TIN TỨC

Trả lại giá trị đích thực của giải thưởng

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2021-10-10 06:20:55
mail facebook google pos stwis
1017 lượt xem

Mấy năm gần đây, có những cuộc thi hay các đợt xét giải thưởng luôn bị dư luận chê bai ồn ào trên các phương tiện truyền thông chính thống hay mạng xã hội. Cái sự ồn ào xoay quanh các giải thưởng đã phần nào làm hoang mang công chúng về những giá trị văn học nghệ thuật đích thực.

Cách đây chưa lâu, không ít ý kiến chê thậm tệ những bài thơ của một tác giả được trao giải cao trong cuộc thi do Tạp chí Nhà văn và tác phẩm tổ chức. Hay gần đây cuộc thi thơ của Báo Văn nghệ cũng đã làm sôi sục dư luận bởi một bài thơ được ban tổ chức trao giải cao. Ý kiến chung là người ta chê chất lượng nghệ thuật của những tác phẩm ấy. Những bài thơ đó chưa thể gọi là hay và không tương xứng với giải thưởng được trao. Sự nghi ngờ của dư luận nhằm vào ban tổ chức, ban sơ khảo, ban chung khảo cuộc thi.

Hay chuyện xét Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước cho một số tác giả cũng kèm theo những ì xèo, bàn tán không hay. Có một số tác giả và tác phẩm được trao tặng các giải thưởng cao quý bị công chúng soi chiếu, đánh giá đôi khi rất quyết liệt, sòng phẳng. Người ta thường so sánh tác giả, tác phẩm này với tác giả, tác phẩm khác và đưa ra ý kiến ai là người xứng đáng được trao giải thưởng. Một tác giả có những tác phẩm được trao giải thật sự hạnh phúc khi được số đông công chúng tâm phục, khẩu phục. Giải thưởng cao quý xứng đáng với những nhà văn hội đủ tâm, tài, có tác phẩm xuất sắc hướng về đất nước, nhân dân và các giá trị tốt đẹp của con người, những tác phẩm có ảnh hưởng tốt tới sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và giàu tính nhân văn. Hiển nhiên, đó phải là những tác phẩm mang tính nghệ thuật cao, in đậm dấu ấn sáng tạo của nhà văn, có sức sống lâu bền trong công chúng của nhiều thế hệ.

Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tổ chức Lễ trao giải thưởng Văn học nghệ thuật 2015. Ảnh minh họa. TTXVN

Không dễ dàng đạt tới những tiêu chí đó. Cho nên, số lượng người viết đoạt giải trong các cuộc thi, được trao những danh hiệu danh giá bao giờ cũng ít. Do đó, nó cần phải được thực hiện hết sức công tâm, công bằng, công khai. Đây không phải là sự ban phát, xin-cho, càng không phải là cơ hội kiếm chác danh lợi cho những kẻ lợi dụng. Thực tế đã và đang xảy ra chuyện đó rồi. Thế mới có những tác phẩm làng nhàng lại được trao giải cao trong các cuộc thi. Từng nghe người ta đồn có hiện tượng mua giải, chạy giải trong một số cuộc thi. Người cần danh, kẻ cần tiền, đó chính là nguyên nhân đẻ ra những cuộc bán mua, những toan tính thiếu lành mạnh. Có không những phi vụ văn chương hàng trăm triệu đồng được thực thi trong bóng tối? Có không chuyện nghi ngờ một vài nhà văn được Giải thưởng Hồ Chí Minh hay Giải thưởng Nhà nước lại chẳng có tác phẩm nào đáng kể, chỉ là bấy nhiêu trang viết thường thường bậc trung, không tỏ rõ tài năng của người cầm bút?...

Muốn chọn lọc ra được những nhà văn xuất sắc nhất thì không còn cách nào khác phải lấy chất lượng tác phẩm của họ làm thước đo chính. Vì tác phẩm thể hiện rõ ràng nhất, đầy đủ nhất, sâu sắc nhất cái tâm, cái tài của người viết. Muốn làm được điều đó, những người có trách nhiệm thẩm định tác phẩm cũng phải là những người tâm sáng, tài cao.

Cần có những quy định về tiêu chuẩn xét giải thật hợp lý, rõ ràng và chặt chẽ. Tất cả thành viên dự thi hay dự xét thưởng đều được bình đẳng soi chiếu, đánh giá trên tiêu chuẩn đó. Loại trừ ngay các yếu tố ngoài văn chương như quen biết, cánh hẩu, mua bán, chạy chọt. Xét giải thưởng bằng cảm tính là một cách làm việc thiếu chuyên nghiệp, thiếu công tâm, rất cần bị phát hiện và loại bỏ kịp thời nếu muốn giải thưởng dành được sự trân trọng, yêu quý của công chúng. Sự tinh túy, xuất sắc của tác phẩm là tiêu chí số một của việc chấm, xét các giải thưởng văn học. Vì thế, để tránh dư luận ồn ào, những tranh luận không cần thiết và để trả lại những giá trị đích thực của văn chương, đã đến lúc phải siết lại thật chặt việc xét, trao các giải thưởng văn học, đặc biệt là Giải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

NGUYỄN HỮU QUÝ
(Nguồn: https://www.qdnd.vn/).

Bài viết liên quan

Xem thêm
Quanh một bài thơ đoạt giải gây tranh cãi
Chùm thơ, 3 bài, đã giúp tác giả người Thái Tòng Văn Hân, giành giải B trong cuộc thi thơ Báo Văn Nghệ 2019-2020. Nhưng chính ban giám khảo và người được giải cũng không thể ngờ, một trong ba bài thơ đó lại gây tranh cãi nảy lửa trong dư luận. Đó là bài “Mẹ tôi chửi kẻ trộm”.
Xem thêm
Bùi Phan Thảo: “Khi đời mình cũng cheo leo đồi dốc”
Giờ đây, quê hương Quảng Trị, đã có nhiều tiếng nói thi ca mới, trẻ trung, hiện đại, đa chiều, thế sự… vừa là kế tục truyền thống, mang hơi thở, nhịp điệu cuộc sống mới hôm nay, tiêu biểu chính là Bùi Phan Thảo, thơ anh đang tạo nhiều âm vang và dư ba trong lòng bạn bè, đồng nghiệp và bạn đọc…
Xem thêm
Sự phục sinh tiếng cười trong văn chương đương đại
Trong tiểu luận Bắt đầu cất lên tiếng cười, nhà văn Hồ Anh Thái nêu tình trạng thiếu/ít tiếng cười trong xã hội và trong văn chương. Theo ông: “Trong văn chương (một thời) không có chỗ cho sự hài hước. Hài hước giễu cợt đồng nghĩa với phê phán chê trách.(…) Chê trách chỉ chứng tỏ sự thiếu thiện chí, sự phá ngang, thậm chí là ác ý và phản lại sự vận động theo quy luật.” Điều đó có nghĩa, trong sáng tạo và tiếp nhận văn chương nghệ thuật vẫn có những agélaste, tức những người không biết đùa. Là nhà văn luôn suy ngẫm về cái sự cười, cũng trong tiểu luận nói trên, Hồ Anh Thái viết: “Hài hước cũng phải học, học để thưởng thức được cái hài.”
Xem thêm
Vài suy nghĩ nhân kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám
Giành Độc lập cho Dân tộc là chân lý vĩnh hằng, là khát vọng cháy bỏng của mọi dân tộc cũng như mọi người dân bị thuộc địa áp bức. Lịch sử hàng ngàn năm của Dân tộc ta và của cả thế giới đã minh chứng điều đó!
Xem thêm
Văn minh đô thị ở Đài Loan
Đã từng đặt chân đến một số nước châu Á, châu Âu,
Xem thêm
Sài Gòn thương
Chương trình VHNT của VTV về chủ đề hướng về TP. Hồ Chí Minh
Xem thêm
Huyền tích Lữ Minh Châu
(Vanchuongthanhphohochiminh.vn) – Sự ra đời và phát triển Khu chế xuất đầu tiên tại Việt Nam có sự đóng góp to lớn của Huyền tích “buôn tiền” Lữ Minh Châu.
Xem thêm
Nhớ Bùi Giáng
Nói về hiện tượng Trung niên thi sỹ Bùi Giáng, nếu nhìn nhiều góc độ khác nhau, sẻ Bùi Giáng ra làm trăm mảnh, bóc thi sỹ ra hàng ngàn lớp võ, để thấy cái cốt lõi một Bùi Giáng tung hứng rong chơi đạt đến cảnh giới vô phân biết tướng.
Xem thêm
Chủ tịch Hội nhà văn TP Hồ Chí Minh: Phẩm hạnh của người cầm bút
Nhà văn Bích Ngân Chủ tịch Hội Nhà văn thành phố chia sẻ với Thời Nay.
Xem thêm
Vẫn là nỗi buồn của chiến tranh | Huỳnh Văn Hoa
Remember the day I borrowed your brand new car and dented it?
Xem thêm
Tìm những giá trị thiết yếu cho người Việt Nam ngày nay?
VXH- Đây là ý kiến tôi đã phát biểu khi được mời dự một cuộc họp phía Nam, góp ý bổ sung cho đề tài nghiên cứu cấp quốc gia về con người.
Xem thêm
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều: Sách chứa đựng vẻ đẹp của văn hóa
Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho rằng việc Venezuela tổ chức Hội chợ Sách quốc tế đã chứng minh không thế lực nào có thể dập tắt được tri thức và cái đẹp.
Xem thêm
Những nhà văn bị bỏ lại…
Bài đăng Văn nghệ số 42/2021
Xem thêm
Giữ gìn bản sắc dân tộc, bản sắc văn hóa trong cuộc vận động xây dựng nông thôn mới
Cùng với quá trình xây dựng nền Công nghiệp hiện đại, việc xây dựng nông thôn mới trên quy mô toàn quốc đã có những thành công lớn.
Xem thêm
Nhiệm vụ của phê bình văn học là thuyết phục trái tim người đọc
Cuộc đối thoại giữa nhà nghiên cứu văn học Đào Tuấn Ảnh và nhà phê bình văn học Nguyễn Hoài Nam xung quanh những vấn đề thời sự của đời sống văn học hiện nay.
Xem thêm
Văn học Việt Nam và sự xác lập những giá trị văn hóa Việt mới
“Càng ngày hình ảnh và vị thế của Việt Nam trên thế giới lại càng có ảnh hưởng lớn. Một trong sự đóng góp vào việc quảng bá hình ảnh Việt Nam trên thế giới là văn học. Các nhà văn trong hai cuộc kháng chiến giành độc lập, tự do và thống nhất đất nước đã hoàn thành sứ mệnh xuất sắc của một nhà văn. Tác phẩm của các nhà văn viết về hai cuộc kháng chiến vĩ đại ấy đã thay đổi cách nhìn của thế giới về đất nước, con người và văn hóa Việt Nam một cách ngoạn mục. Phát huy thành tựu này, các nhà văn Việt Nam đương đại tiếp tục có những sáng tạo hiện đại đậm bản sắc dân tộc và đa dạng. Hội Nhà văn nhận thấy, việc quảng bá các tác phẩm văn học Việt Nam ra thế giới là một công việc không thể chậm trễ hơn”.
Xem thêm
Chặng chữ, đời người | Nguyễn Hữu Quý
Bài đăng Tạp chí Văn nghệ quân đội số đầu tháng 7.2021.
Xem thêm