TIN TỨC

Vân Khanh: Tiếng thì thầm trong lời của lá

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2022-08-18 18:01:10
mail facebook google pos stwis
707 lượt xem

NGUYỄN VŨ QUỲNH

Trước khi các bạn có trong tay tập thơ mới tinh còn thơm mùi mực này thì cách đây chưa lâu tôi đã có cuốn bản thảo tập thơ LỜI CỦA LÁ mà thi sĩ, Nghệ nhân ưu tú Vân Khanh gửi đọc, xem lại trước giờ chạy đến nhà in.

Đọc qua bản thảo tập thơ tôi thấy rằng Lời của lá trong kho tàng thi ca lần này của anh viết đời hơn, bay bổng hơn và yêu thương nhớ nhung hơn những tập thơ trước. Cái chất lãng mạn trong tác phẩm này hình như là thi vị của nghệ nhân với thi nhân qua những bài thơ tình của anh chất chứa hơn, thơm thảo hơn. Đặc biệt tập thơ Lời của lá, là những cảm nhận sâu sắc, triết lí nhân văn về tình yêu và những vùng đất anh đã đi và đến, kể cả nước Nhật xa xôi. Đọc thơ anh tôi thấy Vân Khanh đã bật lên cung bậc âm vang mới nhất là từ lúc anh bước chân vào ngôi đền văn chương thành phố và lâu đài nghệ nhân quốc gia.

Một chặng đường thơ của người từng trải, bôn ba cả cuộc đời với tiếng thơ trong cái nghĩa ân tình. Nghệ nhân ưu tú Vân Khanh đã diễn ngâm cả ngàn bài thơ của những người làm thơ nhiều thế hệ trên sóng phát thanh, truyền hình và trên các sân khấu từ trước những năm 1975 cho đến bây giờ. Mãi tới gần đây từ trong sâu thẳm của tiếng thơ Vân Khanh thì những tác phẩm thơ, những đứa con tinh thần của riêng anh mới ra đời. Có một điều riêng biệt, những bài thơ của các nhà thơ nhờ người nghệ sĩ tài năng chất giọng rất Huế này chuyển tải đến bạn nghe, xem trên đài và trên sân khấu, không va đập, không trà trộn vào thơ anh. Tinh hoa của họ không lẫn vào anh mà chỉ tạo đà thúc đẩy, tạo nên thơ anh có vóc dáng riêng biệt, một giọng thơ dành riêng cho mình trong các tác phẩm của thi sĩ  Vân Khanh:

Em - thảm cỏ mùa Thu vàng đắm đuối

Tôi run lòng không dám bước chân lên

Sợ nguyên trinh bàng bạc mộng ban đầu

Sợ mong manh chạm đôi hồn dễ vỡ

Ánh mắt huyền thu tôi vào duyên nợ

Nụ duyên thầm mênh mông tôi - trời mơ

                                         Thu Thảo

Ở cái tuổi chiều về, cận kề hoàng hôn rồi, viết những vần thơ như vậy thì tâm hồn và trí lực vẫn còn tươi trẻ lắm, nhan sắc lắm. Ánh mắt huyền thu tôi vào duyên nợ. Tinh tế lắm chứ, say mê đến đắm đuối mới có cái nhìn đẹp hút hồn đến như vậy. Phải chăng con người của tiếng thơ và thi nhân không lúc nào là không xao động đến cái đẹp, bởi vì tình yêu là muôn thở, tình yêu có tội lỗi gì đâu, cuộc đời đâu chỉ có một vài lần yêu mà còn yêu mãi mãi, bởi vì tình yêu là cuộc sống:

Tình yêu như sóng bôn ba

Lúc giận giữ lại hóa ra thành thần

Có gì đâu phải phân vân

Bạc đầu sóng lại tiếp lần sinh ra

                                          Vũng Tàu

Tình yêu trong thơ là một thứ ma lực, không nhà thơ nào không nói về yêu và trong thơ không yêu thì chỉ còn khô cứng và ngây dại. Nhà thơ Xuân Diệu đã viết: ”Yêu đi yêu nữa yêu thêm chẳng thừa”. Cho nên nhà thơ Vân Khanh đã mãi mê chiều đến quên cả hoàng hôn:

Ta mãi mê chiều quên hoàng hôn đã đến

Đời lạnh buồn đến ngàn vạn phôi pha

Em cứ thế thu chiều vào trong mắt

Ta tự do, tự nguyện một ngục tù

                                 Chiều trong mắt  em

Phải nói rằng thơ tình của thi sĩ Vân Khanh còn say đắm lắm, mà quên cả những ràng buộc cuộc sống xung quanh: “Ta tự do, tự nguyện một ngục tù” cái ngục tù tình yêu ấy, mãnh liệt và hấp dẫn đến lạ thường, làm cho thi sĩ: “Mãi mê chiều quên hoàng hôn đã đến’. Phải chăng cái chiều trong Lời của lá Không phải chiều của không gian mà là chiều của thời gian con người khi sắp đến gần cái cửa hoàng hôn quên tuổi tác vì yêu cuộc sống, yêu con người:

Chiều vô tận hồn ta thành thương nhớ

Ảo tưởng nào thoáng hiện một nguyên sơ

Mà ngày xưa ta cố ý bất ngờ

Chơi vơi em giữa dậy thì lấn bấn

Chiều biển lặng nghe đời ta lỡ vận

Lắm giang hồ mà còn nợ bể dâu

                                             Chiều biển lặng

Viết như vậy là thi vị và tâm đắc như con tằm rút ruột nhả những sợi tơ bền đẹp. Nhà thơ đã đi qua một thời trai trẻ, đi qua nhân tình thế thái, đi qua những mối tình đẹp đẽ đến tận bây giờ: “Tiếng mây bay chạm tóc trắng ngang đầu”. Khi đứng trước biển lặng chiều nay lại ước gì trở về thời tuổi trẻ để vùng vẫy bốn phương. Lắm giang hồ mà còn nợ bể dâu. Như vậy đã đi xa vẫn tiếc một thời trai trẻ…

Như ở phần trên đã nói, mỗi bước chân trong cuộc hành trình trên mọi miền đất nước, những tỉnh thành anh đã đi qua, kể cả khi đi ra nước ngoài, anh luôn để lại những cảm xúc thi ca dìu dặt mà lắng lại trong suy tư:

Mai này dẫu có đi xa

Vũng Tàu với biển cùng ta… viết chiều

                                                Vũng Tàu

Anh đã lượng hóa cây cầu Cần Thơ bây giờ đã thỏa lòng thèm khát mấy trăm năm nay sững sững vắt ngang sông Hậu:

Vòm xuân giờ đã bắc qua

Đôi bờ thương nhớ để mà…Cần Thơ.

                                                   Cần Thơ

Có gì man mác như Thu

Mùa em đã chín tôi từ Hà Tiên

                                  Hà Tiên

Và từ xa xôi đất khách quê người anh nghĩ về núi non Tổ quốc:

Mê ngắm hoa Anh đào Kawazusakura rực rỡ sắc hồng

Thấy cảm cả nỗi lòng Phú Sĩ

Vì vẻ đẹp cho người mà chịu lạnh quanh năm

Tôi lại nghĩ về quê mẹ xa xăm

Nơi Pansipan đang nhìn qua Phú Sĩ

Chuyện ngày xưa hai núi cũng đau lòng

                                                Núi Phú Sĩ

Tác phẩm Lời của lá lần này của nhà thơ Vân Khanh, tôi cũng chỉ cảm nhận một phần nào đó thôi, nhưng đã thấy tác phẩm này đã vượt lên những thi phẩm trước. Anh đã dụng công xây dựng công trình thơ của mình từng bước phát triển đi lên tầng cao mới của anh. Thơ của Vân Khanh bây giờ như được anh gom góp ý tứ từ xa xưa dồn nén lại bây giờ mới bung ra những đúc kết yêu thương giản dị mà tao nhã trẻ trung. Chúc nghệ nhân ưu, đến thi nhân Vân Khanh từ hai con đường nhưng chung một hướng đi đến đích thành công trong cuộc đời văn chương. Chúc anh hạnh phúc.

Bây giờ nhà thơ, nghệ nhân ưu tú Vân Khanh đã về thế giớ bên kia, nơi cõi vĩnh hằng song tiếng thơ anh và những tác phẩm thơ anh vẫn ngân vang chất Huế dìu vợi đã thấm vào tâm trí những người yêu mến tiếng thơ và thơ anh một thứ tình yêu cao đẹp. Vĩnh biệt anh! Xin đọc lại mấy câu thơ trong bài Chiều trong mắt em mà tâm đắc.

Ta mãi mê chiều mà hoàng hôn đã đến

Đời lạnh buồn đến ngàn vạn phôi pha

Em cứ thế thu chiều vào trong mắt

Ta tự do tự nguyện một ngục tù.

Bài viết liên quan

Xem thêm
Sức bền của ngòi bút
Nguồn: Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh số 116, ngày 21/3/2024
Xem thêm
Nguyễn Bính ở phương Nam
Nguyễn Bính (1918-1966), tên thật là Nguyễn Trọng Bính (có lúc tên Nguyễn Bính Thuyết), quê ở Nam Định nhưng sống khắp ba miền đất nước. Ông có phong cách một nhà thơ lãng tử, sáng tác về chủ đề tình cảm làng quê và tình yêu, tổ quốc. Thơ tình cảm mộc mạc của ông được rất nhiều người thuộc. Tác phẩm gồm 26 thi tập trong đó có : + 1 kịch thơ : Bóng giai nhân (1942): + 3 truyện thơ : Truyện Tỳ Bà (1942); Trong bóng cờ bay (1957); Tiếng trống đêm xuân (1958): + 1 vở chèo : Người lái đò sông Vỹ (1964) và rất nhiều bài thơ nổi tiếng của ông được nhạc sĩ phổ thành ca khúc : Tiểu đoàn 307 (Nguyễn Hữu Trí phổ nhạc, Quốc Hương ca);  Cô hái mơ (Phạm Duy); Ghen (Trọng Khương), Cô lái đò (Nguyễn Đình Phúc); Chân quê (Minh Quang). Hiện nay, nhiều thành phố có những con đường mang tên ông. Nhà thơ Nguyễn Bính nhận được giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật (2000) cùng với Hoài Thanh, Bùi Đức Ái, Nguyễn Quang Sáng, …
Xem thêm
“Đánh thức mình bằng chân lý vô ngôn”
Tôi biết Nguyễn Minh Thuận (nguyên Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Tư pháp Đắk Lắk) làm thơ đã lâu, dễ hơn ba chục năm trước, thỉnh thoảng anh vẫn đọc cho tôi nghe và rải rác anh cho đăng trên facebook Trương Thị Hiền - vợ anh (TS, giảng viên Trường Đại học Tây Nguyên).
Xem thêm
Đọc “Thơ mười năm” của Hoàng Đình Quang
Bài viết của nhà thơ Trần Quang Khánh
Xem thêm
Hoàng hôn chín – chín mọng yêu thương
Về tập thơ in chung của Võ Miên Trường và Triệu Kim Loan
Xem thêm
Thơ Phan Hoàng trong hành trình ngược lối – Tiểu luận của Mai Thị Liên Giang
Tập thơ “Chất vấn thói quen” của Phan Hoàng từng nhận được nhận Giải thưởng Hội Nhà văn TPHCM và Tặng thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2012, sau đó tập thơ này được trao Giải thưởng Nghệ thuật Danube năm 2023 của Hungary. Ngoài ra tập trường ca “Bước gió truyền kỳ” của ông cũng được Ủy ban nhân dân TPHCM trao Giải thưởng Văn học Nghệ thuật TPHCM 5 năm lần thứ II. Để hiểu thêm về hành trình sáng tạo thi ca của nhà thơ Phan Hoàng, xin trân trọng giới thiệu bài viết của nhà lý luận phê bình văn học Mai Thị Liên Giang.
Xem thêm
Những giải mã thú vị, khoa học của một người đọc tri âm
Với kiến văn sâu rộng, sự nghiên cứu cẩn trọng mang tính học thuật cao, khai thác nhiều vấn đề tri thức lý luận mới mẻ; Trần Hoài Anh đã đem đến những trang viết tinh tế, khai mở nhiều điều lý thú và bổ ích.
Xem thêm
Hồn xuân trong thơ Hồ Chí Minh
Nhà thơ Trung Quốc Viên Ưng đã nhận định sâu sắc về Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Một trí tuệ lớn, một dũng khí lớn, một tâm hồn lớn”.
Xem thêm
“Trung thực và quả cảm” trong sáng tác và phê bình văn học, nghệ thuật
Bài viết của nhà thơ Mai Nam Thắng trên Văn nghệ số 4/2024
Xem thêm
Nguyễn Quang Thiều với ‘Nhật ký người xem đồng hồ’
Bài viết của Nguyễn Văn Hòa về tập thơ Nhật ký người xem đồng hồ của Nguyễn Quang Thiều
Xem thêm
Nửa lo giá chợ nửa ngây vì trời
Nguồn: Báo Văn nghệ số 4, ra ngày 27/1/2024.
Xem thêm
Dòng kinh yêu thương
Tháng 8 năm 1969, chương trình Thi văn Về Nguồn góp tiếng trên Đài phát thanh Cần Thơ vừa tròn một tuổi. Nhân dịp nầy, cơ sở xuất bản về Nguồn ấn hành đặc san kỷ niệm. Đặc san tập họp sáng tác của bằng hữu khắp nơi, với các thể loại như thơ, truyện, kịch… và phần ghi nhận sinh hoạt văn học nghệ thuật ở miền Tây trong một năm qua. Trong đặc san này, chúng tôi in một sáng tác của nhà thơ Ngũ Lang (Nguyễn Thanh) viết ngày 24/8/1969, gởi về từ Vị Thanh (Chương Thiện), có tựa đề “Đưa em xuôi thuyền trên kinh Xà No” Hơn nửa thế kỷ trôi qua với bao nhiêu biến động, ngay cả tác giả bài thơ chắc cũng không còn nhớ. Xin được chép lại trọn bài thơ của anh đã đăng trong Đặc san kỷ niệm Đệ nhất chu niên Chương trình Thi văn Về Nguồn, phát hành vào tháng 8 năm 1969.
Xem thêm
Minh Anh, người đánh thức thế giới
từng chữ từng chữ/ rơi vào từng dòng từng dòng/ chúng chụp lấy những khoảnh khắc/ đẹp não nùng/ không thể rời khỏi con tim/ cách duy nhất để tự nó đừng nở rộ quá mức/ vượt khỏi ký ức của ta/ là hãy viết xuống (Sự kỳ lạ của nghệ thuật viết).
Xem thêm
Ta sẽ không như cốc trà nguội cuối ngày
Bài viết của Nguyên Bình về tập thơ Vọng thiên hà của Hoa Mai.
Xem thêm
Con người Chí Phèo
Cái chết của Chí phèo như bản cáo trạng về xã hội thực dân nửa phong kiến thối rữa, nhàu nát, là tiếng kêu oan khốc thấu tận trời xanh của những kiếp người “siêu khổ”.
Xem thêm
Nguyễn Ngọc Hạnh - Hồn thơ reo mãi phía làng
Bài viết của Hoàng Thụy Anh và phóng sự ảnh của Nguyên Hùng
Xem thêm
‘Bút chiến’ thời Tự Lực Văn Đoàn
Trước khi được giải Lý luận phê bình của Hội Nhà văn năm nay thì “Tự chủ văn chương và sứ mệnh tự do” đã được chú ý trong cộng đồng đọc. “Câu chuyện cũ nhưng cách tiếp cận mới, khảo tả công phu, chưa kể những dẫn chứng “đấu đá” hậu trường văn chương, đọc rất vui”, độc giả bình luận.
Xem thêm
Khối đa diện “Mộng đế vương”
Nhà văn Nguyễn Trường chọn xứ đạo ở Cồn Phụng của ông Nguyễn Thành Nam, đạo vừa vừa, gọi là Đạo Dừa
Xem thêm
Hồn quê trong một sắc thơ miệt vườn
Nhà thơ Kiên Giang (1929-2014) - đúng ra năm sinh: 1927 - tên thật Trương Khương Trinh (bút danh khác: Hà Huy Hà, Ngân Hà, Trinh Ngọc, Cửu Long Giang…, gốc người làng Đông Thái, huyện An Biên, tỉnh Rạch Giá, nay là Kiên Giang).
Xem thêm