TIN TỨC

Mặn nồng một chút tình thơ với nhà giáo Phạm Như Vân

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2023-09-17 17:55:04
mail facebook google pos stwis
174 lượt xem

BÌNH BÀI THƠ “YÊU ĐẾN VÔ CÙNG” CỦA PHẠM NHƯ VÂN


Rời chiến trường / Thầy về hậu phương/ với những vết thương đau nhức trên mình/ và một bên chân đứt lìa gửi lại/ về quê hương/ mang theo bao nhớ nhung đồng đội/ kỷ niệm một thời bom dội, đạn rơi/ về nơi đã từng đứng trên bục giảng/ sang sảng dạy lại bài “Đại cáo bình ngô”

Khổ đầu bài thơ đã cho ta một chân dung nhà giáo, là chiến sĩ, là thương binh sau những ngày khói lửa, thày đã phải gửi lại đất nước một phần xương thịt của mình cho tổ quốc được hòa bình. Nhưng người lính là thày giáo, khi về với học sinh, thày / mang theo bao nhớ nhung đồng đội/ kỷ niệm một thời bom dội, đạn rơi. Người thầy khi đất nước lâm nguy ông là chiến sĩ. Là con Người viết hoa bởi ông sống ân tình với đồng đội với anh em.

Khi  / về nơi đã từng đứng trên bục giảng/ sang sảng dạy lại bài “Đại cáo bình ngô”. Bài Bình ngô đại cáo của Nguyễn Trãi viết năm 1428, là lời tuyên ngôn độc lập hùng hồn của dân tộc ta với quân giặc Minh, người VN già trẻ gái trai hầu như ai cũng thuộc và ghi nhớ bài tuyên ngôn trên. Người thày giáo thương binh giảng “Đại cáo bình ngô” sau nhưng năm chiến trận trở về: Lời thày rất sâu và sống động/ như mặn nồng xương máu của con tim/ bọn trẻ lặng im lắng nghe lời phân tích/ hình dung giữa chiến trường ác liệt/ có người lính trẻ đã hy sinh/ có tuổi thanh xuân và một bên chân/ máu xương thày giờ xanh mát cỏ cây/cho các em những ngày hạnh phúc/ độc lập tự do- tình yêu tổ quốc/ bom đạn kẻ thù chẳng có nghĩa gì đâu!

Đây là khổ thơ chính của bài thơ, hình tượng thày giáo thương binh giảng bài về độc lập tự do, tình yêu tổ quốc thấm đẫm tính nhân văn. Lời giảng của thày thấm từng mạch máu trong mỗi nhịp đập con tim của các em, lời của thầy chân thật mà giản dị. Vâng đây chỗ thắt của bài thơ mà tác giả mượn hình tượng thày giáo thương binh để nói với thế hệ trẻ về tình yêu tổ quốc. Tôi ngưỡng mộ khổ thơ này bởi tác giả dùng hình tượng cụ thể nói lên điều lớn lao với các em, không bị khô cứng. Có lẽ văn học dẫn dắt chúng ta đi vào thế giới tinh thần một cách tự nhiên sẽ mang lại kết quả lớn lao như những câu thơ dưới đây mà Phạm Như Vân đã viết ra

Thời gian như ngừng lại rất lâu/ nhiều mái đầu ngẩng lên nhìn về phía bảng đen/ nhiều cặp mắt rưng rưng/ tưởng như có bàn tay đang nhiệt tình vẫy gọi/ có con đường mở hướng tới tương lai. Một bài thơ Bình Ngô Dại Cáo thày giáo thương binh giảng trên lớp ở thế kỷ 15, nhưng bằng cuộc đời thực của thày giáo thương binh, bằng lời giảng đi cùng thực tế sâu sắc đã mở ra những chân trời mới cho các em ở thế kỷ 21; điều này trong lý luân văn học gọi là tính thẩm mỹ trong văn chương đã vươn xa, vươn rộng trong tâm thức người thưởng thức

Đoạn kết của bài thơ:  YÊU ĐẾN VÔ CÙNG, tác giả nhắc lại tít bài thơ. Sau là một câu thơ cắt ra ba nhịp: thày của Hôm qua/ Hôm nay/ và của cả Ngày mai. Chỉ một câu thơ cho ta hai vế vế thực tế, mỗi chúng ta có trong tâm tưởng về thày giáo: thày của Hôm qua/ Hôm nay/ và của cả Ngày mai, thày mãi mãi là người ta kính trọng, yêu thương như câu nói mà ông cha ta luôn nhắc: Tôn sư trọng đạo nghĩa là noi theo thầy mà trở thành người có đức, có nhân, có tài để đứng ra giúp nước. Những điều trên còn mãi trong ý thức người Việt Nam

Vế thứ hai cho thấy thầy là người gương mẫu cho mỗi học sinh chúng ta noi theo dù: thày của Hôm qua/ Hôm nay/ và của cả Ngày mai. Câu thơ này nối lại chỉ vẻn vẹn 11 chữ, nhưng đa tầng đa nghĩa thì rất nhiều, thời gian không cho phép, tôi chỉ nói tới hai vế của một câu thơ, để thấy tính đa tầng của văn chương là một điều thú vị mà chúng ta luôn mổ xẻ để tiếp cận hoàn hảo hơn. Xin cảm ơn tác giả có bài thơ mà tôi thích, xin cảm ơn bạn yêu thơ đã lắng nghe những lời tâm huyết của tôi về thơ của Phạm Như Vân.

TRẦN THỊ THẮNG
 


Nhà thơ Phạm Như Vân (thứ 3 từ trái) bên bạn bè, đồng nghiệp trong một buổi giới thiệu thơ.



THI CA ĐIỂM HẸN
NHÀ GIÁO PHẠM NHƯ VÂN "MẶN NỒNG MỘT CHÚT TÌNH THƠ" Ở TUỔI 83


MẶN NỒNG MỘT CHÚT TÌNH THƠ

Như hoa nở giữa mảnh vườn thật thà, mơ mộng

Như mây bay khát trời cao, gió lộng

Như tâm hồn nồng thắm vị yêu thương

Những phút gần xa lưu luyến vấn vương

Những tê tái giữa đường chân vấp ngã

Vết thương lòng đã nhiều khi hóa đá

Tim lại nảy mầm, nên lại hát tình ca

Yêu mãi cuộc đời, yêu biết bao người... và yêu cả thơ Ta

Bài viết liên quan

Xem thêm
Hát câu đồng dao - thơ thiếu nhi cho mùa trăng
Hát câu đồng dao là tập thơ mới nhất và cũng là tập thơ thiếu nhi đầu tiên của nhà thơ Trần Thanh Bình (Hội viên Hội nhà văn TP.HCM). Sau sự dịu dàng, nhẹ nhàng là sự sâu lắng, là những thông điệp cuộc sống nhiều ý nghĩa với không chỉ riêng trẻ em. Và, đây là món quà nhỏ nhiều ý nghĩa nhà thơ dành cho thiếu nhi và độc giả yêu thơ thiếu nhi nhân mùa trăng về.
Xem thêm
Thăm thẳm nỗi niềm trong ‘Ngõ gió’ của Lưu Hồng Vân
Thâm trầm và lặng lẽ, Lưu Hồng Vân miệt mài với những con chữ đượm tình, sau một Rượu xưa đầy khắc khoải; Tập tàng vời vợi nhớ thương thì lại đến một Ngõ gió hoang hoải những chiêm nghiệm về tình yêu và cuộc đời.
Xem thêm
Vì tinh tú trong MẮT ẤM của Bùi Phan Thảo
Cảm nhận của Lệ Hồng về bài thơ “Mắt ấm” đăng Tạp Chí Sông Lam, số 36 (tháng 8/2023
Xem thêm
Nhà thơ Ngọc Khương vẫn giữ được một tâm hồn thơ trong trẻo
Nhà thơ Ngọc Khương sinh năm 1949 tại Quảng Bình. Mảnh đất Quảng Bình đã góp cho nền văn chương Việt Nam hiện đại nhiều tên tuổi như Lưu Trọng Lư, Xuân Hoàng, Lâm Thị Mỹ Dạ, Lê Xuân Đố, Hải Kỳ, Ngô Minh, Hoàng Vũ Thuật, Trần Quang Đạo…
Xem thêm
Hoàng Lan - Truyện ngắn Trần Thế Tuyển
Không nói chuyện không thể biết chị là người Việt. Mỗi sáng, tôi mở cửa mang rác ra vệ đường, nơi có thùng rác công cộng đều gặp chị. Là hàng xóm, nhà chị sát vách nhà con gái chúng tôi, nên tôi thấy chị cũng thường xuyên đổ rác.
Xem thêm
Trắng tay mình những cánh ngọc lan tang
Bài đăng Tạp chí Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh
Xem thêm
Nguyễn Tấn On với tập Tiết tấu thơ
Nhận được tập sách Tiết tấu thơ của Nguyễn Tấn On gửi tặng vào một chiều cuối thu đã muộn, tôi vội mở ra và tìm đọc ngay bài thơ cùng tên. Tên tập thơ và những câu thơ trong bài thơ cùng tên với thi tập Tiết tấu thơ đã tạo cho tôi ấn tượng. Ở đó, hiển hiện tâm thế, tấm lòng, sự chân thành của một người yêu thơ và sống trọn vẹn cho thơ.
Xem thêm
Những vần thơ nẩy mầm đơm hoa theo dấu chân nhà thơ khoát áo lính
     Tôi cầm trong tay tập thơ “Quang Chuyền thơ và đời” điện thoại hỏi anh: “Đây có phải là tuyển tập thơ không anh”? Anh cười: “Cũng là gom các bài thơ viết cả đời lại thành một tập, vì mình nay cũng đã tới ngưỡng tuổi 80 rồi”. Cắm cúi đọc hết tập thơ,tôi mới hiểu ra đây gần như là tập nhật ký bằng thơ của nhà thơ Quang Chuyền.
Xem thêm
Trình Quang Phú - tầm nhìn trong kí sự
Nguồn: Tạp chí Văn nghệ quân đội
Xem thêm
Êm ả một nỗi buồn của Lê Hoàng Anh
Rút từ tập thơ “Hạt Thời Gian” của Lê Hoàng Anh
Xem thêm
Cảm nhận về tập phê bình văn học “Đi tìm hương sắc văn chương” của Nguyễn Thanh
“Hương là mùi thơm, sắc là vẻ đẹp”. “Đi tìm hương sắc văn chương” * chính là thấu cảm sự thanh cao (hương) và trác tuyệt (sắc) của văn chương. Điều gì làm cho đời người thêm phong phú, điều ấy chính là cái Đẹp. Nước ta tự hào là “Văn hiến chi bang” với một nền văn học thơm hương đậm sắc. Cái hương sắc ấy trường tồn trong nhiều thư tịch, gởi tấm lòng người viết để lại muôn đời. Nếu người xưa quan niệm trong sách có người ngọc (Thư trung hữu nữ nhan như ngọc), thì ngày nay Nguyễn Thanh lại tìm thấy “hương sắc” trong văn chương ! Gẫm lại, người đẹp cũng chính là hương sắc (Quốc sắc thiên hương).
Xem thêm
Lưu Quang Vũ- Để gió và tình yêu thổi mãi
Lưu Quang Vũ (1948-1988) là một nghệ sĩ tài năng trên nhiều lĩnh vực: thơ, văn, kịch, họa... ông được đánh giá là nhà viết kịch xuất sắc nhất của nền kịch Việt Nam hiên đại, bên cạnh đó ở lĩnh vực thơ ông cũng có những đóng góp giá trị.
Xem thêm
Hoàng Phủ Ngọc Tường – Người hái nỗi buồn trong cõi phù vân
Không phải ngẫu nhiên trong Tuyển tập Hoàng Phủ Ngọc Tường, tập 4 – Thơ (Nxb. Trẻ ấn hành, 2002), trong lời mở đầu ông đã xác quyết: “Mỗi người chỉ thực là chính mình trong căn nhà của nó. Thơ cũng vậy. Thơ cần phải trở về căn – nhà - ở - đời của nó là nỗi buồn. Một quyền của thi sĩ là quyền được buồn”. (1)
Xem thêm
Lưu Quang Vũ từng say đắm 3 Nàng Thơ
Công chúng ngưỡng mộ nhà viết kịch Lưu Quang Vũ (1948-1988) không chỉ bởi những vở diễn “Tôi và chúng ta”, “Hồn Trương Ba da hàng thịt”, “Tin ở hoa hồng”, “Lời thề thứ 9”, “Hoa cúc xanh trên đầm lầy”, “Lời nói dối cuối cùng”... có sức rung động mạnh mẽ, mà còn bởi trái tim đa cảm mà ông thổ lộ trong thơ “đã có lần tôi muốn nguôi yên/ khép cánh cửa lòng mình cho gió lặng/ nhưng vô ích làm sao quên được/ những yêu thương khao khát của đời tôi”.
Xem thêm
Quang Chuyền: Sáng một tấm lòng lành
Với nhà thơ Quang Chuyền, đã có rất nhiều báo, đài dựng chân dung, phỏng vấn, viết về ông và thơ của ông. Những trình bày của tôi hôm nay, chỉ là góp thêm một góc nhìn về một đời người, một đời thơ khá đồ sộ, một sự nghiệp thơ vững vàng, đáng ngưỡng mộ.
Xem thêm
Hồi ức chân thực của một người lính thời chống Mỹ cứu nước
Nhân đọc tập Ký - Tản văn Tìm dấu chân xưa của Trần Ngọc Phượng, Nxb Hội Nhà văn
Xem thêm