn thượng uyển kiêu sa, ở đây chỉ có hương lành dịu ngọt của cây trái chín mọng đầu cành, dìu dặt đong đưa trong chiều vàng bát ngát. Mỗi bài thơ đều thơm lừng hương xoài ngọt, cam vàng, bưởi xanh, mận trắng, câu thơ nào cũng đang ở độ chín, nhẹ nhàng quyến rũ tâm hồn tôi, thoang thoảng men nồng sau bao ngày đơm hoa kết nụ. Chúng ta hãy lắng lòng, lặng nghe lời thì thầm, nuối tiếc diệu vợi, bởi, tuổi thanh xuân ngây thơ xinh xắn “như vừa như mới” hôm qua, và, diệu kì thay, tuổi thanh xuân tôi cũng như vậy đấy :Như vừa, như mới trúc xinh/Trẻ trung, ríu rít, đậm tình, chứa chan… (Em đi)

Trúc xinh trúc mọc đầu đình cứ lớn dần lên, thời gian trôi về phía lưng chiều hoàng hôn nhạt nắng, để từng ngày, người em gái thơ ngây ngày xưa ấy hao khuyết theo từng mùa trăng, không là em xưa nữa: “Em đi về phía không em/Mỗi ngày em lại mất thêm phần đời”

Nàng thơ hào phóng, can trường mà thi ngôn dung dị biết bao, không hề hờn trách bóng thời gian cứ mỗi ngày lặng lẽ đánh cắp một phần đời quý báu của mình. Nỗi chịu nhận âm thầm ấy, theo tôi, có thể chỉ cảm nhận được bằng chính trái tim của những con người đang ở độ tuổi hoàng hôn. “Ơ kìa, nắng cứ xô tôi/Tôi trôi theo nắng, ngày trôi theo ngày. ( Ơ Kìa ) Rộng lượng quá phải không các bạn? Vậy mà, đôi khi, bằng tâm cảm yêu đời yêu người tha thiết, nhà thơ chợt thấy mình là một “đứa trẻ lên mười”, thật đáng yêu: “Thì ra mình cũng …long lanh/Dẫu là ngượng nghịu chậm nhanh theo người.

/Lòng như đứa trẻ lên mười/Ríu ran tiếng hát tiếng cười thân thương. (Mình cũng long lanh) Để khi đứng trước gương, người phụ nữ ấy hồn nhiên điệu đà một tí. Nhìn này, nàng thơ, lòng trong như suối trong, ánh mắt nhìn đời tươi roi rói: Mỗi ngày ngồi trước gương xinh?/Điệu đà chút phấn son/ hình như vui./ Gương dòm ta/ miệng mỉm cười/Ta dòm gương/ mắt cứ tươi ánh nhìn! (Trước Gương) Lạy trời cho ánh nhìn ấy mãi mãi là ánh nhìn vô tư an nhiên như tâm tình nhà thơ dâng hiến “từng giọt tim em trong ngần” cho thơ “Đèn khuya/nghiêng bút đêm đêm/Dâng đời/từng giọt tim em/ trong ngần! (Nghiêng) tôi yêu cụm từ “nghiêng bút đêm đêm” quá và bỗng liên tưởng đến một câu danh ngôn nổi tiếng: Thi ca là những hình vẽ vĩnh cửu trong trái tim của tất cả mọi người. Câu thơ của nhà thơ Tâm An cũng là một nét vẽ vĩnh cửu khắc vào tâm hồn tôi.

      Ngoài những bài thơ tự tình cho cõi riêng lặng lẽ, tình yêu của nhà thơ Tâm An trong LỤC BÁT 68  hàm chưa tình yêu đất nước bao la, chị lên án cái xấu, cái ác, bảo vệ chân thiện mỹ, tôn vinh lý tưởng cao đẹp, với nỗi trăn trở nội tâm và khát khao cháy bỏng của con người giàu nhiệt huyết, là tình yêu dành cho mẹ cho cha, đậm sâu, hiếu thảo, thương nhớ đấng sinh thành dưỡng dục đến “tê tái cõi lòng”: “Hôm nay bỗng dáng mẹ hiền/Nụ cười tỏa nắng,/linh thiêng mẹ về/Vừa chớp mắt, sao đã mê?/Nén nhang cháy dở tái tê cõi lòng (Bên mộ mẹ)

Và dĩ nhiên, cũng không thể thiếu hình ảnh người chồng trọn vẹn chung thủy, đong đầy trong tim nhà thơ, thật đáng trân trọng và ngưỡng mộ tình yêu vợ chồng son sắc của hai người: “Anh,/ngời sáng/một chân dung./Một tình yêu lớn, tận cùng nỗi đau! ( Một chân dung ). Hình bóng anh, là hơi ấm, là ngọn đuốc, là ánh nến đêm đêm hiện về cùng nhà thơ chắp cánh cho điệu vần lục bát thăng hoa. Đã xa rồi vòng tay ấm, nhưng trong giấc mơ, anh là niềm tin, là hy vọng cho nhà thơ vươn tới: “Lấp đầy trống vắng tim côi /Hôm nào anh cũng rạng ngời trong em/Anh là ngọn nến đêm đêm/Soi từng thao thức tim em run vần   (Anh là)

Phần đời còn lại nhà thơ dành cho thơ lục bát. Thơ lục bát là hơi thở của cuộc sống Tâm An bây giờ. Với chị, tình yêu lục bát đã đậm sâu lại càng đậm sâu hơn khi nhà thơ nói đến Lục Bát Phương Nam, đứa con tinh thần mà Tâm An dày công nuôi dưỡng: “Phương Nam yêu dấu của mình/Hoa thơm trái ngọt đất lành đơm bông/Con người hào sảng, thiệt lòng/Kiên cường, nhân ái - mênh mông biển trời!   (Chúc mừng lục bát phương Nam)

Thời gian cứ trôi, lênh đênh dâu bể, nói nhỏ thôi, một cô phụ mặn mà như nhà thơ Tâm An làm sao tránh được những va đập của ngọn sóng tình cảm đẩy xô. Tôi yêu quá những bộc bạch chân thực trong thơ Tâm An, chân thực đến độ nhà thơ không cần phải ẩn dụ: “Thoáng vô tình  đã  trót… va /Mắt người dưng để cứ tha thẩn… hồn!/Lạ chưa, sợi nhớ bồn chồn./Sợi thương khắc khoải hoàng hôn…trở mình! ( VA) Trái tim nhà thơ  luôn rung động theo sự biến thiên của giao cảm nội tại, lời thơ nhẹ nhàng, khoáng đạt nhưng dạt dào cảm xúc. Lạy trời, thú thực tôi cũng đã đôi lần bị  “VA” như vậy, còn các bạn thì sao? Hãy cảm ơn nhà thơ đã nói hộ chúng ta những tình cảm bâng quơ bất chợt đến với tâm hồn mình.

Sống giữa thời @, càng không thể thiếu tình bạn fb. Khi đọc thơ Tâm An, tôi cơ hồ cảm nhận có tôi trong số “người đẩu đâu” diễm phúc được nhà thơ yêu mến. Vui lên các bạn, chắc chắn có hình bóng bạn trong đó rồi : “Người đẩu đâu… lại quý thương./Vắng nhau dạ nhớ như vương tơ trời! Sớt chia cần chỉ  một vài /Nhấp chuột thôi, thoắt cùng ai cận kề. (Tình bạn fb ) Và chắc chắn trong số đó, có một người và chỉ một mà thôi, mà chính nhà thơ cũng bối rối không định danh được đó là ai, nàng thơ chỉ vu vơ, vu vơ thôi các bạn ơi? Ai nhỉ??? “Ai đem rạng rỡ bình minh/ bừng lên sắc nắng lung linh diệu kỳ? (VU VƠ…) Nàng ấy sẽ không trả lời đâu, thơ mà !

Tất cả chỉ là một cuộc rong chơi, thơ cũng là cuộc rong chơi khi tâm hồn thi nhân thăng hoa trước cảm xúc ngoại cảnh phải không các bạn. Giữa cõi hồng trần, chúng ta ai cũng nhận biết đời mình chỉ là một thoáng phù vân hư ảo: “Tôi buộc tôi/chốn hồng trần/Vui - buồn,/được - mất…/phù vân cõi người. (Tôi buộc tôi ). Và muốn biết rõ Tâm An buộc mình như thế nào thì hãy đọc câu thơ mà tôi tâm đắc nhất: “Biết yêu- yêu tận,/biết say- say cùng! Một phụ nữ yêu ra yêu, sống ra sống và say ra say, tôi chắc là nhà thơ nói về say thơ hơn là say tình.

Đại thi hào Tagore viết:

Tôi nằm ngủ và mơ thấy cuộc đời là Niềm vui.

Tôi thức giấc và nhìn thấy cuộc đời là Bổn phận.

Tôi hành động và, ô kìa, Bổn phận chính là Niềm vui.

Tôi chợt nghĩ, hành trình dấn thân khi viết LỤC BÁT 6-8 của nhà thơ Tân An cũng mở ra và khép lại với niềm vui như thế!

Gấp lại tập thơ, lòng tôi đầy ắp sự mến mộ về một đời thơ trong lành như sương mai, một hồn thơ thảo thơm như hoa đồng gió nội. Đó là những gì mà nhà thơ Tâm An dâng tặng cho đời, cho chúng ta. Tập thơ LỤC BÁT 68 xứng đáng được trân trọng nằm trên kệ sách mà các bạn yêu thương.

Bà Rịa, 1/2/2020
NGUYÊN BÌNH 

Bài viết liên quan

Xem thêm
Cái “ngông” của Nguyễn Công Trứ
Thượng Uy Viễn – Nguyễn Công Trứ là một hiện tượng đặc biệt trong thời kỳ trung đại. Đời ông đầy giai thoại, mà giai thoại nào cũng cho thấy bản lĩnh sống, trí tuệ, triết lý nhân văn sâu sắc nhưng cũng rất hóm hỉnh, bình dân…
Xem thêm
Hơi thở cuộc sống trong thơ Nguyễn Kim Thanh
Trong hành trình sáng tạo của mỗi nhà văn đến với văn chương thì “ngôn ngữ là yếu tố thứ nhất của văn học” để làm nên tác phẩm. Ngôn ngữ trong thơ (trữ tình), truyện (tự sự) và kịch (kịch bản văn học) đều có sự giống và khác nhau. Cùng với sự đam mê, năng khiếu, và “thiên phú” (trời cho) thì mỗi tác giả có sự thành công ở những thể loại khác nhau. Có người sáng tác thơ hay nhưng viết truyện lại dở và ngược lại có người viết truyện hay nhưng thơ thì không ra gì. Lại có người thành công ở nhiều thể loại: thơ, truyện, kịch, ký, lý luận phê bình. Nhà văn Nguyễn Kim Thanh là cây bút chuyên viết truyện ngắn, tiểu thuyết, tản văn, bút ký và đã xuất bản bốn tác phẩm văn xuôi. Nhưng nay chị lại “thử sức” sang thể loại thơ với tập thơ đầu tay “Giọt nước mắt thủy tinh” có 30 bài.
Xem thêm
Nỗi buồn chiến tranh - và cách nhìn về việc đổi mới dạy học văn trong nhà trường
Vừa qua, tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh của nhà văn Bảo Ninh được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vinh danh là một trong 50 tác phẩm tiêu biểu của văn học Việt Nam 50 năm qua đã tạo nên nhiều tranh luận trái chiều. Nhiều ý kiến cũng đã đặt ra vấn đề là có nên đưa tác phẩm này vào sách giáo khoa Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 hay không. Là những người đã từng học văn qua nhiều lần thay sách và là những người đang dạy môn văn nhiều năm trong nhà trường phổ thông, chúng tôi có một số suy nghĩ trong cách nhìn về việc đổi mới dạy học văn trong nhà trường về Nỗi buồn chiến tranh với tính chất là “những người trong cuộc”.
Xem thêm
Văn học đương đại Trung Quốc từ lăng kính các giải thưởng Hội Nhà văn (2015 - 2025)
Nhìn chung, hệ thống giải thưởng Hội Nhà văn Trung Quốc giai đoạn 2015 - 2025 đã làm nổi bật vai trò “điều hướng” và “chuẩn hóa” của mình trong việc thiết lập các tiêu chí thẩm mĩ, định hình phong cách sáng tác và thúc đẩy tương tác giữa văn học - học thuật - công chúng. Điều này cho thấy một mô hình văn học với định hướng chiến lược - kết hợp giữa nhu cầu nghệ thuật, định hướng chính sách và cơ chế truyền thông - đang ngày càng chiếm vị trí trung tâm trong đời sống văn hóa đương đại Trung Quốc.
Xem thêm
Chân dung tâm hồn của nhà thơ Nguyên Bình qua “Mật ngữ trắng đen”
“Mật ngữ trắng đen” (NXB Thuận Hóa, 2025) của nhà thơ Nguyên Bình, hội viên Hội Nhà văn TP.HCM, là một thế giới thi ca đầy suy tưởng, nơi ánh sáng và bóng tối, mộng mị và hiện thực, nỗi đau và niềm yêu thương luôn song hành, soi chiếu vào nhau. Tựa như cái tên Mật ngữ trắng đen, thơ Nguyên Bình gợi cảm giác về sự đối lập, nhưng không phải để phân định ranh giới thiện ác, buồn vui, mà để khai mở một cõi cảm xúc và nhận thức đa chiều về tình yêu, cuộc sống, con người. Ở mỗi bài thơ, tập thơ của anh đều ẩn chứa một lớp nghĩa nhân sinh sâu sắc.
Xem thêm
Quan điểm của Nguyễn Đình Chiểu đối với Phật giáo
Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) là một nhà Nho tuy đỗ đạt không cao nhưng cụ là một nhà Nho đức nghiệp, một con người trong ba tư cách: một nhà thơ, một thầy giáo và một thầy thuốc suốt đời vì dân vì nước.
Xem thêm
Thơ Nguyễn Bình Phương – Tiểu luận của Thiên Sơn
Việc làm thơ của Nguyễn Bình Phương như một sự bừng lóe của linh giác. Mỗi lần cầm bút viết là khám phá cái thế giới lạ lùng, huyền bí như thế giới của giấc mơ. Mà làm thơ, như anh, chính là đang theo đuổi những giấc mơ. Như bước vào một cảnh giới kỳ lạ, với cách nhìn, cảnh cảm và cách nghĩ khác, xa lạ với hầu hết mọi người.
Xem thêm
Văn học và dân tộc như một vấn đề học thuật
Kết nối ngôn ngữ, văn học với sự tồn tại một dân tộc đã là một thực hành phổ biến trong đời sống tri thức ở châu Âu từ nửa đầu thế kỉ XVIII. Một dân tộc là lí tưởng khi nó thống nhất tất cả những người nói cùng một ngôn ngữ trong một lãnh thổ chung, từ đó tạo thành một quốc gia - dân tộc. Văn học, với tư cách là hiện thân rõ ràng và lâu đời nhất của ngôn ngữ một dân tộc, có vai trò như là yếu tố ràng buộc và thống nhất. Nhà phê bình văn học Hoa Kì René Wellek viết: “Văn học vào thế kỉ XVIII bắt đầu được cảm thấy như là tài sản quốc gia, như là một sự thổ lộ tâm trí dân tộc, như là một phương tiện cho quá trình tự xác định của dân tộc”(1).
Xem thêm
Nhà văn Thomas Mann: Bậc thầy của mâu thuẫn
Xuất bản lần đầu vào năm 1924, Núi thần nhanh chóng trở thành cuốn sách bán chạy và được cho là tiểu thuyết tiếng Đức có ảnh hưởng bậc nhất thế kỉ 20. Nhưng ít ai biết nó được viết ra trong sự gián đoạn của chiến tranh và thay đổi của thời đại.
Xem thêm
“Những ngọn gió biên cương” - Khúc sử thi đi qua căn bếp có mùi nhang
Bài đăng trên Tạp chí Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam, số 12/2025.
Xem thêm
Ngọn gió chiều thổi qua “Nắng dậy thì”
Dòng thời gian sáng, trưa, chiều, tối đã chảy vào văn thơ bao thời theo cách riêng và theo cái nhìn của mỗi người cầm bút. Nguyễn Ngọc Hạnh đã thả cách nhìn về phía thời gian qua những sáng tác của ông. Thâm nhập vào không gian thơ trong Nắng dậy thì*, bạn đọc sẽ nhận thấy cảm thức thời gian của một thi sĩ ở tuổi đang chiều.
Xem thêm
Văn chương Nobel và thông điệp nhân văn
“Không chỉ ngày nay loài người mới khốn khổ? Chúng ta luôn luôn khốn khổ. Sự khốn khổ gần như đã trở thành bản chất của con người (Osho, Chính trực, Phi Mai dịch, Nxb Lao động, 2022, tr.14). Thế giới ngày càng bất an, con người ngày càng mỏng mảnh. Sức chống cự của con người giảm thiểu trước quá nhiều biến động: chiến tranh, dịch bệnh, thiên tai; đứt gãy cộng đồng, sự đơn độc, cái chết. Vì con người, dòng văn học chấn thương ra đời. Cũng vì con người, xu hướng văn học chữa lành hình thành vào thế kỉ XXI.
Xem thêm
Những nét đẹp văn hóa truyền thống Việt Nam trong “Mùa lá rụng trong vườn” của Ma Văn Kháng
Trong hành trình trở về cội nguồn, Ma Văn Kháng đã dựng nên nhiều chân dung cao đẹp tiêu biểu cho truyền thống ân nghĩa thuỷ chung của dân tộc. Nhưng nổi bật giữa bản đồng ca trong trẻo ấy là nhân vật chị Hoài - một con người coi “cái tình, cái nghĩa” là quý nhất. Hình ảnh chị Hoài trở về thăm và ăn tết với gia đình chồng cũ vào chiều ba mươi tết đã gây xúc động lòng người, để lại nhiều tình cảm đẹp đẽ cho bao thế hệ độc giả.
Xem thêm
Đọc ‘Bão’ – Ánh sáng nhân tâm giữa cơn bão thời cuộc
Tiểu thuyết Bão của PGS.TS, nhà văn Nguyễn Đức Hạnh được nhà văn Phan Đình Minh tiếp cận trên cả ba phương diện: nội dung xã hội, nghệ thuật tự sự và chiều sâu nhân văn.
Xem thêm
Khơi thông điểm nghẽn, đổi mới tư duy và cơ chế để văn học nghệ thuật phát triển
Văn học nghệ thuật luôn giữ vị trí đặc biệt trong tiến trình phát triển của đất nước, là nền tảng tinh thần vững chắc cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Xem thêm
Hạt gạo tháng Giêng – Nỗi nhớ xuân từ những phòng trọ xa quê
Trong mạch thơ viết về mùa xuân, nhiều thi sĩ đã chọn gam màu tươi sáng, ăm ắp hội hè và sum họp. Nhưng với nhà thơ Xuân Trường, mùa xuân trong bài “Hạt gạo tháng Giêng” lại mang sắc điệu trầm buồn, thấm đẫm nỗi xa quê của những phận người lao động nghèo nơi đô thị.
Xem thêm
Hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trên quê hương Đất Tổ
Phú Thọ - Đất Tổ Vua Hùng là miền đất cội nguồn của dân tộc Việt Nam, là nơi gắn với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương và nhiều di sản văn hoá đặc sắc. Bởi thế, hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trên quê hương Đất Tổ là việc làm hết sức có ý nghĩa, luôn được Đảng, chính quyền các cấp, đặc biệt là cấp tỉnh quan tâm.
Xem thêm
Tìm hiểu đặc trưng truyện ngắn Nam Cao dưới góc nhìn thi pháp hiện đại
Khi đọc truyện ngắn hiện đại, điều nhiều người quan tâm là yếu tố nào làm nên sự khác biệt giữa các tác giả. Thực ra không phải chỉ ở đề tài, chủ đề, nội dung tư tưởng, ngôn ngữ hay bố cục, kết cấu tác phẩm..., mà là ở giọng văn/giọng điệu mới chủ yếu làm nên sự khu biệt về phong cách tác giả.
Xem thêm