TIN TỨC

Đón xuân, nhớ đến những bài thơ xuân

Người đăng : phunghieu
Ngày đăng: 2024-01-01 00:14:23
mail facebook google pos stwis
1502 lượt xem

Xuân đến, Tết về, lòng người hả hê, say mê với cảnh trí xuân và quây quần đón Tết. Đón xuân, đón tết, trước hết, nhiều người lại thích đọc lại thơ xuân.

Nhiều người, nhiều khi đã làm cho xuân đến sớm và rực rỡ hơn. Bởi rạo rực tạo cảm giác, cảm nhận về xuân, cho lòng người tươi nhuần sắc xuân, cũng có thể là cảm xúc về thế thái, nhân quần chủ đạo ở một thời điểm, với hoàn cảnh, sự kiện đang diễn ra trong xã hội Việt Nam:

                                        Tôi có chờ đâu, có đợi đâu

                                        Mang chi xuân đến gọi xuân sầu

                                        Với tôi tất cả là vô nghĩa

                                        Tất cả không ngoài nghĩa khổ đau!

Đây là cảm lòng của nhà thơ yêu nước, thương nòi, với cảm nhận xuân trong cảnh dân tộc còn chìm trong cảnh nô lệ, cảnh nước mất, nhà tan…

Mùa xuân vẫn đến đúng thời gian, nhưng, do cảm nhận trần thế, nhân quần mạnh hơn cảm nhận thiên nhiên, nên có nhà thơ cảm thấy xuân đến sớm, có nhà thơ cảm thấy xuân đến muộn, như Chế lan Viên và Yến Lan có cảm nhận như nói ở trên vậy. Bài "Hoa đào nở sớm" của Chế Lan Viên, là nói đến mùa xuân đến sớm, như tâm hồn nhà thơ rộn rã trước xuân, trước thay đổi cuộc đời, với hình ảnh con người - thiếu nữ đã làm thay đổi cảnh vật, thời gian trong cảm nhận của nhà thơ và nhiều người khác như là  đổi mới thời khắc, thời tiết, thời gian:

                                        Rằng đào trước ngõ em qua

                                 Sáng nay bỗng ướm cánh hoa đầu mùa

                                       Đầy vườn lộc biếc cây tơ

                                Năm đi chưa hết đã ngờ xuân đâu

Như  thế, rõ ràng, khi lòng người đầy xuân thì con người đã có cảm giác khác thường, cho là mùa xuân đến sớm với việc cho là "Hoa đào nở sớm" như lòng người ao ước mùa xuân, có được xuân mới, xuân đời non tươi, đẹp đẽ lạ thường:

                                        Lòng anh từ độ em qua

                                Hoa bay, bướm dạo cùng ta vào đời

Cảm giác, cảm lòng của Nhà thơ Yến Lan, thì ông cho là, ông không có diễm phúc nhậy bén nhận biết xuân đến tận cùng để hưởng thú xuân đương độ, nên tất cả như ngược lại, khác hẳn với nhà thơ Chế Lan Viên. Và ông cho rằng, mình vụng về, nên để đến nỗi cõi lòng tuột mất xuân, để tiếc nuối vô cùng xuân mới:

                                        Vụng sắm cành đào không kịp Tết

                                         Ra giêng chợt hé một vài bông

Thật buồn, khi để lỡ cả cảnh xuân, mùa xuân thiên nhiên, nhưng nhà thơ lại vui, vì xuân còn mới chớm hồng, đang quấn quít trong lòng nhà thơ:

                                         Xuân nhà hàng xóm bay đi hết

                                         Ngoảnh lại xuân ta mới chớm hồng!

Như câu thơ trên, thì nếu không có lòng người đang tràn ngập xuân thì đâu có  hồng hào, có xuân xanh đẹp tươi như các câu thơ trên mô tả. Và như thế, cũng không có nét hồng, nét xuân thi vị như bài" Xuân muộn" của Nhà thơ Yến Lan. Cũng có cảm nhận như vậy, nên cảm tác mùa xuân của nhiều nhà thơ cũng đằm thắm xuân ở "Nụ cười xuân"; và xuân ban đầu - xanh; xuân giữa độ - chín, như bài "Mùa xuân xanh" của Nguyễn Bính; bài "Mùa xuân chín" của của Hàn Mặc Tử; bài "Nụ cười xuân" của Xuân Diệu.

Bài" Mùa xuân xanh" của Nguyễn Bính là bức tranh xuân của nông thôn đồng bằng Bắc bộ, với sự miêu tả như những nét khắc họa thành bức tranh đầy cảnh xuân quê:

                                  Mùa xuân là cả một mùa xanh

                                  Gió ở trên cao, lá ở cành

                                  Lúa ở đồng tôi và lúa ở

                                  Đồng làng và lúa ở đồng anh!

Bài " Mùa xuân chín" là bài thơ trữ tình đằm thắm về sự cảm nhận của Hàn Mặc Tử với cảnh mùa xuân ở miền Trung bộ một cách khái quát đầy thi vị. Đó là xuân đồng nghĩa với màu xanh của đất trời, của đồng lúa…Đấy là một mùa xuân tươi nhuần, mịn màng, nhè nhẹ, với cảm nhận sắc màu hội họa, với những nét chấm phá những cảnh quê, hồn quê, tình quê lung linh, thanh bình, hạnh phúc:

                                  Khói lũy tre làng tôi mới thấy

                                  Bắt đầu là cái thắt lưng xanh

Bài " Nụ cười xuân" của Xuân Diệu, lại là mùa xuân của đất trời và tâm trạng cũng bằng con mắt hội họa của Nhà thơ nhưng mộng mơ, huyền ảo, trong cảnh huyên náo, rạo rực, trước cảnh trí xuân tĩnh nặng, mà tràn trề, với sự say mê mạnh mẽ, mãnh liệt, của bứt phá, vượt khỏi ngưỡng vốn có, đầy ắp chi tiết. Đó là: Sáng chói mặt trời, lảnh lót tiếng chim, là rúng động, xôn xao, xúc động,  bừng lên cuộc sống trong tâm hồn con người đầy xuân mới, xuân lòng:

                                Này lượt đầu tiên thiếu nữ nghe

                                Nhạc thầm nên tiếng hát say mê

                                Mùa xuân chín ửng trên đôi má…

Đang say mê với xuân, như" Xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi", đã nghĩ ngay đến" Mùa xuân chín", là Nhà thơ đã tha thiết, níu kéo xuân, lo sợ xuân đi nhanh:

                              Trong làn nắng ửng khói mơ tan

                              Đôi mái nhà nhà tranh lấm tấm vàng

                              Sột soạt gió trêu tà áo biếc

                              Trên giàn thiên lí bóng xuân sang

Đó, là những cảnh xuân, những cảm nhận xuân trong cảnh đất trời bừng ửng, mờ ảo, và cảnh quê, người quê, tình quê hào sảng, rạo rực hòa quyện, vang lên âm thanh vui lành trong cảnh xuân - " Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời". Tất cả đã cùng hòa điệu, tạo nên sự cảm nhận đến tận cùng xuân đầy sắc thắm, ánh hồng, mênh mông tình đất trời, tình con người, với xuân xanh tươi, kiều diễm…hiếm nơi nào có được như xuân ta:

                            Tiếng ca vắt vẻo ,lưng chừng núi

                            Hổn hển như lời của nước mây

                           Thầm thì với ai ngồi dưới trúc…

Mùa xuân của Việt Nam là vậy, tâm hồn con người Việt với xuân là vậy. Qua thơ, ta thấy ở đấy là tràn đầy cảnh trí xuân, cảnh tình xuân tươi nhuần, đẹp đẽ, mông mơ, nên thơ; và lòng người đầy ắp xuân với những cảm nhận vô ngần kỳ diễm trong niềm hứng khởi, tiến tới, đổi mới, hưởng thụ xuân đất trời để xuân lòng trong mỗi người không vơi xuân thắm…                             

                                             Nguyễn Tiến Bình

Bài viết liên quan

Xem thêm
Trước bóng tiền nhân – Ký của Nguyên Hùng
Bài đăng Tạp chí Sông Lam, số tháng 5 năm 2025
Xem thêm
Cây bàng vuông trên đất Hải Châu
Về quê, tôi nhận được tin nhắn của Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát Nguyên Chính uỷ Vùng 5 Hải quân “Trân trọng mời anh dự lễ trồng bàng vuông do Mặt trận Tổ quốc huyện đảo Trường Sa tặng“. Đúng giờ chúng tôi đến ngôi nhà nhỏ của Chuẩn Đô đốc nằm cạnh dòng kênh nhỏ bên bờ biển Thịnh Long nổi tiếng, thơ mộng. Đồng đội, bạn học và bà con nội ngoại của chủ nhà đã tề tựu đông đủ. Phần lớn là cựu chiến binh (CCB) lớn tuổi quân phục hải quân trắng tinh với đường viền màu xanh da trời thân thuộc.Gặp nhau là quý rồi. Một CCB cao niên mặc quân phục Hải quân nhắc lại lời của Người Anh Cả quân đội – Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm mọi người rưng rưng. Tôi thấy đôi mắt Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát đỏ hoe. Càng thấy việc làm của vị tướng Hải quân này có ý nghĩa.Chỗ quen biết từ lâu (anh trai Ngô Văn Phát học cấp 3 cùng liên khoá với chúng tôi), Ngô Văn Phát bộc bạch:• Có thể nói cả đời quân ngũ, tôi gắn bó với biển đảo. Năm 2024 thăm lại Trường Sa. Bà con và đồng đội tặng cây bàng vuông. Tôi mang về quê trồng để ghi nhớ những năm tháng gắn bó với Trường Sa, biển đảo. Khi làm báo QĐND, tôi có dịp làm việc với Ngô Văn Phát và đơn vị của anh- những chiến sĩ Hải quân như cây phong ba, bàng vuông giữa biển cả. Người con trai có dáng nhỏ thó, nhanh như sóc từ làng quê “ chân lấm tay bùn” trở thành vị tướng chỉ huy tài ba như đồng đội của anh khen tặng. Trở về đời thường, Ngô Văn Phát sống bình dị như bao chàng trai miền sông nước này. Luôn hướng về quê hương, góp sức xây dựng nông thôn mới, Ngô Văn Phát còn trực tiếp làm Chủ tịch Ban liên lạc cựu học sinh THPT B Hải Hậu tại TP.HCM và khu vực phía Nam. Dưới sự hướng đạo của vị tướng – cựu học sinh này, hội cựu học sinh THPT B Hải Hậu đã làm được nhiều việc cho quê hương, cho ngôi trường nơi có cây gạo đã đi vào truyền thuyết.“Cây gạo trường ta“ của nhạc sĩ An Hiếu (phổ thơ TTT) đã trở thành ca khúc truyền thống nơi mảnh đất “tầm tang“ giàu đẹp.Cây bàng vuông được Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát trồng cạnh dòng kênh nơi mảnh đất địa linh sinh nhật kiệt.Mảnh đất miền hạ sông Ninh, cách nay 500 năm tứ tổ khai sáng và cửu tộc lập nghiệp, trong đó có tổ cả của người viết bài này- Cụ Trần Vu – Dinh điền sứ thời hậu Trần. Mảnh đất ấy cách đây vài trăm năm quan triều Nguyễn – nhà thơ NGUYỄN CÔNG TRỨ đã đến đây dẫn dắt cư dân khai phá lập nên miền đất mới. Địa linh sinh nhân kiệt nơi này đã sản sinh ra nhiều “nhân vật nổi tiếng”. Tên tuổi của họ gắn với sự cống hiến cho đất nước như: các vị tướng: Trần Thanh Huyền (Chính uỷ Quân chủng Hải quân) Trần Văn Xuyên (Phó Tư lệnh Quân chủng Hải quân); Ngô Văn Phát (Chính uỷ vùng 5 Hải quân)… và những người “nổi tiếng“ khác: Trần Văn Nhung (nhà toán học đầu đàn- TTBGD); BS Trần Đông A (bàn tay vàng ngành phẫu thuật Việt Nam); Trần Minh Oanh, Nguyễn Văn Tuấn (Chủ tịch tỉnh); Phạm Tất Thắng (Chủ tịch – Bí thư huyện uỷ)… Lễ trồng cây bàng vuông Trường Sa ở quê hương Chuẩn Đô đốc chỉ mang tính biểu tượng. Thông điệp mà Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát gửi gắm; đó là sự tri ân với đất và người.Đất là nơi chôn nhau cắt rốn – quê cha đất tổ của anh. Người là bậc sinh thành, thầy cô giáo cũ, bà con cô bác đã góp phần nuôi dưỡng, giáo dục anh nên người – cho quân đội vị tướng nhân hậu và nghĩa tình. Và còn nữa, những đồng đội của anh; trong đó có cả những người không trở về sau ngày toàn thắng.Cây bàng vuông do quân dân Trường Sa tặng Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát sẽ xanh tươi, đơm hoa kết trái, bồi thêm sức sống của vùng đất “ địa linh sinh nhân kiệt“ này. Đó là biểu tượng về chủ quyền biển đảo thiêng liêng của tất cả chúng ta- những cư dân sống trên dải đất hình chữ S thân yêu.Hải Hậu, cuối tháng 5-2025
Xem thêm
Văn chương và lòng yêu nước
Với bài viết “Cờ Tổ quốc trong trái tim tôi”, nhà thơ Trần Xuân Hóa (Đảng bộ phường Cát Lái) vừa được trao giải Khuyến khích tại cuộc thi viết cảm nhận “Quốc kỳ Tổ quốc Việt Nam”
Xem thêm
Anh Lộc – Tản văn Trần Thế Tuyển
Thật bất ngờ, cách đây hơn 5 năm, tôi ra HN dự lễ kết nạp hội viên Hội Nhà văn VN, anh Lộc đứng cạnh tôi cùng nhận quyết định. Quyết định do nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam ký. Điều làm tôi bất ngờ là anh Lộc - người đàn anh cùng xóm, lớn hơn tôi vài tuổi lại mang tên Nguyễn Hoàng Hà.
Xem thêm
Má tôi - Ký của Bích Ngân
Bài đăng báo Người Lao động Xuân Giáp Thìn 2024
Xem thêm
Trường Sa - Nơi biển gọi tên Tổ quốc
Ký của Nguyễn Văn Mạnh, Thời báo Văn học Nghệ thuật
Xem thêm
Ngô Thị Thu Thủy - Người phụ nữ FUJIWA truyền cảm hứng
Bài đăng Tạp chí Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam, số tháng 5 năm 2025
Xem thêm
Tôi kể chuyện về một người thầy quan trọng trong đời
Về cô giáo Nguyễn Thị Thúy, Hiệu phó trường Tiểu học Nam Cát – Nam Đàn - Nghệ An
Xem thêm
Thăm chiến trường xưa
Ghi chép của Đại tá, nhà văn Nguyễn Văn Hồng
Xem thêm
Cảm xúc tháng Tư
Ký của nhà thơ Trần Ngọc Phượng
Xem thêm
Vu vơ ngày cuối tháng Ba – tản văn của Võ Thị Như Mai
Cuộc đời tôi, dẫu có những ngày lặng lẽ bước qua những con đường cũ, vẫn là một khu vườn đầy ắp màu sắc - có cả xanh tươi của hy vọng, cả vàng úa của hoài niệm, nhưng quan trọng nhất, vẫn còn đó những chồi non kiên trì vươn lên sau mỗi lần đổi thay.
Xem thêm
Hélène – con gái ông Tây Việt Minh
Bài của nhà văn Nguyễn Thanh
Xem thêm
Cô bé và đóa hoa hồng – Tạp bút của Võ Đào Phương Trâm
Chiếc xe đạp lộc cộc băng qua con đường đông đúc, lách qua những làn xe liên tục của Sài Gòn, cái dáng mỏng manh, độ chừng mười hai tuổi, bé nhỏ liêu xiêu trên chiếc xe đạp cà tàng, nghe cót két, hình như chiếc xe bị hư gì đó nên thấy nó đạp một cách cực nhọc hơn bình thường.
Xem thêm
Thành phố của lòng nhân ái - Ký của Nguyên Hùng
Ký dự thi “Thành phố tôi yêu, thành phố nghĩa tình” của Tạp chí Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh
Xem thêm
Về Tiên Động nhớ Ngư Phong – Nguyễn Quang Bích
Ngư Phong là tên hiệu của thủ lĩnh miền Thao - Đà trong thời Cần Vương chống Pháp ở Bắc Kỳ. Ông tên thật là Nguyễn Quang Bích (1832 – 1890). Đương thời ông được nhân dân miền Tây Bắc xưng tụng là “phật sống” và hết lòng yêu quý, ngưỡng mộ.
Xem thêm
Lỗi tại Sài Gòn…
Tản văn của La Mai Thi Gia
Xem thêm