Nhà văn Lê Lựu sau nhiều năm chống trọi với bệnh tật đã từ trần chiều ngày 9 tháng 11 năm 2022 tại quê nhà.

Là văn gia có vị trí như một cột mốc trên tiến trình đổi mới văn học những năm cuối thế kỉ XX ở nước ta, văn và đời của Lê Lựu (cũng như Nguyễn Huy Thiệp…) hẳn sẽ còn là đề tài nghiên cứu đối với các nhà viết sử văn chương - văn hóa nước nhà.

Trong tâm hồn bất cứ nhà thơ Việt Nam nào cũng vậy, quê là mẹ và ngược lại. Mẹ mang nặng đẻ đau, nuôi con lớn khôn. Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng nhất của tình cảm con người. Quang Chuyền không ngoại lệ.

Mấy tháng trước, khi chị Lương đón nhà văn Lê Lựu trở về căn nhà tuổi thơ nơi bối cảnh ông viết Thời xa vắng ai cũng thấy mừng thầm. Người đi ừ nhỉ thấm thoắt mây bay mấy chục năm rồi cũng đến lúc trở về làng cũ. Cái tên Lê Lựu lừng danh khắp trời Việt, trời Âu, Phi và đặc biệt là nước Mỹ. 

  “Bến xa lớp lớp đò chiều/ Đêm về mở hội Ninh Kiều đèn hoa/ Tiếng đàn quyện ấm lời ca/ Hôm nào thành phố không là hội xuân !” (Ninh Kiều) 

Quê nhà Nguyễn Một thời chiến tranh là vùng đất “xôi đậu”, nơi ngày nào cũng xảy ra chiến sự, các bên giành nhau từng mét đất. Cha bị bắn chết khi ông còn trong bụng mẹ. Chưa được bốn tuổi, mẹ bị viên đạn lạc bắn ra từ một lô cốt của lính Mỹ, trút hơi thở cuối cùng khi đang ôm con ngủ… Những ám ảnh ấy chừng như khiến anh trở thành người mắc nợ ký ức, được bày biện với chính mình trong tập “Truyện ngắn Nguyễn Một” (NXB Hội Nhà văn - 2020). 

Chiều ngày 29/9, tại Baku, thủ đô nước Cộng hòa Azerbaijan, đã diễn ra buổi ra mắt tập thơ "Gün doğarkən" (tạm dịch: Mặt trời mọc) của nhà thơ Mai Văn Phấn. Tập thơ do nữ thi sĩ kiêm dịch giả Afag Shikhly tuyển chọn từ những bài thơ tiếng Nga của Mai Văn Phấn và dịch sang tiếng Azerbaijan. Tập thơ này được Ủy ban Văn hóa của Quốc hội Azerbaijan bảo trợ. Giám đốc dự án là bà Ganira Pashayeva, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa của Quốc hội Azerbaijan, Chủ tịch Ủy ban Liên Nghị viện Azerbaijan - Việt Nam. Trong lời khai mạc buổi ra mắt sách, bà Ganira Pashayeva đã nói: "Ngày 23/9/1992, Việt Nam và Azerbaijan chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Từ đó đến nay, hợp tác giữa hai nước ngày càng mở rộng và hiệu quả. Cùng với nhiều lĩnh vực, hai nước chúng ta không ngừng mở rộng giao lưu văn hóa, đặc biệt là văn học nghệ thuật. Cuốn sách của Mai Văn Phấn xuất bản tại Azerbaijan lần này là sự kiện văn hóa nhân kỷ niệm tròn 30 năm hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao. Thông qua thơ Mai Văn Phấn, độc giả Azerbaijan được dịp chiêm ngưỡng vẻ đẹp tâm hồn người Việt Nam, hiểu thêm về văn hóa, lịch sử, cũng như phong tục tập quán của đất nước các bạn". Xin trân trọng giới thiệu với bạn đọc VCPN bài viết "Người lan tỏa những tư tưởng thi ca" của nữ thi sĩ kiêm dịch giả Afag Shikhly. Bài viết được dùng làm lời tựa cho tập thơ "Mặt trời mọc" của Mai Văn Phấn.

Học giả An Chi tên thật Võ Thiện Hoa đã qua đời lúc 13h05 ngày 12.10.2022, nhằm 17.9 Nhâm Dần, tại TPHCM, hưởng thọ 88 tuổi. Tưởng nhớ nhà nghiên cứu có nhiều đóng góp quan trọng cho nền học thuật, văn hóa nước nhà, chúng tôi trân trọng giới thiệu lại trả lời phỏng vấn sâu sắc của học giả An Chi để chúng ta hiểu hơn cuộc đời và sự nghiệp đáng kính trọng của ông!

"Anh Phan Đình Diệu có điều kiện nhìn xa hơn bọn mình nhiều. Chính bởi thế mà cái nhìn của anh, tiếng nói của anh mới giàu tính dự báo và có tầm đến vậy...", nhà thơ Nguyễn Duy nói về GS Phan Đình Diệu.

 Tiểu thuyết Nguyễn Bình Phương, đó là sự trình hiện của cái khác, sự khác. Tập trung khám phá tầng vô thức, bản năng để kiến tạo một thế giới vừa dị biệt vừa phổ quát từ cái nhìn ngược sáng, Nguyễn Bình Phương đã đem đến cho tiểu thuyết Việt Nam đương đại một tiếng nói độc đáo. Bài viết tập trung phân tích một số phương diện quan trọng tạo nên sự mới mẻ, đặc sắc của tiểu thuyết Nguyễn Bình Phương: tư duy nghệ thuật, thiết tạo cấu trúc, tính liên văn bản và ngôn ngữ kể chuyện.