Nhà thơ MAI VĂN PHẤN

Tên thật: Mai Văn Phấn

Sinh năm 1955.

Quê quán: Kim Sơn, Ninh Bình.

Nghề nghiệp: Phiên dịch tiếng Nga.

Hội viên Hội Nhà văn TP. Hải Phòng, Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

Hiện sống và sáng tác tại TP. Hải Phòng.

Đã xuất bản 16 tập thơ, 1 tập phê bình - tiểu luận tại Việt Nam và 27 tập thơ ở nước ngoài. Thơ Mai Văn Phấn được dịch sang hơn 40 ngôn ngữ.

SÁCH XUẤT BẢN TRONG NƯỚC

• “Giọt nắng” (Thơ. Hội Văn Nghệ Hải Phòng xuất bản, 1992);

• “Gọi xanh” (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 1995);

• “Cầu nguyện ban mai” (Thơ. Nhà xuất bản Hải Phòng, 1997);

• “Nghi lễ nhận tên” (Thơ. Nhà xuất bản Hải Phòng, 1999);

• “Người cùng thời” (Trường ca. Nhà xuất bản Hải Phòng, 1999);

• “Vách nước” (Thơ. Nhà xuất bản Hải Phòng, 2003);

• “Hôm sau” (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2009);

• “và đột nhiên gió thổi” (Thơ. Nhà xuất bản Văn học, 2009);

• “Bầu trời không mái che” (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2010);

• “Thơ tuyển Mai Văn Phấn” (Thơ cùng tiểu luận và trả lời phỏng vấn. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2011);

•  “hoa giấu mặt” (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2012);

• “Bầu trời không mái che” / “Firmament Without Roof Cover” (Thơ song ngữ Việt - Anh. Nhà xuất bản Hội Nhà văn tái bản lần hai bổ sung bản Anh ngữ, 2012). Dịch giả: Nhà thơ Trần Nghi Hoàng. Biên tập: Nhà thơ - Giáo sư Frederick Turner (Hoa Kỳ);

• “Vừa sinh ra ở đó” (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2013);

• “Bầu trời không mái che” (Thơ song ngữ Việt - Pháp. Tái bản lần thứ 4, bổ sung bản Pháp ngữ, có tên “A Ciel Ouvert”. Dịch giả: TS. Bùi Thị Hoàng Anh và Giáo sư - Nhà thơ Jean-Michel Maulpoix (Pháp). Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2013);

• “Zanore në vesë / Những nguyên âm trong sương sớm” (Thơ song ngữ Việt - An-ba-ni. Nhà xuất bản Hội Nhà văn tái bản lần hai bổ sung bản Việt ngữ, 2014);

• “The Selected Poems of Mai Văn Phấn” (Tuyển thơ tiếng Anh. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2015);

• “thả” (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2015);

• “Không gian khác” (Phê bình - tiểu luận. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2016);

• "Lặng yên cho nước chảy" (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn và Công ty Sách Nhã Nam, 2018);

• "Thời tái chế" (Trường ca. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2018);

• "Thời tái chế / Era of Junk" (Trường ca song ngữ Việt - Anh.  Nhà xuất bản Hội Nhà văn & Nhà sách Tao Đàn tái bản lần hai bổ sung bản Anh ngữ, 2019).

SÁCH XUẤT BẢN NƯỚC NGOÀI

• “Firmament Without Roof Cover” ("Bầu trời không mái che", bản Anh ngữ. Nhà xuất bản Page Addie Press).  Dịch giả: Nhà thơ Trần Nghi Hoàng. Biên tập: Nhà thơ - Giáo sư Frederick Turner (Hoa Kỳ);

• “Những hạt giống của đêm và ngày / Seeds of Night and Day” (Thơ song ngữ Việt - Anh. Nhà xuất bản Page Addie Press, Anh quốc; 2013). Dịch giả: Nhà thơ Lê Đình Nhất-Lang. Biên tập: Nhà thơ Susan Blanshard (Anh quốc);

• “Buông tay cho trời rạng / Out of the Dark” (Thơ song ngữ Việt - Anh. Nhà xuất bản Page Addie Press, Anh quốc; 2013). Dịch giả: Nguyễn Tiến Văn. Biên tập: Nhà thơ Susan Blanshard (Anh quốc);

• “Zanore në vesë” (“Những nguyên âm trong sương sớm”. Thơ tiếng An-ba-ni. Nhà xuất bản Botimet M&B của An-ba-ni, 4/2014). Dịch giả: Nhà thơ - TS. Gjekë Marinaj (Hoa Kỳ gốc An-ba-ni);

• “Ra vườn chùa xem cắt cỏ / Grass Cutting in a Temple Garden” (Thơ song ngữ Việt - Anh. Nhà xuất bản Page Addie Press of United Kingdom, Australia, 2014). Dịch giả: Nhà thơ Lê Đình Nhất-Lang. Biên tập: Nhà thơ Susan Blanshard (Anh quốc);

• “Bầu trời không mái che / A Ciel Ouvert” (Thơ song ngữ Việt - Pháp. Nhà xuất bản Page Addie Press, Anh quốc tái bản lần thứ hai, 2014);

• “บุษบาซ่อนหน้า / hidden face flower / hoa giấu mặt” (Thơ 3 ngôn ngữ Việt - Thái Lan - Anh. Nhà xuất bản Artist's House, Thailand, 2014). Dịch giả: Giáo sư - Nhà thơ Pornpen Hantrakool (Thái Lan);

• “Yên Tử Dağının Çiçeği” (“Bông hoa Yên Tử”. Thơ tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Nhà xuất bản Şiirden Yayincilik, Thổ Nhĩ Kỳ, 2015). Dịch giả: Nhà thơ - TS. Müesser Yeniay (Thổ Nhĩ Kỳ);

• “आलाप प्रतिलाप” (“Âm vọng của Aalap”. Thơ tiếng Hin-đi. Nhà xuất bản Kritya, Ấn Độ, 2016). Dịch giả: Nhà thơ - TS. Rati Saxena (Ấn Độ);

• “Два крыла / Đôi cánh”. Thơ song ngữ Việt - Nga. Nhà xuất bản “Нонпарелъ”, Мax-cơ-va, 2016. Dịch giả: Nhà thơ - TS. Elizaveta Kozdoba và Nhà VN học Svetlana Glazunova (Nga);

• "Варијације у кишнојноћи" ("Biến tấu đêm mưa". Thơ tiếng Serbia. Nhà xuất bản Алма, Београд, Cộng hòa Serbia, 2017). Dịch giả: Viện sỹ hàn lâm, TS. Milutin Đuričković cùng hai cộng tác viên Milica Miljkovic và Jelena Radulovic (Serbia);

• “Echoes from the Spiral Galaxy” ("Âm vọng từ thiên hà hình xoắn". Thơ tiếng Anh. Nhà xuất bản Mundus Artium Press, Hoa Kỳ, 2017). Dịch giả: Hồ Liễu. Biên tập: Nhà thơ Susan Blanshard (Anh quốc);

• “Höstens hastighet” (“Nhịp mùa thu”. Thơ tiếng Thụy Điển. Nhà xuất bản Tranan, Thụy Điển, 2017). Dịch giả: Erik Bergkvist và Maja Thrane;

• “সত্যের সন্ধানে” (“Nơi kiếm tìm chân lý”. Thơ tiếng Bengali, Ấn Độ). Nhà xuất bản Underground Literature, Kolkata, 2018. Dịch giả: nhà thơ - TS. Mousumi Ghosh (Ấn Độ);

• 대양의 쌍둥이 (“Sinh đôi trong đại dương”. Thơ tiếng Hàn cùng với nhà thơ 고형렬 / Ko Hyung-Ryul). Nhà xuất bản 시와 표현 (Poetry & Expression) của Hàn Quốc, 2018. Dịch giả: Giáo sư - TS. Bae Yang Soo (Hàn Quốc);

 • حيث تتسع السماء (“Nơi trời rộng”). Thơ tiếng Ả-Rập. Nhà xuất bản  Alfarasha, Cô-oét, 2019. Dịch giả: Raed Anis Al-Jishi (nhà thơ Ả rập Xê út);

• «Время утиля / Thời tái chế». Trường ca song ngữ Nga - Việt. Nhà xuất bản Центр духовного возрождения Черноземного края, Vô-rô-nhét, Nga, 2020. Dịch giả: Anna Popova. Biên tập: Galina Umyvakina & Anastasia Streletskaya;

• «Ära des Mülls / Era of Junk» ("Thời tái chế"). Trường ca song ngữ Đức - Anh. Nhà xuất bản Shaker Media, Đức, 2020. Dịch giả và biên tập: Elvira Kujović;

• “Қабоҳат даври” (“Thời đại vô cảm”. Thơ tiếng U-zơ-bêk. Nhà xuất bản Янги аср авлоди, 2020). Dịch giả: Maruf Tashpulatov, A'zam Obidov, Go'zal Begim, Zulkhumor Orifjonova, Mirzahid Muzaffar;

• “Kapanahunan ng Basura” (“Thời tái chế”). Thơ tiếng Phi-líp-pin. University of the Philippines Institute of Creative Writing và The Freelipiniana Online Library xuất bản, 2020. Dịch giả: Eden Soriano Trinidad;

• “재 처 리 시 대” (“Thời tái chế”). Thơ song ngữ Hàn Việt. Nhà xuất bản 이도훈 (Dohun), 2020. Dịch giả: Ahn, Kyong-hwan;

• “और उड़ चला मन पांखी” (“Và trái tim bay đi”). Thơ tiếng Hin-đi. Nhà xuất bản Notion Press, Ấn Độ, 2020. Dịch giả: Nhà thơ Neetta Porwal (Ấn Độ);

• „НОВОГОДИШНО КАПЕЊЕ„ (“Tắm đầu năm”) của Mai Văn Phấn in chung với „ЗАЧУДЕН БАРУТ„  (“Thuốc súng hoang mang”) của Raed Anis Al-Yishi. Thơ tiếng Macedonia. Nhà xuất bản: Center of Culture "Aco Karamanov" Radovish, 2020. Dịch giả: Daniela Andonovska-Trajkovska;

• “लाल आत्माएं” (“Những linh hồn thẫm đỏ”). Thơ tiếng Hin-đi. Nhà xuất bản  Hind Yugm, Ấn Độ, 2021. Dịch giả: Nhà thơ Neetta Porwal (Ấn Độ);

• «Если в дороге... дождь... / Nếu trên đường… mưa…». Thơ song ngữ Nga - Việt của Svetlana Savitskaya. Mai Văn Phấn dịch từ tiếng Nga sang tiếng Việt. Nhà xuất bản bản Học viện N.E. Zhukovsky, Мax-cơ-va, 2021;

• “Ойнинг туғилган куни” (“Ngày sinh của mặt trăng”). Thơ tiếng U-zơ-bêk. Nhà xuất bản Arjumand Media, 2021). Dịch giả: Maruf Tashpulatov, Mansur Jumaev, A'zam Obidov, Go'zal Begim, Zulkhumor Orifjonova, Mirzahid Muzaffar;

• "Skrottid" (“Thời tái chế”. Thơ tiếng Thụy Điển. Nhà xuất bản Tranan, Thụy Điển, 2021). Dịch giả: Tobias Theander;

• "Улетел на рассвете" ("Bay đi lúc bình minh"). Thơ tiếng Nga. Nhà xuất bản "Четыре" (Saint Petersburg, Nga), 2021. Dịch giả: Svetlana Savitskaya, Anna Popova, Dmitry Burago, Elizaveta Kozdoba, Svetlana Glazunova.

SÁCH THAM KHẢO

- "Thơ Mai Văn Phấn và Đồng Đức Bốn, khác biệt và thành công": Tiểu luận của nhiều tác giả. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2015;

- "Mai Văn Phấn và Hành trình thơ vào cõi khác": Chuyên luận của NNC. Ngô Hương Giang & TS. Nguyễn Thanh Tâm. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2015;

- “Giải mã hoa giấu mặt / Decoding the Hidden Face Flower”: Chú giải & Tiểu luận của Nhà thơ - TS. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya, Ấn Độ. Sách song ngữ Việt - Anh. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2015. Dịch giả Phạm Văn Bình dịch từ bản tiếng Anh sang tiếng Việt.

- "Tĩnh lặng - Silence": Thơ Mai Văn Phấn. Bình chú của Tiến sỹ Ramesh Chandra Mukhopadhyaya, Ấn Độ. Dịch giả: Nhat-Lang Le (Lê Đình Nhất-Lang), Susan Blanshard, Dominique de Miscault, Phạm Minh Đăng, Takya Đỗ. Sách in ba ngôn ngữ: Việt, Anh và Pháp ngữ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2018.

GIẢI THƯỞNG VĂN HỌC

Đoạt một số giải thưởng Văn học Việt Nam và quốc tế, trong đó:

• Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam, 2010;

• Giải Văn học Cikada của Vương quốc Thụy Điển, 2017;

• Giải thưởng của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Hoàng gia Cộng hòa Serbia, 2019;

• Giải thưởng của Hiệp hội Dịch giả văn học Cộng hòa Montenegro, 2020;

• Ba lần  Giải  thưởng  văn  học  Cây  bút  vàng  Liên  bang  Nga, 2019, 2010 và 2021;

• Giải thưởng Aco Karamanov của Cộng hòa Bắc Macedonia năm 2020;

• Giải nhất Lễ hội Sáng tạo quốc tế “Đồng hành vào thế kỷ 21” tại Cộng hòa Bun-ga-ri, 2020;

• Huy chương Ali-Shir Navai’I của Hội Liên hiệp các Nhà văn & Sử gia năm nước cộng hòa Trung Á, 2021;

• Giải thưởng Văn học Quốc tế Sahitto (Cộng hòa Nhân dân Băng-la-đét) năm 2021;

• Giải thưởng báo Kitob Dunyosi (Cộng hòa U-zơ-bê-ki-xtan) năm 2021.

QUAN NIỆM VĂN HỌC

"Nên coi mỗi bài thơ là một vạch xuất phát, không phải để chạy tiếp sức, mà tìm kiếm một không gian mới/ khác. Cũng giống như bổ nhát cuốc vào vỉa quặng, khoan một mũi xuống mạch nước ngầm… Vậy nếu nối các bài thơ của một tác giả lại, ta sẽ thấy con đường anh ta đi có hình zích zắc, trong đó, mỗi bài thơ như một khúc cua trên hành trình dài. Liên tiếp những đoạn cua gấp, không phải nằm ngang trên một mặt phẳng mà tịnh tiến lên trên. Cũng như bản chất của thơ luôn là một giấc mơ cao đẹp, một khao khát thẩm mĩ. Hành trình sáng tạo thơ là liên tiếp những cuộc ra đi. Khi người làm thơ có lí tưởng sáng tạo thì mọi chuyện trái ngang, thua thiệt trong đời sống riêng chung đều được anh ta hóa giải, tự đền bù. Và khi đã biến mọi cung bậc thất tình lục dục thành thơ thì khi nhìn lại, người làm thơ vẫn thấy con đường của mình rất thẳng. Lí tưởng sáng tạo luôn là đường thẳng."

(Rút từ cuộc trò chuyện với nhà thơ, nhà phê bình văn học Hoàng Đăng Khoa. Tạp chí Văn nghệ Quân đội số 889 - cuối tháng 3/2018).

HÌNH ẢNH TƯ LIỆU

Bìa sách của Nhà xuất bản Alfarasha, một trong những ấn phẩm của Mai Văn Phấn ở nước ngoài.

Tại Đại hội X Hội Nhà văn Việt Nam (Hà Nội, 11/2020) - Ảnh: NH.

...

Bài đã đăng lên website: