TIN TỨC

Như những thước phim phóng sự

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2021-11-26 12:35:27
mail facebook google pos stwis
1991 lượt xem

SĨ BÌNH

Những năm 1960 của thế kỷ trước, khi mà cả nước đang hừng hực khí thế hưởng ứng lời kêu gọi thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh như Tiếng Hịch non sông: Miền Nam là máu của máu Việt Nam, là thịt của thịt Việt Nam! Sông có thể cạn, đá có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi!... Dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn, cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập!  

Như bao chàng trai tuổi mười tám, đôi mươi ngày ấy, Trần Ngọc Phượng cũng xếp bút nghiên, tạm biệt mái trường thân yêu, tạm biệt quê hương nơi có cây đa, giếng nước, sân đình; tạm biệt gia đình cùng những người thân yêu, hăng hái tình nguyện lên đường tòng quân, giết giặc. Tạm biệt những kỷ niệm thời ấu thơ thân thương, mà sau khi vào chiến trường, mỗi khi có dịp là nó lại ùa về…

Với gần 10 năm sống, chiến đấu với chồng chất khó khăn gian khổ, đói ăn, thiếu ngủ, nằm hầm, chịu hàng trăm vụ oanh kích của máy bay Mỹ với hàng ngàn tấn bom, đạn, chống hàng chục trận càn hung hãn của địch…từ chiến trường miền Đông Nam Bộ… Chứng kiến, trải nghiệm, bao đồng đội, đồng chí đã hy sinh xương máu, không ít người đã ra đi mãi mãi…Trong cuộc kháng chiến trường kỳ hàng chục năm trời, có khi suốt 3 tháng ròng không có một hạt cơm, phải ăn củ rừng, sắn non, rau rừng để duy trì sự sống. Nhiều đồng đội hy sinh. Có trận, cả trung đội phải đương đầu với cả một trung đoàn địch, anh em hy sinh chỉ còn lại vài người. Lễ kết nạp Đảng viên mới ở chiến trường tuy đơn sơ, nhưng trang nghiêm. Anh đã đọc lời tuyên thệ:  “Hy sinh suốt đời cho Đảng, cho Tổ quốc…”, khi mà người bạn chiến đấu  và là người giúp đỡ, dìu dắt anh vào Đảng , mới hy sinh chiều hôm trước. Ngày ấy lý tưởng  cách mạng luôn hừng hực, Giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc là khát khao cháy bỏng  mà mỗi chiến sĩ Quân giải phóng luôn vươn lên, xốc tới!

Sau 1975, anh chuyển ngành, và đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong công cuộc kiến thiết, xây dựng đất nước, với nhiều cương vị Tổng giám đốc, Phó trưởng Ban Thường trực Ban đổi mới Quản lý Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh... Ở đâu, nhiệm vụ nào anh cũng hoàn thành xuất sắc với tinh thần một “Người lính Cụ Hồ”.

Với 16 bài viết theo dạng tản văn truyện ký, nó đã phản ánh cuộc sống chiến đấu rất chân thật, phong phú của người lính ở chiến trường miền Đông ác liệt. Bởi đây là ghi chép cuộc sống thật của anh cùng đồng đội, nên khi đọc những bài: Tết rừng 1974, Ngã ba Cây Cầy, Tình rừng, Cảm xúc Tháng Tư, Thư nhà, Giỗ bạn, Lời thề ấy đi cả đời chưa trọn…,  người đọc thấy mỗi “mẩu” ghi chép, ký sự của anh ngồn ngộn tư liệu, rất thật, như đang được tham gia vào các sự kiện ấy: Hồi hộp, xúc động, xót xa, căm phẫn… Những người lính thế hệ như anh ra trận, không chỉ mang khẩu súng vác vai, mà trong ba lô còn có quyển sổ nhật ký, ghi chép. Trong bom đạn ác liệt, sống nay, chết mai vẫn tí toáy làm thơ. Thơ viết trong hầm tiếng bom B52, thơ viết trong đêm hành quân, giữ lúc giải lao “Ngã lưng trên thảm cỏ mềm; Chia nhau chút ánh lưỡi liềm trăng non”. Trong tột cùng của thử thách chiến tranh, càng bộc lộ ý chí kiên cường, tinh thần lạc quan, tình cảm sâu đậm của người lính với đất nước, quê hương, với gia đình, đồng đội. Có thể nói rằng, mỗi ghi chép ấy như những thước phim phóng sự, tài liệu. Nó như một vạt mầu, mảng mầu của người lính hậu cần, của một khu vực chiến trường miền Nam, trong bức tranh hoành tráng toàn cảnh về cuộc kháng chieesnvix đại của dân tộc. Nó là một phần, dù nhỏ bé nhưng quan trọng không thể thiếu và tách rời của cuộc chiến đầy gian khó, khốc liệt, với nhiều hy sinh dung cảm của quân và dân ta. 

Đại tá – Nhà báo – Luật sư  Sĩ Bình

Bài viết liên quan

Xem thêm
Hơi thở cuộc sống trong thơ Nguyễn Kim Thanh
Trong hành trình sáng tạo của mỗi nhà văn đến với văn chương thì “ngôn ngữ là yếu tố thứ nhất của văn học” để làm nên tác phẩm. Ngôn ngữ trong thơ (trữ tình), truyện (tự sự) và kịch (kịch bản văn học) đều có sự giống và khác nhau. Cùng với sự đam mê, năng khiếu, và “thiên phú” (trời cho) thì mỗi tác giả có sự thành công ở những thể loại khác nhau. Có người sáng tác thơ hay nhưng viết truyện lại dở và ngược lại có người viết truyện hay nhưng thơ thì không ra gì. Lại có người thành công ở nhiều thể loại: thơ, truyện, kịch, ký, lý luận phê bình. Nhà văn Nguyễn Kim Thanh là cây bút chuyên viết truyện ngắn, tiểu thuyết, tản văn, bút ký và đã xuất bản bốn tác phẩm văn xuôi. Nhưng nay chị lại “thử sức” sang thể loại thơ với tập thơ đầu tay “Giọt nước mắt thủy tinh” có 30 bài.
Xem thêm
Nỗi buồn chiến tranh - và cách nhìn về việc đổi mới dạy học văn trong nhà trường
Vừa qua, tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh của nhà văn Bảo Ninh được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vinh danh là một trong 50 tác phẩm tiêu biểu của văn học Việt Nam 50 năm qua đã tạo nên nhiều tranh luận trái chiều. Nhiều ý kiến cũng đã đặt ra vấn đề là có nên đưa tác phẩm này vào sách giáo khoa Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 hay không. Là những người đã từng học văn qua nhiều lần thay sách và là những người đang dạy môn văn nhiều năm trong nhà trường phổ thông, chúng tôi có một số suy nghĩ trong cách nhìn về việc đổi mới dạy học văn trong nhà trường về Nỗi buồn chiến tranh với tính chất là “những người trong cuộc”.
Xem thêm
Văn học đương đại Trung Quốc từ lăng kính các giải thưởng Hội Nhà văn (2015 - 2025)
Nhìn chung, hệ thống giải thưởng Hội Nhà văn Trung Quốc giai đoạn 2015 - 2025 đã làm nổi bật vai trò “điều hướng” và “chuẩn hóa” của mình trong việc thiết lập các tiêu chí thẩm mĩ, định hình phong cách sáng tác và thúc đẩy tương tác giữa văn học - học thuật - công chúng. Điều này cho thấy một mô hình văn học với định hướng chiến lược - kết hợp giữa nhu cầu nghệ thuật, định hướng chính sách và cơ chế truyền thông - đang ngày càng chiếm vị trí trung tâm trong đời sống văn hóa đương đại Trung Quốc.
Xem thêm
Chân dung tâm hồn của nhà thơ Nguyên Bình qua “Mật ngữ trắng đen”
“Mật ngữ trắng đen” (NXB Thuận Hóa, 2025) của nhà thơ Nguyên Bình, hội viên Hội Nhà văn TP.HCM, là một thế giới thi ca đầy suy tưởng, nơi ánh sáng và bóng tối, mộng mị và hiện thực, nỗi đau và niềm yêu thương luôn song hành, soi chiếu vào nhau. Tựa như cái tên Mật ngữ trắng đen, thơ Nguyên Bình gợi cảm giác về sự đối lập, nhưng không phải để phân định ranh giới thiện ác, buồn vui, mà để khai mở một cõi cảm xúc và nhận thức đa chiều về tình yêu, cuộc sống, con người. Ở mỗi bài thơ, tập thơ của anh đều ẩn chứa một lớp nghĩa nhân sinh sâu sắc.
Xem thêm
Quan điểm của Nguyễn Đình Chiểu đối với Phật giáo
Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) là một nhà Nho tuy đỗ đạt không cao nhưng cụ là một nhà Nho đức nghiệp, một con người trong ba tư cách: một nhà thơ, một thầy giáo và một thầy thuốc suốt đời vì dân vì nước.
Xem thêm
Thơ Nguyễn Bình Phương – Tiểu luận của Thiên Sơn
Việc làm thơ của Nguyễn Bình Phương như một sự bừng lóe của linh giác. Mỗi lần cầm bút viết là khám phá cái thế giới lạ lùng, huyền bí như thế giới của giấc mơ. Mà làm thơ, như anh, chính là đang theo đuổi những giấc mơ. Như bước vào một cảnh giới kỳ lạ, với cách nhìn, cảnh cảm và cách nghĩ khác, xa lạ với hầu hết mọi người.
Xem thêm
Văn học và dân tộc như một vấn đề học thuật
Kết nối ngôn ngữ, văn học với sự tồn tại một dân tộc đã là một thực hành phổ biến trong đời sống tri thức ở châu Âu từ nửa đầu thế kỉ XVIII. Một dân tộc là lí tưởng khi nó thống nhất tất cả những người nói cùng một ngôn ngữ trong một lãnh thổ chung, từ đó tạo thành một quốc gia - dân tộc. Văn học, với tư cách là hiện thân rõ ràng và lâu đời nhất của ngôn ngữ một dân tộc, có vai trò như là yếu tố ràng buộc và thống nhất. Nhà phê bình văn học Hoa Kì René Wellek viết: “Văn học vào thế kỉ XVIII bắt đầu được cảm thấy như là tài sản quốc gia, như là một sự thổ lộ tâm trí dân tộc, như là một phương tiện cho quá trình tự xác định của dân tộc”(1).
Xem thêm
Nhà văn Thomas Mann: Bậc thầy của mâu thuẫn
Xuất bản lần đầu vào năm 1924, Núi thần nhanh chóng trở thành cuốn sách bán chạy và được cho là tiểu thuyết tiếng Đức có ảnh hưởng bậc nhất thế kỉ 20. Nhưng ít ai biết nó được viết ra trong sự gián đoạn của chiến tranh và thay đổi của thời đại.
Xem thêm
“Những ngọn gió biên cương” - Khúc sử thi đi qua căn bếp có mùi nhang
Bài đăng trên Tạp chí Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam, số 12/2025.
Xem thêm
Ngọn gió chiều thổi qua “Nắng dậy thì”
Dòng thời gian sáng, trưa, chiều, tối đã chảy vào văn thơ bao thời theo cách riêng và theo cái nhìn của mỗi người cầm bút. Nguyễn Ngọc Hạnh đã thả cách nhìn về phía thời gian qua những sáng tác của ông. Thâm nhập vào không gian thơ trong Nắng dậy thì*, bạn đọc sẽ nhận thấy cảm thức thời gian của một thi sĩ ở tuổi đang chiều.
Xem thêm
Văn chương Nobel và thông điệp nhân văn
“Không chỉ ngày nay loài người mới khốn khổ? Chúng ta luôn luôn khốn khổ. Sự khốn khổ gần như đã trở thành bản chất của con người (Osho, Chính trực, Phi Mai dịch, Nxb Lao động, 2022, tr.14). Thế giới ngày càng bất an, con người ngày càng mỏng mảnh. Sức chống cự của con người giảm thiểu trước quá nhiều biến động: chiến tranh, dịch bệnh, thiên tai; đứt gãy cộng đồng, sự đơn độc, cái chết. Vì con người, dòng văn học chấn thương ra đời. Cũng vì con người, xu hướng văn học chữa lành hình thành vào thế kỉ XXI.
Xem thêm
Những nét đẹp văn hóa truyền thống Việt Nam trong “Mùa lá rụng trong vườn” của Ma Văn Kháng
Trong hành trình trở về cội nguồn, Ma Văn Kháng đã dựng nên nhiều chân dung cao đẹp tiêu biểu cho truyền thống ân nghĩa thuỷ chung của dân tộc. Nhưng nổi bật giữa bản đồng ca trong trẻo ấy là nhân vật chị Hoài - một con người coi “cái tình, cái nghĩa” là quý nhất. Hình ảnh chị Hoài trở về thăm và ăn tết với gia đình chồng cũ vào chiều ba mươi tết đã gây xúc động lòng người, để lại nhiều tình cảm đẹp đẽ cho bao thế hệ độc giả.
Xem thêm
Đọc ‘Bão’ – Ánh sáng nhân tâm giữa cơn bão thời cuộc
Tiểu thuyết Bão của PGS.TS, nhà văn Nguyễn Đức Hạnh được nhà văn Phan Đình Minh tiếp cận trên cả ba phương diện: nội dung xã hội, nghệ thuật tự sự và chiều sâu nhân văn.
Xem thêm
Khơi thông điểm nghẽn, đổi mới tư duy và cơ chế để văn học nghệ thuật phát triển
Văn học nghệ thuật luôn giữ vị trí đặc biệt trong tiến trình phát triển của đất nước, là nền tảng tinh thần vững chắc cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Xem thêm
Hạt gạo tháng Giêng – Nỗi nhớ xuân từ những phòng trọ xa quê
Trong mạch thơ viết về mùa xuân, nhiều thi sĩ đã chọn gam màu tươi sáng, ăm ắp hội hè và sum họp. Nhưng với nhà thơ Xuân Trường, mùa xuân trong bài “Hạt gạo tháng Giêng” lại mang sắc điệu trầm buồn, thấm đẫm nỗi xa quê của những phận người lao động nghèo nơi đô thị.
Xem thêm
Hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trên quê hương Đất Tổ
Phú Thọ - Đất Tổ Vua Hùng là miền đất cội nguồn của dân tộc Việt Nam, là nơi gắn với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương và nhiều di sản văn hoá đặc sắc. Bởi thế, hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trên quê hương Đất Tổ là việc làm hết sức có ý nghĩa, luôn được Đảng, chính quyền các cấp, đặc biệt là cấp tỉnh quan tâm.
Xem thêm
Tìm hiểu đặc trưng truyện ngắn Nam Cao dưới góc nhìn thi pháp hiện đại
Khi đọc truyện ngắn hiện đại, điều nhiều người quan tâm là yếu tố nào làm nên sự khác biệt giữa các tác giả. Thực ra không phải chỉ ở đề tài, chủ đề, nội dung tư tưởng, ngôn ngữ hay bố cục, kết cấu tác phẩm..., mà là ở giọng văn/giọng điệu mới chủ yếu làm nên sự khu biệt về phong cách tác giả.
Xem thêm
Julio Cortázar và tập truyện ngắn bị “bỏ quên”
Mới đây, A Certain Lucas đã tái xuất sau nhiều thập kỉ, mở ra cánh cửa khám phá nhà văn vĩ đại người Argentina Julio Cortázar cũng như ảnh hưởng vượt khỏi châu Mĩ của cây bút này.
Xem thêm