TIN TỨC

Sông chảy bên đời – Tuỳ bút của Nguyễn Thị Thu Thủy

Người đăng : phunghieu
Ngày đăng: 2024-04-06 10:18:47
mail facebook google pos stwis
1319 lượt xem

Một đời người đã đi qua biết bao dòng sông, bao nhiêu ngã rẽ, khúc cua; mỗi dòng sông đều để lại bao luyến lưu, vương vấn, để lại những kí ức luôn tươi xanh mỗi khi nhớ về. Sông vẫn cứ chảy như thời gian trôi đi mải miết vì vậy “không ai tắm hai lần trên một dòng sông”.

Hơn nửa cuộc đời với những trải nghiệm, tôi đã gắn với nhiều dòng sông. Mỗi con sông chở trên mình phù sa năm tháng, để rồi dòng trôi ra biển, chỉ có con người tóc đã đổi màu, ngồi lại với những suy tư.

Con sông đầu tiên chảy qua ngày thơ bé với bao kỉ niệm, có cái tên thật giản dị: sông Cừ (làng La Qua, Điện Minh, Điện Bàn). Sông chỉ lộ diện vào những ngày mưa gió của tháng chín, tháng mười với dòng chảy đục ngầu, xoáy sâu. Vẫn còn nhớ những đêm mưa, cha tôi thường xách đèn pin đi thả lờ bắt cá, dọc theo những mương rãnh, nối giữa ruộng lúa xanh. Rồi những ngày nước lụt, người thả chiếc ghe đan bằng tre thơm mùa dầu rái, đưa tôi cùng chiếc xe đạp cà tàng qua chặng nước sâu lên đường lộ, còn dăm cây số nữa tôi phải tự đạp xe đến trường.

Mùa hè dòng sông chỉ còn một khúc hẹp, nằm ẩn mình dưới bè rau muống nước, lặng lẽ chiêm nghiệm bao thăng trầm của tháng năm. Nếu ai ở xa đến vào mùa nắng, sẽ không biết bên ngõ nhà tôi ngày đêm có con sông vẫn thao thiết chảy, âm thầm bồi đắp phù sa, để ruộng lúa trĩu hạt bội thu. Qua cả trăm năm trôi chảy, sông Cừ trở nên già nua chậm chạp; lại thêm giữa thời buổi tấc đất tấc vàng, nhiều người muốn mở rộng vườn để trồng trọt nên khúc sông yêu dấu không cánh mà bay. Sáng mùa hè, nắng chói lóa, dụi mắt mấy lần sau giấc ngủ dài, nhìn đâu cũng không thấy dòng sông, thay vào đó là những bước tường đất được chở về từ bao giờ. Sông bị vùi lấp như kho kí ức thời ấu thơ của ai đó đang bị chìm khuất bởi lớp bụi thời gian.

Dòng sông thứ hai là sông Vĩnh Điện gắn với những ngày cắp sách: Quê bên ni và trường tôi bên nớ/ Ngày lại ngày ôm vở bước qua. Nét đặc biệt của dòng sông là chảy giữa hai bờ tre xanh; sáng sớm dọc theo hai bên bờ là dàn hòa tấu của đủ loại chim chóc từ đâu bay về; trưa hè nóng nực tre soi gương chải tóc, cong mình che bóng nắng, để dòng nước dịu dàng, tan hòa những vụng dại của năm tháng học trò. Nhớ những ngày nước lũ, dòng sông đục ngầu, chở biết bao lá rừng từ đầu nguồn đổ về. Đứng nên ni cầu Vĩnh Điện ngó sang, ngôi trường thân yêu của chúng tôi như chiếc võng chao nghiêng, mắc giữa hai đầu nỗi nhớ.

Với sông Hàn.

Dòng sông qua bao thời gian vẫn lặng lẽ chảy, âm thầm chứng kiến sự đổi thay của thị trấn nằm trong lòng bàn tay. Bao lần về quê, ngang qua cổng trường cũ, nhìn dáng sông xưa, lòng lại thổn thức, bồi hồi. Tôi nhớ lắm những ngày đầu lớp mười lao động đắp sân thể dục sau trường, sau những giờ cuốc đất, gánh đất lấm láp, bụi bặm, mấy bạn nữ khỏa chiếc nón trắng vốc ngụm nước sông lên rửa mặt, rửa tay chân. Tiếng cười khúc khích vang rộn cả một khúc sông.

Trước mặt nhà tôi ở hiện tại là đoạn đầu của sông Hàn tính về phía Đông thành phố, hợp lưu dòng chảy của sông Cổ Cò, Đô Tỏa và Cẩm Lệ. Đứng nhìn dòng chảy của ngã ba sông này mới thấy hết sắc diện của sông Hàn. Buổi sáng, dòng sông lặng lờ, không muốn chảy như còn quyến luyến với giấc ngủ đêm. Ánh bình minh lấp lóa trên mặt gương khiến nước sông có màu xanh trong vắt. Trưa hè, dòng sông phản chiếu ánh vàng của nắng lửa. Hoàng hôn phủ tím mặt sông gợi chút buồn mênh mang. Chiều chiều, ngồi trên bờ cỏ xanh mịn ngắm mặt trời lặn trên sông mới thấy hết giá trị của những phút sống chậm lại sau những bận rộn xô bồ.

Có lẽ đây là dòng sông thứ ba, sẽ gắn bó với đời tôi lâu nhất và cũng là tất cả tình yêu của tôi với thành phố yêu quý này. Mỗi tối, tôi đi bộ men theo những vỉa hè lát gạch sạch sẽ xen giữa thảm cỏ được cắt xén, tưới tắm cẩn thận, vừa hít thở không khí trong lành, hưởng làn gió ngọt ngào hiếm có, vừa nhìn những cây cầu giăng điện trông xa như những chuỗi kim tuyến dệt bằng hàng ngàn ngôi sao. Dưới sông, những thuyền chài thả lưới, ánh đèn lập lòe điểm nhãn giữa màn đêm.

Quả thật, mỗi dòng sông đều đẹp hút hồn, là nốt nhấn không phai trong tâm trí những người con đi xa. Thiên nhiên và người xưa đã tạo ra những nét vẽ hiếm có cho mảnh đất mình trăm quí ngàn yêu, còn chúng ta hôm nay phải làm gì để cho những dòng sông không biến mất??? Đó mãi là câu hỏi lớn, ám ảnh tâm trí không chỉ ở những nhà khoa học mà còn đánh động ý thức của mỗi người trong hiện tại.

Sông là vậy, vẫn lặng lẽ xuôi về biển lớn như đời người từ ấu thơ đến lúc tóc bạc mới giật mình tỉnh ra mình đã đánh mất nhiều thứ. Sông âm thầm bồi đắp phù sa cho ruộng lúa cũng như lớp lớp người vẫn ngày đêm miệt mài làm việc hữu ích cho đời. Một đời sông có bao nhiêu dòng chảy nhưng con người chỉ một lần sống; vậy nên phải tận lực để có những ngày thật ý nghĩa, thật đẹp giữa cõi đời.

NGUYỄN THỊ THU THỦY

Bài viết liên quan

Xem thêm
Trước bóng tiền nhân – Ký của Nguyên Hùng
Bài đăng Tạp chí Sông Lam, số tháng 5 năm 2025
Xem thêm
Cây bàng vuông trên đất Hải Châu
Về quê, tôi nhận được tin nhắn của Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát Nguyên Chính uỷ Vùng 5 Hải quân “Trân trọng mời anh dự lễ trồng bàng vuông do Mặt trận Tổ quốc huyện đảo Trường Sa tặng“. Đúng giờ chúng tôi đến ngôi nhà nhỏ của Chuẩn Đô đốc nằm cạnh dòng kênh nhỏ bên bờ biển Thịnh Long nổi tiếng, thơ mộng. Đồng đội, bạn học và bà con nội ngoại của chủ nhà đã tề tựu đông đủ. Phần lớn là cựu chiến binh (CCB) lớn tuổi quân phục hải quân trắng tinh với đường viền màu xanh da trời thân thuộc.Gặp nhau là quý rồi. Một CCB cao niên mặc quân phục Hải quân nhắc lại lời của Người Anh Cả quân đội – Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm mọi người rưng rưng. Tôi thấy đôi mắt Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát đỏ hoe. Càng thấy việc làm của vị tướng Hải quân này có ý nghĩa.Chỗ quen biết từ lâu (anh trai Ngô Văn Phát học cấp 3 cùng liên khoá với chúng tôi), Ngô Văn Phát bộc bạch:• Có thể nói cả đời quân ngũ, tôi gắn bó với biển đảo. Năm 2024 thăm lại Trường Sa. Bà con và đồng đội tặng cây bàng vuông. Tôi mang về quê trồng để ghi nhớ những năm tháng gắn bó với Trường Sa, biển đảo. Khi làm báo QĐND, tôi có dịp làm việc với Ngô Văn Phát và đơn vị của anh- những chiến sĩ Hải quân như cây phong ba, bàng vuông giữa biển cả. Người con trai có dáng nhỏ thó, nhanh như sóc từ làng quê “ chân lấm tay bùn” trở thành vị tướng chỉ huy tài ba như đồng đội của anh khen tặng. Trở về đời thường, Ngô Văn Phát sống bình dị như bao chàng trai miền sông nước này. Luôn hướng về quê hương, góp sức xây dựng nông thôn mới, Ngô Văn Phát còn trực tiếp làm Chủ tịch Ban liên lạc cựu học sinh THPT B Hải Hậu tại TP.HCM và khu vực phía Nam. Dưới sự hướng đạo của vị tướng – cựu học sinh này, hội cựu học sinh THPT B Hải Hậu đã làm được nhiều việc cho quê hương, cho ngôi trường nơi có cây gạo đã đi vào truyền thuyết.“Cây gạo trường ta“ của nhạc sĩ An Hiếu (phổ thơ TTT) đã trở thành ca khúc truyền thống nơi mảnh đất “tầm tang“ giàu đẹp.Cây bàng vuông được Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát trồng cạnh dòng kênh nơi mảnh đất địa linh sinh nhật kiệt.Mảnh đất miền hạ sông Ninh, cách nay 500 năm tứ tổ khai sáng và cửu tộc lập nghiệp, trong đó có tổ cả của người viết bài này- Cụ Trần Vu – Dinh điền sứ thời hậu Trần. Mảnh đất ấy cách đây vài trăm năm quan triều Nguyễn – nhà thơ NGUYỄN CÔNG TRỨ đã đến đây dẫn dắt cư dân khai phá lập nên miền đất mới. Địa linh sinh nhân kiệt nơi này đã sản sinh ra nhiều “nhân vật nổi tiếng”. Tên tuổi của họ gắn với sự cống hiến cho đất nước như: các vị tướng: Trần Thanh Huyền (Chính uỷ Quân chủng Hải quân) Trần Văn Xuyên (Phó Tư lệnh Quân chủng Hải quân); Ngô Văn Phát (Chính uỷ vùng 5 Hải quân)… và những người “nổi tiếng“ khác: Trần Văn Nhung (nhà toán học đầu đàn- TTBGD); BS Trần Đông A (bàn tay vàng ngành phẫu thuật Việt Nam); Trần Minh Oanh, Nguyễn Văn Tuấn (Chủ tịch tỉnh); Phạm Tất Thắng (Chủ tịch – Bí thư huyện uỷ)… Lễ trồng cây bàng vuông Trường Sa ở quê hương Chuẩn Đô đốc chỉ mang tính biểu tượng. Thông điệp mà Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát gửi gắm; đó là sự tri ân với đất và người.Đất là nơi chôn nhau cắt rốn – quê cha đất tổ của anh. Người là bậc sinh thành, thầy cô giáo cũ, bà con cô bác đã góp phần nuôi dưỡng, giáo dục anh nên người – cho quân đội vị tướng nhân hậu và nghĩa tình. Và còn nữa, những đồng đội của anh; trong đó có cả những người không trở về sau ngày toàn thắng.Cây bàng vuông do quân dân Trường Sa tặng Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát sẽ xanh tươi, đơm hoa kết trái, bồi thêm sức sống của vùng đất “ địa linh sinh nhân kiệt“ này. Đó là biểu tượng về chủ quyền biển đảo thiêng liêng của tất cả chúng ta- những cư dân sống trên dải đất hình chữ S thân yêu.Hải Hậu, cuối tháng 5-2025
Xem thêm
Văn chương và lòng yêu nước
Với bài viết “Cờ Tổ quốc trong trái tim tôi”, nhà thơ Trần Xuân Hóa (Đảng bộ phường Cát Lái) vừa được trao giải Khuyến khích tại cuộc thi viết cảm nhận “Quốc kỳ Tổ quốc Việt Nam”
Xem thêm
Anh Lộc – Tản văn Trần Thế Tuyển
Thật bất ngờ, cách đây hơn 5 năm, tôi ra HN dự lễ kết nạp hội viên Hội Nhà văn VN, anh Lộc đứng cạnh tôi cùng nhận quyết định. Quyết định do nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam ký. Điều làm tôi bất ngờ là anh Lộc - người đàn anh cùng xóm, lớn hơn tôi vài tuổi lại mang tên Nguyễn Hoàng Hà.
Xem thêm
Má tôi - Ký của Bích Ngân
Bài đăng báo Người Lao động Xuân Giáp Thìn 2024
Xem thêm
Trường Sa - Nơi biển gọi tên Tổ quốc
Ký của Nguyễn Văn Mạnh, Thời báo Văn học Nghệ thuật
Xem thêm
Ngô Thị Thu Thủy - Người phụ nữ FUJIWA truyền cảm hứng
Bài đăng Tạp chí Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam, số tháng 5 năm 2025
Xem thêm
Tôi kể chuyện về một người thầy quan trọng trong đời
Về cô giáo Nguyễn Thị Thúy, Hiệu phó trường Tiểu học Nam Cát – Nam Đàn - Nghệ An
Xem thêm
Thăm chiến trường xưa
Ghi chép của Đại tá, nhà văn Nguyễn Văn Hồng
Xem thêm
Cảm xúc tháng Tư
Ký của nhà thơ Trần Ngọc Phượng
Xem thêm
Vu vơ ngày cuối tháng Ba – tản văn của Võ Thị Như Mai
Cuộc đời tôi, dẫu có những ngày lặng lẽ bước qua những con đường cũ, vẫn là một khu vườn đầy ắp màu sắc - có cả xanh tươi của hy vọng, cả vàng úa của hoài niệm, nhưng quan trọng nhất, vẫn còn đó những chồi non kiên trì vươn lên sau mỗi lần đổi thay.
Xem thêm
Hélène – con gái ông Tây Việt Minh
Bài của nhà văn Nguyễn Thanh
Xem thêm
Cô bé và đóa hoa hồng – Tạp bút của Võ Đào Phương Trâm
Chiếc xe đạp lộc cộc băng qua con đường đông đúc, lách qua những làn xe liên tục của Sài Gòn, cái dáng mỏng manh, độ chừng mười hai tuổi, bé nhỏ liêu xiêu trên chiếc xe đạp cà tàng, nghe cót két, hình như chiếc xe bị hư gì đó nên thấy nó đạp một cách cực nhọc hơn bình thường.
Xem thêm
Thành phố của lòng nhân ái - Ký của Nguyên Hùng
Ký dự thi “Thành phố tôi yêu, thành phố nghĩa tình” của Tạp chí Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh
Xem thêm
Về Tiên Động nhớ Ngư Phong – Nguyễn Quang Bích
Ngư Phong là tên hiệu của thủ lĩnh miền Thao - Đà trong thời Cần Vương chống Pháp ở Bắc Kỳ. Ông tên thật là Nguyễn Quang Bích (1832 – 1890). Đương thời ông được nhân dân miền Tây Bắc xưng tụng là “phật sống” và hết lòng yêu quý, ngưỡng mộ.
Xem thêm
Lỗi tại Sài Gòn…
Tản văn của La Mai Thi Gia
Xem thêm