TIN TỨC

55 năm “Đi trong hương tràm”

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2023-09-11 20:08:25
mail facebook google pos stwis
848 lượt xem

HOÀI VŨ

Gần đây, nhân ngành giáo dục xuất bản tập sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 2, trong đó có bài thơ “Đi trong hương tràm”, một số bạn đọc, các thầy cô giáo và học sinh lớp 10, qua thư gửi cho tôi, muốn tìm hiểu trường hợp ra đời bài thơ đó.

Xin cảm ơn tấm lòng của các bạn!

Vắn tắt câu chuyện như sau:

Trong cuộc tiến quân đợt 1 hướng về Sài Gòn Xuân Mậu Thân 1968, với tư cách phóng viên chiến trường của Báo Văn nghệ Giải phóng, tôi bám theo một đơn vị chủ lực. Vì hành quân thần tốc và giữ bí mật tuyệt đối, chúng tôi phải lội suốt đêm trên đồng tràm mênh mông, nước ngập ngang bụng. Khi trời vừa sáng, tôi cảm thấy đôi chân tê buốt và trong người bắt đầu hâm hấp sốt. Duỗi chân ra xem, tôi rất bất ngờ phát hiện 10 ngón chân của mình đều bị tróc hết móng, máu và bùn đen bện chặt, đau buốt không sao tả xiết. Tai họa này đã buộc tôi phải tạm thời ở lại trạm giao liên dã chiến, nằm giữa đồng tràm để nhờ chăm sóc, trong khi đại quân vẫn tiếp tục tiến về phía trước.  

Tiếng là trạm, nhưng nơi đây chỉ có 5, 6 cô gái với những chiếc võng treo tòn ten giữa các thân tràm, và trên các cành tràm móc đầy khăn rằn, bình ton chứa nước, những chiếc bòng vải đen đã cũ.

Vì bị sốt nặng, tôi được các cô ở trạm giao cho cô Lan trực tiếp chăm sóc. Là một cô gái vùng sông nước ở tuổi 18, Lan hiền hậu, chơn chất, đã lo cho tôi mọi thứ một cách tận tình, chu đáo và dễ thương như một đứa em gái. Ngày nào, em cũng lặn lội ra sông rạch mò cua bắt cá về nấu cháo cho tôi ăn, và luôn ngồi bên cạnh thỏ thẻ nhắc tôi ăn cho hết để mau khỏe.

Ngày tôi rời trạm, cũng chính em một mình đưa tôi vượt qua biết bao thử thách hiểm nghèo để đến trạm tiền phương của Sài Gòn một cách an toàn.

Sau đợt 1, tôi trở lại trạm này để nhờ các cô chuyển bài viết về trên cho các báo, đài; và trước khi rời Sài Gòn, tôi không quên mua mấy ve dầu thơm để làm quà tặng em Lan. Vừa đến trạm, một tin sét đánh dội vào tim tôi thật đột ngột, bất ngờ và quá đau xót: Lan đã bị trực thăng Mỹ rượt bắn, và đã ngã gục bên gốc tràm trên đường trở lại trạm, ngay sau khi đưa tôi đi trót lọt về hướng Sài Gòn.          

Theo yêu cầu của tôi, các em giao liên ở đây chỉ cho tôi chỗ em Lan nằm lại. Đó là một nắm đất cô đơn lạnh lẽo, nằm bên gốc tràm, những chiếc lá tràm vàng khô rơi đầy. Nhìn nắm đất, nghĩ đến tuổi 18 của em mà tôi không cầm nổi nước mắt.

Tôi móc túi lấy ra mấy ve dầu thơm, mở nắp rồi cúi xuống vừa rưới hết lên mộ em, vừa gọi: “Lan ơi, trời sáng rồi, dậy đi em! Anh từ Sài Gòn về có quà cho em đây nè! Dậy, rửa mặt, xoa dầu lên má, lên tóc nghen em!”. Không có tiếng em đáp lại. Không, không hẳn thế! Lời đáp của em, tiếng lòng của em chính là tiếng gió đột ngột khua xào xạc trên các ngọn tràm, và theo đó, hương tràm cũng lặng lẽ tỏa ra, nồng nàn mà đau buốt!

Tối hôm đó, tôi xin các em ở trạm một cây đèn dầu, rồi ngồi viết một mạch bài thơ “Đi trong hương tràm”. Nhớ em Lan quá, cảm xúc như bị nén chặt, bỗng vỡ òa ra trên trang giấy, không cách gì cản lại được.

Đến sáng, bài thơ này được tôi chép sạch 2 bản. Một bản bỏ vào túi, một bản nhờ các em ở trạm chuyển về trên. Sau đó ít lâu, các báo Văn nghệ Giải phóng ở trong Nam và Văn nghệ ở ngoài Bắc đã in bài thơ này. Và, cũng sau đó không lâu, nhạc sĩ Thuận Yến - một nhạc sĩ tài hoa - đã phổ nhạc thành công bài thơ này, với tiếng hát tuyệt vời của các nghệ sĩ Thu Hiền, Thanh Lam trên Đài Phát thanh, Truyền hình Việt Nam tại Hà Nội.      

Như vậy, đến nay đã qua 55 năm ngày em Lan giao liên hy sinh, và 55 năm “Đi trong hương tràm”, tôi vẫn còn vấn vương mãi mùi nồng đượm của hương hoa tràm, một loài cây kiên cường, thủy chung, trinh bạch như con người trên vùng đất phương Nam của Tổ quốc.

Một lần nữa, xin cảm ơn các bạn!

 

Đi trong hương tràm
 

Em gởi gì trong gió, trong mây

Để sáng nay lên Vàm Cỏ Tây  

Hoa tràm e ấp trong vòm lá

Mà khắp trời mây hương tỏa bay

 

Dù đi đâu, và xa cách bao lâu

Dù gió mây kia đổi hướng thay màu

Dù trái tim em không trao anh nữa

Một thoáng hương tràm cho ta bên nhau

 

Gió Tháp Mười đã thổi, thổi rất sâu

Có nỗi thương đau, có niềm hy vọng

Bầu trời thì cao, cánh đồng thì rộng

Hương tràm bên anh, mà em đi đâu?

 

Dù đi đâu, và xa cách bao lâu

Anh vẫn có bóng em giữa bóng tràm bát ngát

Anh vẫn thấy mắt em trên lá tràm xanh ngát

Anh vẫn nghe tình em trong hương tràm xôn xao.
 

1968.

Nguồn: Tạp chí Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh.


TỔNG HỢP HÌNH ẢNH TẠI LỄ RA MẮT TẬP SÁCH "THÌ THẦM VỚI DÒNG SÔNG"

Ảnh và dựng clip: Nguyên Hùng
Nhạc nền: Đi trong hương tràm (Thơ: Hoài Vũ - Nhạc: Thuận Yến - Thể hiện: NSƯT Vân Khánh)

 

Ảnh: Nguyễn Hoàng, Nguyên Hùng, Lê Thanh Huệ
Dựng clip: Nguyên Hùng
Nhạc nền: Thì thầm với dòng sông (Thơ: Hoài Vũ - Nhạc: Thuận Yến - Thể hiện: Thanh Tài)

Bài viết liên quan

Xem thêm
Trương Tuyết Mai - Nàng thơ mắt ghe bầu & Ra mắt sách Hòa âm đêm
Videoclip hình ảnh tổng hợp về buổi Gặp gỡ, giao lưu với nhạc sĩ, nhà thơ Trương Tuyết Mai
Xem thêm
Nguyễn Trọng Tạo – Không chỉ là Cõi Nhớ
Phóng sự hình ảnh Lễ khánh thành Khu tưởng niệm nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo và chương trình nghệ thuật thơ nhạc “Nguyễn Trọng Tạo – Cõi nhớ”.
Xem thêm
Nhật ký trong tù bằng tiếng nước ngoài và một số bản dịch chưa được biết đến ở Việt Nam
Cho đến nay có thể nói Truyện Kiều của Nguyễn Du và Nhật ký trong tù của chủ tịch Hồ Chí Minh là hai trong số những tác phẩm văn học Việt Nam được dịch ra tiếng nước ngoài nhiều nhất. Thế nhưng, cho đến nay số ngôn ngữ đã dịch và số bản dịch được xuất bản của hai tác phẩm này vẫn chưa được biết đến một cách đầy đủ và thống nhất.
Xem thêm
Chuyển hoá thế trận trong chiến dịch Điện Biên Phủ
Bài viết của Trung tướng, PGS, TS NGUYỄN ĐỨC HẢI, Nguyên Viện trưởng Viện chiến lược Quốc phòng/BQP
Xem thêm
Chiến thắng Điện Biên Phủ: Bản lĩnh, trí tuệ, sức mạnh đại đoàn kết
Bài trả lời phỏng vấn của Trung tướng, PGS, TS Nguyễn Đức Hải, nguyên Viện trưởng Viện chiến lược Quốc phòng
Xem thêm
Câu đối trong đền thờ liệt sĩ Điện Biên Phủ
Nhớ lại hơn hai chục năm trước, từ miền nam, lần đầu tiên tôi được đến thắp hương tại nghĩa trang liệt sĩ Điện Biên. Vùng đất bảo tàng với chiến công “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” đánh dấu sự chấm hết của thực dân Pháp trên đất nước ta; giải phóng một nửa đất nước đã thắm biết bao xương máu của đồng chí, đồng bào; trong đó có hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn 174.
Xem thêm
Theo chân VietNamNet về thăm lại chốn xưa: Bến Tre, Tiền Giang
Báo VietNamNet vừa tổ chức hành trình xuôi dòng Mekong bên lề cuộc thi “Chuyện của những dòng sông”.
Xem thêm
Những hình ảnh đẹp, ấn tượng và ý nghĩa về Anh hùng Điện Biên Phùng Văn Khầu
Chiến dịch Điện Biên Phủ kết thúc thắng lợi, trong bảng tổng kết sau đó, trong thời gian 36 ngày đêm trên đồi E1, khẩu pháo 75 ly của Phùng Văn Khầu đã phá hủy 5 khẩu pháo 105 ly, 6 đại liên, 1 lô cốt, 1 kho đạn, diệt hàng trăm tên địch, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chi viện cho bộ binh chiến đấu giành thắng lợi…
Xem thêm
Ngày thơ Việt Nam xuân Giáp Thìn tại TPHCM – Những điều đọng lại
Văn chương TPHCM trân trọng giới thiệu bản tổng kết của Ban tổ chức Ngày thơ cùng các clip hình ảnh tiêu biểu về lễ hội đầu xuân này.
Xem thêm
Đi tìm đồng bạc con cò trong câu hát xưa
Cách gọi đồng bạc hoa xòe cũng chính là dựa vào hình hoa văn dập nổi trên một mặt của đồng xu mà mặt kia là hình con cò.
Xem thêm
Phùng Khắc Khoan - Thái độ của kẻ sĩ trước thời cuộc
Sách “Các nhà khoa bảng Việt Nam” do học giả Ngô Đức Thọ chủ biên, mục 1503 trang 481 có ghi: “Phùng Khắc Khoan (1528-1613) người xã Phùng Xá, huyện Thạch Thất, nay là thôn Bùng, xã Phùng Xá, huyện Thạch Thất, tỉnh Hà Tây.
Xem thêm
Báo Quân giải phóng miền Nam - Một công trình khoa học trân quý
Ra đời trong bão táp và xu thế phát triển tất yếu của cách mạng Miền Nam nói chung, các LLVT GP MNVN nói riêng, cách đây tròn 60 năm, báo Quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam- cơ quan ngôn luận của Quân ủy và Bộ Chỉ huy các lực lượng vũ trang giải phóng Miền Nam ra đời.
Xem thêm
Một số videoclip tư liệu về cuộc tọa đàm “Nhà thơ Đỗ Nam Cao - Ký ức còn mãi”
Sáng ngày 12-10, Hội Nhà văn TPHCM, Tạp chí Văn hiến Việt Nam và gia đình đã phối hợp tổ chức rất thành công cuộc tọa đàm “Nhà thơ Đỗ Nam Cao - Ký ức còn mãi”.
Xem thêm
Người đi tìm hương sắc văn chương
Nguyễn Thanh có tư chất nhà trí thức lớn của Nam Bộ ở phương diện tư duy phản biện, cụ thể: viết về danh nhân đúng, minh bạch và ông không viết một chiều, mà đưa ra một số góc nhìn cho độc giả, ta gọi là tư duy phản biện.
Xem thêm
Tìm đường đi cho những hạt phù sa
Nguồn: “Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam” số 6 ra ngày 25/9/2023
Xem thêm