- Lý luận - Phê bình
- Góp... tìm tên cho “Khúc vĩ thanh 109” của Nguyễn Phúc Lộc Thành
Góp... tìm tên cho “Khúc vĩ thanh 109” của Nguyễn Phúc Lộc Thành
Cách đây cũng đã hơn sáu năm, một bữa tôi vô tình vào fb của Nguyễn Phúc Lộc Thành và đọc được chia sẻ của nhà thơ như dưới đây.
- Xin dẫn trích:
“Trưa nay, tôi (Nguyễn Phúc Lộc Thành) vinh dự và rất cảm động vì sự nồng ấm đến từ nhà thơ, hoạ sỹ Nguyễn Quang Thiều - người đã vẽ 18 bức tranh sơn dầu để dùng minh hoạ cho 108 bản thơ lục bát trong 3 tập “Giấc mơ Sông Thương”, “Chiều”, và “Chân quê” của tôi...”
[... Cùng nhà văn Tạ Duy Anh, nhà thơ Trần Hùng và “hoạ sỹ tài danh Văn Sáng, người sẽ phụ trách trình bày “Giấc Mơ Sông Thương” (GMST)... đang chuẩn bị xuất bản”... (Xin lược bớt chữ của đoạn này -Lâm)]
“Chúng tôi cùng ăn trưa và bàn bạc, mỗi người “một chân một tay” góp sức để “Giấc Mơ Sông Thương” ra mắt bạn đọc đúng vào ngày 18/08/2018 âm lịch...”
“Tôi định đưa vào in thêm trong tập GMST bản “Khúc Vĩ Thanh 109”, là vĩ thanh của 108 thi phẩm lục bát trong tập GMST sắp xuất bản, nhưng các anh đều khuyên là giữ nguyên con số 108 cho đẹp và có ý nghĩa. Vậy nên, trước khi thay tên mới cho “Khúc Vĩ Thanh 109”, tôi xin đăng lên đây để các anh chị em fb đọc và góp ý, chia sẻ ạ”.
- Dưới đây là nguyên văn bài thơ trên fb của Nguyễn Phúc lộc thành:
KHÚC VĨ THANH 109
1-
Tiễn người.
Một sớm tinh khôi
Mắt hoen hoen lệ,
con ngồi khóc thu
Con từ phố thị ngục tù
Đã nghe ruộng nấc,
đồng tru tiếng hờn
Võng nghèo
hắt hắt từng cơn
Rêu thềm mốc mốc
Rạ rơm ru hời
2-
Mẹ gối lên ruộng,
thảnh thơi
Nhìn đòng đòng chết giữa trời thênh thang
Sông Thương
ngầu đục mắt làng
Có đàn nghé đói
khóc khan gọi Người
Một ngày,
nấm đất còn tươi
Bùn chưa kịp lấm môi cười mẹ yêu
Gò chưa mở kịp cửa chiều
Mẹ tôi
lạc giữa tiêu diêu trăm bề
Mẹ nằm,
gối mặt lên quê
Tóc mầm mẹ bạc.
Ngô bề bề non.
Thấy phù sa trắng cát cồn
Giấc phù vân,
mẹ đem chôn xuống chiều
3-
Mẹ ơi,
cùng tận giáo điều
Con rũ sạch một trời điêu,
con về
Mẹ ơi,
đắm ngộ cơn mê
Tha nhân nhem nhẻm lời thề trên môi
Sâu bầy
chồng chất lưng trời
Mẹ cầm nước mắt
dạo chơi cõi trần
Mẹ ơi,
đau đến ngàn lần
Non kia chôn dưới bội phần hoang vu
Tám mươi mùa chết từ từ
Thấy trong sài đẹn,
ngu ngu
mặt người
Mẹ già
vá lại mặt đời
Phía sau đạo đức là ngời ngợi đau
Thấy cơn mửa chết từ lâu
Lẫn trong nghèn nghẹn miếng trầu mẹ ăn
Xác này
bó chiếu nhân gian
Con xin đem cả thiên đàng đi chôn
4-
Mẹ nằm
gọi những khóc hờn
Thương đàn nước mắt
trong cơn đoạ đày
Bàn tay
mẹ duỗi chiều nay
Móng còn cáu bẩn
mặt ngày
nhân gian...
26/07/2018
Nguyễn Phúc Lộc Thành
………………….
... Nhà thơ băn khoăn, về “Khúc vĩ thanh 109”, định làm “Khúc cuối” cho 108 khúc, của toàn tập “Giấc mơ Sông Thương” ... giờ “Các chức sắc đỉnh” của Hội “khuyên” gác bỏ lại, không để đứng cuối tập thơ nữa... thì đặt tên là gì?
Đúng là để “Khúc vĩ thanh 109” đứng riêng ra như một bài thơ, thì cần phải đặt tên riêng, chứ chả nhẽ lại giữ cái phiên hiệu số đã không còn là chức phận của nó nữa?! Nhưng…
Tôi đọc “Khúc vĩ thanh 109”… rồi ngay sau đó đi tìm mua thơ Nguyễn Phúc Lộc Thành, những mong xem 108 các “khúc đầu” với “khúc mình” kia nó thế nào, mà người ta khuyên tác giả bỏ “khúc đuôi” ra hẳn tập thơ? Nhất là vì sao chính nhà thơ... cũng không nói nên lời... về cái lý do phải cắt để “khúc đuôi” riêng ra?...
Đáng tiếc là mãi mới đây, tôi mới tìm được “Giấc mơ sông thương”, “Chiều” và “Chân quê”. Đọc cả ba tập thơ, tôi hiểu “tại sao tác giả lại đã đồng ý bỏ “khúc đuôi” của tập thơ ra, và băn khoăn ngỏ ý tìm tên mới cho nó?”…
Trở lại “Khúc vĩ thanh 109”… Và tôi cảm nhận đó như là một AI ĐIẾU !
Hiển ngôn của “Khúc vĩ thanh 109” lần lượt trả lời bốn câu hỏi mà tôi đã tự đặt ra cho mình. Đó là điếu ai? Người ấy từ giã cõi đời thế nào? Vì sao? Và còn để lại gì?...
Đây là “đoạn 1”, thoạt nhìn như ba cặp lục bát, đọc với nhịp hai – bốn tiếng một, sẽ cảm nhận ngay nỗi khắc khoải... buồn đau…; nhưng lại được ngắt nhịp, cách dòng thành 11 câu thơ, tạo ra các nhịp 2/4/4/4, 6/4/4 và 2/4/4/4 , với những tiếng lòng, có khi nấc lên, lắp láy biết mấy ẩn ức nỗi niềm; có khi nghẹn xuống thinh không, rồi lại bỗng “tru” réo lên… để rồi lại lịm tắt... trong “ru hời” của “rêu thềm” và “rơm rạ”…
Khóc ai? Thì hiển ngôn đây : “con ngồi khóc thu” chứ còn ai nữa!?...
Cầm được cái chìa khóa ẨN DỤ “khóc thu” của “đoạn 1”, tôi mở được thông điệp của các “đoạn 2”, nhất là “đoạn 3”, để rồi đi đến “đoạn 4” với một cái dấu chấm nhiễu chung cuộc … thật kinh hoàng!...
Và... tôi chợt hiểu ra vì sao “Khúc vĩ thanh 109” này chưa thể đứng cuối, để chuyển tải trọn vẹn thông điệp của “Giấc mơ Sông Thương”; để hoàn thành cái sứ mệnh của tập thơ...
Nên thôi… thì cứ như ý tôi, “Khúc vĩ thanh 109” hiện tại cũng nên tạm đứng riêng ra với một cái tên mới...
Gọi là KHÓC MẸ… được chăng?...