TIN TỨC

Nói lên tiếng nói của người đã khuất

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2022-08-08 20:24:40
mail facebook google pos stwis
738 lượt xem

BÀI DỰ THI BÚT KÝ “NHỮNG HY SINH THẦM LẶNG”

NGUYỄN HOÀI ÂN

Phải đến dịp kỷ nệm ngày Thầy thuốc Viêt Nam, 27-2, tôi mới có dịp gặp lại thạc sĩ bác sĩ Nguyễn Vũ Phương, quyền Giám đốc Trung tâm Pháp y Tiền Giang, vì công việc chuyên môn của anh rất bận.


Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Vũ Phương

​Phương kể tôi nghe trong đại dịch Covid-19, công việc pháp y vốn phức tạp nay càng phức tạp hơn. Lo nhất là người chết do tai nạn hoặc án mạng lại đang mắc Covid-19. Mà mắc Covid thì phải xử lý ngay sau mất với quy trình xử lý đặc biệt của bệnh dịch nguy hiểm, như khử khuẩn xác chết, khử khuẩn môi trường, tiến hành khâm liệm càng sớm càng tốt, rồi đưa đi hỏa táng, không tổ chức đám tang tại nhà. Còn chết nghi án mạng có mắc Covid phải chờ giải phẫu tử thi. Người bác sĩ pháp y phải trực tiếp khám nghiệm tử thi bị bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như thế, không những có nguy cơ mắc bệnh, mà còn đem nguy cơ đó cho cả gia đình mình. Nhưng hễ có yêu cầu của các cơ quan chức năng thì bất kể ngày hay đêm, mưa gió bão bùng, đường sá xa xôi, cách trở thì người bác sĩ pháp y phải có mặt ngay.

Bí ẩn tử thi chết ngồi


Bác sĩ Phương và đồng sự giám định pháp y tại huyện Tân Phú Đông

​Tôi hỏi Phương ca nào làm em ấn tượng nhất. Phương nói có nhiều ca lắm, rồi Phương kể:

​Tối hôm đó vừa khám nghiệm xong hai trường hợp tai nạn giao thông chết người thì đã gần sáng. Phương bỗng nhận được sự trưng cầu giám định pháp y của Công an tỉnh Tiền Giang tại huyện Tân Phú Đông, một huyện cù lao vùng sâu của tỉnh Tiền Giang.

​Biết được ca khám nghiệm sắp tới là người mắc Covid-19, kíp trực pháp y nhìn nhau ái ngại. Ngại nhất là đối mặt rất nhiều nguy cơ lây nhiễm ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân. Nếu người sống họ phát tán virus ra ngoài chỉ bằng những giọt bắn khi ho, hắt hơi, sổ mũi. Còn người chết thì họ phát tán virus ra ngoài bởi nhiều đường khác nhau như máu, nước tiểu, dịch dạ dày, ruột, dịch trong phổi…mà bác sĩ phải trực tiếp mổ xác, chạm vào các loại dịch truyền nhiễm đó, nguy cơ nhân lên gấp bội. Từ khi có đại dịch Covid-19, bao giờ bác sĩ pháp y cũng chuẩn bị bộ test nhanh kháng nguyên để thử cho tử thi xem có mắc Covid không trước khi khám nghiệm. Bác sĩ vừa mổ, vừa quan sát chi tiết từng phần của cơ thể, phần nào tổn thương cần lấy mẫu thì bác sĩ cũng cắt ra để làm xét nghiệm luôn. Đó là chưa kể đến môi trường độc hại từ xác chết, mùi tử khí nồng nặc khi thịt xương bắt đầu phân hủy bao trùm lấy không gian khám nghiệm hiện trường. Bác sĩ Phương trấn an và nhắc mọi người phòng hộ cá nhân cho kỹ trước khi bắt tay vào khám nghiệm tử thi.

​Bác sĩ Phương và kíp trực đi qua chuyến phà dành riêng do công an điều động, mọi người lên phà là vội vã xuống ngay hiện trường. Trời tối đen như mực. Ai cũng im lặng bước nhanh. Mọi người đi băng qua đám ruộng đầy cỏ dại, qua một bờ ruộng nhỏ thì tới nơi. Dưới ánh đèn pha công suất lớn, các anh công an đang gác bảo vệ hiện trường, bác sĩ Phương chợt nhìn thấy một người đàn ông mặc áo trắng đã chết với tư thế ngồi bất động dưới bờ ruộng. Phương ra hiệu cho mọi người lấy đồ bảo hộ ra thay vào. Anh cẩn thận kiểm tra từng người xem đồ mặc có an toàn chưa, kín đáo chưa, một sơ suất nhỏ có thể nhiễm Covid như chơi.

​Vừa tiếp cận với tử thi, bác Phương vừa suy nghĩ về người chết này. Bao nhiêu câu hỏi xuất hiện trong đầu của Phương. Tại sao chết? Có bị sát hại hay không? Vì sao lại chết ngồi? Phương biết nếu người chết không cất tiếng nói, thì chỉ còn bác sĩ pháp y mới tìm ra được sự thật khách quan khi khám nghiệm từ bên ngoài lẫn bên trong thi thể người chết, trách nhiệm bây giờ thuộc về bác sĩ Phương.

​Bác sĩ Phương cởi bộ đồ bảo hộ trên người ra, mồ hôi thấm ướt lưng áo, tràn xuống mặt, bàn tay phồng rộp nhăn nheo. Phương báo cáo tóm tắt nhận định của mình cho hội đồng pháp y tỉnh đang có mặt: “Tôi thấy phổi của nạn nhân bị xung huyết rất nhiều, kèm theo cơ tim nhão, nhu mô phổi có nhiều máu lẫn bọt khí, các dấu hiệu này tôi nghĩ nhiều đến bệnh lý phù phổi cấp. Về chuyên môn y khoa, tất cả bệnh nhân bị phù phổi cấp đều phải ngồi mới thở nổi, do đó đã giải thích hiện tượng nạn nhân chết trong tư thế ngồi. Có lẽ trên đường di chuyển từ khu vực cách ly đến đây gần nửa cây số, nạn nhân đang bị bệnh, nên quá mệt và lên cơn khó thở nặng, phải ngồi lại thở và từ từ kiệt sức gục chết tại chỗ mà không ai phát hiện. Các vết thương chảy máu là do côn trùng đốt ở tay chân, bụng là phần thấp của cơ thể. Nguyên nhân do sau khi chết, máu sẽ dồn xuống tạo thành các hồ ở phần thấp của xác chết theo trọng lực, gọi là vết hoen tử thi, lúc này côn trùng đánh hơi và đến cắn xé thi thể, nên máu chảy nhiều và không cầm, tưởng như bị đâm chém. Để chẩn đoán chính xác, tôi đề nghị Hội đồng khám nghiệm gửi mẫu xét nghiệm lên Phân viện Pháp y Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh để xét nghiệm độc chất và mô phổi của nạn nhân nhằm có một câu trả lời chính xác nhất”.

​Đúng 15 ngày sau thì có kết quả giám định, Phân viện kết luận nguyên nhân chết của nạn nhân là do suy hô hấp/ Phù phổi cấp/ Covid -19. Khi nhận được các bằng chứng khoa học trên, bác sĩ Phương đã gặp người nhà nạn nhân thông báo kết quả giám định, đồng thời giải thích đầy đủ cho gia đình hiểu, góp phần giải tỏa được các nghi vấn không hay về cái chết của người thân của mình.

Chết hai ngày, phải mở nắp quan tài để khám nghiệm

​Bác sĩ Phương kể cho tôi nghe một trường hợp khác, anh thay người đã khuất giải oan cho người sống. Lúc 12 giờ khuya, công an huyện Tân Phước điện thoại cho Phương đề nghị khám nghiệm tử thi khẩn cấp. Đây là trường hợp một ông cụ 83 tuổi sống một mình giữa cánh đồng khóm mênh mông. Vì sống cô đơn giữa đồng, ông đã nhận một người ở trong xóm gần nhà làm con nuôi để sớm hôm có người lui tới cho ấm cửa ấm nhà. Lâu lâu thì người con ruột về thăm. Trong mùa dịch bệnh, xã hội phải giãn cách, người con trai cả năm không về được. Cách đó ba hôm, người con trai ruột hay tin cha mất, anh vội vã về chịu tang. Trong lòng buồn rầu, nghe đứa em nuôi nói: “Ba khỏe lắm, không có bệnh lặt vặt gì, tự nhiên bị sốt cảm có mấy hôm, em qua thăm, nấu cháo và mua thuốc cảm cho ba uống, lúc đó ba ho nhiều, không chịu ăn. Em định sáng hôm sau sẽ đưa ba ra bệnh viện huyện khám, nhưng chưa kịp làm thì tối hôm đó ba đột ngột ra đi”. Tự nhiên ông anh không thấy tin thằng em, tại sao đang khỏe mạnh mà cảm có vài ngày thì chết? Hay là ông bị giết hại, có phải vì ông có mấy mẫu đất trồng khóm, mà đất đang sốt giá ngất ngưởng, tài sản không phải nhỏ, phải chăng có người muốn chiếm đoạt? Sự nghi ngờ càng tăng khi người em nói sáng mai an táng sớm, thầy cúng coi 4 giờ sáng phải động quan. Ông anh vội báo công an ngay trong đêm. Công an không thể không vào cuộc với tin báo này. Vì vậy giữa khuya đã trưng cầu giám định pháp y.

​Bác sĩ Phương và đội pháp y nhanh chóng đến khám nghiệm. Nắp quan tài được mở ra, mùi tử khí xông lên bao trùm căn nhà. Bác sĩ Phương test nhanh kháng nguyên trước khi mổ xác, đây là một phản xạ trong đại dịch COVID-19 mà cả đội không bao giờ bỏ sót. Dù người đã chết, nhưng các tế bào người chết chưa phân hủy hoàn toàn, có khả năng virus vẫn tồn tại, do đó thử test vẫn cho kết quả chính xác. Chờ mười lăm phút, hai vạch đỏ hiện ra rất đậm. Bác sĩ Phương cẩn thận đeo thêm một đôi găng tay để mổ khám xét tử thi. Phổi tử thi sưng to và hoại tử từng mảng. Bao tử bình thường, anh hút dịch bao tử để gửi thử độc chất.

​Ba giờ rưỡi sáng, công việc kết thúc. Phương tóm tắt nhận định sơ bộ của mình về trường hợp này cho hội đồng và các thành viên gia đình người chết đang có mặt. Bác sĩ Phương cho rằng nạn nhân chết do viêm phổi rất nặng, hoại tử hai phổi vì nhiễm SARS-CoV-2, hoàn toàn không có dấu hiệu sát hại.

​Gương mặt người anh giãn ra, không còn căng thẳng nữa. Người anh đến ôm em thật chặt, nói như nghẹn: “Anh xin lỗi…”. Đôi mắt người em hoen đỏ, nước mắt tràn xuống hai gò má gầy gò, ướt cả đôi môi đang nhoẻn miệng cười.

​Khi tôi hỏi sao lại chọn nghề này, bác sĩ Phương nói: “Ai học y khoa cũng muốn sau này ra trường trở thành bác sĩ khám chữa bệnh, thành thầy thuốc giỏi, tôi cũng không nằm ngoài số đó. Nhưng đến khi ra trường thì bệnh viện thiếu người làm pháp y, nên đã phân công tôi phụ trách. Làm riết rồi cũng quen, càng làm càng thấy hay”.

​Thật vậy, bác sĩ pháp y phải học nhiều hơn bác sĩ khám chữa bệnh thông thường, vì bác sĩ pháp y vừa chẩn đoán chính xác bệnh lý thật sự của người bệnh, vừa tìm ra nguyên nhân của cái chết bí ẩn, giúp cho xã hội công bằng hơn, trừng phạt những kẻ thủ ác, giải oan cho những phận đời tưởng chừng như đã vĩnh viễn bị gièm pha, mãi mãi bị mọi người xa lánh. Và điều này mới thật kỳ diệu “Nói lên tiếng nói chân thật của người đã khuất”, mà không phải ai cũng làm được.

​Nói chuyện với bác sĩ Phương, tôi hiểu và rất ngưỡng mộ người đồng nghiệp của mình, một tấm gương thầm lặng hy sinh vì những người còn sống.

Khi hội đồng khám nghiệm pháp y xuống tới Trung tâm Y tế, dưới sự chứng kiến của hội đồng, bác sĩ Phương và các kỹ thuật viên tiến hành khám nghiệm. Trước tiên, nhóm pháp y thấy nạn nhân có máu chảy ra nhiều ở cánh tay và hai chân, thấm đỏ chiếc áo trắng, trông như đã bị đâm, chém. Vị trí chảy máu tập trung ở phần thấp của cơ thể tử thi như cẳng tay, cẳng chân, bụng, hạ vị. Nơi chảy máu là các lỗ hở ngoài da nhỏ xíu, có nhiều kiến lửa bu quanh. Các cơ đã co cứng, da lạnh, xác chưa trương phình, các dấu hiệu trên chứng tỏ nạn nhân đã chết trước đó trong vòng từ 6 tiếng tới 10 tiếng đồng hồ. ​|
​Sau khi khám bên ngoài, bác sĩ Phương cùng các kỹ thuật viên tiến hành khám nghiệm bên trong thi thể. Phương thấy hai lá phổi của nạn nhân xung huyết và xơ cứng toàn bộ hai bên; cơ tim bị nhão toàn bộ, ổ bụng có nhiều dịch đục, các tạng còn lại trong ổ bụng không tổn thương và vẫn ở vị trí bình thường.
​Xong xuôi công việc, bác sĩ Phương cảm thấy nhẹ nhõm, rồi anh cẩn thận may thi thể của người chết lại lành lặn như cũ, đáp ứng được tâm lý “người chết phải toàn thây” của gia đình nạn nhân, rồi bàn giao lại cho công an và gia đình.

Bài viết liên quan

Xem thêm
Nhớ mãi kỷ niệm với nhà văn Nguyễn Quốc Trung
Qua các nguồn tin, được biết Hội nhà văn thành phố Hồ Chí Minh và Tạp chí Văn nghệ Quân đội chuẩn bị phối hợp tổ chức hoạt động tưởng nhớ nhà văn Nguyễn Quốc Trung sau 2 năm anh rời “cõi tạm” và nhân sự kiện anh được truy tặng Giải thưởng Nhà nước với tiểu thuyết Đất không đổi màu, tôi cảm thấy vui mừng xen lẫn sự bồi hồi, xao xuyến.
Xem thêm
Tàn thu vắng bóng - Tản văn của Đặng Tường Vy
 Châu Âu thật tuyệt với bốn mùa rõ rệt. Mùa nào cũng có nét quyến rũ riêng, làm người tha hương vơi đi nỗi buồn dịu vợi. ..
Xem thêm
Nhớ Nguyễn Quốc Trung
Nhà văn Bích Ngân, Chủ tịch Hội nhà văn TP HCM gọi điện thông báo với tôi về việc Hội nhà văn TP HCM phối hợp cùng Tạp chí Văn nghệ quân đội tổ chức tưởng nhớ nhà văn Nguyễn Quốc Trung nhân hai năm ông rời cõi tạm và đặc biệt nhà văn được truy tặng giải thưởng Nhà nước về tiểu thuyết Đất không đổi màu.
Xem thêm
Mùa thu đây hỡi cờ hồng vàng sao – Tản văn của Lê Xuân
Tháng Tám cũng là tháng giữa thu, tháng để các em thiếu niên, nhi đồng phá cỗ trông Trăng, mừng Tết Trung thu, rước đèn, múa lân dưới trăng thanh, gió mát…
Xem thêm
Cửa bể Cần Giờ | Bút ký của Nguyễn Minh Ngọc
Bài đăng Báo Văn Nghệ (Hội Nhà văn VN) số 35+36, ra ngày 2-9-2023
Xem thêm
Tản Mạn Vàm Cỏ Đông - Tùy bút Trần Thế Tuyển 
Có lẽ trên trái đất này, không ở đâu cái giá để có độc lập dân tộc, tự do hạnh phúc lại đắt như ở Việt Nam. Để có hình hài đất nước, vị thế quốc gia như ngày hôm nay đã có hàng triệu triệu người con ưu tú ngã xuống. Máu xương của họ tan biến thành đất đai tổ quốc và hồn của họ bay lên hóa linh khí quốc gia.
Xem thêm
Người lính làm nên huyền thoại
Phải nói, Trần Ngọc Trác là một cây viết tâm huyết với đề tài truyền thống cách mạng. Gặp  ông cách nay đã vài chục năm, tôi vẫn nhớ dáng đi nhanh nhẹn, giọng nói trầm ấm và ánh nhìn thân thiện của nhà văn. Lúc ấy Trần Ngọc Trác là cán bộ của Đài Phát thanh- Truyền hình tỉnh Lâm Đồng. Đã đọc Trần Ngọc Trác nhưng thực sự khi ông đảm nhiệm làm phim Người lính làm nên huyền thoại   về Đại tá Lê Kích (cậu ruột thứ Tám của vợ tôi), chúng tôi mới gắn bó  như anh em thân thiết. 
Xem thêm
Trúc Phương, người mà tôi muốn nói nhiều hơn những người khác
Bài phát biểu xúc động của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều
Xem thêm
Anh hùng Võ Thị Sáu trong tâm thức người đang sống
Ký của nhà văn Trầm Hương trên báo Phụ Nữ Việt Nam
Xem thêm
Dân lo | Bút ký của Lê Thanh Huệ
Bài đăng báo Văn Nghệ số 30 (3309) ngày 29-7-2023
Xem thêm
Kỷ niệm về nhà văn Minh Khoa với Trần Thế Tuyển
Sau giải phóng Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn Miền Nam, thống nhất đất nước(30-4-1975), từ Trung đoàn 174, tôi được điều về học tập và làm việc ở báo Quân khu 7. Vừa đặt ba lô trong tòa nhà kiến trúc kiểu Pháp tại căn cứ Trần Hưng Đạo, nơi đặt tổng hành dinh của Bộ Tổng Tham mưu quân đội chế độ cũ, anh Mai Bá Thiện lúc đó phụ trách báo Quân khu 7 dẫn tôi ra mắt Phó phòng Tuyên huấn Quân khu - nhà văn Minh Khoa, lúc đó trực tiếp làm Tổng biên tập báo Quân khu 7. Từ lâu đã nghe danh nhà văn Minh Khoa với những truyện ký viết về Anh hùng, dũng sĩ diệt Mỹ, đặc biệt vở kịch Người ven đô với nhân vật Ông Tám Khỏe đậm đặc chất nông dân Nam Bộ, nay được gặp trực tiếp tác giả, tôi không khỏi bồi hồi, xúc động.
Xem thêm
Lòng tri ân luôn là giá trị bất bất biến
Bài đăng Tạp chí Linh khí Quốc gia kỷ niệm 76 năm ngày Thương binh - liệt sĩ
Xem thêm
Mây trắng trong vườn chè ông nội | Tản văn của Trang Thanh
tôi hay nhớ những gương mặt người thân đã khuất bóng...
Xem thêm
Hoa biên cương: Nấm độc trên đất Tây Nguyên (Kỳ cuối)
Chúng tôi cũng dự nhiều cuộc họp ở các buôn làng Tây Nguyên, chứng kiến những người lầm lỡ vượt biên hay đi biểu tình gây rối được kiểm điểm trước các già làng và bà con trong buôn. Ai cũng cúi đầu xấu hổ, xin được tha thứ, hứa sẽ không tái phạm.
Xem thêm
Hoa biên cương: Lương y của buôn làng (kỳ 4)
Bút ký nhiều kỳ của nhà văn Lại Văn Long
Xem thêm
Hoa biên cương: Từ biên giới đến hải đảo (Kỳ 2)
Bảo vệ biên cương và tình hữu nghị
Xem thêm
Vọng âm buồn | Hoàng Phủ Ngọc Phan
Một loài chim có tiếng kêu nghe như Ơi đò Ca Cút
Xem thêm
Đêm Tháng Giêng - Tản văn Trần Bảo Trân
Ngày anh cưới chị, tôi còn nhỏ. Gần bảy thập kỷ trôi qua, tôi vẫn còn nhớ như in, ngôi nhà lợp rạ, vách đất của chúng tôi có khách là một người lính. Anh bận bộ quân phục màu cỏ úa với chiếc mũ mềm có ngôi sao lấp lánh. Ngày chị đi lấy chồng, tôi tiễn chị ra cánh đồng, cuối bờ tre gai thường ngày ríu rít tiếng chim. Cầm tay tôi, chị khóc. Em ở nhà nhé. Nếu rảnh chị sẽ về chơi với em. Mắt nhoà, tôi cố giữ không để lệ rơi.
Xem thêm