TIN TỨC
  • Lý luận - Phê bình
  • Từ gió mẹ đến lời tuyên thệ – năm lát cắt lặng thầm của ánh sáng

Từ gió mẹ đến lời tuyên thệ – năm lát cắt lặng thầm của ánh sáng

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2025-04-26 11:22:53
mail facebook google pos stwis
2196 lượt xem

Nhà thơ Lê Cảnh Nhạc (Bút danh: Lam Giang), sinh năm 1957, quê Hà Tĩnh, sống ở Hà Nội, nghề nghiệp chính: Nhà báo, Nhà văn; trình độ văn hóa: Tiến sĩ; hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Tác phẩm chính đã xuất bản: Khúc giao mùa (Tập thơ 2005); Không bao giờ trăng khuyết (Tập thơ 2010); Khúc thiên thai (Tập thơ 2015); Non nước đàn trời (Tập thơ 2015); Đi về phía mặt trời (Tập thơ 2024); Duyên tình thơ-nhạc tập 1 (Lê Cảnh Nhạc-Đức Trịnh 2024); Duyên tình thơ-nhạc tập 2 (Lê Cảnh Nhạc-Các nhạc sĩ 2024). Văn xuôi: Người học trò thứ 31 (Tập truyện 1990); Nỗi oan của Đốm (Tập truyện 1992); Mầm ác và hướng thiện (Tập ký 1994); Lâu đài (Tập truyện1999); Lời ru không bán (Tập truyện 2000).
Lê Cảnh Nhạc còn là tác giả ca từ của gần 150 ca khúc, hợp xướng, nhạc kịch, nhạc phim; tác giả kịch bản của nhiều chương trình nghệ thuật quốc gia và địa phương do các Đoàn Nghệ thuật Trung ương, quân đội và địa phương thực hiện

 

Tập thơ “Đi về phía mặt trời” là hành trình thi ca đầy trăn trở, suy nghiệm và khát vọng nhân văn của nhà thơ Lê Cảnh Nhạc. Với hơn 120 bài thơ được chia làm hai phần chính: “Dặm đời” và “Hồn Việt”, tác phẩm không chỉ là nhật ký tinh thần, mà còn là bản trường ca đa thanh, nơi cá nhân và cộng đồng giao thoa. Ở đó, người đọc bắt gặp một tâm hồn nồng nhiệt trước tình yêu, gia đình, thiên nhiên và quê hương đất nước. Ngôn ngữ thơ dung dị, giàu hình ảnh và cảm xúc, kết hợp nhuần nhuyễn giữa đời thường và triết lý sống, giữa cái riêng tư và chất sử thi cộng đồng. “Đi về phía mặt trời” không chỉ là một cuộc tìm kiếm ánh sáng, mà còn là lời hiệu triệu sống tử tế, yêu thương và không ngừng hy vọng.

Rút từ tập thơ “Đi về phía mặt trời”, chùm thơ dưới đây như những “chùm tia nắng” lặng lẽ soi chiếu vào các tầng sâu của con người và cuộc sống. Dù viết về tình yêu, tình mẫu tử, đạo lý sống hay khát vọng làm người, nhà thơ Lê Cảnh Nhạc đều giữ cho thơ mình một chất giọng chân thành, sâu sắc và đầy ám ảnh. Có lúc nhẹ nhàng như gió mẹ, có lúc cất lên như lời tuyên thệ rắn rỏi giữa cuộc đời; khi thì chiêm nghiệm kiếp người như hạt cát nhỏ, khi lại không khoan nhượng với cái ác… Mỗi bài thơ là một lát cắt, một nốt trầm sáng giá trong bản hòa âm thi ca nhiều màu.
 

Con tàu và bến cảng

Có những chiếc gai giấu trong lời khen
Có những đắng cay hoà trong dịu ngọt
Giận hờn thường kiếm tìm vỗ về từ nơi khác
Xin em chớ trải lòng khoả lấp sẻ chia

Có thể bóng mây ám ảnh bầu trời
Có thể người thân yêu của mình lầm lỗi
Giận hờn hành hạ ta trong khổ đau buốt nhói
Đừng lấy lỗi lầm kia trừng phạt chính mình

Im lặng là vàng, im lặng cũng xót xa
Anh suy nghĩ còn em thường suy diễn
Anh thấy sau tầng mây vầng dương luôn cháy sáng
Em chỉ thấy mưa tuôn bão cuốn phía chân trời

Em muốn con tàu chỉ cập bến cảng thôi
Nhưng số phận con tàu giong buồm trên biển cả
Đừng sợ chênh chao giữa bão bùng sóng gió
Neo bến suốt cuộc đời, tàu chẳng khác thuyền nan

Ở bên anh, em cảm thấy bình yên
Đừng lãng phí thời cơ mỗi lần tàu cập bến
Đời người gang tay thời gian hữu hạn
Ngọn lửa tình yêu qua bão tố cháy bùng

Đâu chỉ cần có người để được yêu thương
Hạnh phúc cần có người để quên đi tất cả
Tột cùng tin yêu, tột cùng đau khổ
Bởi chẳng có ai hoàn hảo ở trên đời

 

Gió và mẹ

Mẹ bốn mùa là ngọn gió Tín Phong
Cho con giông buồm ra khơi vào lộng
Như làn heo may hoa về thụ phấn
Mẹ chắt chiu đơm trái chín thơm vườn

Năng lượng mẹ trao ngọn gió tâm hồn
Cho chúng con vươn mình tỏa sáng
Gió nâng triều lên gọi con vào lộng
Nghe gió về mẹ ngóng phía trùng khơi

Bão tố gầm lên, gió giật sóng dồi
Lòng mẹ bất an âu lo bối rối
Gió chướng tràn qua, ào ào lốc xoáy
Mẹ dang tay che chắn những mầm cây

Mẹ dắt con qua mưa gió cuộc đời
Dò hướng từng cơn nam cồ, nam mái
Lòng mẹ cồn cào lắng nghe gió nổi
Phấp phỏng dõi theo từng bước chân con

Tình mẹ dạt dào ngọn gió mùa xuân
Vạn vật sinh sôi khởi nguồn sinh khí
Đi đến cuối trời chưa qua tà áo mẹ
Gói trăm ngàn ngọn gió phía cực Đông

(Tuy Hòa, 15/8/2024)

 

Cái ác

Có cái ác của những kẻ mạnh
Có cái ác của những kẻ yếu hèn
Cái ác kẻ mạnh thường hiện hình
Cái ác kẻ yếu hèn tẩm lời thuốc độc

Cái ác lẻn vào bóng đêm
Ném lưỡi tắc kè zalo phây búc
Khoác áo nạn nhân
Ăn mày lòng thương xót
Khía mũi dao tẩm độc
Lách luồn niềm tin
Lách luồn hóng hớt
Lách luồn đơm đặt
Lách luồn xót xa
Tạo sóng bóng ma
Cuộn đen dòng chảy

Giảo biện:
“Nhẫn nhịn là Phật
Tàn độc là anh hùng”
Cái ác thành vô can
Khi dìm chết nạn nhân

Trong bùn lầy ngập ngụa
Bè bạn người thân
Ai đồng cảm sẻ chia
Ai lặng thinh ngờ vực
Ai hòa thêm độc dược
Ai nhận ra bóng ma
Ai bóc mẽ gian tà
Ai sợ bùn vương mặt

Sân khấu cuộc đời
Bày giữa nhân gian
Không có cánh gà
Cho kép đào thay áo

Ngoảnh lại ngậm cười
Từng người vào vai diễn
Nhân quả đi và đến
Con trai ăn trái đắng vườn mẹ
Con gái uống nước đục dòng cha

Cái ác dẫu đi qua
Mầm ác còn vương vãi
Thêm ngộ lời Phật dạy
Cứ mở lòng mặc ngang trái chúng sinh

(14/11/2023)

 

Ta chỉ là hạt cát

Tờ lịch nhắc tuổi mới
Giật mình bóng chiều buông
Bao nhiêu là chìm nổi
Bao nhiêu là tuyết sương

Cuộc đời như hạt cát
Khi bay lên ngang trời
Khi rơi vào quên lãng
Khi lặng thầm chơi vơi

Có ngọn gió mát lành
Nâng niu và ve vuốt
Có trận gió cuồng phong
Tàn độc và giá buốt

Ta vẫn là hạt cát
Lăn lóc trong dòng đời
Lời hoa ai gửi đến
Lấp lánh ngày cát ơi

(15/8/2024)

 

Lời tuyên thệ

(Tặng con trai Lê Cảnh Đức)

Hai mươi tuổi con bước vào đội ngũ
Mắt long lanh đứng tuyên thệ dưới cờ
Lớp sinh viên tiên phong đầy nhiệt huyết
Quyết dấn thân theo lý tưởng Bác Hồ

Năm lời thề nguyện vì dân vì nước
Dẫn dắt con qua giông bão cuộc đời
Bao giông bão không đến từ phía trước
Rình rập manh nha trong chính mình thôi

Quyền lực, tiền tài, hư danh, cơ hội
Đốn ngã biết bao đồng chí dọc đường đi
Và bao người đã phản bội lời thề
Mượn danh Đảng vấy bẩn màu cờ Đảng

Anh hùng kiên trung tôi mình qua lửa đạn
Cái chết trước kẻ thù xem nhẹ tựa hồng mao
Bỗng một ngày bị cuốn xuống bùn sâu
Không thắng nổi chính mình trước hư vinh, cám dỗ

Con hãy ngẩng cao đầu bước đi đừng run sợ
Biến lời thề hôm nay thành lẽ sống đời mình
Chẳng cám dỗ nào thay máu được con tim
Khi chí nguyện dưới cờ thấm trong từng huyết mạch.

(26/10/2019)

Bài viết liên quan

Xem thêm
Thơ là linh dược
Tôi nhận được tập thơ Cả những ngày đã quên của tác giả Trần thị Thuỳ Vy, sinh năm 1975, quê Duy Xuyên Quảng Nam. Tập thơ dày 115 trang, khổ 18x18, bìa cứng giấy đẹp, trình bày rất trang nhã, do Nhà XB Hội Nhà Văn ấn hành tháng 10 năm 2024. Cầm tập thơ lên tôi đọc đi đọc lại đôi lần, thấy hay hay, cái dễ nhận ra là tâm tư tình cảm của tác giả đã gởi trọn vào đây! Về quê hương về suy tư, về cuộc sống đã được tác giả biến hoá thành những con chữ có cánh bay xa, biết nói, biết giao tiếp với mọi người. Trong đó, sự cảm nhận rất mới với Thơ.
Xem thêm
Sắc thái Thời gian và cảm xúc Hoài niệm trong tập thơ Khi tâm hồn đầy nắng của Biện Tiến Hùng
Tập thơ Khi tâm hồn đầy nắng của Biện Tiến Hùng không chỉ là một tuyển tập gồm 107 bài thơ, mà còn là một tấm gương phản chiếu sinh động thế giới nội tâm phong phú và sâu lắng của thi sĩ. Bằng một giọng điệu trữ tình, chân thành và đượm màu ký ức, Biện Tiến Hùng đã khéo léo kiến tạo một không gian nghệ thuật nơi thiên nhiên, thời gian và con người hòa quyện vào nhau, tạo nên một bản giao hưởng cảm xúc đa tầng, một dòng chảy liên hồi của cảm xúc. Sức hấp dẫn của tập thơ nằm ở cách tác giả nhân hóa thời gian và biến hoài niệm thành chất liệu thi ca, qua đó không chỉ tái hiện một khung cảnh đã qua mà còn khơi gợi những nỗi niềm chung của độc giả về sự phù du của đời sống của kiếp người trong cõi nhân sinh.
Xem thêm
Cái “ngông” của Nguyễn Công Trứ
Thượng Uy Viễn – Nguyễn Công Trứ là một hiện tượng đặc biệt trong thời kỳ trung đại. Đời ông đầy giai thoại, mà giai thoại nào cũng cho thấy bản lĩnh sống, trí tuệ, triết lý nhân văn sâu sắc nhưng cũng rất hóm hỉnh, bình dân…
Xem thêm
Hơi thở cuộc sống trong thơ Nguyễn Kim Thanh
Trong hành trình sáng tạo của mỗi nhà văn đến với văn chương thì “ngôn ngữ là yếu tố thứ nhất của văn học” để làm nên tác phẩm. Ngôn ngữ trong thơ (trữ tình), truyện (tự sự) và kịch (kịch bản văn học) đều có sự giống và khác nhau. Cùng với sự đam mê, năng khiếu, và “thiên phú” (trời cho) thì mỗi tác giả có sự thành công ở những thể loại khác nhau. Có người sáng tác thơ hay nhưng viết truyện lại dở và ngược lại có người viết truyện hay nhưng thơ thì không ra gì. Lại có người thành công ở nhiều thể loại: thơ, truyện, kịch, ký, lý luận phê bình. Nhà văn Nguyễn Kim Thanh là cây bút chuyên viết truyện ngắn, tiểu thuyết, tản văn, bút ký và đã xuất bản bốn tác phẩm văn xuôi. Nhưng nay chị lại “thử sức” sang thể loại thơ với tập thơ đầu tay “Giọt nước mắt thủy tinh” có 30 bài.
Xem thêm
Nỗi buồn chiến tranh - và cách nhìn về việc đổi mới dạy học văn trong nhà trường
Vừa qua, tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh của nhà văn Bảo Ninh được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vinh danh là một trong 50 tác phẩm tiêu biểu của văn học Việt Nam 50 năm qua đã tạo nên nhiều tranh luận trái chiều. Nhiều ý kiến cũng đã đặt ra vấn đề là có nên đưa tác phẩm này vào sách giáo khoa Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 hay không. Là những người đã từng học văn qua nhiều lần thay sách và là những người đang dạy môn văn nhiều năm trong nhà trường phổ thông, chúng tôi có một số suy nghĩ trong cách nhìn về việc đổi mới dạy học văn trong nhà trường về Nỗi buồn chiến tranh với tính chất là “những người trong cuộc”.
Xem thêm
Văn học đương đại Trung Quốc từ lăng kính các giải thưởng Hội Nhà văn (2015 - 2025)
Nhìn chung, hệ thống giải thưởng Hội Nhà văn Trung Quốc giai đoạn 2015 - 2025 đã làm nổi bật vai trò “điều hướng” và “chuẩn hóa” của mình trong việc thiết lập các tiêu chí thẩm mĩ, định hình phong cách sáng tác và thúc đẩy tương tác giữa văn học - học thuật - công chúng. Điều này cho thấy một mô hình văn học với định hướng chiến lược - kết hợp giữa nhu cầu nghệ thuật, định hướng chính sách và cơ chế truyền thông - đang ngày càng chiếm vị trí trung tâm trong đời sống văn hóa đương đại Trung Quốc.
Xem thêm
Chân dung tâm hồn của nhà thơ Nguyên Bình qua “Mật ngữ trắng đen”
“Mật ngữ trắng đen” (NXB Thuận Hóa, 2025) của nhà thơ Nguyên Bình, hội viên Hội Nhà văn TP.HCM, là một thế giới thi ca đầy suy tưởng, nơi ánh sáng và bóng tối, mộng mị và hiện thực, nỗi đau và niềm yêu thương luôn song hành, soi chiếu vào nhau. Tựa như cái tên Mật ngữ trắng đen, thơ Nguyên Bình gợi cảm giác về sự đối lập, nhưng không phải để phân định ranh giới thiện ác, buồn vui, mà để khai mở một cõi cảm xúc và nhận thức đa chiều về tình yêu, cuộc sống, con người. Ở mỗi bài thơ, tập thơ của anh đều ẩn chứa một lớp nghĩa nhân sinh sâu sắc.
Xem thêm
Quan điểm của Nguyễn Đình Chiểu đối với Phật giáo
Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) là một nhà Nho tuy đỗ đạt không cao nhưng cụ là một nhà Nho đức nghiệp, một con người trong ba tư cách: một nhà thơ, một thầy giáo và một thầy thuốc suốt đời vì dân vì nước.
Xem thêm
Thơ Nguyễn Bình Phương – Tiểu luận của Thiên Sơn
Việc làm thơ của Nguyễn Bình Phương như một sự bừng lóe của linh giác. Mỗi lần cầm bút viết là khám phá cái thế giới lạ lùng, huyền bí như thế giới của giấc mơ. Mà làm thơ, như anh, chính là đang theo đuổi những giấc mơ. Như bước vào một cảnh giới kỳ lạ, với cách nhìn, cảnh cảm và cách nghĩ khác, xa lạ với hầu hết mọi người.
Xem thêm
Văn học và dân tộc như một vấn đề học thuật
Kết nối ngôn ngữ, văn học với sự tồn tại một dân tộc đã là một thực hành phổ biến trong đời sống tri thức ở châu Âu từ nửa đầu thế kỉ XVIII. Một dân tộc là lí tưởng khi nó thống nhất tất cả những người nói cùng một ngôn ngữ trong một lãnh thổ chung, từ đó tạo thành một quốc gia - dân tộc. Văn học, với tư cách là hiện thân rõ ràng và lâu đời nhất của ngôn ngữ một dân tộc, có vai trò như là yếu tố ràng buộc và thống nhất. Nhà phê bình văn học Hoa Kì René Wellek viết: “Văn học vào thế kỉ XVIII bắt đầu được cảm thấy như là tài sản quốc gia, như là một sự thổ lộ tâm trí dân tộc, như là một phương tiện cho quá trình tự xác định của dân tộc”(1).
Xem thêm
Nhà văn Thomas Mann: Bậc thầy của mâu thuẫn
Xuất bản lần đầu vào năm 1924, Núi thần nhanh chóng trở thành cuốn sách bán chạy và được cho là tiểu thuyết tiếng Đức có ảnh hưởng bậc nhất thế kỉ 20. Nhưng ít ai biết nó được viết ra trong sự gián đoạn của chiến tranh và thay đổi của thời đại.
Xem thêm
“Những ngọn gió biên cương” - Khúc sử thi đi qua căn bếp có mùi nhang
Bài đăng trên Tạp chí Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam, số 12/2025.
Xem thêm
Ngọn gió chiều thổi qua “Nắng dậy thì”
Dòng thời gian sáng, trưa, chiều, tối đã chảy vào văn thơ bao thời theo cách riêng và theo cái nhìn của mỗi người cầm bút. Nguyễn Ngọc Hạnh đã thả cách nhìn về phía thời gian qua những sáng tác của ông. Thâm nhập vào không gian thơ trong Nắng dậy thì*, bạn đọc sẽ nhận thấy cảm thức thời gian của một thi sĩ ở tuổi đang chiều.
Xem thêm
Văn chương Nobel và thông điệp nhân văn
“Không chỉ ngày nay loài người mới khốn khổ? Chúng ta luôn luôn khốn khổ. Sự khốn khổ gần như đã trở thành bản chất của con người (Osho, Chính trực, Phi Mai dịch, Nxb Lao động, 2022, tr.14). Thế giới ngày càng bất an, con người ngày càng mỏng mảnh. Sức chống cự của con người giảm thiểu trước quá nhiều biến động: chiến tranh, dịch bệnh, thiên tai; đứt gãy cộng đồng, sự đơn độc, cái chết. Vì con người, dòng văn học chấn thương ra đời. Cũng vì con người, xu hướng văn học chữa lành hình thành vào thế kỉ XXI.
Xem thêm
Những nét đẹp văn hóa truyền thống Việt Nam trong “Mùa lá rụng trong vườn” của Ma Văn Kháng
Trong hành trình trở về cội nguồn, Ma Văn Kháng đã dựng nên nhiều chân dung cao đẹp tiêu biểu cho truyền thống ân nghĩa thuỷ chung của dân tộc. Nhưng nổi bật giữa bản đồng ca trong trẻo ấy là nhân vật chị Hoài - một con người coi “cái tình, cái nghĩa” là quý nhất. Hình ảnh chị Hoài trở về thăm và ăn tết với gia đình chồng cũ vào chiều ba mươi tết đã gây xúc động lòng người, để lại nhiều tình cảm đẹp đẽ cho bao thế hệ độc giả.
Xem thêm
Đọc ‘Bão’ – Ánh sáng nhân tâm giữa cơn bão thời cuộc
Tiểu thuyết Bão của PGS.TS, nhà văn Nguyễn Đức Hạnh được nhà văn Phan Đình Minh tiếp cận trên cả ba phương diện: nội dung xã hội, nghệ thuật tự sự và chiều sâu nhân văn.
Xem thêm
Khơi thông điểm nghẽn, đổi mới tư duy và cơ chế để văn học nghệ thuật phát triển
Văn học nghệ thuật luôn giữ vị trí đặc biệt trong tiến trình phát triển của đất nước, là nền tảng tinh thần vững chắc cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Xem thêm
Hạt gạo tháng Giêng – Nỗi nhớ xuân từ những phòng trọ xa quê
Trong mạch thơ viết về mùa xuân, nhiều thi sĩ đã chọn gam màu tươi sáng, ăm ắp hội hè và sum họp. Nhưng với nhà thơ Xuân Trường, mùa xuân trong bài “Hạt gạo tháng Giêng” lại mang sắc điệu trầm buồn, thấm đẫm nỗi xa quê của những phận người lao động nghèo nơi đô thị.
Xem thêm