TIN TỨC
  • Truyện
  • Giang sầu | Truyện ngắn dự thi của Trịnh Thị Hiên

Giang sầu | Truyện ngắn dự thi của Trịnh Thị Hiên

Người đăng : vctphcm
Ngày đăng:
mail facebook google pos stwis
754 lượt xem

 

Sáng 27 Tết, mẹ chồng về. Đầu giờ chiều là nhà đã đủ thứ: một yến gạo nếp vải, bốn cân đỗ xanh lòng vỡ sẵn, trăm lá dong nửa to nửa nhỏ, một gióng giang dài. Nhìn bề ngoài thì đẹp nhưng chẻ lạt thật khó. Giang có vẻ còn bánh tẻ, chẻ úp, nhưng không trơn, lựa từng tí để uốn lột mà cứ đến ngang chừng là hẫng, lượt lột sau lại ra chiếc lạt nửa dày nửa mỏng. Đúng cây giang sầu.

Nhớ lần Hiếu tổng kết, Phương mơ hồ cảm thấy có gì đó bất an. Trầy trật mãi cũng chẻ xong, còn sớm nên tiện thể Phương rửa lá dong rồi lau cái máy nhồi lạp xường, đun nước ngâm đỗ. Không làm thì sáng mai vẫn từng ấy việc, phải dậy sớm, nước bắc từ mó về nên lạnh buốt. Sáng gói bánh kịp xong trước 12 giờ trưa để luộc, chiều thái, ướp, nhồi lạp xường. Đó là nếp nhà chồng Phương.

Phương đặt chuông hẹn 5 giờ. Đãi gạo xong là trời tang tảng sáng. Đôi tay tê cóng. Trong lúc đợi gạo ráo nước thì Phương đãi đỗ. Trộn muối vào gạo và đỗ vừa lúc mẹ chồng mang thịt lợn đụng nhà hàng xóm về. Mẹ chồng áng áng xẻ ra 4 miếng thịt lợn ngắn gói bánh vuông, để đặt bàn thắp hương, còn lại là miếng dài gói bánh chưng Tày, rồi ướp muối, hạt tiêu vừa vặn. Nếp gói bánh chưng Tày là đã thay đổi theo Phương kể từ năm thứ hai Phương về làm dâu. Hai giá gạo to, hai giá đỗ nhỏ với nồi thịt sẽ được cho vào khuôn khổ.

Đã năm Tết Hiếu không về. Bà nội không còn, bà ngoại cũng theo các cụ về miền mây trắng từ đận trước khi Hiếu đi, nên Phương đỡ vất vả, đỡ bận rộn hơn nhiều. Nhồi lạp xường xong là cơn bản hoàn thiện những chuẩn bị quan trọng cho Tết. Bánh kẹo thì để hôm nào ra hàng tạp hóa sắm vèo cái là xong. Tối, Phương sẽ được nghỉ ngơi sau một ngày đau lưng, mỏi gối. Phương mải đếm những Tết Hiếu không về mà quên rằng 14 năm rồi, chưa bao giờ chồng đón giao thừa cùng Phương. Ký ức của Phương, vui, buồn, khoảng nào cũng có Hiếu.

*

- Em chỉ thích nhà mình có thật nhiều gạo, đỗ, thịt, gói mãi không hết thôi - Hiếu cười rổn rảng, nói trong khi nhớ những kỷ niệm đói nghèo của nhiều năm về trước.

Năm nhất Phương về làm dâu nhà mẹ, một tay Hiếu gói bánh chưng vuông. Cái nào cái nấy đều chằn chặn. Gói từ một khuôn mà. Phương chỉ le ve rỡ lạt, buộc bánh. Nghe Hiếu nói Phương thấy đáng yêu quá chừng, thương nữa. Phương không hiểu nổi, đứa trai vừa tròn 15 tuổi, lại đảm đang, tháo vát như thế. “Năm nào cũng là em gói tất cả bánh à?”, Phương hỏi khi gần 30 chiếc bánh chưng vuông đã được xếp nghiêng vào nồi. Hiếu cười rạng rỡ: “Em mới gói hai năm nay thôi”. Mắt Hiếu đen láy, sáng và trong, như những đứa trẻ ở lớp học của Phương. Phương hiểu rồi. Mẹ không có con gái, cha mất sớm, anh đi suốt, nên Hiếu cố đỡ những phần việc nhà cho mẹ.

Phương thì sao? Hăm nhăm tuổi đi làm dâu nhà người mà chưa từng một lần gói bánh chưng. Ngày con gái, Phương cũng chỉ loanh quanh chuẩn bị gạo, đỗ, lá rồi quay ra quét tước, dọn dẹp. Hiếu vừa làm vừa bảo Phương “Chị gói thử một chiếc bánh Tày cho em nhìn, sang năm em còn biết”. Với kiến thức quan sát được lúc ở nhà ngoại, chưa thực hành bao giờ, Phương lóng ngóng, vụng về mãi mới xong một chiếc bánh Tày. Chưa được tròn lắm, đầu bánh gấp không gọn, lại lệch. Chồng lạnh tanh “Tưởng thế nào? Tưởng giỏi lắm cơ!”. Phương nghe ức muốn khóc. Con người ta thường dễ tủi thân và hay nhớ nhà vào thời khắc hoàng hôn, vào những buổi chiều muộn. Huống hồ đây là chiều ngày áp Tết, của một cô dâu mới về nhà chồng chỉ được non một tháng trời, đang phải làm quen với mọi nếp sinh hoạt nhà chồng. Hiếu vẫn cười “Em thấy được mà. Em nhìn là biết cách rồi. Từ năm sau, hai chị em mình cùng gói bánh Tày nhé”. Nụ cười của Hiếu  làm ấm chiều đông. Được Hiếu động viên thế mà Phương vẫn không thôi ấm ức. Tránh vào trong buồng, Phương khóc một lúc rồi lau thật khô mắt đi ra.

Phương vốn đã phải tự mình lau nước mắt ngay từ đêm tân hôn. Họ hàng, anh em, bè bạn hoan hỷ đến chia vui. Mười hai giờ, chồng mới được dìu về phòng, say mềm. Sốt ruột, Phương giúp chồng nới cúc áo, dây lưng quần cho đỡ chật. Chồng vít Phương xuống ghì chặt, giọng như khóc “Loan, anh yêu em”, và hôn tới tấp lên môi, lên mặt Phương rồi lăn ra ngủ. Phương chảy nước mắt gần trọn 5 giờ đồng hồ còn lại. Sáng dậy, Phương hỏi chồng Loan là ai? Câu trả lời là đôi mắt buồn và khoảng không im lặng.

Chồng ở nhà tới sáng 30 thì đi đơn vị. Phương không căn vặn gì nhưng chồng tự giải thích. Mình ở gần, thường xuyên về rồi. Tết nhận trực cho anh em ở xa về với gia đình. Thường xuyên mà chồng nói từ Tết năm nhất Phương về làm dâu, sau này, là tháng đôi lần, hoặc tháng một lần, thậm chí hai, ba tháng một lần, mỗi lần ngày rưỡi ở nhà. Dù đơn vị cách nhà có 15 cây số. Giao thừa đầu tiên không ở nhà mình, thật cô đơn, thật buồn tủi. Chị dâu gọi điện cho Phương. Bố khóc, mẹ khóc, chị dâu khóc, Phương cũng thế. Cả nhà ai cũng nhớ Phương.

                                             *                                               

Phương trở dạ Bắp Cải lúc chiều, ngay khi Hiếu vừa về tới nhà sau tan học. Tuổi 17 của Hiếu không dùng để bẻ gãy sừng trâu, mà dùng để dìu Phương ra xe taxi, bế Phương lên cáng, nắm chặt tay Phương suốt đoạn đường đẩy xe từ cửa viện tới phòng mổ khoa sản, cấp cứu. Quá gấp gáp nên không ai đến kịp. Sau Tết năm đầu Phương về làm dâu, mẹ chồng đi biệt, lên cửa khẩu làm ăn, buôn bán, dăm tháng gửi tiền về một lần. Năm nào cũng cứ đúng 27 Tết mẹ mới về. Phương ở nhà cùng Hiếu, trách nhiệm cao cả, chăm bà nội chồng và bà ngoại chồng, đều đã ngoài 80 tuổi.

“Loan là ai?”. Ánh mắt Phương như khẩn cầu. Hiếu không thể lảng sang chuyện khác, như lần trước Phương hỏi, lúc hai chị em cùng gói bánh chưng, đang nói cười rôm rả dịp Tết năm thứ hai làm dâu của Phương. Cố giấu Phương vào thời khắc này thì tệ quá. “Chị Loan là người yêu cũ của anh Nghĩa. Chị ấy cũng là cô giáo mầm non. Chị cũng lấy chồng bộ đội”. Chỉ hai từ “cũng” thôi mà Phương thấy thắt dạ. Cơn đau đẻ, nỗi đau lòng. Bảo sao, khi được giới thiệu, biết nghề nghiệp của Phương, không cần hỏi nhiều, chồng đòi cưới ngay sau khi gặp chưa đến một tháng. Chồng phân tích rõ ràng, rành mạch và ngắn gọn: Phương công việc ổn định, không còn trẻ con nữa, chồng lớn tuổi quá rồi, không chờ đợi được lâu, vậy còn gì để lăn tăn nữa đâu. Logic thế mà, đừng bẻ gãy logic. “Chồng bộ đội, vợ giáo viên…”. Nhưng chồng không nhắc gì đến Loan, cho tới tận đêm tân hôn, lúc say. Tất nhiên rồi. Duy nhất một lần.

Chồng tới viện khi Phương đã mẹ tròn con vuông. Hiếu gọi điện cho chồng từ sau lúc đẩy Phương vào phòng mổ, đau là thế mà Phương vẫn nghe rõ, nhưng công việc của chồng đang dở, không thay thế được. Nhiệm vụ mà. Ừ. Nhiệm vụ mà. Phương có nghĩ gì đâu. Nhưng nước mắt cứ thế chảy dài. Hiếu đón tay Bắp Cải. Phương muốn nó giống Hiếu. Phương tin nó sẽ giống Hiếu. Tình cảm, vui vẻ, hay cười, hay nói và có hiếu như cái tên em mang. Ngày thứ bảy Phương mới được chỉ định ra viện thì chồng đã trở lại đơn vị từ ngày thứ sáu. Phép của chồng được có từng ấy ngày thôi. Mẹ Phương sang nhà cơm nước, giặt giũ cho Phương được chục ngày, còn đâu Phương tự. Việc gì không làm được đã có Hiếu.

*

Bà nội lẫn lắm. Độ lẫn tăng theo ngày, theo tháng. Dạo Phương mang bầu Bắp Cải, lúc bụng mới lùm lùm, bà vẫn tự đi khắp xóm chơi, nói chuyện như pháo rang, minh mẫn. Thế mà chỉ hai tháng sau, bà cứ đứng soi gương, tự nói chuyện với chính mình. Những chuyện từ thuở nhỏ, từ thời thanh niên, từ đời tám hoánh nào không biết nữa, cứ được bà lẫn đi rồi lẫn lại. Ban ngày, đi dạy, Phương phải khóa cổng kỹ. Buổi nào Hiếu đi học về mà nhãng quên là bà lách ra đi ngay. Có hôm, hai chị em đi tìm bà khắp nơi, tới 10 giờ đêm không thấy. Bất lực quay về, qua cầu thì thấy bà ngồi thu lu ở mép bờ suối khóc rưng rức, bà bảo bà đang chờ mẹ đi chợ mà mãi chưa thấy về. Tới lúc Phương gần sinh thì bà nằm liệt một chỗ. Bụng chửa vượt mặt, cách ngày, Phương lại phải cùng Hiếu tắm rửa cho bà. Người thường bị liệt đã khổ, người lẫn bị liệt thì càng khổ trăm bề. Nhiều ngày Phương về, thấy bà đã dứt bỉm ra, xé vụn, bay trắng phòng. Phân ị ra, bà bốc bôi khắp giường. Phương đeo khẩu trang vào, vừa dọn vừa ọe. Hiếu chẳng nề hà, xắn tay áo lên phụ chị. Vết mổ sinh Bắp Cải chưa kịp lành. Bà nội thì cần tắm rửa. Mình Hiếu không tài nào xoay nổi. Phương cố cùng Hiếu tắm cho bà, bục cả vết mổ, đau chảy nước mắt. Những chuyện ấy, Phương không kể với chồng, vào những tối chồng gọi điện.

Bà ốm, Phương sinh, mẹ chồng vẫn đúng ngày mới về nhà như thường lệ. Năm ấy, vết mổ bị bục chưa lành hẳn, Phương vẫn cố dậy phụ Hiếu gói bánh chưng. Gióng giang dài, đẹp mã mà khó chẻ lạt. Hiếu giải thích cặn kẽ cho Phương. Đó là cây giang sầu. Bị sầu, bị cộc ở gióng gốc hoặc ngọn thôi nhưng những gióng giang khác cùng cây đó, dù nhìn thấy đẹp vẫn sẽ bị ảnh hưởng. Chẻ khó và lạt không đẹp, không mềm, không chắc. Năm nào mà dù chọn kỹ đến mấy vẫn trúng cây giang sầu, là kiểu gì năm ấy nhà mình cũng có chuyện, cũng khó khăn. Số chiếc bánh gói, ngẫu nhiên là lẻ, thì năm ấy nhà mình sẽ thuận hơn trong mọi việc. Năm nào số bánh gói, ngẫu nhiên là chẵn, luộc lại bị hấy, thì năm ấy mọi việc không xuôi… Phương nghe kỹ từng lời Hiếu nói. Để ngẫm. Trước nay Phương chẳng để ý điều đó bao giờ.

Ra Giêng, bà nội mất. Phép của năm mới nên chồng được về mươi ngày, lo hậu sự cho bà. Đám tang bà, Hiếu khóc nhiều nhất. “Thôi thế cũng tốt chị ạ. Em thương bà, em thương chị. Bà vân du cõi Phật để không khổ. Chị cũng đỡ vất vả hơn”. Hiếu bảo thế khi mọi việc đã xong xuôi. Chồng kiệm lời, như trước nay vẫn thế. Chồng thứ gì cũng làm, không ngại việc, từ tốn, điềm đạm. Ừ thì thôi, kiệm lời là tính. Nhưng ngay cả những ánh nhìn biết nói, ánh nhìn thay lời muốn nói, chồng cũng không bao giờ dành cho Phương.

Bà ngoại trộm vía khỏe mạnh. Mẹ chồng Phương là con gái duy nhất nên bà ngoại ở cùng. Bà nhanh nhẹn, lại hợp tính bà nội nên hai bà ở cùng nhau bao năm rất vui vẻ. Có lẽ vì hợp nhau nên hai bà rủ nhau đi để có bầu có bạn. Bà nội mất năm trước thì năm sau bà ngoại về cùng tiên tổ, sau một trận cảm, dù trước đó không ốm đau gì.

                                        *

Mười tám tuổi, Hiếu thành thanh niên thực thụ, vạm vỡ, khỏe mạnh. Ngày tiễn Hiếu đi Hà Nội học đại học, Phương ngó thấy mắt Hiếu buồn rượi. Hiếu cứ thế đứng nhìn Phương chẳng muốn rời đi. Ánh mắt ấy, Phương không biết tả thế nào. Phương không cắt nghĩa được. Nhưng nó ám ảnh Phương mãi. Sau này, khi chồng vẫn về rồi vội đi, Phương mới ngờ ngợ nhớ ra, đó là ánh mắt mà Phương mong chờ từ chồng.

Năm một, năm hai rồi năm ba, năm tư đại học. Phương thường hay chờ đợi những cuộc gọi của Hiếu. Phương kể cho Hiếu nghe những câu chuyện tầm phào. Bắp Cải đã biết nói. Con rất ngoan, ăn no, ngủ kỹ. Ngày giỗ bà nội, chị thấy một con bướm rất to bay vào nhà, đậu vào bàn thờ. Năm bà ngoại mất, gióng giang mua chẻ lạt gói bánh Tết cũng bị sầu. Giờ, mỗi năm Tết, chị chỉ gói đúng 4 chiếc bánh vuông đặt bàn thắp hương thôi, còn đâu chị gói bánh chưng Tày. Chị hay mơ thấy bà nội ngồi khóc ở bờ suối… Đại loại thế. Những câu chuyện mà Phương chẳng dễ dàng kể với chồng. Mà có kể chắc gì chồng đã nghe. Đôi lần, Phương cũng hỏi thế đã có người yêu chưa, Hiếu chỉ cười lảng sang chuyện khác.

Thêm một năm học tiếng sau khi tốt nghiệp, Hiếu cầm tấm bằng đại học sang Nhật làm việc. Năm đầu ở Nhật, Hiếu cố tranh thủ làm để trả hết nợ vay lúc đi nên không về Tết. Rồi mấy năm dịch dã liên miên. Thoắt cái đã năm Tết trôi qua mà Hiếu chưa về. Nhớ Hiếu, Phương chỉ có thể nhìn và trò chuyện qua màn hình điện thoại. Vẫn là những câu chuyện không đầu, không cuối. May có Bắp Cải đồng hành, chứ nhà chẳng còn ai, chị thấy vắng vẻ quá. Anh thường xuyên về hơn, có tháng về cả 4 cuối tuần. Anh chia sẻ với chị việc nhà, chiều Bắp Cải, hay nói chuyện cùng chị. Loan ly hôn rồi. Là chị biết qua một người bạn. Chứ anh không nhắc đến bao giờ. Mà Bắp Cải sắp có em Su Hào đấy. Chị vui mà cũng lo, vì năm nay gióng giang mẹ mua về lại bị sầu. Anh về đón giao thừa cùng chị đấy, lần đầu tiên. Năm thứ 15 kể từ khi chị về làm dâu. Ôi. Thế là chú Hiếu đã 30, không còn trẻ nữa. Chú Hiếu mà lấy vợ thì Bắp Cải đi nâng váy cưới cho cô dâu được rồi đó. Phương háo hức hỏi thăm người yêu của Hiếu, Hiếu vẫn chỉ cười rồi đánh trống lảng như mọi lần.

Phương không ngờ, sau này không còn cuộc điện thoại nào nữa. Hiếu mất đột ngột do một tai nạn giao thông bên nước bạn. Thủ tục khá phức tạp nên mãi mẹ với chồng mới sang đón được em về. Gióng giang sầu của năm nay là điềm báo thật tệ. Thảo nào Phương cứ cảm thấy bất an.

                                        *

Phương sinh Su Hào rất dễ và nhanh. Chồng xin nghỉ phép hẳn 15 ngày, chăm Phương chu đáo từng chút một. Ở thế giới bên kia, Hiếu vẫn luôn mỉm cười. Phương sẽ không cô đơn khi bước tiếp những ngày không còn có Hiếu.

T.T.H

Bài viết liên quan

Xem thêm
Bến nguyện – Truyện ngắn của Ninh Giang Thu Cúc
Bước chậm chậm, Dã Quỳ để mặc cho làn mưa bụi hắt vào mặt những sợi nước li ti mát lạnh, gió xuân mơn man vuốt nhẹ từng lọn tóc thả hững hờ trên đôi vai tròn trịa, chiếc áo dài bằng lụa màu tím than ôm sít sao dáng vóc gợi cảm của người thiếu phụ.
Xem thêm
Quy cố hương - truyện ngắn Châu Đăng Khoa
Để anh nhớ xem. Mẹ vẫn gọi là loài trên cạn em à. Tín hiệu mẹ cài trong đầu mình đó, em tìm lại xem. Gọi gì cũng được, mình cứ gọi theo tổ tiên thôi.
Xem thêm
Người của buôn làng - truyện ngắn của Phạm Minh Mẫn
Rút từ tập truyện ngắn GIẢI NOBEL THỨ BẢY của tác giả.
Xem thêm
Cô bé có đôi bàn tay kỳ diệu
Nguồn: Mẹ - tập truyện ngắn của Lê Thanh Huệ, Nhà xuất bản Công an nhân dân, in năm 1997; trang 221.
Xem thêm
“Ông Ba Hay” – Truyện ngắn của Phan Đức Nam
“ÔngBa Hay” – Truyện ngắn của Phan Đức Nam
Xem thêm
Những trang sách cũ
Mẹ tôi kể là trong ngày sinh nhật đầu tiên, gia đình đã bày trước mắt tôi một cây bút, một quyển sách, một tờ giấy bạc, một chiếc hàn thử biểu và một cái muổng gỗ dùng để nấu ăn. Chọn thứ nào sẽ là dự báo tương lai cho cuộc đời tôi.
Xem thêm
Làng Nủ thân thương
Tác giả Bỉ Hao tên thật là Nguyễn Phúc Bảo Huy sinh năm 2007 (17 tuổi), tại Đăk Lăk. Hiện đang là học sinh Trường Trung học phổ thông Krông Bông. Em viết truyện ngắn, bút ký, tản văn và cả sáng tác thơ. Có thể nói các tác phẩm của em đang được ví như một viên ngọc nhỏ thô sơ còn cần thời gian gọt dũa, mài sáng, nhưng tôi tin rằng, trong thời gian tới, khi ở tuổi trưởng thành, em sẽ tiến bộ nhiều hơn nữa. Văn chương TP.HCM trân trọng giới thiệu tản văn Làng Nủ thân của Bỉ Hao đến với bạn đọc.
Xem thêm
Bạn cấp ba – Truyện ngắn của Nguyễn Văn Phúc
Phòng đã tắt hết đèn, ánh sáng từ điện thoại chiếu vào mặt tôi, hắt sáng tạo thành cái bóng hình đầu người in trên tường. Đây! “Carl Jung” của tôi đây rồi, tôi cười như một thằng dở người giữa buổi tối tĩnh mịch, hiu hiu gió và tiếng ve hở chút lại réo lên.
Xem thêm
Những ngày nông nỗi - Truyện ngắn Thúy Dung
Con tàu to lớn cập bến Sầm Sơn, (nay là cảng cá Lạch Hới, phường Quảng Tiến, thành phố Sầm Sơn tỉnh Thanh Hóa), bước chân lên đất liền, Hiệp quá mệt mõi vì hành trình hơn một tuần lễ trên biển. Mặc dù chiếc tàu của Ba Lan rất to lớn nhưng lần đầu tiên ra biển quả là chới với, chưa hết hồi hộp. Cái cảnh tàu chồng chành, khi nó nghiêng bên phải, cả bạn con gái lăn qua, khi nghiêng bên trái, bọn con trai bị lăn lại thì say sóng là điều không tránh khỏi. Thậm chí, có vài em nhỏ sức yếu, không sống nổi khi lên được bờ.
Xem thêm
Đường vòng - Truyện ngắn
Nguồn: Để sống bình yên – tác giả Lê Thanh Huệ, Nhà xuất bản Phụ nữ
Xem thêm
Nơi Bão Đi Qua - VOV
Truyện Bích Ngân
Xem thêm
Miền gió - Truyện ngắn của Viên Kiều Nga
Từ trong góc khuất, một tên khủng bố nhắm bắn Ngạn vì cho rằng cô là “con mồi” đơn độc, yếu ớt nhất và không có khả năng phản kháng. Hắn giương họng súng hướng về phía cô và bắt đầu lên đạn. Dường như có một dự cảm không lành, Hoàng đột nhiên lao tới. Anh đứng chắn ở phía trước và ôm chầm lấy Ngạn. Bất chợt có tiếng súng nổ ở cự ly rất gần. Mọi thứ diễn ra chỉ trong vài tích tắc.
Xem thêm
Con trâu - Truyện ngắn của Lê Thanh Huệ
Con trâu đủng đỉnh bước. Bình minh Đồng Tháp Mười mát lạnh. Hương tràm, hương thảo mộc hòa với gió quyện hơi nước sông Vàm Cỏ Tây mát lạnh. Con Khỏe vơ vội mấy nhánh cỏ ven đường đẫm sương đêm.
Xem thêm
Lứa đôi - Truyện ngắn Lê Thanh Huệ
Truyện ngắn của Lê Thanh Huệ
Xem thêm
“Bến nước” cơ quan | Truyện ngắn Lại Văn Long
Tôi đang đứng trước gương trong nhà tắm rộng rãi, ốp đá Italia cầu kỳ với la bô, bồn cầu, bồn tắm nhập từ Nhật Bản có bộ điều khiển điện tử và máy nghe nhạc cực chuẩn, để tự vấn.
Xem thêm