TIN TỨC

Tiếng nói giàu trực cảm từ “Phút bù giờ”

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2023-01-08 15:46:49
mail facebook google pos stwis
1766 lượt xem

HOÀNG THỤY ANH

Cầm trên tay tập thơ “Phút bù giờ”, tôi thấy Minh Đan rất “đặc biệt” trong cách đặt nhan đề. Trước đây là “Phút 89”, hiện tại là “Phút bù giờ”. “Phút 89” là nước rút rồi. Vậy “Phút bù giờ”, Minh Đan có gì mới? Có lật được tình huống mà chị đã từng thử thách mình không?

“Phút bù giờ” có 5 phần: Khâu múi nhớ, Phố trôi, Ghi chép vụn vặt mùa covid, Nước mắt xé trời, Lương tâm cô đơn. Từ những bi kịch, day dứt bên trong đến những éo le, khổ ải của cuộc thế đều dự phần làm nên chất thơ riêng của Minh Đan. Chị lặn sâu vào con chữ, lặn sâu vào thăm thẳm bể đời, không phải tham vọng chứng minh sự hiện diện của một chủ thể đa bản ngã mà chỉ mong đủ “hát khẽ cho riêng mình nghe”. Vì thế, thơ như là những lời tâm tình thủ thỉ. Mạch cảm xúc nối tiếp nhau hình thành nên kết cấu tự sự, kể chuyện, trần tình.

1. Người phụ nữ thể nghiệm với chính mình

Trước hết, thơ Minh Đan là tiếng nói riêng tư với những trạng thái, cảm xúc chông chênh, đầy mâu thuẫn, nhưng dám nói, dám thổ lộ, dám đấu tranh cho khát vọng tình yêu cũng như những nhu cầu hết sức bản năng của bất cứ người phụ nữ nào. Người phụ nữ trong thơ chị luôn sẵn sàng đi đến tột cùng bản thể dẫu phải trả giá mấy trăm lần khổ đau, dẫu phải nhọc nhằn tự khâu vá những vết thương, bởi một lý do hết sức táo bạo: sự thể nghiệm. Không chỉ thể nghiệm ở sự chia li, bị dối lừa mà còn thể nghiệm bằng chính thân xác của mình trong trò chơi của đàn ông. Người đàn bà thơ chị không giấu nhẹm nỗi đau, nỗi cô đơn, ngược lại, phản ứng/kháng, chấp nhận đối mặt để tự làm một cuộc thể nghiệm với chính mình. Bản nguyên nữ, do đó, khẳng định căn cước nổi loạn thơ chị: “bao lần khiêu vũ trong mưa/ tự nâng bước mình qua ngày giông gió/ thăng hoa với cô đơn” (em đàn bà… không cần tình nhân). Và cái nhân vị nữ giới thơ chị trọn vẹn hơn khi quăng quật trong vô biên nỗi đau: “cô đơn đóng khung chật cứng”, “đêm giăng đầy tim em”, “đếm tháng ngày méo tròn dằng dặc”.

2. Người phụ nữ với nỗi đau đời

Thơ Minh Đan giàu chất thế sự. 4 phần còn lại thể hiện rất rõ những tình cảm, suy tư của chị về thân phận của trẻ em đường phố, về những tháng ngày trong vòng vây của dịch bệnh, về nước mắt xé trời miền Trung, về thân phận con người,… Âm sắc nữ quyền vẫn là chủ âm của các phần này. Ý thức phái tính thể hiện rõ qua cái tôi tự thuật giàu cảm xúc. Hay nói cách khác, những câu chuyện tự thuật đều được soi ngắm từ bên trong, từ tiếng lòng đầy yêu thương, trắc ẩn của chị. Trước những mảnh đời nhọc nhằn, trái tim chị không thôi thổn thức, bao la, rộng mở, thánh thiện: “bác sỹ thẩm mỹ bó tay/ ý nghĩ trong tôi gai nhú:/ ‘có phép thần tiên nào hóa tất cả thành cao lương?// để tôi thết đãi những đứa trẻ bên đường" (mảnh vỡ). Những sẻ chia, đồng cảm, thấu hiểu không cầu kì, màu mè, tấc lòng ấm áp thế nào thì cứ thế chảy ra. Có lẽ vì thế, ở bài thơ nào, cảm xúc của chị cũng trào dâng, cháy trên từng câu chữ. Giọng điệu vừa dịu dàng vừa mạnh mẽ, vừa bao dung vừa riết róng, vừa sâu sắc vừa quyết liệt, xác tín một cái tôi nữ giới bản lĩnh, chân thành, giàu trực cảm cho “Phút bù giờ”.

Như vậy, phút bù giờ mà chị đặt nhan đề cho tập thơ chính là muốn nói đến những khoảnh khắc tột cùng hết lòng với bản thể, với đời. Nếu cuộc đời cho chúng ta những giây phút bù giờ quý giá thì hãy tận dụng nó để tỏa sáng, để được là chính mình. Bởi, chỉ trong sự chật hẹp, thúc bách mới thấy được giá trị thẳm sâu của nỗi đau, sức mạnh của vết thương. Và khoảnh khắc ấy đã mang đến cho chị sự tự tin và lòng kiêu hãnh hết sức nhân bản: “điều hạnh phúc nhất là/ giữ được tiếng Người/ vươn thẳng mà đi” (ý niệm).

Minh Đan bộc bạch, chọn nghiệp bút nghiên đó là nghiệp trời đày. Mà xưa nay, thơ đày thì phải đày đến kiệt cùng mới đã đành! Nhưng nhờ thế, chúng ta mới có được những câu thơ day dứt viết từ sức ép của phút bù giờ, “viết từ dòng máu nóng”.

Quả thật, Minh Đan đã “cứa máu mình chỉ để thơ rơi”.

Bài viết liên quan

Xem thêm
Nhà thơ Ngọc Khương vẫn giữ được một tâm hồn thơ trong trẻo
Nhà thơ Ngọc Khương sinh năm 1949 tại Quảng Bình. Mảnh đất Quảng Bình đã góp cho nền văn chương Việt Nam hiện đại nhiều tên tuổi như Lưu Trọng Lư, Xuân Hoàng, Lâm Thị Mỹ Dạ, Lê Xuân Đố, Hải Kỳ, Ngô Minh, Hoàng Vũ Thuật, Trần Quang Đạo…
Xem thêm
Hoàng Lan - Truyện ngắn Trần Thế Tuyển
Không nói chuyện không thể biết chị là người Việt. Mỗi sáng, tôi mở cửa mang rác ra vệ đường, nơi có thùng rác công cộng đều gặp chị. Là hàng xóm, nhà chị sát vách nhà con gái chúng tôi, nên tôi thấy chị cũng thường xuyên đổ rác.
Xem thêm
Mặn nồng một chút tình thơ với nhà giáo Phạm Như Vân
Rời chiến trường / Thầy về hậu phương/ với những vết thương đau nhức trên mình/ và một bên chân đứt lìa gửi lại/
Xem thêm
Trắng tay mình những cánh ngọc lan tang
Bài đăng Tạp chí Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh
Xem thêm
Nguyễn Tấn On với tập Tiết tấu thơ
Nhận được tập sách Tiết tấu thơ của Nguyễn Tấn On gửi tặng vào một chiều cuối thu đã muộn, tôi vội mở ra và tìm đọc ngay bài thơ cùng tên. Tên tập thơ và những câu thơ trong bài thơ cùng tên với thi tập Tiết tấu thơ đã tạo cho tôi ấn tượng. Ở đó, hiển hiện tâm thế, tấm lòng, sự chân thành của một người yêu thơ và sống trọn vẹn cho thơ.
Xem thêm
Những vần thơ nẩy mầm đơm hoa theo dấu chân nhà thơ khoát áo lính
     Tôi cầm trong tay tập thơ “Quang Chuyền thơ và đời” điện thoại hỏi anh: “Đây có phải là tuyển tập thơ không anh”? Anh cười: “Cũng là gom các bài thơ viết cả đời lại thành một tập, vì mình nay cũng đã tới ngưỡng tuổi 80 rồi”. Cắm cúi đọc hết tập thơ,tôi mới hiểu ra đây gần như là tập nhật ký bằng thơ của nhà thơ Quang Chuyền.
Xem thêm
Trình Quang Phú - tầm nhìn trong kí sự
Nguồn: Tạp chí Văn nghệ quân đội
Xem thêm
Êm ả một nỗi buồn của Lê Hoàng Anh
Rút từ tập thơ “Hạt Thời Gian” của Lê Hoàng Anh
Xem thêm
Cảm nhận về tập phê bình văn học “Đi tìm hương sắc văn chương” của Nguyễn Thanh
“Hương là mùi thơm, sắc là vẻ đẹp”. “Đi tìm hương sắc văn chương” * chính là thấu cảm sự thanh cao (hương) và trác tuyệt (sắc) của văn chương. Điều gì làm cho đời người thêm phong phú, điều ấy chính là cái Đẹp. Nước ta tự hào là “Văn hiến chi bang” với một nền văn học thơm hương đậm sắc. Cái hương sắc ấy trường tồn trong nhiều thư tịch, gởi tấm lòng người viết để lại muôn đời. Nếu người xưa quan niệm trong sách có người ngọc (Thư trung hữu nữ nhan như ngọc), thì ngày nay Nguyễn Thanh lại tìm thấy “hương sắc” trong văn chương ! Gẫm lại, người đẹp cũng chính là hương sắc (Quốc sắc thiên hương).
Xem thêm
Lưu Quang Vũ- Để gió và tình yêu thổi mãi
Lưu Quang Vũ (1948-1988) là một nghệ sĩ tài năng trên nhiều lĩnh vực: thơ, văn, kịch, họa... ông được đánh giá là nhà viết kịch xuất sắc nhất của nền kịch Việt Nam hiên đại, bên cạnh đó ở lĩnh vực thơ ông cũng có những đóng góp giá trị.
Xem thêm
Hoàng Phủ Ngọc Tường – Người hái nỗi buồn trong cõi phù vân
Không phải ngẫu nhiên trong Tuyển tập Hoàng Phủ Ngọc Tường, tập 4 – Thơ (Nxb. Trẻ ấn hành, 2002), trong lời mở đầu ông đã xác quyết: “Mỗi người chỉ thực là chính mình trong căn nhà của nó. Thơ cũng vậy. Thơ cần phải trở về căn – nhà - ở - đời của nó là nỗi buồn. Một quyền của thi sĩ là quyền được buồn”. (1)
Xem thêm
Lưu Quang Vũ từng say đắm 3 Nàng Thơ
Công chúng ngưỡng mộ nhà viết kịch Lưu Quang Vũ (1948-1988) không chỉ bởi những vở diễn “Tôi và chúng ta”, “Hồn Trương Ba da hàng thịt”, “Tin ở hoa hồng”, “Lời thề thứ 9”, “Hoa cúc xanh trên đầm lầy”, “Lời nói dối cuối cùng”... có sức rung động mạnh mẽ, mà còn bởi trái tim đa cảm mà ông thổ lộ trong thơ “đã có lần tôi muốn nguôi yên/ khép cánh cửa lòng mình cho gió lặng/ nhưng vô ích làm sao quên được/ những yêu thương khao khát của đời tôi”.
Xem thêm
Quang Chuyền: Sáng một tấm lòng lành
Với nhà thơ Quang Chuyền, đã có rất nhiều báo, đài dựng chân dung, phỏng vấn, viết về ông và thơ của ông. Những trình bày của tôi hôm nay, chỉ là góp thêm một góc nhìn về một đời người, một đời thơ khá đồ sộ, một sự nghiệp thơ vững vàng, đáng ngưỡng mộ.
Xem thêm
Hồi ức chân thực của một người lính thời chống Mỹ cứu nước
Nhân đọc tập Ký - Tản văn Tìm dấu chân xưa của Trần Ngọc Phượng, Nxb Hội Nhà văn
Xem thêm
Tĩnh vật - Thơ
Bài đăng Văn nghệ số 33/2023
Xem thêm
Người suốt đời nhập cuộc thơ
Quang Chuyền ở Hội Văn Nghệ Việt Bắc ba năm, năm 1968 chích máu viết đơn xin đi bộ đội, ở binh chủng Thông tin cho tới ngày nghỉ hưu.
Xem thêm
Nguyễn Bính Hồng Cầu - Thức với miền xưa
Bài viết về tập thơ “Thức với miền xưa”, NXB Hội Nhà văn
Xem thêm