TIN TỨC

Vì tinh tú trong MẮT ẤM của Bùi Phan Thảo

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2023-09-28 09:48:34
mail facebook google pos stwis
753 lượt xem

LỆ HỒNG
(Về bài thơ “Mắt ấm” đăng Tạp Chí Sông Lam, số 36 (tháng 8/2023)

MẮT ẤM
 

Chiều lặn vào ngày

ngày lặn vào năm

gửi vào mắt dấu bóng chim tăm cá

những quán vừa quen

những người chớm lạ

vệt chân mày một nét giữ làm tin.

 

Năm tháng của ai mà mãi đi tìm

những khó thiếu thời

những vui thiếu nữ

những chiếc bình chứa bao mùa xưa cũ

bỡ ngỡ đón sắc hoa thời thượng kiêu sa.

 

Hồ như mùa về

hồ như mùa qua

chỉ mắt ấm tỏ bày lời chân thật

một mầm gieo vừa trở mình trong đất

tháng Chạp qua tay rồi biền biệt xa.
 

Nhà thơ Bùi Phan Thảo còn là một nhà báo, người bình thơ và các tác phẩm đầy tinh tế. Ngòi bút của anh vẽ ra sắc màu cuộc sống, ngay cả nỗi đau tận cùng của những cánh hoa rũ bên đường, chúng ta vẫn thấy được tia sáng nhấp nháy trong từng câu chữ của anh. Có đôi khi đọc thơ anh, ta dễ nhầm lẫn rồi mặc cho tâm tư xáo động. Bởi ta thấy cái lẫn của thế nhân bị kéo chùng xuống theo cơn giông mùa hạ, vàng vọt mùa thu và lặng căm tê tái giữa đông tràn:

Chiều lặn vào ngày

ngày lặn vào năm

Nghe qua tưởng thời gian với nhà thơ là vô hạn. Quy luật cứ thế mà trôi qua trong sự bất biến, nhưng có lẽ! Lời tự sự hay nhắc nhớ về tuổi đời quý giá đã ra đi. Chúng ta là những thân cây có vòng đời hạn hẹp, không phải trăm năm để làm nên sự hùng vĩ của cánh rừng. Chúng ta là những con người thở và thấy cuộc đời ta rõ thế nào nhất.

Chiều êm đềm mang hoàng hôn rãi khắp triền đồi, nhà cao tầng hay những con đường đầy bụi bậm, thì các hình thái đó đều được chiều ướp hương tình yêu và đưa vào khung dĩ vãng. Đôi khi ta chợt quay lại nhìn bức tranh ấy, để mỉm cười vì ta còn bước tiếp. Lắm lúc ta buộc cúi đầu thật sâu, mắt nhìn ngược về con đường trật trầy gian khó mà tự nhủ, ta ơi gắng lên! Ngày lặn vào năm rồi ngày sẽ bừng sáng, tuy cuối váng trời đỏ rực màu huyết dụ. Lãng đãng giữa mây trời xanh xám ta từng phải gửi gắm những gì có thể:

gửi vào mắt dấu bóng chim tăm cá

những quán vừa quen

những người chớm lạ

Mắt của vũ trụ hay của trái tim nóng! Mắt ấm dẫn lối, chân bước qua gập ghềnh, và thời gian có dừng lại đủ cho ta cảm được tình người lạ quen. Sự xúc cảm trong hồi ức của nhà thơ có phải là những khung hình đẹp làm nên cuộc sống?

Có quán vừa quen và người chớm lạ thì sự định hình trong dấu nhớ của anh chỉ là thoáng qua lặng lẽ. Thế nên, với anh sẽ không có chiếc áo đẹp, những khuôn ngài rực rỡ, là anh đã nghe được nhịp đập của những trái tim khát khao hạnh phúc, từng ngày. Để khắc ghi một:

vệt chân mày một nét giữ làm tin.

Ôi, nhà thơ yêu con người đến lạ! Và anh không hề kìm nén đến tự mình in dấu lên vết thời gian đa chiều. Nên sợ hay ngại mà anh xin ‘một nét giữ làm tin’, thật quá đỗi bồi hồi.

Có lẽ tôi cũng bắt đầu quay quắt tìm bóng thời gian mình bỏ lỡ. Đâu biết được ta đã mãi miết chạy cùng năm tháng, chỉ để kịp theo các cơn gió mùa mà vô tình hay cố ý, cơn gió chướng từng làm ta mạnh mẽ lướt qua đã rơi lại trong chiều nào đó. Có làm ai đau đáu một nỗi niềm, thì xin níu lại:

Năm tháng của ai mà mãi đi tìm

những khó thiếu thời

những vui thiếu nữ

Cả những đôi má ửng hồng, những vết nhăn khắc khổ đã làm ta của ngày hôm nay phải nhớ về, thì hãy cứ tìm nhau trong xa xót.

Trong ‘Ngón tay chỉ trăng’ của bậc thầy Osho có một đoạn “Nếu tôi chỉ cho bạn mặt trăng với ngón tay tôi, vậy hãy đừng chấp giữ vào ngón tay tôi, nó chẳng liên quan, nếu không bạn sẽ lỡ mất mặt trăng. Bạn phải thoát ra khỏi ngón tay để thấy mặt trăng. Sự sống là vô cùng kỳ bí, nhưng nó cũng rất đơn giản…”

Tuy đây là lời của thiền học về nhân sinh quan, có khác gì nhà thơ Bùi Phan Thảo đi tìm tính triết luận trong thi ca. Sao anh mãi ngắc ngứ với nhân sinh thế? cõi lòng anh phải là những hạt mầm đang ủ ấm, chực chờ nở hoa.

những chiếc bình chứa bao mùa xưa cũ

bỡ ngỡ đón sắc hoa thời thượng kiêu sa.

Ý tứ sâu xa trong cách diễn đạt ngỡ nhẹ mà nặng vô cùng, sao lại là những chiếc bình? Phải chăng ta là một thực thể lăn qua vùng cát nóng, rồi hân hoan đưa tay đón mưa trời mát lạnh để phủi bụi trầm luân. Trong ta chứa muôn ngàn điều tốt đẹp, cũng có thể sẽ mất đi trong hoạt cảnh thoáng chốc điêu tàn. Chiếc bình là vòng tay mẹ, đất mẹ giữ ta trong suốt yên bình.

Với hiện tại nhà thơ đang ngắm nhìn sự hối hả lướt qua. Mắt anh vẫn đắm đuối ghì lại những thăng trầm thời cuộc. Những ta của ngày hôm qua có làm nên hạnh phúc ngày hôm nay? Nếu ta không thể giữ được gốc rễ cội nguồn, không tưới tắm dòng nước ngọt ngào lên khu vườn lộng gió, sao có thể chờ được hít hà hương vị thơm nồng trong dáng hình hoa lộng lẫy kiêu sa. Tâm tư của nhà thơ đã vượt qua khỏi cánh đồng xưa thơ ấu, anh chới với giữa hiện thực đang làm anh khắc khoải muôn trùng. Tôi không biết mình có nhầm lẫn mà soi đếm từng dấu chân xưa để lại, để cố hiểu nhà thơ ở một khía cạnh rất người và rất đời. Là anh, một trái tim nhạy cảm vì quá yêu!

Hồ như mùa về

hồ như mùa qua

Anh lại đếm mùa trong hoài nghi cùng những tinh cầu đang lơ lửng. Tu từ ‘hồ như’ được lập lại có làm anh tỉnh giấc rồi lại tiếp tục hồ như. Đọc đến đây tôi đã hít thật sâu thở ra thật chậm để cảm chân mình còn chạm đất, bởi không khéo tôi cũng sẽ lơ lửng tầng không như nhà thơ mất thôi. Phải để mùa qua và chúng ta sẽ phết những màu tươi lên đó!

Và tinh tú sáng ngời đã kịp dõi theo anh. Những vì sao mai trong mắt ấm sẽ làm tốt cái việc giữ và ban phát lời thánh ca đẹp nhất trong mỗi phần người:

Chỉ mắt ấm bày tỏ lời chân thật!

Nhà thơ luôn hy vọng. Một lời thơ đẹp từ những tâm hồn đẹp.

một mầm gieo vừa trở mình trong đất

tháng Chạp qua tay rồi biền biệt xa.

Trong truyện ngắn ‘Chiếc lá cuối cùng’ của cố nhà văn O’Henry như một lời tiễn biệt, dẫu là ra đi vẫn không bao giờ là cuối cùng. Trái đất gieo mầm sự sống, một vì sao băng vừa tắt sẽ lại có ngàn ngôi sao lấp lánh giữa trời đêm. Con người không vĩnh hằng, nhưng đất ấm nuôi dưỡng sự vĩnh hằng. Chồi non lại được nảy mầm bởi chúng ta đã gieo mầm và biết cách gieo. Tháng Chạp qua tay rồi biền biệt xa… thì ký ức qua tay vẫn sẽ đọng lại. Dù tà dương có lặng lẽ chìm trong vầng trăng khuyết, thì hồn hoang vẫn giữ lại những vạt nắng trong chiều tím thẫm. Nhà thơ đừng buồn nhé! Gió lại lao xao đưa tháng Chạp trở về trong miền nhớ, một thưở xa xăm của người và ta. Mùa xuân lại về đấy thôi!

Chẳng thế mà nhà thơ Bùi Phan Thảo đã ươm mầm cho các tác phẩm thơ của mình: “Lao xao hồn phố”, “Không chờ những giấc mơ”. Tập truyện ngắn “Búp bê áo rách”. Tiểu thuyết “Giọt máu ly hương”. Bút ký “Hoàng hôn Ăngkor” cùng rất nhiều bài thơ được phổ nhạc “Qua ngày xuân nắng mơ”, “Đà lạt trong tôi”… đủ để ta thưởng thức một văn phong lãng mạn mà chất dữ dội vẫn len vào từng con chữ.

Có lẽ anh là một trong những tác giả mang phong thái ‘người soi thấu’, một khán giả đầy thấu cảm đứng bên lề với trái tim đỏ cháy. Vạn vật trong thế gian có đổi thay thế nào thì anh vẫn lặng thầm sẻ chia từng khoảnh khắc ngọt ngào lẫn đắng cay.

Bài viết liên quan

Xem thêm
Tôi đọc bài thơ Đừng sợ một mình của thi sĩ Trần Mạnh Hảo
Trần Mạnh Hảo và thơ ông đã sớm là “tín ngưỡng” đẹp nhất trong lòng của những người yêu thơ, quý chữ nghĩa chân chính. Từ thời còn trên giảng đường đại học, tôi đã từng nghe thầy tôi đọc những câu thơ trong trường ca Đất nước hình tia chớp. Từ đó, tôi bắt đầu săn sóc sự học, sự đọc về thơ ông.
Xem thêm
Hoàng đế Quang Trung, danh tướng bách chiến bách thắng
Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, hiếm có một anh hùng nào như Hoàng đế Quang Trung, xuất thân áo vải, cả đời chinh chiến, danh vang bốn biển, đánh giặc lập nước, tôn vinh văn hiến, khuyến học khuyến tài, những bậc quốc sĩ danh thần cảm phục uy danh mà theo về giúp rập. Đặc biệt, trong hai lần đại phá quân Xiêm La và quân Thanh, ông đã bằng vào tài năng quân sự thiên bẩm của mình, đánh cho lũ giặc phía Nam, phía Bắc phải kinh hồn táng đởm. Ông từng hào sảng tuyên ngôn trong Chiếu xuất quân khích lệ tướng sĩ khi hành binh ra Bắc Hà đánh tan 29 vạn quân Thanh
Xem thêm
Mùa Xuân trong thơ Dương Xuân Linh
Bài viết của nhà thơ Phùng Hiệu
Xem thêm
Xuân về, đọc thơ Trương Nam Hương
Tuấn Trần viết về tập thơ “Thời nắng xanh” của Trương Nam Hương
Xem thêm
Tình yêu bển đảo trong thơ Lê Tiến Lợi
Nhà thơ Lê Tiến Mợi là một trong những người gắn bó lâu năm với nghiệp văn chương. Anh đã có số lượng tác phẩm khá lớn, trong đó một số sáng tác của anh đã chiếm được cảm tình của người đọc. Sau đây xin trân trọng gửi tới Ban Biên tập Văn chương thành phố Hồ Chí Minh bài viết về tình yêu biển đảo trong thơ anh. Xin chân thành cảm ơn Ban Biên tập khi được cộng tác với Văn chương thành phố Hồ Chí Minh.
Xem thêm
Mảnh trăng tinh tấn hàng cau trổ buồng
Cảm nhận về tập thơ SỰ MẤT NGỦ CỦA LỬA của Nguyễn Quang Thiều
Xem thêm
Kẻ cày mây thu và gieo trồng muôn dặm sao
Bài viết của Tuần Trần về tập thơ “Những đám mây mùa thu” của Trần Quang Khánh
Xem thêm
Trịnh Bích Ngân, người đi tìm ngôi đền thiêng tâm thức
Bài viết của nhà thơ Hương Thu về tập thơ “Nghiêng về phía nỗi đau”
Xem thêm
Lục bát thiền trong miền đồng điệu và đồng cảm thi ca
Lục bát thiền là nét đặc trưng cơ bản được tác giả Trần Lê Khánh chắt chiu thể hiện qua tập thơ ‘Đồng’ do Nhà xuất bản Văn Học ấn hành.
Xem thêm
Hành trình trở về trong chùm thơ Phạm Thanh Bình
Những ngày cuối năm, khi mùi Tết đã phảng phất đâu đó, tôi bỗng nhận được chùm lục bát của nhà thơ Phạm Thanh Bình ở thành phố Hồ Chí Minh gửi tặng. Thật lạ, giữa thành phố ồn ào náo nhiệt vậy mà từng câu thơ lục bát vẫn trong trẻo chân quê. Bao hình ảnh về cảnh quê, Tết quê dường như cứ thao thiết chảy trong dòng cảm xúc thương nhớ của nhà thơ. Tôi cũng là người xa xứ cùng thế hệ với tác giả nên đọc thơ mà cảm thấy lòng mình cứ nao nao nỗi nhớ cố hương.
Xem thêm
Nguyễn Bình Phương, nhà thơ chơi chữ họa lên tương phản thực hư của hiện thực huyền ảo
Thơ Nguyễn Bình Phương không dễ đọc. Sáng tác của ông không hướng tới công chúng xã hội mặc định thường giới, mà cho một tầng tinh anh chỉ định, dù thơ ông chính là trữ tình tự sự, câu nào cũng dựng hình ảnh biểu tượng.
Xem thêm
Từ một trang văn Trang Thế Hy
“Tiếng sấm Đồng Khởi” Bến Tre (1960) âm vang dai dẳng dồn dập nhiều năm khiến chế độ cộng hòa đương thời còn chịu sự tác động ngoại lai phải kinh hoàng lo sợ, tiếp tục bắt lính khắp nơi để tăng quân, không chừa cả sinh viên, giáo viên ở các trường học. Năm 1963, bị gọi đi trình diện học sĩ trù bị, tôi âm thầm trốn học trò và hiệu trưởng, rời bỏ Trường Trung học Long Mỹ - Cần Thơ (nay thuộc tỉnh Hậu Giang) - một huyện lỵ xa, lánh về Cần Thơ xin dạy Việt văn tại Trung học Tư thục Thủ Khoa Huân tại đường Thủ Khoa Huân (Cần Thơ) của ông Trần Đình Thân. Tình cờ, không, phải nói là may mắn, tôi được gặp một bài văn của Trang Thế Hy mà không rõ vì lý do nào, soạn giả lại không ghi xuất xứ. Đoạn văn được nhà văn, nhà giáo yêu nước Thẩm Thệ Hà (1) biên soạn, đưa vào quyển Giảng văn lớp Đệ Lục (nay là lớp 7) do nhà xuất bản Sống Mới ấn hành năm 1962. Nhan đề bài giảng văn là “Con người quả cảm”.
Xem thêm
“Bình yên từ phía quê nhà” của Nguyễn Văn Hòa
Cầm cuốn tản văn nho nhỏ trên tay: “Bình yên từ phía quê nhà”, giữa chốn nhộn nhịp của đất Sài Gòn, mà trong lòng tôi cảm thấy có một điều gì đó rất đỗi là chân quê, rất đỗi là an yên trong tâm hồn của một con người, khi bản thân chúng ta luôn quay cuồng với những tất bất hơn thua, cố gắng, lăn lộn ngoài đời sống, để đi tìm những giá trị vật chất hay tinh thần nhằm thỏa mãn những ham muốn khát vọng ở đời thường, thì khi đọc bình yên từ phía quê nhà, chúng ta dường như, hoặc đã có trong tay liều thuốc cho sự tự chữa lành, cho việc quân bình, cân bằng lại trong cuộc sống.
Xem thêm
Có một buổi chiều như thế!
Đọc bài thơ “Thơ viết chiều cuối năm” của tác giả Ngô Minh Oanh
Xem thêm
Nhà thơ Quang Chuyền - nhìn trời thấy hiện dòng sông
Bài đăng Tạp chí Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh số 157, ngày 2/1/2025
Xem thêm