TIN TỨC

Hồn của đất

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2021-08-08 17:24:42
mail facebook google pos stwis
831 lượt xem

LÊ HOÀNG KHA
 

Ngoài đầu ngõ, có tiếng chó sủa. Dáng hai người đàn ông trạc ngoài ba mươi tuổi, ăn mặc khá chỉnh tề đang đi về hướng nhà ông Tư. Ba tôi đang ngồi uống trà, chợt quay sang nói với má tôi với cái giọng khàn khàn:

  • Người ta giao tiền đất, cho nhà chú Tư.

Má tôi ngồi bên hông cánh cửa chái bếp sau hè, đang gọt mấy trái mướp. Vội ngước lên nhìn, rồi hỏi với cái vẻ đầy ngạc nhiên:

  •  Chú Tư bán đất nhiều không mình?

Ba tôi đưa ly trà vừa mới rót uống một ngụm, rồi đưa mắt về hướng nhà ông Tư.

Ba tôi nói:

  • Bán hết thảy, rồi bà nó ơi!

Câu nói của ba như thể nghẹn lại ở cổ, má tôi không nói thêm chi. Rồi quay sang gọt tiếp trái mướp còn dang dở, để nấu với mấy con tép đồng mà ba tôi đặt lợp ngoài mương.

Ở cái vùng nông thôn xa xôi này, cả mấy đời người đều làm nông trồng lúa. Tôi nghĩ bụng: “Bán hết đất, họ làm gì để sống? Rồi họ còn gì, để mà níu giữ quê hương này chứ !”

Sau cơn mưa dầm giờ chiều, trời cũng đã bắt đầu tối lem nhem. Tiếng ếch nhái, bù tọt, ểnh ương, v.v... đồng thanh như một ban nhạc hòa tấu, kêu rang ngoài sau vườn.

Phía ngoài bờ rào, có dáng ông già vừa đi vừa nói vọng vào:

  • Thằng Sáu cơm nước gì chưa?

Ba tôi bước ra mở cửa rào, rồi nói:

  • Dạ ăn rồi chú Tư, con tính tí nữa đi soi mấy con ếch. Hồi chiều mưa lớn tụi nó kêu quá xá, chú Tư vào uống nước.

Phảng phất ánh đèn lờ mờ rọi ra giữa sân, là mái tóc bạc trắng xoá. Dáng lưng còng mà bước chân thì chậm rãi, của ông già chân lấm tay bùn khó nhọc. Cả mấy đời nay, nhà ông đều làm nông trồng lúa. Nhưng có lẽ, hết đời của ông thì chẳng còn cái cày với con trâu. Bởi đến thời con trai ông, thì đã rũ bỏ hết sình lầy mà mang giày da, áo sơ mi bóng loáng. Chứ đâu như cái thời của ông, chân đất phèn đến tận đầu gối.

Hồi đó, tụi con nít trong xóm hay xúm lại nhà ông Tư, để nghe kể sự tích huyền bí vùng đất xưa. Rồi cả cái chuyện khai hoang mở cõi, thu nạp được dãy đất màu mỡ phương Nam.

“Rừng thiêng nước độc thú bầy

Muỗi kêu như sáo thổi, đỉa lội đầy như bánh canh”

Hay câu:

“Tới đây sứ sở lạ lùng

Chim kêu cũng sợ, cá vùng cũng ghê”

“Mênh mông trời nước một màu

Nhóc nhen kêu rộ bắt xàu ruột gan.”

Tụi nhỏ thích lắm, chăm chú nghe ông kể hết chuyện này rồi đến chuyện nọ. Có khi trời tối mịt, mà chúng nó chẳng chịu về nhà cơm nước gì cả. Vì hồi đó làm gì có ti vi, mà điện thì chưa kéo về làng, toàn là dùng đèn dầu hoả để thắp sáng đấy chứ.

Chợt ba tôi hỏi:

  • Khi nào chú đi ?

Ông Tư nhìn ra hướng cửa trời tối đen như mực, có chút suy tư làm cho nếp nhăn càng lúc càng hiện rõ và hằn lên trên khuôn mặt khắc khổ, của người đàn ông đã tầm bảy mươi.

  • Sáu à! Chắc là tháng sau đó con.

Ba tôi đáp lời:

  • Dạ!

Ba tôi ngồi vấn điếu thuốc rê, mà lòng thấy buồn dữ lắm. Bởi ông Tư là hàng xóm tối lửa tắt đèn có nhau, cũng là người chú ở vùng đất này gần cả một đời người. Vậy mà giờ lại đi xa, buồn nhiều lắm chứ. Như là đang sắp mất mát một thứ gì đó, rất quan trọng của cái làng quê này.

Nghe ba tôi kể, không phải ông Tư muốn bán đất. Mà là do chú hai Tân, người con trai độc nhất của ông. Bà Tư thì mất sớm, nên một mình ông ở dậy nuôi chú Tân ăn học nên người. Giờ thì chú sống ở Sài Gòn, nghe đâu đã có vợ và hai con. Do vợ chú là người Sài Gòn nên không muốn về quê sống, nên chú cũng không về mà ở trên đó luôn. Ông Tư thì nhớ con nhớ cháu ở xa, ở dưới quê thì cứ một mình lủi thủi ra vào không ai chăm sóc nhìn ông tội lắm.

Không biết mấy năm nay, chú hai Tân làm ăn như thế nào mà về kêu ông bán đất vội. Lúc đầu ông Tư không đồng ý, chú Hai nói miết rồi ông cũng xiêu lòng cho bán. Chỉ để lại miếng đất nhỏ hương khói cho ông bà, còn lại bán hết thảy. Lần này, chú Hai về rước ông Tư lên Sài Gòn để tiện bề chăm sóc.

Ông Tư quý đất như mạng sống của mình, vì mảnh đất này được ông bà tổ tiên khai khẩn khó nhọc. Mà giờ bán đi, thì ông lại thấy có tội. Bởi phận con cháu không biết giữ đất, thương con nên ông nhắm mắt cho chú Tân bán đi. Chắc trong tâm can ông Tư là người đau khổ nhất, chứ có vui sướng được chi. Mà sao nói ra được, biết tỏ tường cùng ai nữa. Cũng chỉ vì thương con, thương cháu mà rời đi. Nếu đất có linh hồn thì cũng sẽ bật khóc thành tiếng, bởi lẽ người đã khoác áo bỏ đất mà đi.

Lúc tôi về lại nhà, ông Tư đã đi rồi. Nghe ba tôi kể, hôm đó ông Tư với chú Tân ra mộ thắp nhang cho bà Tư. Ông Tư đã khóc nhiều lắm, khóc vì giờ phải bỏ bà nằm một mình ở đây, khóc là mình không thể giữ được mảnh đất năm xưa, khóc là sắp xa cái nơi đã gắn bó hơn nữa đời người. Nghe tiếng ếch nhái kêu chiều, làm người ta thêm sầu lắm chứ.

Vậy là ông Tư đã đi thật rồi, đi xa cái làng làm nông trồng lúa và đất cũng đã bán thật.

Có lần, ba tôi dặn:

  • Đất là tài sản vô giá, bởi trong đất có cả mồ hôi, nước mắt và cả máu mới có được. Hứa với ba, nhất định không được bán đất nghen con!

Tôi hiểu được nỗi lòng của ba, ông bà xưa đã dành cả đời để khai khẩn đất hoang. Chỉ mong sau này có mảnh đất, để con cháu có cái mà cất nhà an cư, làm nông mà mưu sinh. Không phải chịu cảnh tha hương xứ người, mà chạnh lòng nghe câu “Không tấc đất cắm dùi”. Không phải riêng câu chuyện của gia đình ông Tư, mà giờ thấy người ta cắm bảng gỗ, để dòng chữ nguệch ngoạc bán đất khắp nơi. Tôi lại nhớ câu “Tấc đất tấc vàng”, đúng là đất quý như vàng bốn số chín. Chuyện đó tôi không dám bàn tán quá lời, nhưng cốt lõi để hiểu được tường tận về đất. Thì chúng ta nên nhớ về cội nguồn mở cõi, bởi trong đất có cả linh hồn của tổ tiên ta. Máu của ông bà đã đổ xuống cho từng tấc đất quê hương, da thịt và xương cốt của người đã hóa tro tàn trở về với đất mẹ. Phải chăng, đất muôn đời nay còn quý hơn cả vàng thỏi. Bậc tiền nhân đã có công khai khẩn, thì phận con cháu phải cố mà giữ lời thề sắt son với đất. Bởi đó là lẽ đúng đắn, phải sống trọn nghĩa ân tình với đất, với quê hương xứ sở.

Đất thở như lòng ta thở

Lỡ mai đi rồi, đất thở mình ên

Lênh đênh biệt xứ trôi dòng

Mà nghe chuyện kể, hai dòng lệ tuôn.”

Bài viết liên quan

Xem thêm
Trầm cảm - món quà của năm 2021 | Huệ Nhi
Tác phẩm dự thi Truyện ngắn hay 2022
Xem thêm
“Khi nhà vắng cha” – Truyện ngắn của Hồ Xuân Đà
“Gỗ” đã dậy thì rồi, mụn đã nổi lộ nhô đầy trán, mỗi sáng thức giấc là cơ thể nó đã khác hơn ngày hôm qua quá nhiều. Giọng nói ồ ồ như thể là một thanh niên, lý lẽ dài dòng hơn, luôn có lý do biện hộ cho hành động của mình là đúng, không cần biết giới hạn hiểu biết của mình chỉ mới là bước đầu. Có khi mẹ giận nó tới mức bỏ bữa không ăn cơm, không ra khỏi phòng, nó mới thấy chút hối lỗi, ăn năn, tìm kiếm câu chữ nhắn tin cho vui lòng mẹ.
Xem thêm
Bài học tuổi thơ
Thằng con tôi 11 tuổi, học lớp sáu. Qua mùa thi chuyển cấp, nhân một buổi chiều cho con đi chơi mát, nó kể... Đang hỏi nó về chuyện thi cử, nó chợt hỏi lại tôi:
Xem thêm
Ông Cá Hô
Làng tôi là một cù lao nhỏ nằm giữa sông Hậu, nhỏ đến nỗi chỉ đi dạo một buổi chiều là hết. Người ta gọi nó là Cồn Te, dài cũng được vài ba cây số nhưng bề ngang mỏng dính, đứng bờ bên này nhìn thấy bờ bên kia.
Xem thêm
Em đây, chị ơi!
Ngày thứ 7 đợt giãn cách xã hội đầu tiên của thành phố, cái răng số 36 của Ng bị đau. Những cơn đau âm ỉ về đêm.
Xem thêm
Covid đi qua, tình yêu ở lại
Sài Gòn giãn cách tới lần thứ năm... Thành phố rơi vào trầm cảm bởi những con số mỗi ngày tăng lên đến hàng bốn chữ số, phố như hóa thạch, như đóng băng.
Xem thêm
Truyện hài hước: Giày nào đi cũng vừa
Tôi được tặng quà. Quà tặng lại từ cô bạn học hồi còn học trung học. Quá bất ngờ. Bởi từ cha sanh mẹ đẻ tới giờ, ngoài quà của cha mẹ tặng, tôi luôn là kẻ phải tặng quà.
Xem thêm
Chất ngọc
Ở đất Hào Dương có gã Sầm Hiệu sống nghề cày cuốc, tính tình thẳng thắn nhưng rất thô lỗ, cộc cằn.
Xem thêm
Góc hài hước: Ái tình theo khẩu phần
O. Henry (1862-1910) là nhà văn Mỹ, cây bút sở trưởng vể truyện ngắn, ông đã sáng tác hàng trăm truyện ngắn.
Xem thêm
Vương quốc mộng mơ
Tiểu thuyết “Mộng đế vương” và các truyện ngắn “Khai khẩu”, “Vương quốc mộng mơ”… của Nguyễn Trường từng gây được tiếng vang trên văn đàn
Xem thêm
Vở diễn cho nhà phê bình
Vẫn như mọi khi, nhà phê bình ngồi ở hàng ghế thứ 12 và mở sẵn sổ tay chờ màn mở. Vở kịch bắt đầu. Trên sân khấu có một chiếc bàn.
Xem thêm
Hoa sứ nở trái mùa Truyện ngắn của Nguyễn Đại Duẫn
(Vanchuongthanhphohochiminh.vn) - Cơn sốt vật vã cả tuần nay chưa cắt hẳn, người Đại nóng ran, miệng khô ráp. Đã thế, mới đầu mùa khô mà cái nắng trên đất Lào cứ gay gắt. Ngân ngồi bên, cầm chiếc quạt nan quạt lấy quạt để, nhìn anh trìu mến: “Cố lên anh”. Đại nhìn Ngân trong mơ màng. Khuôn mặt trái xoan, nước da trắng hồng lấm tấm vài nốt tàn nhang với ánh mắt rạng rỡ khi cười không giống lần đầu mới gặp.
Xem thêm
Minh Châu tỏa sáng - Truyện ngắn của Nguyễn Trường
Truyện lịch sử về Huỳnh Công Lý, Phó Tổng trấn Gia Định
Xem thêm
Anh nhớ em muốn chết! - Truyện hài hước của Bích Ngân
Đã là đàn ông, ngoài đàn bà, thứ không thể thiếu, dĩ nhiên là bia rượu. Thiếu chất đưa cay chẳng khác gì cờ không gió, ỉu xìu, thảm hại.
Xem thêm
Chiếc ghế rỗng
Truyện ngắn Nguyễn Thu Hà (Văn nghệ số 12/2021)
Xem thêm
Mồ côi | Truyện ngắn
Tác giả: Lê Hoàng Kha
Xem thêm
Phiên chợ chiều – Truyện ngắn Hồ Xuân Đà
Đã mấy hôm rồi, cứ rao mãi, sắp khàn cả giọng cũng chỉ với câu: “Cá rô phi 30 ngàn/1 kg, cá diêu hồng 50 ngàn/1kg, tép 10 ngàn/1lạng bà con ơi, ghé vô, cân đi, vừa tươi vừa rẻ, nhanh nhanh chị em ơi, có ngay bữa cơm chiều cho gia đình”. Tiếng cô Ba vừa rao, vừa thoăn thoắt cái kéo cắt đầu tép, cho thật gọn gàng để mong người mua hài lòng, về nhà đỡ đi phần nào giai đoạn chuẩn bị làm bếp. Vừa làm cô vừa rao, người mua đến đâu thì cô làm cá đến đó. Tay luôn tay, miệng luôn miệng. Nhìn sang hàng rau cải kế bên, người ta dùng cái loa, thu âm giọng nói của chính họ rao hàng thật tiện lợi.
Xem thêm
Chảy đi sông ơi! | Truyện ngắn Hoàng Phương Nhâm
Không hiểu sao mấy hôm nay tôi cứ cảm thấy bồn chồn, khắc khoải đứng ngồi không yên.
Xem thêm
Những đêm sau chiến tranh | Thu Trân
Truyện ngắn đăng báo Văn nghệ 18+19/2021.
Xem thêm