TIN TỨC

Đi tìm khoảng lặng nước mắt của mẹ

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2022-04-29 12:17:14
mail facebook google pos stwis
646 lượt xem

LỤC DIỆP

Nhà văn Trầm Hương nói, mong muốn viết bộ sách về Mẹ Việt Nam anh hùng có lẽ đã bắt đầu từ mấy mươi năm trước, khi chị nhìn thấy hình ảnh người mẹ ngồi lặng lẽ trên bộ ván nhìn ra khoảng trời phía trước, thăm thẳm nỗi buồn...

Tiền Giang năm 1990

Chuyến thăm và tìm tư liệu cho Bảo tàng Phụ nữ Nam bộ của nhà văn Trầm Hương về xã Song Thuận (huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang) năm ấy đã cho chị gặp má Nguyễn Thị Hai. Người cháu ngoại của má kể đêm nào bà cũng nằm thao thức nhớ “mấy dì mấy chú”. Khi ấy, nhà nghèo đến mức những hôm trời lạnh, má còn không có được tấm chăn để đắp. Hai con trai má đều đã hy sinh ở chiến trường, con gái là đội trưởng nữ pháo binh vành đai Bình Đức Nguyễn Thị Bé Sáu cũng đã anh dũng hy sinh năm 1969.

Sau khi pháo kích bắn cháy nhiều xe tăng kẻ thù, lẽ ra đã có thể rút lui an toàn, nhưng nghe tiếng khóc trẻ nhỏ, chị quyết định quay lại nhà dân, tìm hầm trú ẩn và cứu được bốn đứa trẻ. Nhưng chị đã không thể trở về được nữa. Hòa bình lập lại, trong ngôi nhà của má Nguyễn Thị Hai chỉ có di ảnh của những người con đã chiến đấu và ngã xuống vì Tổ quốc. Còn lại trong đôi mắt người già nỗi buồn thăm thẳm không thể nói thành lời. 

Nhà văn Trầm Hương và Mẹ Việt Nam anh hùng Lê Thị Thái ở Thái Nguyên


Những năm đầu thập niên 1990, đất nước còn khó khăn và cũng chưa có pháp lệnh quy định danh hiệu vinh dự Bà mẹ Việt Nam anh hùng (VNAH). Khi trở về Sài Gòn, Trầm Hương viết một bài báo về má Hai, đăng trên báo Công an TP.HCM. Từ câu chuyện rung động ấy, qua kết nối của báo, má được tặng 5 triệu đồng mua mền, mua thuốc men. Ký ức ấy còn đọng lại mãi trong chị.

Trong chừng ấy năm, chị vẫn đi tìm, âm thầm ghi chép gìn giữ tư liệu, cho đến tận bây giờ. “Những người Mẹ VNAH dù ở bất kỳ nơi nào, hoàn cảnh sống khác nhau, nhưng những giọt nước mắt, nỗi đau của mẹ đều giống nhau, có thể cả đời cũng không thể nào nguôi ngoai được” - nhà văn Trầm Hương xúc động.

Năm 2002, chị từng xuất bản tập truyện ký Mẹ (Nhà xuất bản Quân đội nhân dân), nhưng tác phẩm chủ yếu ghi chép câu chuyện về các Mẹ VNAH ở miền Nam. Lần này, với Khoảng lặng nước mắt, chị tiếp tục tìm đến những nhân vật khắp mọi miền đất nước, từ thành phố đến nông thôn, từ đồng bằng đến miền núi cao, cả nơi biên cương địa đầu Tổ quốc. Trong nhiều năm ròng, chị tự bỏ tiền túi rong ruổi khắp nơi, tìm đến những nhân vật của mình. Trầm Hương nói, mỗi nhân vật chị đã gặp là một lát cắt của số phận, nhưng đằng sau câu chuyện của các mẹ cũng chính là số phận của dân tộc.

Mường Tè, Lai Châu 2021

Vượt qua những đoạn đường hiểm trở, khi gặp đá lở, lúc băng sình lầy, nhà văn tìm đến nhà mẹ Lý K ơ Phớ. Ngôi nhà của mẹ bình dị trong buôn làng - nơi năm xưa bà từng tiễn con ra trận, rồi đau xót nhận về giấy báo tử. “Tôi thật sự xúc động khi nghĩ về hình ảnh người lính trẻ của buôn làng năm ấy, ba lô trên vai, tay cầm dao rựa, vượt núi băng rừng để đến nơi tập kết với lòng yêu nước thiết tha. Còn mẹ cứ lặng lẽ nơi địa đầu biên cương, cho đến ngày đất nước hòa bình, chồng và con của mẹ, không còn ai trở về nữa” - nhà văn Trầm Hương chia sẻ.

“mỗi câu chuyện về Mẹ chính là một mảnh ghép làm nên sức mạnh của dân tộc” – nhà văn Trầm Hương


Cuộc đời mỗi người Mẹ VNAH là một câu chuyện đằng đẵng của số phận. Mẹ Lê Thị Thái, ở Thái Nguyên, thuở 18 tuổi yêu người chiến sĩ cách mạng, rồi anh phải hành quân vào chiến trường chỉ để lại bộ quần áo bộ đội làm kỷ vật cho con. Thằng bé cứ thế lớn lên, ngửi mùi cha qua màu áo lính và nói: “Khi lớn lên con sẽ đi bộ đội”. Rồi khi con tiếp bước cha lên đường ra chiến trận, một lần nữa, mẹ nhận lại nỗi đau xưa, tiễn con vào chiến trường, và đó cũng là lần gặp cuối…

Mẹ Nguyễn Thị Cửu (Đồng Nai), mẹ Nguyễn Thị Tư (Ba Vì), mẹ Lê Thị Trị (Quảng Nam), mẹ Thiều Thị Cú (Thanh Hóa), mẹ Nguyễn Thị Mênh (Hòa Bình)… Những chuyến đi, những tư liệu về các mẹ VNAH mỗi ngày một đầy lên. Từng đêm, nhà văn lần giở và ghi chép lại từng câu chuyện, từng số phận.

Mẹ Hồ Thị Đại ở Lâm Đồng, các con trai đều đã hy sinh, còn đứa con gái bị thất lạc ở Phan Thiết vào những ngày cuối tháng 4/1975. Ngày nào bà cũng ngồi trước ti vi, chỉ mong có thể gửi thư lên chương trình Như chưa hề có cuộc chia ly nhờ tìm con gái. Gần 50 năm rồi, nỗi đau của mẹ vẫn từng ngày trĩu nặng…

Dự án sách Khoảng lặng nước mắt (gồm ba tập) đang được nhà văn Trầm Hương hoàn thiện những trang cuối cùng. Chị nói, những gì chị có thể làm với vai trò là người cầm bút, chị sẽ cố gắng hết sức để lưu giữ lại cho thế hệ sau.

“Cái giá của hòa bình, đau xót lắm…” - nhà văn Trầm Hương nhìn xa vắng. Chị đã từng nghe những câu chuyện, mà lời hứa của các con dành cho mẹ là “hòa bình con về sẽ mua cho mẹ chiếc áo ấm…” đều không thể thực hiện được. Chị từng gặp những người mẹ mà nỗi đau lặn vào tim, không nói được thành lời. Có mẹ sống an vui cùng các cháu, nhưng cũng có mẹ cô đơn thăm thẳm, một mình ra vào dù tuổi đã gần đất xa trời. Nỗi đau ấy, không gì có thể bù đắp nổi. 

“Sự dấn thân của những người phụ nữ trong chiến tranh và hòa bình khiến tôi khâm phục, đồng cảm. Khi ngòi bút mang lại sự công bằng cho những số phận bị quên lãng, lòng tôi tràn ngập hạnh phúc” - nhà văn Trầm Hương từng chia sẻ như vậy. Với Khoảng lặng nước mắt, một lần nữa chị tìm đến “những số phận bị quên lãng”, những người Mẹ VNAH có được sự quan tâm hỗ trợ của Nhà nước, nhưng câu chuyện của họ, số phận của họ dường như chưa từng được ghi chép lại.

“Mỗi người mẹ một trái tim, một tình yêu và hy sinh dành cho đất nước, và mỗi câu chuyện về mẹ chính là một mảnh ghép làm nên sức mạnh dân tộc. Nếu bây giờ không viết, tôi sợ sau này muốn tìm đến các mẹ cũng không còn kịp nữa…” - nhà văn tâm sự.

Nguồn: https://www.phunuonline.com.vn/

Bài viết liên quan

Xem thêm
Những chuyện “trên đường”...
Nguồn Văn nghệ số 20/2023
Xem thêm
Hơn cả hạnh phúc
Nguồn: https://nhandan.vn/
Xem thêm
Tháng ba ở Tây Nguyên
Bút ký của NGUYỄN TRƯỜNG trên Văn nghệ số 13 (01/4/2023)
Xem thêm
Ai về nơi ấy cho tôi biết…
Ký của Nguyễn Ngọc Hải
Xem thêm
Khi đã vượt giới hạn
Nguồn: Lao Động cuối tuần
Xem thêm
Tôi là con dâu xứ Nẫu
Elena Pucillo là nhà văn người Italia, từng dạy tiếng Pháp và văn minh Pháp tại ĐH Milano, Italia. Hiện bà đang dạy tiếng Italia tại Nhạc viện TP Hồ Chí Minh và văn hóa Pháp tại trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TP Hồ Chí Minh. Bà sáng tác truyện ngắn, tùy bút, tản văn bằng tiếng Italia. Tác phẩm của bà đến với bạn đọc việt nam nhờ những bản dịch tiếng Việt của chồng là nhà văn Trương Văn Dân.
Xem thêm
Hoàn thiện - một hành trình nhọc nhằn
Sự tiếp nối và sự hoàn thiện là một hành trình nhọc nhằn, quá đỗi nhọc nhằn.
Xem thêm
Với nhà thơ Giang Nam | Hồi ký của Trần Thị Thắng
Bài viết rút từ tập “Con chữ soi bóng đời”, in năm 2005.
Xem thêm
Mộng đào xuân giữa Hà Nội phố
Một e ấp nụ chúm chím đôngHai mê hoặc hoa hư ảo hồng
Xem thêm
Vượt qua mùa thương đau
Bài đăng trên Thời Nay (Nhân Dân)
Xem thêm
Gã Phục điên từ bao giờ?
Tôi viết những dòng này không nhắm “rủa” ông bạn vàng của tôi- nhà văn Nguyễn Khắc Phục. Cũng không nhắm biện minh cho những gì anh đã và đang nói; đã và đang làm hôm nay.
Xem thêm
Mùa đông, tản mạn về cha tôi - Tản văn của Nguyễn Văn Ngọc
Chiều nay, chiều mùa đông đầu tiên, tôi rảo bước trên con đường quen thuộc mà ngày xưa cha tôi đi dạy học thường qua đây. Ngọn gió mùa đông khua trên hàng cây thưa thớt, bứt tung lá vàng còn sót lại của ngày thu, gom nhặt về phía cuối đường. Ký ức mùa đông lại ùa về thăm thẳm trong hồn tôi với bóng hình người cha dắt bao mùa đông lầm lũi, buốt giá đi sau chiếc xe đạp đã cũ đến trường.
Xem thêm
Người dưng ở Sài Gòn
Phương chết! Ba thằng khóc nhiều. Mà đâu phải họ hàng ruột thịt gì, chỉ là người thuê và chủ nhà cho thuê.
Xem thêm
Thương mái đình quê – Bút ký Thanh Tuân
Làng tôi đi qua mưa gió. Nghiêng nghiêng thời gian đổ rêu xuống mái đình. Nghiêng nghiêng tình yêu nhóm lên ngọn khói trầm thơm thơm mái đình. Nghiêng nghiêng nỗi nhớ của người con tha phương gởi về mái đình chốn cố quận.
Xem thêm
Lời gửi những bông tuyết – Tản văn của Huỳnh Như Phương
Những bông tuyết đầu mùa rơi nhẹ trên sân bay Sheremetievo-2 ngày đầu tiên tôi đến Moskva.
Xem thêm
Giỗ bạn - Bút ký Trần Ngọc Phượng
Mọi năm vào ngày 27/7 hoặc 30/4 anh em bạn lính hay tập trung về nhà anh Khảm Long Khánh để họp mặt và làm mâm côm giỗ bạn. Những năm gần đây trên bàn thờ đặt thêm con heo quay. Giỗ chung cho tất cả bạn bè đã hy sinh trong chiến tranh Bao nhiêu người đã bỏ mình trong rừng sâu, chết vì đánh nhau với giặc, chết vì pháo bầy B52, vì bị địch càn quét , phục kích, chết vì sốt rét ác tính, vì cây đè lũ cuốn…
Xem thêm
Chim câu tung cánh
Bút ký của Nguyễn Trường trên báo Văn nghệ số 45 (ngày 5-11-2022)
Xem thêm