CUỘC THI TRUYỆN NGẮN HAY 2022

Tôi vừa trên đường từ thành phố về thị trấn thì Sim điện thoại. Cô bảo cần gặp có chuyện. Tôi bảo ngay lúc này mình đang trên đường về và sẽ gặp nhau ở quán cà phê Bụi Phố sau hơn tiếng nữa. Lúc tôi về đến thị trấn, Sim đã ngồi đợi sẵn trong cà phê Bụi Phố. Nom cô thật trẻ trung. Mái tóc uốn bồng khiến gương mặt cô càng ưa nhìn. Ngoài kia, quất đào giăng khắp phố báo hiệu Tết sắp về.

*

Tôi và Sim sinh ra ở một thị trấn nhỏ heo hút, buồn tẻ. Nghe kể thị trấn này sầm uất vào thời người Pháp vì nơi đây có một nhà ga. Sau này trung tâm của huyện được dịch chuyển ra gần quốc lộ và các khu công nghiệp, thị trấn mất dần vị thế, trở lên heo hút, buồn tẻ. Nó giống như thể một thứ đồ cổ bị người ta lãng quên.

Cả thị trấn chỉ có một cái chợ, vài dãy phố với mấy trăm nóc nhà. Thị trấn đã nhỏ lại bị nuốt chửng bởi con sông lớn và những cánh đồng lúa bao quanh.

Vì gia đình tôi có một cửa hàng buôn bán loại rượu đặc sản địa phương nên kinh tế cũng khá. Khi lớn lên, tôi không thi đại học mà tiếp quản cửa hàng này của cha.

Sim thì không may mắn như tôi. Cha Sim mở một lò đúc đồ đồng. Các sản phẩm chế tác là đồ thờ cúng như: chuông, khánh, lư hương, bát hương, hạc, đỉnh, rùa… Nghe nói lò đúc đồng của cha Sim tồn tại ở thị trấn này đã nhiều đời nay. Với bí quyết gia truyền, thời phong kiến, các sản phẩm lò đúc của gia đình nhà Sim từng nổi tiếng ở kinh thành, xuất hiện trong nhiều đình chùa, tông miếu.

Tuy nhiên qua thời gian, nhu cầu của người sử dụng cũng thay đổi. Các sản phẩm từng nổi danh một thời của lò đúc cha Sim cũng không còn tìm được chỗ đứng trên thị trường nữa.

Trước kia ở thị trấn cũng có vài lò đúc. Thế nhưng, khi nhu cầu thị trường thay đổi, các sản phẩm truyền thống trở nên khó bán, mấy lò đúc kia đã nhanh chóng chuyển hướng sang sản xuất các sản phẩm phục vụ cho các cơ sở kinh tế của nhà nước, các ngành xây dựng như vỏ motor điện, máy bơm, khung xe máy, chân máy khâu, bánh răng, các bộ phận máy xay sát, máy nghiền…

Trong khi đó, với hoài niệm quá khứ, lò đúc của cha Sim vẫn duy trì các sản phẩm đã có từ thời ông, cha để lại. Vì thế, việc kinh doanh buôn bán ì ạch ế ẩm, lò đúc đồng đứng trước nguy cơ phá sản.

Kể từ khi đổ bệnh, ông không còn đủ sức khỏe để khơi lò đặt bếp nữa. Hàng thì tồn ế không bán được, nguyên vật liệu mua về chất đống ở góc nhà, đồng nghĩa với tiền vốn bỏ ra nằm chết. Điều đáng nói, số tiền vốn cha Sim đổ vào lò đúc này ông phải vay lãi cao của một người đàn ông cho vay nặng lãi trong thị trấn.

Chẳng biết cái hoài niệm nghề cũ của cha Sim mãnh liệt đến cỡ nào mà ông nhắm mắt ký vào khoản vay nợ khiến bất cứ người nào tỉnh táo cũng đủ nhận ra rất khó để trả được cả vốn lẫn lãi cho dù việc làm ăn có xuôi chèo mát mái. Sim lúc đó luôn tự hỏi không biết làm thế nào để gia đình cô có thể trả được khoản nợ này.

Từ khi đổ bệnh, công việc đình trệ, cha Sim bực bội cáu gắt suốt ngày khiến không khí trong nhà luôn nặng nề. Sim ghét mỗi khi cha quát tháo mẹ và 3 chị em cô. Là con lớn trong gia đình Sim nói sẽ bỏ học tìm một việc làm. Lúc đó, chúng tôi đang học cuối lớp 9.

Mọi chuyện tồi tệ khi bệnh tình của cha Sim ngày càng trở nặng. Ông thậm chí đi lại cũng khó khăn, tay chân luôn run rẩy. Điều đó đồng nghĩa với việc lò đúc sẽ không biết đến bao giờ mới có thể đỏ lửa trở lại. Bệnh tật làm ông ngày càng suy nghĩ tiêu cực.

Mặc dù sức khỏe yếu nhưng ông không ngừng uống rượu. Uống rượu vào, ông cáu bực, chửi rủa. Lúc uống rượu say ông thường nằm luôn trên chiếc ghế sắt xem ti vi và ngủ. Nhưng thế cũng tốt. Vì lúc ông uống rượu say lăn ra ngủ sẽ không ai phải nghe ông cáu bực, chửi rủa nữa. Và đó là lí do tại sao mà mẹ Sim vẫn để ông uống rượu.

Tuy nhiên, mỗi khi người đàn ông cho vay tiền đến nhà đòi, sẵn men rượu trong người cha Sim và ông ta thường to tiếng. Sau ông ta chẳng thèm nói chuyện với cha Sim mà mỗi khi đến nhà, ông ta chỉ tìm mẹ cô để đòi tiền. Nhưng mẹ Sim cũng chẳng biết làm thế nào ngoài việc hứa hẹn sẽ thanh toán trong tháng tới.

Tối đó Sim đang ngồi học thì nghe tiếng ô tô đỗ ngoài ngõ. Lát sau tiếng gõ cửa và giọng người đàn ông cho vạy nặng lãi vang lên. Sim lo sợ những điều tồi tệ sẽ xảy ra.

Mẹ cô mở cửa và người đàn ông bước vào cùng hai gã thanh niên xăm trổ. Ông ta bảo với mẹ cô hôm nay là ngày cuối của giao kèo. Ông ta không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải lấy những thứ giá trị trong ngôi nhà của Sim.

Cha cô đang gà gật trên ghế sắt nghe người đàn ông nói thì bật dậy vớ vỏ chai rượu choảng ra. Người đàn ông tránh được và ra hiệu cho hai gã xăm trổ đi xem trong nhà có đồ đạc gì giá trị thì lấy.

Sự thù ghét tay chủ nợ trong cha Sim dâng lên cao độ. Khi gã và hai tên xăm trổ xông vào góc nhà lấy những lư hương, bát hương, chuông khánh đồng mà ông bỏ bao tâm huyết mới đúc được mang ra xe ô tô, ông lao vào kẻ đòi nợ như một con thú trong trận huyết chiến.

Hai gã xăm trổ thấy vậy xông tới kéo cha Sim ra ném trên sàn nhà. Cuộc đánh đấm không cân sức giữa một người đàn ông bệnh tật say mèm với hai gã xã hội đen khiến cha Sim rũ như tàu lá.

Lúc Sim chạy ra, người đàn ông chủ nợ đang đè lên cha và đánh lên người ông bằng một chiếc lư hương.

“Dừng lại. Các người dừng lại” - Mẹ hét lên - “Ông ấy đang lâm trọng bệnh. Nếu các người đánh nữa ông ấy sẽ chết”.

Rồi mẹ xòe nắm tiền nhàu nhĩ vừa lấy từ trong người ra nhét vào tay gã chủ nợ.

“Đây. Các người hãy cầm lấy và ra khỏi nhà tôi”.

Kẻ đòi nợ cầm tiền và nói:

“Chỗ này chẳng thấm tháp gì so với số gia đình các người vay nợ tôi. Tháng sau tôi cần nhiều hơn thế này đấy”.

Rồi ông ta vẫy tay ra hiệu cho hai tay đàn em lên xe ô tô rời đi với những sản phẩm đồng đúc đã lấy được.

Sau biến cố đó, Sim lại một lần nữa nghĩ đến chuyện nghỉ học kiếm việc làm. Ngày hôm sau, trên đường đi học, Sim vô tình nhặt được tờ rơi ai đó thả ở hè phố.

Sau buổi học hôm ấy, Sim rụt rè thực hiện một cuộc gọi cho số điện thoại trên tờ quảng cáo. Chỉ 20 phút sau, Sim đã có mặt trong một quán nước cùng một cô gái.

“Thật đáng thương cho em” - Cô gái nói - “Chị thực sự cảm thông với hoàn cảnh gia đình của em. Những bất hạnh đó có thể xảy đến với bất cứ ai chứ không chỉ riêng với gia đình em”.

Vừa nói, cô gái vừa quan sát thăm dò thái độ của Sim.

“Giờ thì xem có thể giúp gì em nào. Chị đang làm việc ở gần biên giới. Một người quen ở đó nhờ chị về tìm giúp người làm cho cửa hàng”.

Tất nhiên là Sim đồng ý. Sim nghĩ nếu mình là con trai thì tốt biết mấy. Cha vẫn ước ao có một đứa con trai để ông có thể truyền nghề đúc của tổ tiên cho. Sim biết điều đó nên dù không phải con trai cô cũng tham gia phụ ông làm mọi công việc của lò đúc. Sim nắm bắt kỹ thuật đúc khá nhanh. Nhìn Sim làm cha bảo, nếu Sim là con trai thì sẽ trở thành một thợ đúc đồng danh tiếng. Sim cự lại bảo vì sao con gái không thể trở thành thợ đúc đồng.

Sim nào biết lần đó cô đã bị lừa bán sang bên kia biên giới.

Lúc đầu Sim được một gia đình mua để phụ việc gia đình và chăm sóc con trai nằm liệt giường sau tai nạn giao thông. Buổi tối, trong nhà xuất hiện một người đàn ông mà Sim biết là ông chủ. Ông ta làm việc ở một tập đoàn lớn và thường chỉ có mặt ở nhà vào buổi tối. Lần đầu nhìn thấy Sim xuất hiện trong nhà, ánh mắt ông ta lướt qua cô với vẻ lãnh đạm.

Người đàn bà hướng dẫn Sim cách làm vệ sinh cá nhân cho chàng trai, cho anh ta ăn, uống nước, uống thuốc. Ban đầu khi làm vệ sinh cá nhân cho anh ta, Sim có chút ngượng ngùng khi đụng chạm vào cơ thể người khác giới.

Khi có mặt vợ, ông chủ luôn tỏ thái độ lạnh lùng với Sim. Nhưng khi chỉ có hai người, ông ta lại nhìn Sim bằng ánh mắt rất khác. Nhất là những lúc Sim nấu ăn dưới bếp, ông thường vào tủ lạnh lấy chai bia ngồi mang ra bàn ăn vừa uống vừa kín đáo nhìn Sim.

Từ ngày có Sim, vào cuối tuần, người vợ thường đi spa hoặc đi chơi xa với bạn bè. Có lần bà ta đi lễ chùa với đám bạn trung niên tận mấy hôm mới về. Sim bắt đầu sợ khi mỗi lần người vợ ra khỏi nhà. Vì khi đó, ông chồng luôn cố gắng tìm mọi cơ hội để gần gũi với Sim. Đã có lần, Sim bị ông ta ôm lấy từ phía sau khi cô đang nấu ăn trong bếp.

Hôm đó, người vợ có chuyến đi lễ chùa 3 ngày với bạn ở một tỉnh xa.

Đang loay hoay dọn dẹp, ông ta gọi Sim qua phòng làm việc của mình. Ngay khi Sim bước vào phòng, ông ta đóng cửa và lại ôm chầm lấy Sim.

“Xin ông, làm ơn”.

Sim chạy ra khỏi phòng. Lúc đó Sim đã rất run.

Nhưng cái cẩn trọng non nớt của Sim chẳng thể tạo thành tấm lá chắn để bảo vệ cho cô.

Đêm đó, Sim đã bị ông chủ làm nhục. Sim ôm gối khóc cả đêm sau khi ông chủ đã thỏa mãn bỏ đi.

Về đến nhà, bà chủ ném tấm hình chụp từ camera giám sát vào cô rồi xổ ra những tràng ngôn từ tức tối. Rồi bà trở ra gọi một cuộc điện thoại.

Cuộc điện thoại của người đàn bà đã ném Sim tới một cánh cửa địa ngục khác. Sim đã bị bà ta bán cho một nhà thổ để mua vui cho đám đàn ông. Bà ta muốn trả thù Sim vì đã mê lú chồng mình.

Một lần Sim mượn được điện thoại của một vị khách mua dâm rồi bí mật liên lạc với cảnh sát nước bản địa nhờ giúp đỡ. Người cảnh sát nước bản địa hôm đó biết tiếng Việt đã hướng dẫn cô những điều cần thiết. Và khi tổ cảnh sát của nước bản địa tiếp cận khu phố, Sim đã phát tín hiệu cứu giúp và được giải thoát khỏi động mại dâm nơi đất khách.

Sau đó, chiếc xe của cảnh sát nước sở tại đưa cô và những cô gái có chung cảnh ngộ về khu vực biên giới. Đặt bước chân lên lãnh thổ đất nước mình, Sim suýt khóc vì không tin sau ngần ấy biến cố mình vẫn còn may mắn có cơ hội trở về. Cuối cùng chuyến xe khách cũng đưa Sim về lại thị trấn sau bao năm lưu lạc. Thị trấn vẫn thế, chỉ có Sim là đổi khác.

Ngôi nhà thân yêu đã hiện ra trước mắt. Sim dừng lại trước cổng một lát rồi đẩy cửa bước vào. Xung quanh thật yên ắng. Nghe tiếng động mẹ từ dưới bếp đi lên.

“Cô gái hỏi ai nhỉ?”.

Mẹ không nhận ra Sim. Lẽ nào cô thay đổi đến mẹ cũng không nhận ra sao?

“Chào mẹ. Là con đây” - Sim nói.

Mẹ nhìn Sim, rồi bà nhào tới ôm chầm lấy cô.

“Sim. Con đã về rồi hả? Chuyện gì đã xảy ra với con?”.

Sim bảo mẹ chuyện dài lắm, cô sẽ từ từ kể sau. Như chợt nhớ ra Sim hỏi:

“Cha con đâu hả mẹ?”.

Mẹ nhìn Sim với đôi mắt đượm buồn:

“Cha con mất rồi. Ngay sau khi con đi một thời gian”.

Nước mắt Sim bắt đầu rơi.

“Cha mất thế nào hả mẹ?” - Sim hỏi.

Mẹ nhìn ra ngoài phố.

“Sau khi con đi, bệnh tình ông càng trở nặng. Hôm ấy, tỉnh dậy sau một cơn say, ông ấy đùng đùng nhóm lò đặt bếp. Ông bảo có thế nào cũng phải nhóm lại lửa lò. Ngày hôm đó, ông ấy làm việc như bị ma làm. Đến chiều tối khi mẻ đồng cuối cùng được rót vào khuôn thì kiệt sức ngã quỵ ở cửa lò. Lúc ra đi, trong tay vẫn cầm chặt chiếc kìm gắp khuôn.

Tôi đến sau khi Sim về ít phút.

Chiều đó, tôi đi cùng Sim ra nghĩa địa của thị trấn thăm mộ cha. Thị trấn vẫn cô liêu buồn tẻ như xưa. Nhưng khu nghĩa địa thì rộng thêm ra với những ngôi mộ mới.

Rất nhiều những lớp người xưa của thị trấn mà Sim biết, trong đó có cha, cả người đàn ông chủ nợ giờ cũng chuyển tới định cư ở đây. Lớp công dân nhỏ mới sinh của thị trấn chẳng biết Sim. Chúng nhìn cô như thể một vị khách xa lạ đang xâm phạm cuộc sống riêng tư của chúng.

Chắc chẳng bao lâu, Sim sẽ bị thị trấn, bị các thế hệ công dân mới của thị trấn bỏ rơi, lãng quên. Hoặc tự cô sẽ cảm thấy bị lạc lõng, bỏ rơi tại chính thị trấn của mình. Giống như thể bao lớp công dân cũ của thị trấn từng sống những cuộc đời dữ dội, lênh nổi giờ chuyển tới định cư ở nghĩa địa để viết tiếp câu chuyện hư vô của mình.

“Tới đây cậu dự định sẽ làm gì?” - Tôi hỏi lúc từ nghĩa địa về.

“Mình cũng chưa biết nữa” - Sim đáp - “Trước hết là tớ sẽ nhóm lại lửa lò đúc của cha. Tớ không muốn thứ nghề tổ tiên mai một”.

“Cậu không nhớ cha cậu dính vào nợ nần là vì đâu ư? Chẳng lẽ cậu muốn tiếp tục đi vào vết xe đổ của ông? Hay cậu đã quên chính thứ nghề quái quỷ đó đã đem cậu đi xa thế nào?” - Tôi hỏi đầy lo lắng như thể những năm lưu lạc đã làm cho bạn mình không còn tỉnh táo.

Sim cười.

“Bạn tôi ơi! Ngày trước cha mình rơi vào bị kịch nghề là do ông bảo thủ, không chịu thay đổi.

Những năm lưu lạc xứ người, mặc dù nếm trải biết bao khổ đau song mình nhận thấy gia đình mình đang sở hữu một thứ nghề báu mà không phải ai cũng có được.

Những năm qua, mình mong được trở về quê hương xiết bao để thực hiện mơ ước đó. Giờ cha mình đã mất nhưng mình đã đủ khôn lớn để biết phải làm gì. Mình không thể để cái nghề cha mình đã đánh đổi bằng cả mạng sống níu giữ mai một được. Cậu hãy ủng hộ mình nhé!”.

Và Sim đã khôi phục lò đúc đồng của cha như cô nói. Hai đứa em dù còn đi học song đã tham gia phụ giúp chị và mẹ. Sản phẩm mà lò đúc đồng của Sim đi vào là đồ mỹ nghệ, đồ lưu niệm, điều mà cô đã nhìn ra trong những ngày lưu lạc ở xứ người. Sau mỗi mẻ đúc những linh vật 12 con giáp, cây, hoa, tranh dân gian, bình, ấm trà, mâm bát, các công trình văn hóa, bảo tháp bằng chất liệu đồng... lần lượt ra lò.

Cô còn nghiên cứu và đúc thành công trống đồng bằng phương pháp thủ công truyền thống với nhiều kích cỡ khác nhau. Sau thời gian kiên trì tiếp thị, sản phẩm lò đúc đồng của Sim đã được một số địa điểm đón khách du lịch các vùng tới đặt hàng.            

                      *

“Cậu biết về anh chàng chủ chuỗi cửa hàng bán đồ lưu niệm truyền thống cho khách nước ngoài chứ?” - Sim hỏi trong lúc chúng tôi uống cà phê.

“Có nhớ” - Tôi đáp - “Đó là chuyện cậu định nói với mình à?”.

“Đúng vậy” - Sim đáp - “Anh ta là khách hàng quen và vẫn thường qua lại lò đúc của tớ đặt hàng. Anh ta rất thích các mẫu sản phẩm độc bản mà tớ lên khuôn. Bản thân anh ta cũng nhiều lần tự thiết kế mẫu rồi đến đặt mình làm. Anh ta là người rất am hiểu về các sản phẩm kỹ nghệ truyền thống, nhất là lĩnh vực đồ mỹ nghệ. Vì công việc, chúng mình cũng thường xuyên gặp sỡ qua lại”.    

“Hai người có vẻ hợp nhỉ?” - Tôi nói.

Sim cười:

“Có thể. Và hôm trước khi cùng nhau đi thăm một làng nghề đúc đồng anh ấy đã ngỏ lời với mình”.

“Một kết thúc có hậu cho câu chuyện” - Tôi nói.

“Không. Mình từ chối” - Sim đáp.

“Sao lại vậy?” - Tôi hỏi.

“Cậu thừa biết quá khứ tớ từng trải qua. Cho dù đã cố quên thì nó vẫn còn đó”.

“Vậy là cậu chưa đủ dũng khí để vượt qua sự ám ảnh của quá khứ?” .

“Mình hỏi anh ta đã biết gì về mình? Anh ta bảo biết mọi thứ. Nhưng thứ duy nhất anh ta biết hiện giờ là một nữ nghệ nhân đúc đồng”.

“Anh chàng này rất được” - Tôi nói - “Cậu sẽ không thể tìm được người thứ hai như vậy trên cõi đời này”.

“Mình cũng đang phân vân” - Sim băn khoăn.

“Này cô bạn” - Tôi cầm lấy tay Sim - “Cuộc sống là câu chuyện của hiện tại chứ không phải câu chuyện của quá khứ. Hãy để ý ngay lúc này đây mình lựa chọn thành người thế nào!”.

“Có đúng như vậy không?” - Sim hỏi lại như thể chưa tin vào những điều tôi nói.

Tôi bảo Sim chắc chắn đúng là như vậy. Vừa lúc đó Sim có điện thoại. Cô xin lỗi tôi để nghe máy. Trong điện thoại, tiếng một người con trai nghe khá rõ hỏi Sim đang ở đâu. Cô bảo đang uống nước với một người bạn.

Không cần hỏi, tôi cũng biết đó là cuộc điện thoại của anh chàng kia. Người con trai hỏi anh ta có thể đến uống cà phê cùng không? Sim nhìn tôi vẻ e ngại. Tôi gật đầu tiếp thêm sự tự tin cho Sim.

Lúc sau, người đó xuất hiện. Nom gương mặt anh ta phong trần nhưng dễ gần. Câu chuyện của chúng tôi xoay quanh các vấn đề xã hội song khá hợp. Sau khi uống nước, ba chúng tôi đi ăn trưa ở một quán ven hồ sen có view khá đẹp. Tôi cùng Sim và anh chàng nọ check-in chung vài kiểu. Tôi còn chụp riêng thêm cho hai người vài kiểu ở chợ đào.  

Đ.N.H