TIN TỨC

Góp... tìm tên cho “Khúc vĩ thanh 109” của Nguyễn Phúc Lộc Thành

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2024-01-05 16:59:25
mail facebook google pos stwis
1072 lượt xem

LÊ XUÂN LÂM

Cách đây cũng đã hơn sáu năm, một bữa tôi vô tình vào fb của Nguyễn Phúc Lộc Thành và đọc được chia sẻ của nhà thơ như dưới đây.

  • Xin dẫn trích:

“Trưa nay, tôi (Nguyễn Phúc Lộc Thành) vinh dự và rất cảm động vì sự nồng ấm đến từ nhà thơ, hoạ sỹ Nguyễn Quang Thiều - người đã vẽ 18 bức tranh sơn dầu để dùng minh hoạ cho 108 bản thơ lục bát trong 3 tập “Giấc mơ Sông Thương”, “Chiều”, và “Chân quê” của tôi...”

[... Cùng nhà văn Tạ Duy Anh, nhà thơ Trần Hùng “hoạ sỹ tài danh Văn Sáng, người sẽ phụ trách trình bày “Giấc Mơ Sông Thương” (GMST)... đang chuẩn bị xuất bản”... (Xin lược bớt chữ của đoạn này -Lâm)]

“Chúng tôi cùng ăn trưa và bàn bạc, mỗi người “một chân một tay” góp sức để “Giấc Mơ Sông Thương” ra mắt bạn đọc đúng vào ngày 18/08/2018 âm lịch...”

“Tôi định đưa vào in thêm trong tập GMST bản “Khúc Vĩ Thanh 109”, là vĩ thanh của 108 thi phẩm lục bát trong tập GMST sắp xuất bản, nhưng các anh đều khuyên là giữ nguyên con số 108 cho đẹp và có ý nghĩa. Vậy nên, trước khi thay tên mới cho “Khúc Vĩ Thanh 109”, tôi xin đăng lên đây để các anh chị em fb đọc và góp ý, chia sẻ ạ”.

  • Dưới đây là nguyên văn bài thơ trên fb của Nguyễn Phúc lộc thành:

 

KHÚC VĨ THANH 109


1-
Tiễn người.
Một sớm tinh khôi
Mắt hoen hoen lệ,
con ngồi khóc thu

Con từ phố thị ngục tù
Đã nghe ruộng nấc,
đồng tru tiếng hờn

Võng nghèo
hắt hắt từng cơn
Rêu thềm mốc mốc
Rạ rơm ru hời

 

2-
Mẹ gối lên ruộng,
thảnh thơi
Nhìn đòng đòng chết giữa trời thênh thang

Sông Thương
ngầu đục mắt làng
Có đàn nghé đói
khóc khan gọi Người

Một ngày,
nấm đất còn tươi
Bùn chưa kịp lấm môi cười mẹ yêu

Gò chưa mở kịp cửa chiều
Mẹ tôi
lạc giữa tiêu diêu trăm bề

Mẹ nằm,
gối mặt lên quê
Tóc mầm mẹ bạc.
Ngô bề bề non.

Thấy phù sa trắng cát cồn
Giấc phù vân,
mẹ đem chôn xuống chiều


3-
Mẹ ơi,
cùng tận giáo điều
Con rũ sạch một trời điêu,
con về

Mẹ ơi,
đắm ngộ cơn mê
Tha nhân nhem nhẻm lời thề trên môi

Sâu bầy
chồng chất lưng trời
Mẹ cầm nước mắt
dạo chơi cõi trần

Mẹ ơi,
đau đến ngàn lần
Non kia chôn dưới bội phần hoang vu

Tám mươi mùa chết từ từ
Thấy trong sài đẹn,
ngu ngu
mặt người

Mẹ già
vá lại mặt đời
Phía sau đạo đức là ngời ngợi đau

Thấy cơn mửa chết từ lâu
Lẫn trong nghèn nghẹn miếng trầu mẹ ăn

Xác này
bó chiếu nhân gian
Con xin đem cả thiên đàng đi chôn

 

4-
Mẹ nằm
gọi những khóc hờn
Thương đàn nước mắt
trong cơn đoạ đày

Bàn tay
mẹ duỗi chiều nay
Móng còn cáu bẩn
mặt ngày
nhân gian...


26/07/2018
Nguyễn Phúc Lộc Thành

………………….

... Nhà thơ băn khoăn, về Khúc vĩ thanh 109”, định làm Khúc cuối” cho 108 khúc, của toàn tập Giấc mơ Sông Thương” ... giờ Các chức sắc đỉnh” của Hội “khuyên” gác bỏ lại, không để đứng cuối tập thơ nữa... thì đặt tên là gì?

Đúng là để Khúc vĩ thanh 109” đứng riêng ra như một bài thơ, thì cần phải đặt tên riêng, chứ chả nhẽ lại giữ cái phiên hiệu số đã không còn là chức phận của nó nữa?! Nhưng…

Tôi đọc Khúc vĩ thanh 109”… rồi ngay sau đó đi tìm mua thơ Nguyễn Phúc Lộc Thành, những mong xem 108 các “khúc đầu” với khúc mình” kia nó thế nào, mà người ta khuyên tác giả bỏ “khúc đuôi” ra hẳn tập thơ? Nhất là vì sao chính nhà thơ... cũng không nói nên lời... về cái lý do phải cắt để khúc đuôi” riêng ra?...

Đáng tiếc là mãi mới đây, tôi mới tìm được “Giấc mơ sông thương”, “Chiều” và “Chân quê”. Đọc cả ba tập thơ, tôi hiểu “tại sao tác giả lại đã đồng ý bỏ “khúc đuôi” của tập thơ ra, và băn khoăn ngỏ ý tìm tên mới cho nó?”…

  •  

Trở lại Khúc vĩ thanh 109”… Và tôi cảm nhận đó như là một AI ĐIẾU !

Hiển ngôn của Khúc vĩ thanh 109” lần lượt trả lời bốn câu hỏi mà tôi đã tự đặt ra cho mình. Đó là điếu ai? Người ấy từ giã cõi đời thế nào? Vì sao? Và còn để lại gì?...

Đây là đoạn 1”, thoạt nhìn như ba cặp lục bát, đọc với nhịp hai – bốn tiếng một, sẽ cảm nhận ngay nỗi khắc khoải... buồn đau…; nhưng lại được ngắt nhịp, cách dòng thành 11 câu thơ, tạo ra các nhịp 2/4/4/4, 6/4/4 và 2/4/4/4 , với những tiếng lòng, có khi nấc lên, lắp láy biết mấy ẩn ức nỗi niềm; có khi nghẹn xuống thinh không, rồi lại bỗng “tru” réo lên… để rồi lại lịm tắt... trong “ru hời” của “rêu thềm”“rơm rạ”

Khóc ai? Thì hiển ngôn đây : “con ngồi khóc thu” chứ còn ai nữa!?...

Cầm được cái chìa khóa ẨN DỤ “khóc thu” của đoạn 1”, tôi mở được thông điệp của các đoạn 2”, nhất là đoạn 3”, để rồi đi đến đoạn 4” với một cái dấu chấm nhiễu chung cuộc … thật kinh hoàng!...

Và... tôi chợt hiểu ra vì sao  Khúc vĩ thanh 109” này chưa thể đứng cuối, để chuyển tải trọn vẹn thông điệp của “Giấc mơ Sông Thương”; để hoàn thành cái sứ mệnh của tập thơ...

Nên thôi… thì cứ như  ý tôi, Khúc vĩ thanh 109”  hiện tại cũng nên tạm đứng riêng ra với một cái tên mới...

Gọi là KHÓC MẸ… được chăng?...

Bài viết liên quan

Xem thêm
Về trên dặm trường thiên lý “Miền Ô châu”
Tiếp theo các cuốn tản văn Sông vẫn chảy đời sông (NXB Thanh Niên 2023), Bốn mùa thương nhớ (NXB Thanh Niên 2024), nhà văn Nguyễn Linh Giang vừa ra mắt cuốn tản văn mới: “Miền Ô Châu” (NXB Phụ Nữ Việt Nam, 2025).
Xem thêm
Thơ ca chào đón Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9
Cách mạng tháng Tám - 1945 thành công, mở ra trang sử vàng chói lọi cho dân tộc. Bác Hồ đọc “Tuyên ngôn độc lập”, khai sinh ra Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á được thành lập. Hai tiếng Việt Nam vang lên đầy phấn khởi, tự hào trên trường quốc tế, đã khơi nguồn, làm bừng dậy biết bao cảm hứng về thơ ca, nhạc, họa thật mới mẻ, mãnh liệt và sôi nổi, làm không khí văn nghệ đổi sắc thay da. Từ đây nền văn học của ta chỉ còn duy nhất một trào lưu là văn học cách mạng.
Xem thêm
Hồi hộp trước “phút bù giờ” của Minh Đan
Ngôn ngữ của Minh Đan đôi lúc không còn chỉ là ký tự để giải nghĩa, mà là vật liệu có tâm hồn – biết khít lại, giãn ra, để tạo hình tượng và âm thanh.
Xem thêm
Phát triển
Nội dung quyết định hình thức. Xét cả quá trình văn học lâu dài, các hình thức tác phẩm kế tiếp nhau xuất hiện, tác động vào nền văn học, góp phần tạo ra phát triển văn chương. Bài viết chỉ đề cập đến chủ đề này của cuốn sách.
Xem thêm
Vẻ đẹp tình người và nỗi niềm ưu tư trong thơ Phạm Nguyên Thạch
Một trong những cánh én đầu đàn của văn học An Giang - nhà thơ Phạm Nguyên Thạch, anh sinh năm 1948, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, nguyên Phó Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật An Giang và hiện là Chi hội trưởng Chi hội Nhà văn Việt Nam tỉnh An Giang. Anh sáng tác từ trước năm 1975. Từ đó đến nay, nhà thơ đã có những tác phẩm tạo tiếng vang được xuất bản: “Ngôi nhà lợp ngói âm dương” (Văn Nghệ AG, 1986); “Theo tình” (VNAG, 1994); “Gió” (NXB Trẻ, 1999); “Thị trấn đá” (VNAG, 2002); “Cỏ lá quẩn quanh” (VNAG, 2006); “Mưa ảo” (NXB Hội Nhà văn, 2019).
Xem thêm
Nghiên cứu truyện Nam Cao theo góc nhìn thi pháp
Bằng cách ghi nhận từ các bài nghiên cứu, lời giới thiệu, chắt lọc những ý kiến nho nhỏ, có khi chỉ một vài nhận xét liên quan, có thể đưa ra một cách nhìn về tình hình nghiên cứu truyện ngắn Nam Cao trên góc độ thi pháp học hiện đại.
Xem thêm
Nguyễn Thành Phong – Nhà thơ tài hoa trữ tình, quan chiêm ngoại vi và nội hàm tự sự luận cảm của thơ Việt Nam thời kỳ đổi mới
Trữ tình và tự sự là những khái niệm của thơ, ngoại diên và nội hàm là những khái niệm của logic học. Ngoại vi là một phần của ngoại diên chỉ các đối tượng có phạm vi nhất định và chỉ định. Trong thơ, nó là các địa danh, hoặc các nhân vật trữ tình, các không thời gian xác định, tạo nguồn cảm hứng. Ngoại vi nhỏ hơn ngoại diên. Nội hàm là nội dung thuộc tính bên trong cả chủ quan và khách quan của sự vật, hiện tượng. Trữ tình nói bằng cảm xúc, gắn với bộc lộ chủ thể. Tự sự kể lại, tả lại khách thể. Phàm lệ mấy câu để bài viết này đỡ cảm thấy gượng ép, mong được đồng cảm.
Xem thêm
Hãy sống như những người đã chết - Một nhan đề độc đáo
Lúc đi học, thầy cô từng bảo nhan đề là tên của tác phẩm, còn có cách gọi khác là đầu đề, là cái tít chung của một văn bản. Nhan đề (đầu đề) thường do người viết đặt ra - như người bố, người mẹ đặt tên cho đứa con của mình; nhưng cũng có khi do người khác (cán bộ biên tập) đặt hộ, hoặc đổi tên đi cho hay, cho phù hợp với chủ đề của tác phẩm.
Xem thêm
Inrasara: Tác phẩm văn chương, từ tốt & hay đến lớn
Tại tọa đàm cùng tên do Hội Nhà văn TPHCM tổ chức, nhà thơ – nhà phê bình Inrasara đã mang đến những luận điểm sắc sảo, giàu trải nghiệm, mở ra cách nhìn mới về sự cộng hưởng giữa sáng tác và tiếp nhận, để văn chương thực sự chạm tới và ở lại lâu dài trong lòng người đọc.
Xem thêm
Văn học Đổi mới, một cách nhận diện
Cho đến nay, cụm từ “Văn học Đổi mới đã được sử dụng khá rộng rãi. Từ trong nhà trường đến ngoài xã hội, từ báo chí đến các các cơ quan truyền hình, đài phát thanh, trong các bài nói chuyện hay phát biểu của các nhà sáng tác, phê bình văn học, nó được xuất hiện một cách tự nhiên giống như một thuật ngữ đã được định hình.
Xem thêm
Phù sa tâm hồn qua “Ký ức bão!” của Lương Duy Cường
Những ngày đầu tháng Tám, tôi có chuyến đi miền Trung vào đúng dịp trời như rút ruột để nắng, đến nỗi chỉ cần thêm một giọt bỏng sẽ vỡ cả thinh không. Để mấy ngày sau trở về nhà, trong giấc mơ, quờ tay, tôi vẫn chạm vào bỏng rát. Người ta nói, trước những cơn thiên tai, nắng thường đi trước để dọn đường.
Xem thêm
Đói và sự thức tỉnh mình
Đọc ĐÓI của Đỗ Thành Đồng ngay trong phút thứ 59 và chuẩn bị bước qua con số 0. Nhìn lên góc giấy, hóa ra đây là trang thứ 59 LỤC BÁT ĐỜI. Có những sự tự nhiên, ngẫm cũng hay.
Xem thêm
Tác phẩm hay –Từ tiếp nhận và sáng tác
Có những câu hỏi tưởng chừng giản dị nhưng khiến người cầm bút trăn trở cả đời: Thế nào là một tác phẩm hay?
Xem thêm
Cảm thức quê hương, từ những tản văn đậm hồn quê
Ai đó từng nói: “Trong vũ trụ có nhiều kỳ quan, nhưng kỳ quan tuyệt phẩm nhất đó là trái tim người mẹ”. Tình yêu của mẹ đẹp đẽ, thiêng liêng và bao la chẳng có bến bờ. Có mẹ, ta như có tất cả. Khi mẹ vắng xa cuộc sống sẽ đầy nỗi buồn thương, chán chường, tiếc nuối… Thời gian có chờ đợi ai bao giờ…
Xem thêm
Ký ức bóng mùa qua hay là cảm thức thời gian trong thơ Cao Ngọc Thắng
Cao Ngọc Thắng đã thực sự ám ảnh và thao thức về thời gian, không ngừng đi tìm thời gian đã mất để phục sinh những ký ức gần và ký ức xa trên hành trình tâm linh sự sống.
Xem thêm
Văn học các dân tộc thiểu số sau ngày đất nước thống nhất và hướng đi mới trong kỉ nguyên số
Văn học hiện đại các dân tộc thiểu số sau gần một thế kỉ hình thành và phát triển, đến nay đã có gần 1500 hội viên ở các loại hình nghệ thuật. Các thế hệ nhà văn dân tộc thiểu số đã đạt được những thành tựu và ghi dấu ấn độc đáo trong nền văn học nước nhà.
Xem thêm
Những câu chuyện hấp dẫn và cảm động
Giữa tháng 6 năm 2025 nghệ sĩ Hồ Thanh Thoan cho ra mắt tập Bút ký mang tựa đề:“Một thời đã qua” do NXB Thuận Hóa ấn hành, dày 224 trang, khổ 14,5 x 20cm. Với vốn sống từng trải, đảm nhiệm nhiều trọng trách chuyên môn khác nhau, có dịp đến nhiều vùng miền, bắt gặp những câu chuyện thú vị, người nghệ sỹ đa tài ấy lặng lẽ chép vào sổ tay, nay mới có dịp viết xong 20 câu chuyện về “người thật, việc thật” đầy hấp dẫn và cảm động. Đó là nghệ sĩ Hồ Thanh Thoan, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị.
Xem thêm
GS.TS Trần Văn Khê tự truyện về cách học
GS.TS Trần Văn Khê, cây đại thụ của nền âm nhạc dân tộc Việt Nam, không chỉ được biết đến là người có công rất lớn trong việc đưa âm nhạc dân tộc Việt Nam ra thế giới, như nhà thơ Huy Cận đã từng nói về ông: “Chân đi tám hướng, mười phương/Tinh thần dân tộc một đường trước sau”. Là người Việt Nam vinh dự nhận hơn 14 giải thưởng, huy chương, bằng danh dự giá trị trong nước và thế giới. Mà GS.TS Trần Văn Khê còn là người có tấm gương sáng về tinh thần tự học, phương pháp học... đáng để chúng ta học hỏi.
Xem thêm
Thăm nơi neo đậu quê mình với thơ
Con người ta khi tuổi càng cao thì nỗi niềm về quê hương bản quán càng dâng đầy trong tiềm thức, nhất là người đó lại là người tha phương, sống nơi đất khách.
Xem thêm
Nhà thơ Hữu Thỉnh - Cây bút phê bình cự phách
Bài của PGSTS Vũ Nho đăng Văn nghệ Công An
Xem thêm