TIN TỨC

Đào Phong Lan “không thể nói lời từ biệt” với thơ!

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2023-11-04 08:07:20
mail facebook google pos stwis
849 lượt xem

Sáng 01/11/2023, Hội Nhà văn TPHCM phối hợp cùng nhà thơ Đào Phong Lan tổ chức ra mắt tập thơ tình “Em không thể nói lời từ biệt” (Nxb Hội Nhà văn, 2023). Đây là tập thơ đánh dấu sự trở lại sau 17 năm Đào Phong Lan không in ấn, không công bố thơ. Văn chương TP. Hồ Chí Minh trân trọng giới thiệu sau đây bài viết của Bảo Gia vừa đăng trên tạp chí Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh số 98, ngày 02/11/2023.


Nhà thơ Đào Phong Lan tự trình bày ca khúc "Mùa hoa chờ đợi" của mình.

BẢO GIA

Sau khi “Giêng Hai” (tập thơ, năm 1995) và “Ma Trận” (tập truyện, năm 2001) gây ấn tượng mạnh với sự sôi nổi, cuồng nhiệt của tuổi trẻ, “nàng thơ” của Trường Viết văn Nguyễn Du (khóa 5) Đào Phong Lan đã im lặng suốt 20 năm, bước vào một cuộc sống khác. Người ta chỉ biết chị vẫn là hội viên Hội nhà văn TP. HCM, người ta vẫn chia sẻ những vần thơ tình cháy bỏng cảm xúc yêu thương của chị trên các trang thơ, nhưng cuộc sống của chị thì là một ẩn số. Nhưng rồi bất ngờ như một cơn dông, “người đàn bà thơ” ấy đã trở lại với một thông điệp không thể dịu dàng hơn, không thể mãnh liệt hơn: “Em không thể nói lời từ biệt!”. Có thể hiểu rằng Đào Phong Lan không thể dễ dàng nói lời từ biệt với thơ, cũng như dễ dàng từ biệt những độc giả vẫn còn nhớ như in những câu thơ tài hoa của chị, cũng như gương mặt khả ái của chị trên văn đàn.

Tập thơ “Em không thể nói lời từ biệt” của Đào Phong Lan vừa ra mắt vào mùa thu năm 2023, với các bài thơ tình vừa quen thuộc, vừa mới lạ được chị sắp xếp thành bốn mùa tình yêu: Thu - Đông - Xuân - Hạ với tổng cộng 56 bài thơ. Đặc biệt hơn nữa, có cả đường link dẫn tới 15 bài thơ được chị thể hiện bằng giọng đọc của chính mình, một chất giọng miền Nam ngọt ngào mà ít người biết đã từng đọc tác phẩm “Đất rừng phương Nam” cho độc giả thiếu nhi toàn quốc trên sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) khi chị mới 15 tuổi, đang học Nhạc viện Hà Nội (Học viện Âm nhạc quốc gia ngày nay).

Thơ của Đào Phong Lan tràn đầy âm nhạc, thật khó có thể tách bạch phần nào là nhạc, phần nào là thơ. Có lẽ vì thế mà trong tập thơ, độc giả sẽ gặp lại tới ba bài thơ của chị từng được phổ nhạc và trở thành những bài hát nổi tiếng, như “Đêm xoang Tây Nguyên” (Nhạc sĩ Văn Chừng), “T’rưng” (tác giả Bùi Khánh Nguyên), và “Bóng lá” (Nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện).

Đào Phong Lan trở lại giữa lúc thơ ca đang dùng dằng giữa truyền thống và hiện đại: là thơ có tiếp tục có vần, hay thơ là chỉ là những dòng chữ xếp hàng như thơ dịch, thơ tiếng Anh? Nhưng “người đàn bà thơ” ấy có cách khẳng định của riêng mình rằng thơ vẫn cần vần điệu, vẫn cần sự bác học trong nghệ thuật ngôn từ, vẫn cần có triết lý dù thơ cũng phản ánh những thế giới cảm xúc rất đời thường. Có lẽ vì thế mà thơ của Đào Phong Lan bật ra một cách cổ điển, mẫu mực nhưng vẫn hiện đại, đầy chất Việt trong câu, từ, ý, tứ:

Em không thể nói lời từ biệt

Như vung tay ném đá qua trời (Em không thể nói lời từ biệt)
 

Câu thơ rơi như lá vàng trên đất

Khẽ cuốn theo gót gió la đà

Cửa đóng mở ngôi nhà hạnh phúc

Như đón em vào lại đuổi em ra (Em không thể nói lời từ biệt)
 

Em sẽ khổ đau nếu một ngày không còn yêu anh nữa

Nếu một ngày như thế đến trong đời

Những hạt mưa chỉ còn một nửa

Rưng rưng rơi vỡ bên trời

Nắng không vàng màu nắng

Mây không xanh màu mây

Nước trong bình không bao giờ lắng

Trời không bao giờ đêm

Đất mãi mãi không ngày (Cho một ngày không bao giờ đến)
 

Anh quá chậm mà em thì đang vội

Em đã chờ anh đến phút cuối cùng

Anh cứ giấu những điều định nói

Lại xây quanh mình thành quách thủy cung (Lời Mỵ Nương)
 

Tình yêu em như khu vườn xanh

Lá níu lá, cành ôm cành tha thiết (Vì anh)
 

Em không thể nói lời từ biệt” không chỉ cho thấy sự lợi hại của ngòi bút Đào Phong Lan với thơ lục bát, thể thơ đã làm xiêu lòng biết bao độc giả yêu thơ của cô gái tuổi 20 từ những năm 1995, mà còn chứng tỏ bút lực của chị với thể thơ tự do và thơ 5 chữ.
 

Hãy cảm nhận cơn mưa trong thơ của chị:
 

Tháng Năm về vội vã

Mưa giọt giọt đầu cành

Phượng trùng trùng sóng lá

Rối bời bời ngón xanh (Mưa tháng Năm)


Mưa đã rơi ắp đầy nỗi nhớ

Tràn sang cả nửa đêm dài

Lũ kiến đen miệt mài về phía sáng

Như sợ mình không đến kịp ban mai (Nửa đêm)
 

Cơn mưa mọc hoang trên đất

Nảy lên bong bóng bảy màu

Những đám mây chân trời rơi nước mắt

Anh ở đâu?

Gió vẫn cồn cào góc núi tìm nhau (Viết giữa cơn mưa)
 

Nhưng nói đến thơ Đào Phong Lan thì không thể thiếu những bài thơ tình. Trong thơ tình của chị, có thể tìm thấy cái sắc ngọt lục bát của Nguyễn Bính, và cả sự đắm đuối rất nữ tính của Xuân Quỳnh, nhưng trong một sắc thái riêng của Đào Phong Lan.
 

Thôi hãy yêu như cây lá trên đồng

Vẫy vào ngày mùa thơm náo nức

Còn em xin được làm chiếc cúc

Nép khiêm nhường trên ngực áo anh (Hoan ca)
 

Em không biết thật mà em không biết

Đã yêu anh tự buổi mai nào (Lời đá cuội)
 

Em chỉ có một bờ tóc ngắn

Không đủ dài để buộc lời anh

Những ngọn tóc buồn hơn rêu cũ

Và hắt hiu gấp mấy lá cành (Cho ngày hôm qua)
 

Không có anh sao quá chừng phẳng lặng

Quá chừng mưa trên những tán lá bàng

Quá chừng rơi những thảm hoa vàng

Quá chừng hát những bài lâu không hát (Viết cho anh những ngày xa)
 

Hãy yêu nhau như là hai giọt nước

Lăn vào nhau những khát vọng nồng nàn

Hãy yêu như hai chiếc lá vàng

Lìa cành vẫn còn ôm ấp mãi (Viết cho anh những ngày xa)
 

Nhưng cũng giống như con người của chị, thoắt ẩn, thoắt hiện, gần đấy mà xa đấy, thơ của Đào Phong Lan trong lần trở lại lần này cũng tiết lộ không ít điều thú vị, mới mẻ. “Thơ say cho thằng bạn tỉnh” là một ví dụ:
 

Nhậu đi mày nhậu cho say trời đất

Cho quên đi cảm giác làm người
 

Mai tỉnh lại trên trần gian yếu đuối

Hai chúng ta hổ thẹn làm người.
 

Đào Phong Lan đã trở lại với Thơ, như thể Thơ là định mệnh, là duyên nợ của chị, với tình yêu, với độc giả, như chị nói “Em không thể nói lời từ biệt”. Với Thơ.

Nguồn: Tạp chí Văn nghệ TPHCM số 98 (ngày 02/11/2023)

Bài viết liên quan

Xem thêm
Tần Hoài Dạ Vũ – Người thầy mẫu mực đất Quảng
Tần Hoài Dạ Vũ – nhà thơ, nhà báo, nhà giáo, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian…xin được gọi ông là nhà nào đây ạ? Tần Hoài Dạ Vũ cười hiền lành, đầy khiêm tốn: “Cứ gọi tôi nhà giáo là được rồi!”. Người tôi nói đến, đó chính là thầy giáo Nguyễn Văn Bổn (bút danh Tần Hoài Dạ Vũ).
Xem thêm
Văn truyện của Phạm Ngọc Dũ - Cảm xúc chân thành và đầy tính nhân văn
Trước khi khai thác về văn truyện của anh, tôi xin giới thiệu đôi dòng về nhà văn Phạm Ngọc Dũ: Phạm Ngọc Dũ sinh năm 1957 tại Quảng Ngãi, hiện sống và viết tại tp HCM, Hội viên Hội Nhà văn TPHCM. Anh hiện đang là chủ biên của Tạp san Sông Quê.
Xem thêm
Dấu chân thơ – những thiên du ký bằng thơ sâu lắng ngọt ngào
Bài viết của nhà thơ Phố Giang, hội viên Hội Nhà văn TP. Hồ Chí Minh
Xem thêm
Cuộc du ngoạn bằng thơ đầy cảm xúc
“NHỮNG DẤU CHÂN THƠ” Là tập thơ thứ Ba của tác giả Trần Kim Dung do nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành vào đầu tháng Sáu năm 2023.
Xem thêm
‘Mười năm một quãng đường người xót xa’
Bài viết của Nguyễn Văn Hòa về tập Thơ mười năm của Hoàng Đình Quang, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2023
Xem thêm
Dòng ban mai trong thơ Trần Hùng
Tập thơ Mắt mắt khuya từng đàn (NXB Hội Nhà văn, 2023) của Trần Hùng dẫn tôi vào một sớm đang tan sương, có thể ứng với bất kỳ mùa nào trong năm. Khi ấy hừng đông đã rạng, sưởi ấm cho khắp miền không gian nơi con người cùng vạn vật vừa thức dậy. Một ban mai không ngưng đọng mà dịch chuyển, cuộn chảy trong bầu không khí thanh sạch, tinh khôi. Dòng chảy ấy khai mở một ngày mới trong tâm tưởng bạn đọc, bảng lảng, đột sáng và trong suốt.
Xem thêm
Đại thi hào Nga Pushkin – Một thời để yêu, một thời để chết
Cái chết bi thảm của đại thi hào Nga Aleksandr Pushkin cách đây gần 200 năm sau cuộc quyết đấu bên bờ sông Đen (thuộc ngoại ô Peterburg) đã làm dấy lên một làn sóng phẫn nộ trong công chúng, đồng thời đổ ập lên đầu Natalya – vợ ông – biết bao điều tiếng…
Xem thêm
Hành trình văn học Nga ở Việt Nam: Dòng chảy không đứt đoạn
Quan hệ ngoại giao giữa Liên Xô (nay là Liên bang Nga) và Việt Nam được chính thức xác lập từ ngày 30/1/1950 song mối quan hệ văn chương Nga – Việt đã hình thành từ trước đó rất lâu, dưới hai hình thức: sự giao lưu văn hóa và sự tiếp nhận của những người cộng sản Việt Nam từ nền văn hóa, văn học Nga. Đi suốt thế kỷ XX và ở những năm đầu thế kỷ XIX, tuy có những lúc thăng trầm, song mối quan hệ văn chương ấy chưa bao giờ đứt đoạn!
Xem thêm
Triết lý nhân sinh trong cảm thức thơ của Hoàng Vũ Thuật
Đối với thi sĩ, cái tôi trữ tình phần nào đại diện cho những kiếp nhân sinh mà họ quan sát, gặp gỡ và cảm tưởng. Con người thi ca tìm thấy và chịu đựng được khổ đau của mình, nhưng không chịu đựng được khổ đau của nhân loại. Họ cất tiếng thay cho nhân loại, bằng trái tim đã thấm thía những nỗi đời riêng.
Xem thêm
Vàng của tâm hồn, vàng của văn chương
Bài viết của nhà văn Ngô Xuân Hội về nhà văn Nguyễn Trí
Xem thêm
Bùi Giáng - Người chưa bao giờ già
Bùi Giáng (1926 – 1998) là người hay được nhắc đến với biệt danh “trung niên thi sĩ” do ông tự nhận. Quãng đời sáng tác của ông không chỉ gắn với những bài thơ hay, đầy chất ngẫu hứng, mà còn gắn với những câu chuyện kể nửa hư nửa thực. Nhân kỷ niệm 25 năm ngày ông qua đời, nhìn lại hành trình thơ của ông, thấy được người “trung niên thi sĩ” này chưa bao giờ già trong con mắt của độc giả.Bùi Giáng (1926 – 1998) là người hay được nhắc đến với biệt danh “trung niên thi sĩ” do ông tự nhận. Quãng đời sáng tác của ông không chỉ gắn với những bài thơ hay, đầy chất ngẫu hứng, mà còn gắn với những câu chuyện kể nửa hư nửa thực. Nhân kỷ niệm 25 năm ngày ông qua đời, nhìn lại hành trình thơ của ông, thấy được người “trung niên thi sĩ” này chưa bao giờ già trong con mắt của độc giả.
Xem thêm
Từ khải ca họa mi đến thực mơ giữa đôi bờ chùa – chợ!...
Bài bình 2 bài thơ của doanh nhân - nhà thơ Trương Vạn Thành.
Xem thêm
“Mùa xuân đầu tiên” của Văn Cao
Sau ca khúc “Tiến về Hà Nội” đúng 26 năm, vào mùa xuân 1976, nhạc sĩ thiên tài Văn Cao khi có dịp vào TP.HCM, ông lại sáng tác ca khúc “Mùa xuân đầu tiên”, viết về những cảm xúc tràn ngập tâm hồn ông trong “mùa xuân đầu tiên” sau khi nước nhà hòa bình thống nhất.
Xem thêm
Người nữ và con đường tình yêu trong Đối thoại đêm
Đọc Đối thoại đêm của Triệu Kim Loan, NXB Hội Nhà văn, 2023
Xem thêm
Đào Phong Lan - hồn thơ vẫn mềm như cỏ
Tham luận của nhà thơ Lê Thiếu Nhơn đọc tại buổi ra mắt tập thơ “Em không thể nói lời từ biệt”
Xem thêm
Nhà văn Trịnh Minh Hiếu và “Giấc cỏ dụ”
Cách đây tròn 10 năm, năm 2013, Trịnh Minh Hiếu ra mắt tập truyện ngắn đầu tay “Tiếng chuông trên đỉnh Cô Thình” (NXB Hội Nhà văn 2013). Tròn một năm sau, chị lại cho ra mắt tập truyện ngắn thứ hai mang tên “Thúy Mầu” (NXB Hội Nhà văn 2014). Hai tập truyện ngắn có cá tính riêng của chị ngày ấy khuấy động làng văn chương không ít.
Xem thêm
Đò đầy vơi, bến cũ chẳng quên người!
Bài viết của PGS.TS Ngô Minh Oanh về tập thơ Đối thoại đêm của Triệu Kim Loan.
Xem thêm
Nỗi niềm suy tư, trăn trở về con người và thế sự trong Sóng đời
Bài viết của Nguyễn Văn Hòa về tập thơ Sóng đời của Trần Ngọc Phượng, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2023.
Xem thêm