TIN TỨC

Đào Phong Lan “không thể nói lời từ biệt” với thơ!

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2023-11-04 08:07:20
mail facebook google pos stwis
1469 lượt xem

Sáng 01/11/2023, Hội Nhà văn TPHCM phối hợp cùng nhà thơ Đào Phong Lan tổ chức ra mắt tập thơ tình “Em không thể nói lời từ biệt” (Nxb Hội Nhà văn, 2023). Đây là tập thơ đánh dấu sự trở lại sau 17 năm Đào Phong Lan không in ấn, không công bố thơ. Văn chương TP. Hồ Chí Minh trân trọng giới thiệu sau đây bài viết của Bảo Gia vừa đăng trên tạp chí Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh số 98, ngày 02/11/2023.


Nhà thơ Đào Phong Lan tự trình bày ca khúc "Mùa hoa chờ đợi" của mình.

BẢO GIA

Sau khi “Giêng Hai” (tập thơ, năm 1995) và “Ma Trận” (tập truyện, năm 2001) gây ấn tượng mạnh với sự sôi nổi, cuồng nhiệt của tuổi trẻ, “nàng thơ” của Trường Viết văn Nguyễn Du (khóa 5) Đào Phong Lan đã im lặng suốt 20 năm, bước vào một cuộc sống khác. Người ta chỉ biết chị vẫn là hội viên Hội nhà văn TP. HCM, người ta vẫn chia sẻ những vần thơ tình cháy bỏng cảm xúc yêu thương của chị trên các trang thơ, nhưng cuộc sống của chị thì là một ẩn số. Nhưng rồi bất ngờ như một cơn dông, “người đàn bà thơ” ấy đã trở lại với một thông điệp không thể dịu dàng hơn, không thể mãnh liệt hơn: “Em không thể nói lời từ biệt!”. Có thể hiểu rằng Đào Phong Lan không thể dễ dàng nói lời từ biệt với thơ, cũng như dễ dàng từ biệt những độc giả vẫn còn nhớ như in những câu thơ tài hoa của chị, cũng như gương mặt khả ái của chị trên văn đàn.

Tập thơ “Em không thể nói lời từ biệt” của Đào Phong Lan vừa ra mắt vào mùa thu năm 2023, với các bài thơ tình vừa quen thuộc, vừa mới lạ được chị sắp xếp thành bốn mùa tình yêu: Thu - Đông - Xuân - Hạ với tổng cộng 56 bài thơ. Đặc biệt hơn nữa, có cả đường link dẫn tới 15 bài thơ được chị thể hiện bằng giọng đọc của chính mình, một chất giọng miền Nam ngọt ngào mà ít người biết đã từng đọc tác phẩm “Đất rừng phương Nam” cho độc giả thiếu nhi toàn quốc trên sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) khi chị mới 15 tuổi, đang học Nhạc viện Hà Nội (Học viện Âm nhạc quốc gia ngày nay).

Thơ của Đào Phong Lan tràn đầy âm nhạc, thật khó có thể tách bạch phần nào là nhạc, phần nào là thơ. Có lẽ vì thế mà trong tập thơ, độc giả sẽ gặp lại tới ba bài thơ của chị từng được phổ nhạc và trở thành những bài hát nổi tiếng, như “Đêm xoang Tây Nguyên” (Nhạc sĩ Văn Chừng), “T’rưng” (tác giả Bùi Khánh Nguyên), và “Bóng lá” (Nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện).

Đào Phong Lan trở lại giữa lúc thơ ca đang dùng dằng giữa truyền thống và hiện đại: là thơ có tiếp tục có vần, hay thơ là chỉ là những dòng chữ xếp hàng như thơ dịch, thơ tiếng Anh? Nhưng “người đàn bà thơ” ấy có cách khẳng định của riêng mình rằng thơ vẫn cần vần điệu, vẫn cần sự bác học trong nghệ thuật ngôn từ, vẫn cần có triết lý dù thơ cũng phản ánh những thế giới cảm xúc rất đời thường. Có lẽ vì thế mà thơ của Đào Phong Lan bật ra một cách cổ điển, mẫu mực nhưng vẫn hiện đại, đầy chất Việt trong câu, từ, ý, tứ:

Em không thể nói lời từ biệt

Như vung tay ném đá qua trời (Em không thể nói lời từ biệt)
 

Câu thơ rơi như lá vàng trên đất

Khẽ cuốn theo gót gió la đà

Cửa đóng mở ngôi nhà hạnh phúc

Như đón em vào lại đuổi em ra (Em không thể nói lời từ biệt)
 

Em sẽ khổ đau nếu một ngày không còn yêu anh nữa

Nếu một ngày như thế đến trong đời

Những hạt mưa chỉ còn một nửa

Rưng rưng rơi vỡ bên trời

Nắng không vàng màu nắng

Mây không xanh màu mây

Nước trong bình không bao giờ lắng

Trời không bao giờ đêm

Đất mãi mãi không ngày (Cho một ngày không bao giờ đến)
 

Anh quá chậm mà em thì đang vội

Em đã chờ anh đến phút cuối cùng

Anh cứ giấu những điều định nói

Lại xây quanh mình thành quách thủy cung (Lời Mỵ Nương)
 

Tình yêu em như khu vườn xanh

Lá níu lá, cành ôm cành tha thiết (Vì anh)
 

Em không thể nói lời từ biệt” không chỉ cho thấy sự lợi hại của ngòi bút Đào Phong Lan với thơ lục bát, thể thơ đã làm xiêu lòng biết bao độc giả yêu thơ của cô gái tuổi 20 từ những năm 1995, mà còn chứng tỏ bút lực của chị với thể thơ tự do và thơ 5 chữ.
 

Hãy cảm nhận cơn mưa trong thơ của chị:
 

Tháng Năm về vội vã

Mưa giọt giọt đầu cành

Phượng trùng trùng sóng lá

Rối bời bời ngón xanh (Mưa tháng Năm)


Mưa đã rơi ắp đầy nỗi nhớ

Tràn sang cả nửa đêm dài

Lũ kiến đen miệt mài về phía sáng

Như sợ mình không đến kịp ban mai (Nửa đêm)
 

Cơn mưa mọc hoang trên đất

Nảy lên bong bóng bảy màu

Những đám mây chân trời rơi nước mắt

Anh ở đâu?

Gió vẫn cồn cào góc núi tìm nhau (Viết giữa cơn mưa)
 

Nhưng nói đến thơ Đào Phong Lan thì không thể thiếu những bài thơ tình. Trong thơ tình của chị, có thể tìm thấy cái sắc ngọt lục bát của Nguyễn Bính, và cả sự đắm đuối rất nữ tính của Xuân Quỳnh, nhưng trong một sắc thái riêng của Đào Phong Lan.
 

Thôi hãy yêu như cây lá trên đồng

Vẫy vào ngày mùa thơm náo nức

Còn em xin được làm chiếc cúc

Nép khiêm nhường trên ngực áo anh (Hoan ca)
 

Em không biết thật mà em không biết

Đã yêu anh tự buổi mai nào (Lời đá cuội)
 

Em chỉ có một bờ tóc ngắn

Không đủ dài để buộc lời anh

Những ngọn tóc buồn hơn rêu cũ

Và hắt hiu gấp mấy lá cành (Cho ngày hôm qua)
 

Không có anh sao quá chừng phẳng lặng

Quá chừng mưa trên những tán lá bàng

Quá chừng rơi những thảm hoa vàng

Quá chừng hát những bài lâu không hát (Viết cho anh những ngày xa)
 

Hãy yêu nhau như là hai giọt nước

Lăn vào nhau những khát vọng nồng nàn

Hãy yêu như hai chiếc lá vàng

Lìa cành vẫn còn ôm ấp mãi (Viết cho anh những ngày xa)
 

Nhưng cũng giống như con người của chị, thoắt ẩn, thoắt hiện, gần đấy mà xa đấy, thơ của Đào Phong Lan trong lần trở lại lần này cũng tiết lộ không ít điều thú vị, mới mẻ. “Thơ say cho thằng bạn tỉnh” là một ví dụ:
 

Nhậu đi mày nhậu cho say trời đất

Cho quên đi cảm giác làm người
 

Mai tỉnh lại trên trần gian yếu đuối

Hai chúng ta hổ thẹn làm người.
 

Đào Phong Lan đã trở lại với Thơ, như thể Thơ là định mệnh, là duyên nợ của chị, với tình yêu, với độc giả, như chị nói “Em không thể nói lời từ biệt”. Với Thơ.

Nguồn: Tạp chí Văn nghệ TPHCM số 98 (ngày 02/11/2023)

Bài viết liên quan

Xem thêm
Nhà văn Nguyễn Quang Sáng tìm chi tiết nhỏ cho cuộc đời lớn
Tham luận viết cho Hội thảo Nguyễn Quang Sáng - cuộc đời và sự nghiệp
Xem thêm
“Dòng sông thơ ấu” như là dòng chảy cuộc đời của nhà văn Nguyễn Quang Sáng
Tham luận đọc tại Hội thảo “Nhà văn Nguyễn Quang Sáng – Cuộc đời và sự nghiệp”
Xem thêm
Nhà thơ Thanh Hoàng lặng lẽ chiết gieo thơ vào đất mẹ
Bài viết của nhà văn Kao Sơn về tập thơ Vẽ nhớ của Thanh Hoàng
Xem thêm
Tìm hiểu lý luận phê bình văn học miền nam 1954-1975
Đọc chuyên luận Lý luận - Phê bình văn học miền Nam 1954-1975: Tiếp nhận & Ứng dụng của PGS.TS Trần Hoài Anh
Xem thêm
PGS.TS Ngô Minh Oanh - phu chữ âm thầm
Bài viết của nhà thơ Ngô Đức Hành
Xem thêm
Đinh Nho Tuấn, trao em một mảnh vô thường
Ngô Đức Hành đọc tập thơ “Năm ngón chưa đặt tên”, NXB Hội Nhà văn năm 2024 của nhà thơ Đinh Nho Tuấn
Xem thêm
Miên man Xuân Lợi
(Đọc tập thơ Nghiêng phía miên man của Xuân Lợi, NXB Hội Nhà Văn, 2024)
Xem thêm
Trăng Lạnh” và một trái tim ấm áp
“Trăng lạnh”, tập thơ mới nhất của nhà thơ Trần Thế Tuyển đến với tôi như một một món quà tặng của người anh “đồng đội”, như một sự chia sẻ cảm xúc của người yêu văn thơ, để cùng ngân nga lọc tìm những câu thơ đẹp, để có những khoảnh khắc lắng đọng chiêm nghiệm nhân gian thế sự, để càng trân quý hơn cuộc sống, tình yêu và sự thanh bình…
Xem thêm