TIN TỨC

Thế nào là đọc? Thế nào là viết?

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2022-04-21 15:03:39
mail facebook google pos stwis
1347 lượt xem

CHỢT NHỚ VÀ KHÓ QUÊN

TÔ HOÀNG

Mùa Xuân 1973, với Khóa 6 Lớp Tập huấn của Hội Nhà văn Việt Nam dành cho anh chị em viết trẻ, có nhiều nhà văn tên tuổi từ chiến trường ra được mời tới nói chuyện: Phan Tứ (Lê Khâm), Nguyễn Quang Sáng, Thu Bồn... Các ông đều rút từ trong túi ra xếp lên bục giảng cả một chồng các cuốn sổ ghi chép. Các ông kể chuyện đi và thâu gom tài liệu ở chiến trường. Các ông nói về những thử thách của bệnh tật, đói rau, thiếu muối và mức độ ác liệt… Các ông mở những cuốn sổ ghi chép kia ra trích đọc những tư liệu này, chi tiết khác còn chưa hiện hình thành nhân vật hoặc hình tượng.

Bọn tôi cứ há hốc mồm, trợn mắt nuốt từng lời với sự háo hức, ước ao...

Ngày hôm sau, nhà văn lão thành Nguyễn Tuân được mời lên lớp. Bước lên bục giảng, ngồi xuống ghế, không cần chào hỏi, bác mở cái túi bơi (loại túi vải nilon, có giây kéo khá phổ biến thời bấy giờ) lấy ra một cái phích xinh xinh hãm nước trà, chế trà ra cốc; tiếp theo ông cụ cũng lấy từ chiếc túi một cặp bánh dày kẹp chả  khoan thai đưa lên miệng ăn.

Vốn đã nghe nhiều về cá tính của lão nhà văn nên chúng tôi im phăng phắc, chỉ lặng thầm quan sát.

Ăn hết chiếc bánh, rút khăn giấy lau miệng kỹ càng, nhấp thêm hai ba ngụm nước trà đâu đấy, ông cụ nhìn xuống phía học viên và bất ngờ đặt câu hỏi:

- Ở nhà các anh các chị có đọc sách không?

Phía dưới nhao nhao, sôi sục:

- Dạ, có ạ!

- Chúng cháu là người viết, không đọc sách thì viết sao nổi ạ...

- Ngay ở nơi bom rơi đạn nổ, không có sách, chúng cháu cũng phải đón nghe buổi "Đọc truyện đêm khuya" để nâng cao tay nghề ạ…

...

Đợi cho sự lao sao, chộn rộn phía dưới lặng bớt, lão nhà văn tung ra một câu hỏi bồi :

- Có thật các anh các chị đọc sách không? Nếu tôi nói, không phải các anh các chị đang đọc sách đâu, mà đang ĐỌC CHỮ đấy thì sao đây?

Và ông cụ thủng thẳng giảng giải: Đọc sách khó lắm. Phải đọc được cái hồn cốt, cái ẩn chứa, cái dồn nén nhà văn gửi gắm phía sau từng con chữ, từng dòng chữ. Người đọc còn phải có nỗi lòng, tâm trạng như thế nào để chữ nghĩa nhập vào mình như nam châm hút mạt sắt nữa. Chứ đọc chữ không thôi, thì trẻ nhỏ học xong a, b, c là có thể làm nổi rồi...

Phía dưới, học viên có vẻ tẽn tò, ngượng ngập, tự kiểm tra mình sau lời cảnh báo này.

Ông cụ tiếp tục tung ra "chưởng" thứ 2:

- Thế ở nhà, ở đơn vị các anh các chị CÓ VIẾT không?

Lần này phía dưới xẹp lép. Sợ sẽ rơi vào bẫy của lão nhà văn một lần nữa. Im ắng tới độ, nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh, người phụ trách khóa học lên tiếng giục: "Trả lời đi chứ các em! Sao im lặng vậy?"

Rót tiếp trà từ cái phích ra chén, nhấp thêm một hai tớp nữa, nhà văn lão thành thủng thẳng:

- Mà xin cũng đừng nhập nhằng, nhầm lẫn giữa VIẾT CHỮ và VIẾT VĂN nhé. VIẾT CHỮ thì trẻ nhỏ đọc thông viết thạo làm được rồi, còn VIẾT VĂN thì kỳ công, nhọc nhằn, đòi hỏi nhiều thứ lắm đấy...

Quay sang phía nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh, vị "trưởng lão" cất tiếng:

- Anh Sanh ơi, lớp này có bao nhiêu học viên cả thẩy?

- Dạ, tròm trèm bốn mươi ạ!

- Cứ mỗi năm có một khóa đông vui như thế này à?

- Dạ.

- Như vậy thì ra trong 10 năm Hội nhà văn chúng ta sẽ cho ra lò 400 người viết văn, làm thơ sao? Tốn giấy mà, tốn tiền công in ấn quá đấy!

Ngay lập tức ông cụ nheo nheo mắt hóm hỉnh nhìn xuống hội trường:

- Tôi có lời khuyên thực lòng các anh các chị nhé! Nghề này ví như việc đãi cát tìm vàng, như mò xuống đáy biển tìm ngọc trai. Qua khóa học này, các anh các chị hãy nghiêm túc, cầu thị tự xét xem mình có năng lực gì, tài cán ra sao để theo đuổi nghề viết không? Đừng nghe người ta xúi dại trở thành nhà văn cho oai, cho nhàn! Nếu thấy mình không thể làm công việc viết lách được, thì nhanh chóng trở về nghề nghiệp cũ. Cho nhẹ mình, cho khỏi phải hành xác, tử vì đạo với trang giấy trắng. Ở đời này còn khối việc khác vui vẻ, hấp dẫn, dễ kiếm tiền nuôi vợ nuôi con mà!

Những giây phút sau đó, hội trường im phăng phắc, tựa như vừa bị dội một chảo nước sôi, vừa trải qua một cơn mưa đá…

Vị lão trượng khoan thai, cẩn thận xếp cái chén uống trà, cái phích vào chiếc túi bơi và đứng dạy thủng thẳng bước khỏi bục giảng.

Eo ôi, sao thiên hạ bây giờ đua nhau muốn làm nghệ sỹ đến thế? Thành thử cũng có quá nhiều thứ… BÔI SỸ!

… Tôi là kẻ theo đuổi văn chương nửa đời nửa đoạn. Có lẽ vì thế tôi găm sâu vào lòng và thấm thía tận gan ruột, như cà dưa ăn  muối những lời khuyên nhủ nghĩa tình của Ông Cụ!

Bài viết liên quan

Xem thêm
Tài ứng đối của Mạc Đĩnh Chi khiến triều Nguyên nể phục
Mạc Đĩnh Chi là vị trạng nguyên nổi tiếng thông minh uyên bác. Sinh thời, ông để lại nhiều giai thoại hay, thể hiện tài ứng đối hơn người.
Xem thêm
Trương Tuyết Mai - Nàng thơ mắt ghe bầu & Ra mắt sách Hòa âm đêm
Videoclip hình ảnh tổng hợp về buổi Gặp gỡ, giao lưu với nhạc sĩ, nhà thơ Trương Tuyết Mai
Xem thêm
Nguyễn Trọng Tạo – Không chỉ là Cõi Nhớ
Phóng sự hình ảnh Lễ khánh thành Khu tưởng niệm nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo và chương trình nghệ thuật thơ nhạc “Nguyễn Trọng Tạo – Cõi nhớ”.
Xem thêm
Nhật ký trong tù bằng tiếng nước ngoài và một số bản dịch chưa được biết đến ở Việt Nam
Cho đến nay có thể nói Truyện Kiều của Nguyễn Du và Nhật ký trong tù của chủ tịch Hồ Chí Minh là hai trong số những tác phẩm văn học Việt Nam được dịch ra tiếng nước ngoài nhiều nhất. Thế nhưng, cho đến nay số ngôn ngữ đã dịch và số bản dịch được xuất bản của hai tác phẩm này vẫn chưa được biết đến một cách đầy đủ và thống nhất.
Xem thêm
Chuyển hoá thế trận trong chiến dịch Điện Biên Phủ
Bài viết của Trung tướng, PGS, TS NGUYỄN ĐỨC HẢI, Nguyên Viện trưởng Viện chiến lược Quốc phòng/BQP
Xem thêm
Chiến thắng Điện Biên Phủ: Bản lĩnh, trí tuệ, sức mạnh đại đoàn kết
Bài trả lời phỏng vấn của Trung tướng, PGS, TS Nguyễn Đức Hải, nguyên Viện trưởng Viện chiến lược Quốc phòng
Xem thêm
Câu đối trong đền thờ liệt sĩ Điện Biên Phủ
Nhớ lại hơn hai chục năm trước, từ miền nam, lần đầu tiên tôi được đến thắp hương tại nghĩa trang liệt sĩ Điện Biên. Vùng đất bảo tàng với chiến công “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” đánh dấu sự chấm hết của thực dân Pháp trên đất nước ta; giải phóng một nửa đất nước đã thắm biết bao xương máu của đồng chí, đồng bào; trong đó có hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn 174.
Xem thêm
Theo chân VietNamNet về thăm lại chốn xưa: Bến Tre, Tiền Giang
Báo VietNamNet vừa tổ chức hành trình xuôi dòng Mekong bên lề cuộc thi “Chuyện của những dòng sông”.
Xem thêm
Những hình ảnh đẹp, ấn tượng và ý nghĩa về Anh hùng Điện Biên Phùng Văn Khầu
Chiến dịch Điện Biên Phủ kết thúc thắng lợi, trong bảng tổng kết sau đó, trong thời gian 36 ngày đêm trên đồi E1, khẩu pháo 75 ly của Phùng Văn Khầu đã phá hủy 5 khẩu pháo 105 ly, 6 đại liên, 1 lô cốt, 1 kho đạn, diệt hàng trăm tên địch, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chi viện cho bộ binh chiến đấu giành thắng lợi…
Xem thêm
Ngày thơ Việt Nam xuân Giáp Thìn tại TPHCM – Những điều đọng lại
Văn chương TPHCM trân trọng giới thiệu bản tổng kết của Ban tổ chức Ngày thơ cùng các clip hình ảnh tiêu biểu về lễ hội đầu xuân này.
Xem thêm
Đi tìm đồng bạc con cò trong câu hát xưa
Cách gọi đồng bạc hoa xòe cũng chính là dựa vào hình hoa văn dập nổi trên một mặt của đồng xu mà mặt kia là hình con cò.
Xem thêm
Phùng Khắc Khoan - Thái độ của kẻ sĩ trước thời cuộc
Sách “Các nhà khoa bảng Việt Nam” do học giả Ngô Đức Thọ chủ biên, mục 1503 trang 481 có ghi: “Phùng Khắc Khoan (1528-1613) người xã Phùng Xá, huyện Thạch Thất, nay là thôn Bùng, xã Phùng Xá, huyện Thạch Thất, tỉnh Hà Tây.
Xem thêm
Báo Quân giải phóng miền Nam - Một công trình khoa học trân quý
Ra đời trong bão táp và xu thế phát triển tất yếu của cách mạng Miền Nam nói chung, các LLVT GP MNVN nói riêng, cách đây tròn 60 năm, báo Quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam- cơ quan ngôn luận của Quân ủy và Bộ Chỉ huy các lực lượng vũ trang giải phóng Miền Nam ra đời.
Xem thêm